‘Inisititiuti
Lēsoni 8 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Moʻui hili ʻa e Maté


“Lēsoni 8 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Moʻui hili ʻa e Maté,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó (2021)

“Lēsoni 8 Naunau Teuteu ki he Kalasí,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 8 Naunau Teuteu ki he Kalasí

Moʻui hili ʻa e Maté

ʻĪmisi
Ko e Kolo Taʻengatá, tā ʻe D. Keith Larson.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻo pehē: “ʻOku ʻikai fie maʻu ke tau lau ʻa e maté ko ha fili. ʻE fetongi ʻe he tuí ʻa e manavaheé ʻi heʻene mahino kakato kiate kitautolu mo tau teuteú. ʻOku fetongi ʻe he ʻamanaki leleí ʻa e loto-foʻí” (“Doors of Death,” Ensign, May 1992, 74). ʻI hoʻo ako ʻa e naunau teuteu ko ʻení, fakakaukau ki he meʻa ʻoku akoʻi mai ʻe he Tohi ʻa Molomoná fekauʻaki mo e maté mo e moʻui hili ʻa e maté ʻa ia te ne lava ʻo tokoniʻi koe ke “teuteu ai ke feʻiloaki mo e ʻOtuá” (ʻAlamā 12:24).

Konga 1

Ko e hā ʻoku hoko hili ʻetau maté?

Hili hono siʻaki ʻe Kolianitoni, ko ha foha ʻo ʻAlamā ko e Siʻí, ʻa e ngāue fakafaifekaú pea fakahoko ha angahala fakasekisualé, naʻe talanoa ʻene tamaí kiate ia fekauʻaki mo e mamafa ʻo ʻene ngaahi meʻa ne faí. Naʻe mahino kia ʻAlamā ne hohaʻa ʻa Kolianitoni fekauʻaki mo e moʻui hili ʻa e maté pea mo e tautea ʻoku hoko ki he kau faiangahalá. Naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā hono fohá neongo ʻe toetuʻu ʻa e kakai kotoa pē, ka ko e kau māʻoniʻoní pē ʻe nofo mo e ʻOtuá (vakai, ʻAlamā 40:1, 9–10, 25–26). Naʻá ne fakamatalaʻi foki e meʻa ʻoku hoko ki hotau laumālié ʻi he vahaʻa ʻo e maté mo e Toetuʻú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

ʻI hoʻo lau ha konga ʻo e ngaahi akonaki ʻa ʻAlamā fekauʻaki mo e maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ʻi he ʻAlamā 40:11–14, fakahoa e ngaahi faikehekehe ʻi he aʻusia ʻa e kau māʻoniʻoní mo e aʻusia ʻa e kau angahalá. (ʻI he taimi naʻe fakaʻaongaʻi ai ʻe ʻAlamā e kupuʻi lea “fakapoʻuli ʻi tuʻá,” naʻá ne ʻuhingá ki he tuʻunga ʻo e angahalá ʻi he vahaʻa ʻo e maté mo e Toetuʻú pea ne ʻikai ʻuhinga ia ki he tuʻunga aofangatuku ʻo Sētane mo hono kau muimuí. Vakai, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Heli,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org.)

ʻĪmisi
Niʻihi ne Tuʻutuʻuní, tā ʻe Harold I. Hopkinson.

Naʻe fakahoko ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita ha ako fekauʻaki mo e kupuʻi lea ko ʻení “ki honau ʻapí ki he ʻOtua pē ko ia ʻa ia naʻe foaki ʻa e moʻuí kiate kinautolú”:

ʻĪmisi
Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita

ʻOku ʻuhinga [ʻa e kupuʻi lea ko ʻení] kuo ngata ʻenau moʻui fakamatelié, pea kuo nau foki ki he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié, ʻa ia ʻoku vahe ai kinautolu ki ha feituʻu ʻo fakatatau ki heʻenau ngaahi ngāue mo e kau angatonú pe ʻikai ke angatonú, ʻo tatali ai ki he toetuʻú. (Joseph Fielding Smith, Answers to Gospel Questions, comp. Joseph Fielding Smith Jr. [1958], 2:85)

Naʻe pehē foki ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo kau ki he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié:

