‘Inisititiuti
Lēsoni 5 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví pea mo e Meʻaʻofa ʻo e Tauʻatāina ke Filí


“Lēsoni 5 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví pea mo e Meʻaʻofa ʻo e Tauʻatāina ke Filí,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó (2021)

“Lēsoni 5 Naunau Teuteu ki he Kalasí,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 5 Naunau Teuteu ki he Kalasí

Ko e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví pea mo e Meʻaʻofa ʻo e Tauʻatāina ke Filí

ʻĪmisi
Mavahe mei he Ngoue ko ʻĪtení, tā ʻe Jospeh Brickey

Te ke maʻu ʻi he ʻiuniti ko ʻení ha faingamālie ke fakakaukau ki he founga ʻoku fakafaingamālieʻi ai ʻe he palani ʻo e huhuʻi ʻa e Tamai Hēvaní ʻa ʻEne fānaú ke fakahaofi kinautolu mei he angahalá mo e maté. ʻI hoʻo ako e lēsoni ko ʻení, fakakaukau ki he founga ʻoku mahuʻinga ai e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví, ko e meʻaʻofa ʻo e tauʻatāina ke filí pea mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní ke huhuʻi mo tokoniʻi koe ke ke hoko ʻo hangē lahi ange ko Iá. Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni ʻo pehē “ʻoku ʻikai ha tohi ʻi he māmaní ʻokú ne fakamatalaʻi lelei ʻa e tokāteline mahuʻinga ko ʻeni [ʻo e Hingá mo ʻetau fie maʻu ʻa Kalaisí] ʻo hangē ko e Tohi ʻa Molomoná” (“The Book of Mormon and the Doctrine and CovenantsEnsign, May 1987, 85).

Konga 1

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví ki heʻeku tupulakí?

ʻOku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea “ko e Hingá” ki he ngaahi tūkunga mo e ikuʻanga ʻo e matelié ʻa ia ne hoko kia ʻĀtama mo ʻIvi mo hona hakó koeʻuhí ne kai ʻe ʻĀtama mo ʻIvi e fua tapú ʻi he Ngoue ko ʻĪtení. ʻI ha taimi siʻi kimuʻa pea mālōlō ʻa Līhaí, naʻá ne akoʻi hono foha ko Sēkopé fekauʻaki mo e Hingá pea mo e founga naʻá ne uesia ai e faʻahinga ʻo e tangatá. (Vakai, 2 Nīfai 2.)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e 2 Nīfai 2:19–25, pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi moʻoni ʻokú ne akoʻi mai e ʻuhinga ʻoku hoko ai e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví ko ha konga mahuʻinga ʻo e palani ʻa e Tamai Hēvaní. ʻE lava foki ke ke sio ʻi he foʻi vitiō Tohi ʻa Molomona “ʻOku Akoʻi ʻe Līhai e founga Te Tau Maʻu Ai ʻA e Fiefiá (2 Nīfai 2:16–28)” (3:08).

ʻĪmisi
ʻĀtama mo ʻIvi, fai ʻe Douglas M. Fryer

Fakatokangaʻi ʻi he 2 Nīfai 2:22 kapau ne ʻikai fili ʻa ʻĀtama mo ʻIvi ke maumau-fono, pehē kuó na “ʻi he anga pē ko ia [ne na] ʻi ai ʻi he hili [hona] fakatupú.” Ne ʻikai ke na mei fakalakalaka pe aʻusia ʻa e mahamahakí pe maté. Ne mei veuki ʻe he meʻá ni e palani ʻa e Tamai Hēvaní maʻa ʻEne fānaú. Lolotonga ʻene hoko ko ha mēmipa ʻo e Kau Fitungofulú, naʻe akonaki ʻa ʻEletā Pulusi C. Heifeni:

