‘Inisititiuti
Lēsoni 26 Naunau ʻa e Faiakó: Hili Hono ʻAhiʻahiʻi ʻo Hoʻomou Tuí


“Lēsoni 26 Naunau ʻa e Faiakó: Hili Hono ʻAhiʻahiʻi ʻo Hoʻomou Tuí,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó (2021)

“Lēsoni 26 Naunau ʻa e Faiakó,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 26 Naunau ʻa e Faiakó

Hili Hono ʻAhiʻahiʻi ʻo Hoʻomou Tuí

ʻOku lekooti ʻi he Tohi ʻa Molomoná ha ngaahi sīpinga lahi ʻo e kakai ne ngāue ʻi he tui kia Sīsū Kalaisí lolotonga e ngaahi taimi ʻo e faingataʻá mo maʻu ha ngaahi fakamoʻoni ne fakapapauʻi ai ʻenau tuí. ʻE maʻu ʻe he kau akó mei he lēsoni ko ʻení ha faingamālie ke fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku muʻomuʻa ai hono ngāue ʻaki ʻo e tui kia Sīsū Kalaisí ʻi hono maʻu ha fakamoʻoni fakalaumālié pea ke ʻiloʻi e founga ʻe lava ke nau ngāue ai ʻi he tui lahi ange kiate Ia ʻi heʻenau fehangahangai mo e ngaahi ʻahiʻahí. ʻE fakakaukauʻi foki ʻe he kau akó pe ko e hā ha ngaahi ngāue ʻoku nau fakahoʻata ʻa e tuí ʻa ia ʻe lava ke nau fakahoko ke maʻu pe fakaloloto ange ai ʻenau fakamoʻoni ki he Tohi ʻa Molomoná.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Vahevahe ha ngaahi fakamatala mo ha ngaahi talanoa moʻoni. Ke fakatupulaki e tokanga ʻa e kau akó ke ʻiló, ʻe lava ke ke vahevahe ha ngaahi talanoa moʻoni pe ngaahi fakamatala mei he moʻui ʻa e kau palōfitá, hisitōlia ʻo e Siasí, ngaahi lea ʻi he konifelenisi lahí, ʻū makasini ʻa e Siasí, pe mei he moʻui pē ʻaʻaú pe fakaafeʻi ha kau ako ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá. ʻE lava ke mahino mei he ngaahi talanoa peheé ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí mo tokoni ke ongoʻi ʻe he kau akó ʻenau moʻoní mo e mahuʻingá.

Ko e akoʻi ʻe Molonai e mahuʻinga ʻo e ngāue ʻi he tuí.

Fakaʻaliʻali e talanoa ko ʻeni ʻa ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni (ʻe lava ke ke talaange ʻoku laukonga e kau akó fekauʻaki mo e aʻusia ko ʻení ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú):

ʻĪmisi
ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni

ʻI ha taimi kimuʻa pea toki ui au ko ha Taki Māʻolungá, ne u fehangahangai mo ha faingataʻaʻia fakaʻekonōmika fakatāutaha ʻi ha ngaahi taʻu lahi. ʻI he taimi ʻe niʻihi ne ngali fakatuʻutāmaki e faingataʻá ni kiate au mo hoku fāmilí, pea naʻá ku fakakaukau te mau fehangahangai mo ha fakaʻauha fakapaʻanga. Naʻá ku lotua ha mana fakaofo ke ne fakahaofi kimautolu. Neongo ne tuʻo lahi ʻeku fai e lotu ko iá ʻi he loto-fakamātoato moʻoni mo e holi lahi, ka naʻe kei tali mai pē “ʻIkai.” (“Kumi ki he ʻOtuá ʻi he ʻAho Kotoa Pē,” Liahona, ʻEpeleli 2015, 3–4)