ʻĪmisi
Palesiteni Dallin H. Oaks

ʻOku tau ʻilo mei he folofolá, ka hili e mate hotau sinó ʻe hoko atu ʻo tau moʻui ko ha ngaahi laumālie ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié. ʻOku toe akoʻi foki ʻe he folofolá ʻoku vahe ua e maama tataliʻanga ko ʻeni ʻo e ngaahi laumālié ʻiate kinautolu naʻe “angatonu” pe “failelei” he lolotonga ʻo e moʻuí mo kinautolu naʻe faiangahalá. ʻOku nau toe fakamatalaʻi foki e founga ʻoku akoʻi ai ʻe ha niʻihi ʻo e ngaahi laumālie faivelengá e ongoongoleleí kiate kinautolu naʻe faiangahala mo angatuʻú (vakai, 1 Pita 3:19; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:19–20, 29, 32, 37). Ko e mahuʻinga tahá, ʻoku fakahaaʻi ʻe he fakahā ʻo onopōní ʻoku hoko atu e ngāue ʻo e fakamoʻuí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié (vakai Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:30–34, 58), pea neongo ʻoku naʻinaʻi mai ke ʻoua naʻa tau fakatoloi ʻetau fakatomalá lolotonga e moʻui fakamatelié (vakai, ʻAlamā 13:27), ka ʻoku akoʻi kitautolu ʻoku malava pē ke kei fakahoko ai ha ngaahi fakatomala ʻe niʻihi (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:58). (“Falala ki he ʻEikí,” Liahona, Nōvema 2019, 26)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ke Teuteu ki he Kalasí

ʻE tokoni fēfē hono maʻu ha mahino totonu ʻo e maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ke ke fakahoko ʻa e ngaahi fili ʻoku leleí?

Konga 2

ʻE lava fēfē ʻe he maʻu ha tui ki he Toetuʻú ʻo ʻomi ha ʻamanaki lelei kiate au?

ʻI he taimi ne akoʻi ai ʻe ʻAlamā mo ʻAmuleki e kakai ʻo ʻAmonaihaá, ne feinga ha loea ko hono hingoá ko Sisolome ke ne liliu e ngaahi lea ʻa ʻAmulekí mo fakasiʻia ʻene ngaahi akonaki fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí. Naʻe tali ia ʻe ʻAmuleki ʻaki ʻene fakamoʻoni loto-toʻa ʻe toki lava pē ʻa e Toetuʻú mo e fakamoʻui mei he angahalá ʻia Sīsū Kalaisi.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e ʻAlamā 11:42–44, ʻo kumi e ngaahi tāpuaki te tau maʻu ʻo fakafou ʻi he Toetuʻú.

ʻĪmisi
finemui ʻi ha saliote teketeke ʻoku fāʻofua ki ha tokotaha

ʻI he fakamoʻoni ʻa Palesiteni Sūsana W. Tena, Palesiteni Lahi mālōlō ʻo e Kau Finemuí, ki he mahuʻinga ʻo e Toetuʻú, naʻá ne akoʻi:

ʻĪmisi
Palesiteni Sūsana W. Tena

ʻOku feʻao ʻa e ngaahi sino toputapú ni, ʻa ia ʻoku tau houngaʻia moʻoni aí, mei he ngaahi fakangatangata fakanatulá. ʻOku fanauʻi mai ha kakai ʻe niʻihi mo ha ngaahi faingataʻaʻia fakaesino, pea faingataʻaʻia ha niʻihi mei he ngaahi mamahi ʻo e mahamahakí ʻi he kotoa ʻenau moʻuí. Ko kitautolu kotoa, ʻi he fakaʻau ke tau matuʻotuʻa angé, ʻoku tau aʻusia ʻa e kamata māmālie ke vaivai hotau ngaahi sinó. ʻI heʻene hoko ʻení, ʻoku tau fakatetuʻa ki he ʻaho ʻe toe fakamoʻui ai hotau ngaahi sinó pea hoko ʻo haohaoa. ʻOku tau ʻamanaki atu ki he Toetuʻu naʻe tupu koeʻuhí ko Sīsū Kalaisí. … ʻOku ou ʻilo koeʻuhí ko Kalaisi, te tau lava ʻo aʻusia ha kakato ʻo e fiefia ʻoku toki maʻu pē ʻi he taimi ʻoku fakataha kakato ai ʻa e laumālié mo e ngaahi ʻelemēnití (vakai, T&F 93:33). (“The Sanctity of the Body,” Liahona, Nov. 2005, 15)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ke Teuteu ki he Kalasí