ʻĪmisi
Elder Pulusi C. Heifeni

Naʻe ʻikai ko ha fakatamaki ʻa e Hingá. Naʻe ʻikai ko ha fehalaaki pe ko ha meʻa ne hoko noa pē. Ko ha konga pē ia ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí. Ko ha “hako” fakalaumālie kitautolu ʻo e ʻOtuá [vakai, Ngāue 17:28], ne ʻomi ki he māmaní “taʻehalaia” [vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:38] mei he maumau-fono ʻa ʻĀtamá. Ka ʻi he palani ʻetau Tamaí, ʻokú ne tuku kitautolu ke ʻahiʻahiʻi mo tau mamahi ʻi he māmani kuo hinga ko ʻení ko e founga ke aʻusia ai e fiefia ʻoku moʻoní. Kapau he ʻikai ke tau ʻahiʻahiʻi ʻa e koná, he ʻikai lava ke mahino kiate kitautolu ʻa e melié [vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:39]. ʻOku fie maʻu ke akoʻi mo siviʻi kitautolu ʻi he moʻui matelié ki he “sitepu hoko ʻo ʻetau tupulaki” ke hoko ʻo tatau ange mo ʻetau Tamaí. (“The Atonement: All for All,” Liahona, May 2004, 97)

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ha niʻihi ʻo e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá ʻo pehē:

ʻĪmisi
ʻEletā Sefilī R. Hōlani

Naʻe fakatupu ʻe he mate fakaesinó ʻa e māvahevahe ʻa e laumālié mei he sinó, pea ʻomi ʻe he mate fakalaumālié e mavahe ʻa e laumālié mo e sinó fakatouʻosi mei he ʻOtuá. Koeʻuhí ko e Hingá, kuo pau ke foua ʻe he tokotaha kotoa pē ʻoku fānauʻi ki he moʻui fakamatelié ʻa e faʻahinga mate ʻe ua ko ʻení. Ka kuo pau ke tau manatuʻi naʻe hoko ʻa e Hingá ko ha konga mahuʻinga ʻo e palani fakalangi ʻa e Tamai Hēvaní. Ka ne taʻeʻoua ia, naʻe ʻikai fanauʻi ʻe ʻĀtama mo ʻIvi ha fānau ʻi he māmaní, pea ʻikai ha fāmili ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá ke nau aʻusia ʻa e fehangahangaí mo e fakalakalaká, tauʻatāina ke filí, pea mo e fiefia ʻo e toetuʻú, huhuʻí, mo e moʻui taʻengatá [vakai, 2 Nīfai 2:22–27; Mōsese 5:11] . (Jeffrey R. Holland, Christ and the New Covenant: The Messianic Message of the Book of Mormon (1997), 207)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ke Teuteu ki he Kalasí

Fakakaukau ki he founga ʻoku hoko ai e nunuʻa ʻo e Hingá ko ha konga mahuʻinga ʻo e palani ʻa e ʻOtuá ki Heʻene fānaú. ʻOku ʻoatu fēfē ʻe he Hingá ʻa e faingamālie ke ke tupulaki fakalaumālie ai mo aʻusia ʻa e fiefiá?

Konga 2

ʻE lava fēfē ke tāpuekina ʻeku moʻuí ʻi hono fakaʻaongaʻi totonu e tauʻatāina ke filí?

Hili e akonaki ʻa Līhai fekauʻaki mo e Hingá, naʻá ne aleaʻi e founga ʻoku mahuʻinga ai e tauʻatāina ke filí ki heʻetau fakalakalaka ʻi he palani ʻo e huhuʻí. Naʻá ne pehē ʻoku mahuʻinga e ngaahi tūkunga ko ʻení ke fakahoko ai ʻa e tauʻatāina ke filí. (Ako e potufolofola ko ʻení, pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi lea mo e kupuʻi lea ʻokú ne akoʻi e ngaahi tūkunga ko ʻeni ʻo e tauʻatāina ke filí.)

Fakakaukau ki he founga ʻe uesia ai hoʻo malava ke fili mo tupulakí kapau ne ʻikai kau ha taha ʻo e ngaahi meʻa ko ʻení ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní.