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe poleʻi ai ʻe ha aʻusia peheni ha tui ʻa ha tokotaha kia Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā mo ha toe ngaahi sīpinga kehe ʻoku hoko moʻoni ʻi he moʻuí ʻo e founga ʻe lava ke ʻahiʻahiʻi pe siviʻi ai e tui ʻa e kakaí?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe vakaiʻi e ngaahi akonaki ʻa Molonai fekauʻaki mo e tuí ʻi he ʻEta 12:3–7, 12, 18, peá ke fakahoko ange e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako meia ʻEta mo Molonai fekauʻaki mo hono ngāue ʻaki ʻo e tuí? (ʻI he ngaahi meʻa moʻoni kehé, ʻe lava ke maʻu ʻe he kau akó ha meʻa hangē ko ʻení: He ʻikai ke tau maʻu ha fakamoʻoni fakalaumālie kae ʻoua kuo hili hono ʻahiʻahiʻi ʻo ʻetau tuí.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā hono ʻuhinga ʻoku fie maʻu ai ke tau ngāue ʻi he tuí ka tau toki maʻu ha fakamoʻoni fakalaumālie mei he ʻOtuá?

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku tāpuekina ai kitautolu ʻi heʻetau moʻui faivelenga kia Sīsū Kalaisi lolotonga ʻetau ngaahi faingataʻaʻiá? (ʻE lava ke mou toe vakaiʻi e fakamatala ʻa ʻEletā Kulisitofasoni ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú.)

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha ngaahi sīpinga ʻi he Tohi ʻa Molomoná ʻo ha kakai ne ngāue ʻi he tui kia Sīsū Kalaisi ʻi he taimi ʻo honau ngaahi faingataʻaʻiá pe fakatangá. ʻO ka fie maʻu, tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ke nau ako e ngaahi talanoa ʻo e kakai ne nau fakakaukau ki aí. (ʻE lava ke toe vakaiʻi ʻe he kau ako ne nau fakakakato e ʻekitivitī ako ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú ʻa e meʻa ne nau ʻosi akó.)

Hili ha taimi feʻunga, vaeua e kalasí ki ha fanga kiʻi kulupu iiki ke aleaʻi e ngaahi fehuʻi ko ʻení (fakamanatu ki he kau akó ne nau tali ha ngaahi fehuʻi faitatau ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú):

  1. Naʻe ngāue ʻaki fēfē nai ʻe he fakafoʻituituí pe kakaí ʻenau tui kia Sīsū Kalaisí? Ko e hā e ngaahi tāpuaki pe mālohi fakalangi naʻe foaki ange ʻe he ʻEikí hili ʻenau ngāue ʻaki ʻenau tui kiate Iá? (ʻE ala ʻaonga ke fakahinohino ange ʻoku ʻi ai ha ngaahi tāpuaki ʻe niʻihi he ʻikai ke tau maʻu he taimí ni kae ʻoua kuo aʻu ki he moʻui ka hokó.)

  2. Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni pe ngāue te ke lava ʻo ako mei he talanoá ni? Te ke fakaʻaongaʻi fēfē nai kinautolu ʻi hoʻo moʻuí?

Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ne nau aleaʻí mo lekooti ʻenau ngaahi fakakaukau mo e ongo fakatāutaha fekauʻaki mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko iá.

ʻOku fakaafeʻi ʻe Molonai e kau laukongá ke fekumi ki ha fakamoʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

Fakaʻaliʻali ange ʻa e tūkunga ko ʻení:

Fakakaukauloto naʻá ke toki ʻoange pē ki hao kaungāmeʻa ofi ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná mo fakamoʻoni ki hono moʻoní. ʻI ha tali ho kaungāmeʻá ʻokú ne pehē atu, “Fakamālō atu ʻi hoʻo vahevahe ʻeni mo aú. Kuo lahi ha ngaahi fakakaukau kehekehe kuó u fanongo ai fekauʻaki mo e Tohi ʻa Molomoná. Ne fakatokanga mai foki ha tokotaha ke ʻoua naʻá ku lau ia, koeʻuhí ʻoku fonu ia ʻi he loí.”

  • Te ke tali fēfē nai e ngaahi hohaʻa ho kaungāmeʻá fekauʻaki mo e Tohi ʻa Molomoná?

