Hiyograpiya sa Bag-ong Tugon

Diin nahitabo ang mortal nga pagpangalagad sa Manluluwas?

Ang mga tagsulat sa mga pakisayran sa Bag-ong Tugon naghisgot og hiyograpiya, topograpiya, ug mga ngalan sa mga dapit nga tingali dili pamilyar sa modernong mga tigbasa. Ang pagsabot sa dapit nga nahimutangan magdala og dugang nga panglantaw sa kinabuhi sa Manluluwas ug sa kinabuhi sa Iyang mga Apostoles.

1. Ang Galilea mao ang amihanang dapit sa Samaria, sa amihanan ug kasadpang bahin sa Dagat sa Galilea. Si Jesus nagdako sa gamayng balangay sa Galilea sa Nazaret. Gigahin Niya ang dakong panahon sa Iyang mortal nga pangalagad sa pagpanudlo sa kalungsoran ug mga balangay sa Galilea.

2. Ang Judea mao ang dapit sa kasadpan sa Patay nga Dagat ug sa palibot sa Jerusalem. Wala kaayo dawata ang Manluluwas dinhi kay sa didto Siya sa Galilea, ilabi na sa lider sa mga Judeo, nga mao ang labaw nga mga pari, mga escriba, ug mga elder.

3. Ang Samaria mao ang dapit sa kasadpan sa Suba sa Jordan ug tunga-tunga sa Judea ug Galilea. Ang mga Samarianhon mga kaliwat sa mga Israelita ug mga langyaw nga nakigminyo ug nanimuyo sa Samaria human sa kadaogan sa Asiria sa ikawalo nga siglo BC. Ang labihan nga kasilag milambo tali sa mga Samarianhon ug sa mga Judeo tungod sa kalahian sa relihiyon ug sa kultura. Ang mga Judeo nga magbiyahe sa Judea ug Galilea sa kasagaran mobiyahe og mas layo nga rota duol sa Suba sa Jordan sa paglikay nga moagi sa Samaria.

4. Ang Jerusalem nahimong kapital sa siyudad sa Israel human nga nakuha kini ni Hari David. Gipalambo ni Hari Solomon ang siyudad ug mitukod og templo. Human sa pagkabahin sa Israel, ang Jerusalem nagpabiling kapital sa siyudad sa Juda. Sa managlahing higayon ang siyudad ug ang templo gisulong ug naguba og gamay. Gitukod og balik ni Hari Herodes ang templo ug ang mga paril sa siyudad. Sa panahon ni Jesukristo, ang Jerusalem mao ang sentro sa relihiyosong pagsimba alang sa mga Judeo.

Ang Balay sa Akong Amahan, ni Al Rounds

Magkat-on pa og Dugang

• Matthew J. Grey, “Ang Jerusalem sa Panahon ni Jesus” (digital lamang nga artikulo), Liahona, Hunyo 2023, Librarya sa Ebanghelyo

• Paul E. Dahl, “The Setting of the New Testament,” Ensign, July 1983, 68–75

• Mga Mapa sa Biblia, nu. 11, “Ang Balaan nga Yuta sa mga Panahon sa Bag-ong Tugon”

• Mga Mapa sa Biblia nu. 12, “Ang Jerusalem sa Panahon ni Jesus”

• Life of Christ Map, VirtualTours.ChurchofJesusChrist.org/lifeofchristmap

• Virtual New Testament app

Mubo nga mga Sulat

1. Tan-awa sa George A. Pierce, “Understanding the Physical and Metaphysical Geography of the New Testament,” in Blumell, New Testament History, Culture, and Society, 485–96.

2. Tan-awa sa Mga Mapa sa Biblia, nu. 11, “Ang Balaan nga Yuta sa mga Panahon sa Bag-ong Tugon.”

3. Tan-awa sa 2 Mga Hari 17:24–41; Holzapfel and others, Jesus Christ and the World of the New Testament, 119.

4. Tan-awa sa Giya ngadto sa Mga Kasulatan, “Samarianhon, Mga” Librarya sa Ebanghelyo; Holzapfel and others, Jesus Christ and the World of the New Testament, 119.

5. Tan-awa ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Jerusalem,” Librarya sa Ebanghelyo; Bible Dictionary, “Templo ni Herodes.”