Naʻe lea ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni fekauʻaki mo e faʻahinga kehekehe ʻo e ngaahi fili ʻoku tau fakahoko ʻi he moʻui ko ʻení:

ʻĪmisi
Palesiteni Tōmasi S. Monisoni

ʻOku tau fakahoko he houa kotoa pē ʻo e ʻahó ha ngaahi fili ki ha meʻa ke fai pe ʻikai ke fai. ʻOku ʻi ai e niʻihi ʻoku ʻikai ke mahuʻinga, pea niʻihi ʻoku fuʻu mahuʻinga ange. He ʻikai mahuʻinga e niʻihi ki he taʻengatá, ka ʻe fuʻu mahuʻinga ʻaupito e niʻihi. (“Ko e Konga ʻe Tolu ʻo e Filí,” Liahona, Nōvema 2010, 67)

Manatuʻi ʻoku ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní ha fakahinohino ke tokoniʻi kitautolu ke fakahoko ʻetau ngaahi filí, tautautefito ki he ngaahi fili mahuʻinga tahá. Fakakaukau ki he founga kuo ke maʻu ai e fakahinohino ko iá ʻi he kuohilí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ke Teuteu ki he Kalasí

Fakakaukau ki he ngaahi fili naʻá ke toki fakahoko kimui ní. ʻOku uesia fēfē ʻe he ngaahi fili ko ʻení hoʻo fakatupulakí?

Konga 3

ʻE lava fēfē ke ʻomi kiate au ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ʻa e tauʻatāina moʻoní?

Hili e akonaki ʻa Līhai fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e Hingoá mo e tauʻatāina ke filí ʻi he palani ʻo e huhuʻí, naʻá ne akoʻi ʻene fānaú ʻoku ʻomi ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ha tauʻatāina ki he fānau ʻa e tangatá ke nau fakahoko ha ngaahi fili ʻoku taʻengata hono mahuʻingá.

ʻĪmisi
Ko e Huhuʻi Fakalangí, tā ʻe Simon Dewey
ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e 2 Nīfai 2:26–28, pea fakakaukau ki he fili ʻoku ʻatā maʻau ke ke fakahoko koeʻuhí ko e feilaulau huhuʻi ʻa e Fakamoʻuí.

Naʻe fakahoko ʻe ʻEletā Heifeni ʻa e ako ko ʻení ʻi haʻane lea fekauʻaki mo e vā fetuʻutaki ʻo e Hingá, tauʻatāina ke filí mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ʻo pehē;

ʻĪmisi
ʻEletā Pulusi C. Heifeni

Naʻe ako maʻu pē ʻa ʻĀtama mo ʻIvi mei he ngaahi aʻusia faingataʻa ne na faʻa fouá. … Ka koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa [Sīsū Kalaisí], te na lava ʻo ako mei heʻena aʻusiá kae ʻikai fakamalaʻiaʻi ai kinaua. Ne ʻikai tamateʻi ʻe he feilaulau ʻa Kalaisí ʻena ngaahi filí mo fakafoki kinaua ki ha ʻĪteni tonuhia. Ne mei hoko ia ko ha talanoa taʻeʻuhinga pea ʻikai ha tupulaki fakaeʻulungaanga. ʻOku tupulakiʻEne palaní—ʻotu lea ki he ʻotu lea, sitepu ki he sitepu, ʻaloʻofa ki he ʻaloʻofa.

Ko ia, kapau ʻokú ke maʻu ha ngaahi palopalema ʻi hoʻo moʻuí, ʻoua naʻá ke mahalo ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻoku fehalaaki ʻiate koe. ʻOku ʻi he faifeinga mo e ngaahi palopalema ko iá ʻa e uho e taumuʻa ʻo e moʻui. ʻI he ʻetau ʻunu ʻo ofi ki he ʻOtuá, te Ne fakaʻaliʻali kiate kitautolu hotau vaivaí pea ʻai ke tau poto mo mālohi ange [vakai, ʻEta 12:27]. (“The Atonement: All for All,” Liahona, May 2004, 97)

ʻĪmisi
ʻĀtama mo ʻIvi, Tatau, tā ʻe Walter Rane
ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti

Lekooti Hoʻo Ngaahi Fakakaukaú

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “Kapau naʻe maʻu ʻe he tangatá ʻa e tauʻatāina ke filí taʻe kau ai ʻa e Fakalelei [ʻa Sīsū Kalaisí], naʻe mei hoko ia ko ha meʻaʻofa ke tau ʻauha ai” (“Atonement, Agency, Accountability,” Ensign, May 1988, 71). Ko e hā ha ngaahi founga kuo fakaʻatā ai koe ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ke ke ako mei hoʻo ngaahi filí? Ko e hā ha meʻa te ke lava ʻo ako mei ha angahala kuó ke foua pe ha fehalaaki kuó ke fakahoko?