ʻE lava fēfē ʻe hono maʻu ha fakamoʻoni ki he Toetuʻú ʻo tokoniʻi koe ke ke fehangahangai mo e ngaahi faingataʻa ʻo e moʻuí ʻaki ha ʻamanaki mo ha loto-toʻa ʻoku lahi angé?

Konga 3

Ko e hā te u lava ʻo fai ke u mateuteu ange ai ke fetaulaki mo e ʻOtuá?

Hili ha ngaahi taʻu lahi e ngāue fakafaifekau ʻa ʻAlamā mo ʻAmuleki ʻi ʻAmonaihaá, ne na hoko atu ki ha misiona ʻe taha, ʻa ia ko e kakai Sōlami ne hē mei he ongoongoleleí. Ne kamata ke lavameʻa ʻa ʻAlamā mo ʻAmuleki ʻi he konga ʻo e kakaí ne nau loto-fakatōkilalo angé. Hili hono akoʻi ʻo e kakaí ke nau sio kia Sīsū Kalaisi mo tui ki he mālohi ʻo ʻEne Fakaleleí, naʻe fakaafeʻi kinautolu ʻe ʻAmuleki ke teuteu ke fetaulaki mo e ʻOtuá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Fakakaukau pe ko e hā te ke lava ʻo fai ke lelei ange ai hoʻo teuteu ke feʻiloaki mo e ʻOtuá ʻi hoʻo lau ʻa e ʻAlamā 34:32–34.

ʻĪmisi
fefine ʻoku fakalaulauloto

ʻI he lea ʻa Palesiteni Henelī B. ʻAealingi fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e teuteu he ʻahó ni ke feʻiloaki mo e ʻOtuá, naʻá ne akoʻi ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni Henelī B. ʻAealingi

ʻOku ʻi ai e fakatuʻutāmaki ʻo e foʻi lea ʻe ʻi ai pē ha ʻaho ʻa ia ko hono ʻuhingá ʻoku “ʻikai ko e ʻahó ni.” “ʻE ʻi ai pē ha ʻaho te u fakatomala ai.” “ʻE ʻi ai pē ha ʻaho te u fakamolemoleʻi ai ia.” …

“ʻOku ʻosi fakamahino mai ʻe he folofolá ʻa e fakatuʻutāmaki ʻo e fakatoloí. … Ko e ʻaho ní ko ha meʻaʻofa mahuʻinga ia mei he ʻOtuá. ʻE lava ke hoko ʻa e fakakaukau “ʻE ʻi ai e ʻaho te u” ko ha kaihaʻa ʻo e ngaahi faingamālie ʻo e taimí pea mo e ngaahi tāpuaki ʻo e taʻengatá. …. (“This Day,” Liahona, May 2007, 89)

ʻI he taimi ne ngāue fakafaifekau ai ʻa ʻAlamā ko e Siʻí ki he kakai ʻi he fonua ko Seilahemalá, naʻá ne fakahoko ha ngaahi fehuʻi fakatupu fakakaukau ke tokoniʻi kinautolu ke fakakaukau pe ko e hā kuo pau ke nau fai ke teuteu ke tuʻu ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá (vakai, ʻAlamā 5).

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e ʻAlamā 5:15–17, 19, 27, 33, pea fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo tali e ngaahi fehuʻi ʻa ʻAlamaá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti

Lekooti Hoʻo Ngaahi Fakakaukaú

Hili hoʻo fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ʻa ʻAlamaá, fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo tali e fehuʻi ko ʻeni meia Palesiteni ʻOakesí: “Kapau naʻá ke ʻilo te ke feʻiloaki mo e ʻEikí ʻapongipongi—ʻo fakafou ʻi haʻo mate vave pe ʻi Haʻane hāʻele taʻeʻamanekina mai—ko e hā te ke fai he ʻaho ní?” (“Preparation for the Second Coming,” Liahona, May 2004, 9).