  • Te ke fakaʻaongaʻi fēfē nai ʻa e ngaahi akonaki ʻi he ʻEta 12:6 ki he tūkunga ko ʻení?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e Molonai 10:3–5. Kole ki he kalasí ke nau muimui he laukongá, ʻo kumi e founga ʻe lava ke tau maʻu ai ha fakamoʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

  • Ko e hā ʻoku totonu ke tau fai kapau ʻoku tau fie maʻu ha fakamoʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná? (ʻE lava ke maʻu ʻe he kau akó e tefitoʻi moʻoni ko ʻení pe ko ha tefitoʻi moʻoni faitatau mo ia: Ke maʻu ha fakamoʻoni ki he Tohi ʻa Molomoná, ʻoku totonu ke tau manatuʻi mo fakalaulauloto ki he ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí ʻi heʻetau lau ʻa e tohí pea tau fehuʻi leva ki he ʻOtuá pe ʻoku moʻoni nai ia ʻi he loto-fakamātoato, loto-moʻoni mo e tui kia Sīsū Kalaisi.)

  • ʻOku fakahaaʻi fēfē nai ʻe he tali ʻo e fakaafe ʻa Molonaí ʻa e meʻa kuo tau ako fekauʻaki mo e ngāue ʻi he tuí? (ʻE ala ʻaonga ke toe vakaiʻi ʻe he kau akó e fakamatala ʻa ʻEletā Sini R. Kuki ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.)

Fakamanatu ki he kau akó naʻe fakaafeʻi kinautolu ʻi he vahe 3 ʻo e naunau teuteú ke nau fakakaukau mo lekooti ʻenau aʻusia ʻi hono maʻu ha fakamoʻoni fakalaumālie ʻoku moʻoni ʻa e Tohi ʻa Molomoná. Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe ʻa e meʻa kuo nau aʻusia mo ako ʻi he fekumi mo hono maʻu ha fakamoʻoni fakalaumālie ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

ʻE lava ke ke vahevahe e fakamatala ko ʻení fekauʻaki mo e palōmesi ʻa Molonaí meia Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

ʻĪmisi
Palesiteni Henelī B. ʻAealingi

ʻOfa kuo mou fakamoʻoniʻi kotoa ʻa e talaʻofa ko iá ʻiate kimoutolu pē pe ʻe vavé ni haʻamou fai ia. Mahalo he ʻikai hoko mai e talí ia ʻi ha foʻi aʻusia fakalaumālie mālohi pē ʻe taha. Naʻe tomuʻa hoko fakalongolongo mai ia kiate au. Ka ʻoku toe hoko mālohi mai ia ʻi he taimi kotoa pē ʻoku ou lau mo lotua ai e Tohi ʻa Molomoná.

ʻOku ʻikai ke u fakafalala ki he meʻa kuo hoko he kuohilí. ʻOku ou toutou fai ki he talaʻofa ʻa Molonaí, ke puke maʻu ʻeku fakamoʻoni moʻui ki he Tohi ʻa Molomoná. ʻOku ʻikai ke u lau ko ha meʻa noa pē ʻa e tāpuaki ʻo e fakamoʻoní ʻo pehē ʻoku totonu ke ʻaʻaku ia ʻo tuʻuloa. (“K o ha Fakamoʻoni Moʻui,” Ensign pe Liahona, Mē 2011, 127)

  • Ko e hā ʻokú ke fakahoko, pe te ke lava ʻo fakahoko, ke fakamālohia hoʻo fakamoʻoni ki he Tohi ʻa Molomoná?

Ki he Kalasi Hokó

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he tuʻunga ne mei ʻi ai ʻenau moʻuí kapau ne ʻikai ke nau maʻu ha tui, ʻamanaki lelei pe manavaʻofa. ʻI heʻenau teuteu ki he kalasi hokó, fakaafeʻi kinautolu ke fakalaulauloto ki he meʻa te nau lava ʻo fakahoko ke nau fakaʻaongaʻi kakato ange ai e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisi ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí.