“Mateo 1; Lucas 1,” Mga Tabang sa Kasulatan: Bag-ong Tugon (2024)

Mga Tabang sa Kasulatan

Mateo 1; Lucas 1

Gihatag ni Mateo ang genealogy ni Jesukristo, nga nagpakita sa Iyang kaliwatan gikan ni Abraham ug ni David. Ang anghel nga si Gabriel mipakita ngadto kang Zacarias aron sa pagpahibalo sa umaabot nga pagkatawo ug misyon ni Juan Bautista. Nahibaloan ni Maria gikan ni Gabriel nga mamahimo siyang inahan sa Anak sa Dios. Si Maria mibisita kang Elisabet. Silang duha nagdayeg sa Ginoo. Natawo si Juan. Nanagna si Zacarias sa pagtubos sa Israel.

Mga Kapanguhaan

Background ug Konteksto

Mateo 1:1–17

Unsay atong makat-onan bahin kang Jesus gikan sa genealogy ni Mateo?

Gusto ni Mateo nga masayod ang mga mambabasa nga si Jesus mituman sa mga panagna sa Daang Tugon kalabot sa Mesiyas. Ang mga panagna nagpahayag nga ang Mesiyas usa ka kaliwat ni Abraham ug magdala og kaluwasan sa tibuok kalibotan. Ang Mesiyas kaliwat usab ni Hari David. Ang genealogy nga gihatag ni Mateo nagpakita nga si Jesus kaliwat ni Abraham ug Hari David.

Sa dihang girekord ni Mateo nga si Jesus usab “gitawag og Kristo,” iyang giklaro nga si Jesus mao ang katumanan sa saad sa Dios ngadto ni Hari David nga ang Kristo moabot pinaagi sa iyang kaliwatan. Ang Dios misaad nga tukoron ang trono ni David hangtod sa kahangtoran. Ang Kristo mao ang Griyego nga porma sa pulong nga Aramaic nga Mesiyas, nga nagpasabot og “dinihogan” o “pinili.”

Ang Israelita nga mga hari ug taas nga mga saserdote gidihogan sa karaang mga panahon. Gipili nga moserbisyo niini nga mga tahas, sila milihok isip “mga mesiyas.” Sa panahon ni Jesus, ang gisaad nga Anak ni David, kinsa mahimong labaw nga hari sa umaabot, nahibaloan isip ang Mesiyas. Si Jesukristo mao ang mesiyanhong hari nga magmando ug maghari hangtod sa kahangtoran ug motuman sa saad sa Diyos ngadto kang David. Isip ang Kristo ug Mesiyas, si Jesus mao ang usa nga gipili ug gidihogan sa Langitnong Amahan aron morepresentar Kaniya ug magdala og kaluwasan sa Iyang mga anak.

Mateo 1:1–17

Nganong si Mateo ug Lucas naghatag ug lainlaing mga genealogy ni Jesus?

(Ikompara sa Lucas 3:23–38.)

Adunay pipila ka posibleng mga pagpasabot alang sa lainlaing mga genealogy. Ang ubang eskolar misugyot nga si Mateo naghatag sa pedigree ni Jose, samtang si Lucas naghatag sa kang Maria. Kini nagtuo nga si Heli nga gihisgotan sa Lucas 3:23 mao ang ugangang lalaki ni Jose.

Ang laing posible nga pagpasabot mao nga si Mateo mihatag sa harianong linya sa pagpuli ngadto sa trono ni Hari David. Si Lucas mihatag og dugang personal ug eksakto nga pedigree nga naggikan kang Adan. Ang duha ka genealogy nagpamatuod kang Jesus isip Anak ni David ug legal nga manununod sa trono.

Ang labing importante nga aspeto sa genealogy ni Jesukristo gipahayag sa Langitnong Amahan: “Kini mao ang pinangga kong Anak nga nakalipay kanako pag-ayo.”

Mateo 1:3, 5–6, 16

Kinsa nga mga babaye ang gihisgotan sa genealogy ni Jesukristo?

Adunay lima ka babaye nga gihisgotan sa genealogy ni Mateo bahin ni Jesukristo. Sama sa gidahoman, apil si Maria ang inahan ni Jesus. Tingali sa wala damha, ang genealogy naglakip usab sa upat ka babaye nga dili mga Israelita, nakig-uban sa dili mga Israelita, o adunay kwestyonable nga reputasyon.

Si Tamar, o Thamar, adunay talagsaong kasinatian. Naminyo siya sa kamagulangang anak nga lalaki ni Juda, nga namatay. Unya si Juda mihatag kaniya sa iyang sunod nga kamagulangang anak nga lalaki aron pakaslan. Siya usab namatay. Ang duha ka lalaki parehong daotan, ug gibiyaan siya nga walay mga anak. Sa dihang si Juda napakyas sa pagtuman sa usa ka saad sa paghatag sa iyang kamanghoran nga anak nga lalaki kang Tamar aron minyoan, iyang gibiyaan siya [Tamar] nga walay bana o kahigayonan nga makabaton ug mga anak. Ang pagpangandoy og mga anak, nga nakapahimo niya nga daw usa ka tigbaligya og dungog [harlot], milingla ni Juda, ug nagmabdos ug kaluha—si Phares ug Zara. Si Phares ang katigulangan ni Jesus.

Si Rahab, o Rachab, nagpuyo sa Jerico sa wala pa kini masakop sa mga Israelita. Siya nagpakita og kaluoy ngadto sa mga espiya nga Israelita ug mitabang sa pagtago kanila. Bisan pa sa iyang kaagi isip usa ka Canaanhon nga tigbaligya og dungog, siya gidayeg sa unang mga Kristohanon tungod sa iyang pagtuo.

Si Ruth usa ka Moabihanon nga babaye. Human mamatay ang iyang bana, gipili niya nga biyaan ang iyang yuta ug mga tawo aron atimanon ang iyang ugangang babaye.

Si Batseba naminyo kang Urias, usa ka langyaw nga sundalo sa kasundalohan ni Hari David. Siya ug si David adunay gibuhat nga pakighilawas. Dayon nahimo siyang asawa ni Hari David ug mao ang inahan ni Hari Solomon.

Usa ka butang nga atong makat-onan gikan ni Mateo nga naglakip niini nga mga babaye diha sa genealogy sa Manluluwas mao nga ang Dios makahimo sa tanang tawo ug pinaagi sa wala damha nga mga paagi. Kini usab usa ka ehemplo sa kamatuoran nga kon si kinsa kita mamahimo wala magdeterminar sa mga lihok sa atong mga katigulangan. Ang paglakip sa mga babaye sa family history sa Manluluwas nagpakita usab sa importante nga tahas sa mga babaye sa pagtuman sa buhat sa Dios.

Mateo 1:18

Unsa man ang gipasabot sa kaslonon?

Sa panahon sa Bag-ong Tugon, ang kaminyoon kasagaran gihikay sa mga pangulo sa mga pamilya—kasagaran sa mga amahan. Human magkasinabot ang mga pamilya bahin sa kaminyoon, ang magtiayon magpakasal, o “kaslonon.” Nagpasabot kini nga sila gisabotan na nga magpakasal. Ang magtiayon legal nga gibugkos sa usag usa apan wala pa mag-uban og puyo isip bana ug asawa. Ang estrikto nga lagda sa kaputli gikinahanglan tali sa panahon sa pagpakasal ug sa seremonyas sa kasal.

Mateo 1:18–25

Unsang mga kapilian ang naa ni Jose sa dihang nahibaloan niya nga nagsabak si Maria?

Sa dihang nahibaloan ni Jose ang pagmabdos ni Maria, nasayod siya nga dili siya ang amahan sa iyang anak. Ubos sa balaod sa mga Judeo, siya adunay mosunod nga mga kapilian:

Mahimo unta niyang bulagan sa publiko si Maria ug silotan siya. Ang mga tawo magtuo unta nga si Maria sad-an sa pagpanapaw—usa ka krimen nga silotan sa kamatayon ubos sa balaod ni Moises.
Mahimo unta niyang ipahunong ang iyang pagpakasal kang Maria sa pribado nga paagi atubangan sa duha ka saksi.
Mahimo siyang mopadayon sa kaminyoon.

Si Jose mipabor nga magpakita og kaluoy kang Maria. Nagplano siya nga kanselahon ang pagpangasawa sa hilom. Kini makaluwas kang Maria sa publiko nga pagpakaulaw ug sa posibilidad sa pagsilot. Apan, sa dihang gipasaligan sa usa ka anghel nga si Maria nagpabilin nga mahiyason ug nga ang iyang anak mao ang Anak sa Diyos, si Jose mipili sa pagpadayon sa kaminyoon. Usa ka eskolar miingon, “Isip resulta sa talagsaong pagpanamkon kang Jesus, ang ideya sa pagkadili lehitimo gipadayon sa wala mahibaloi nga mga tinubdan ug nagpahinabo nga ang reputasyon ni Maria ug ni Jesus nga nag-antos (ug lagmit kang Jose) sa tibuok nilang kinabuhi.”

Mateo 1:20

Unsay atong nahibaloan mahitungod sa pagpanamkon kang Jesukristo?

Tan-awa sa “Lucas 1:34–35. ‘Unsaon man pagkahimo niini nga wala man koy bana?’”

Mateo 1:21

Unsa ang gipasabot sa ngalan nga Jesus?

Ang ngalan nga Jesus naggikan sa Iēsous, usa ka Griyego nga matang sa Hebreohanon nga ngalan nga Yeshua. Ang Yeshua nagpasabot nga “Si Jehova moluwas.” Ang taas nga matang sa ngalan, Yehoshua, nagpasabot nga “Si Jehova ang kaluwasan.” Ang duha ka matang sa ngalan nagsaksi sa pagkatawo ug misyon ni Jesukristo. Si Jesukristo mao ang Jehova sa kinabuhi nga wala pa dinhi sa yuta. Gihulagway ni Mateo ang misyon sa kaluwasan sa Manluluwas pinaagi sa pagpahayag, “Kay luwason niya ang iyang katawhan gikan sa ilang kasal-anan.”

Mateo 1:23

Unsa ang kahulogan sa ngalan nga Emmanuel?

Ang Emmanuel naggikan sa Hebreohanon nga mga pulong nga nagpasabot nga “Ang Dios ania uban kanato.” Sa kataposang bersikulo sa Mateo, ang Manluluwas misaad sa Iyang mga disipulo, “Ako mag-uban kaninyo sa kanunay hangtod sa kataposan sa kalibotan.” Kining susama nga mga deklarasyon sa sinugdanan ug kataposan sa Ebanghelyo ni Mateo nagpahayag sa mensahe nga ang Dios dili makalimot kanato. Siya kanunay mag-uban kanato.

Mateo 1:25

Unsang tuiga natawo ang Manluluwas?

Ang Simbahan walay opisyal nga pamahayag mahitungod sa tuig kon kanus-a natawo ang Manluluwas. Ang kalendaryo nga gigamit karon sa tibuok kalibotan gihimo daghang siglo human sa pagpakabuhi ni Jesukristo. Ang mga eskolar wala magkauyon kon unsaon paggamit ang anaa na nga impormasyon sa kasaysayan sa pagkalkulo sa tuig sa pagkatawo ni Jesus. Bisan tuod kita walay eksaktong petsa, kita adunay rekord sa daghang mga panghitabo sa kinabuhi ug pagpangalagad ni Jesukristo.

Lucas 1:5–9

Unsa ang “laray ni Abias”?

Sa Daang Tugon, gibahin ni Hari David ang mga pari sa Israel ngadto sa 24 ka pamilya (gitawag og “laray”). Ang matag pamilya, o laray, gitawag sa pagserbisyo diha sa templo kaduha sa usa ka tuig sulod sa usa ka semana matag higayon. Ang Lucas 1:5 nag-ingon nga si Zacarias nahisakop sa “mao nga laray,” o sa parianon nga pamilya, ni Abias. Ang Hubad ni Joseph Smith alang sa Lucas 1:8 nag-ilis sa pulong laray ngadto sa pagkapari.

Ang mga pari nagbunot-bunot aron sa pagdesisyon kon kinsa kanila ang makadawat sa dungog sa pagsunog sa insenso sa templo. Tungod sa kadaghan sa mga pari, ang oportunidad sa pagsunog og insenso usa ka talagsaon nga pribilehiyo. Kini unta ang usa ka labing mahinungdanon nga pagserbisyo sa kinabuhi ni Zacarias isip usa ka pari.

Lucas 1:7

Giunsa paglantaw sa mga tawo ang pagkabaog sa panahon sa Bag-ong Tugon?

Sa karaang Israel, ang pagkabaog tali sa minyo nga mga managtiayon giisip nga grabe nga pagkaalaot. Ang uban gani sayop nga nagtuo nga kini usa ka silot sa sala. Si Zacarias nag-ampo nga siya ug si Elisabet makabaton ug mga anak. Si Zacarias walay kaliwat nga magpadayon sa iyang linya sa pagkapari. Dihang nahibaloan ni Elisabet nga siya mabdos, siya miingon nga ang pagbaton og anak makawagtang sa iyang “kaulawan atubangan sa mga tawo.”

Bisan pa sa ilang pagsulay, sila si Zacarias ug Elisabet nagpabilin nga matinud-anon sa Ginoo. Kini ang una sa daghang mga higayon sa Ebanghelyo ni Lucas nga nagpakita sa kaluoy sa Ginoo ngadto sa mga nag-antos o nawad-an sa kadasig.

Lucas 1:17

Unsa ang gipasabot sa “ang espiritu ug gahom ni Elias”?

Gigamit sa mga kasulatan ang ngalan o titulo nga Elias sa daghang paagi. Niining higayona, ang paghisgot kang Elias nagpasabot sa pagpakita sa ideya sa usa ka tigpasiugda. Sa karaang panahon, ang mga tigpasiugda “modagan nga mag-una sa karwahe sa hari ug hawanan ang agianan sa mga bato o ubang mga nakababag, ug sa kusog nga tingog mopahibalo sa pag-abot sa tigmando. … Si Juan parehong tigpasiugda ug tigpahibalo bahin ni Jesus. Siya ang balaanong gitudlo nga tigbalita.”

Gisultihan ni anghel Gabriel si Zacarias nga si Juan mag-una sa Manluluwas “diha sa espiritu ug sa gahom ni Elias.”

Lucas 1:26

Kinsa si Gabriel?

Si Propeta Joseph Smith nagtudlo sa pagkatawo sa anghel nga si Gabriel: “Si Noe … mao si Gabriel; nagbarog siya nga sunod awtoridad ni Adan diha sa Pagkapari; gitawag siya sa Dios niini nga katungdanan, ug mao ang amahan sa tanang buhi sa iyang panahon.”

Lucas 1:26–30

Sa unsang paagi ang Ginoo “nag-uban ug nagpanalangin pag-ayo” kang Maria?

Sa wala pa matawo si Maria, ang mga propeta nakahibalo sa iyang sagrado nga tahas isip ang inahan ni Jesukristo. Ang ubang propeta nakaila kaniya sa ngalan. Ang Basahon ni Mormon nagpadayag nga siya ang “bililhon ug pinili nga tawo” kinsa manganak og usa ka bata nga lalaki, oo, gani ang Anak sa Dios.”

Si Elder Bruce R. McConkie mipasabot: “Ingon nga adunay usa lang ka Kristo, mao nga adunay usa lamang ka Maria. Ug ingon nga gipili sa Amahan ang labing halangdon ug matarong sa tanan niyang espiritu nga mga anak nga lalaki nga moanhi sa mortalidad isip iyang Bugtong Anak sa unod, kita makaseguro usab sa pag-ingon nga gipili niya ang labing angayan ug dunay talento sa espirituhanong paagi sa tanan niyang espiritu nga mga anak nga babaye nga mahimong mortal nga inahan sa iyang Mahangtoron nga Anak.”

Lucas 1:31–35

Ngano nga si Jesus kinahanglang adunay usa ka mortal nga inahan ug usa ka imortal nga Amahan?

Si Presidente Russell M. Nelson mitudlo: “Si Jesus natawo sa usa ka imortal nga Amahan ug usa ka mortal nga inahan. Gikan sa Iyang imortal nga Amahan, napanunod ni Jesus ang gahom nga mabuhi sa kahangtoran. Gikan sa Iyang mortal nga inahan, Iyang napanunod ang palad sa pisikal nga kamatayon.

“Kadtong talagsaon nga mga hiyas mahinungdanon para sa Iyang misyon sa pag-ula sa mga sala sa tanang katawhan. Sa ingon, si Jesus nga Kristo natawo aron mamatay (tan-awa sa 3 Nephi 27:13–15). Siya namatay gayod aron kita mabuhi. Natawo Siya aron mabuhi ang tanang katawhan human sa pagkamatay.”

Lucas 1:34–35

“Unsaon man pagkahimo niini nga wala man koy bana?”

Gipangutana ni Maria ang anghel nga si Gabriel kon unsaon niya nga mahimong inahan ni Jesus “nga wala man koy bana,” o sa laing mga pulong, tungod kay siya usa ka birhen. Miingon si Gabriel kaniya nga “Mokunsad kanimo ang Espiritu Santo ug magpabilin ang gahom sa Dios diha kanimo” ug nga ang iyang anak mahimong ang Anak sa Dios. Ang ubang kasulatan nga nagpasabot sa pagpanamkon kang Jesukristo naghulagway usab nga Siya mao ang Anak sa Dios. Kini nga mga kasulatan, hinuon, wala magpadayag kon sa unsang paagi nahitabo kini nga milagro. Ang mga lider sa Simbahan mipasidaan kanato batok sa pagpangagpas kon sa unsang paagi gipanamkon ang Manluluwas.

Lucas 1:69

Unsa ang gipasabot sa hugpong sa mga pulong nga “gipaanhi niya kanato ang usa ka sungay sa akong kaluwasan”?

Human sa pagkatawo ni Juan, si Zacarias midayeg sa Dios ug nanagna sa misyon ni Juan. Sama sa narekord diha sa Lucas 1:69, gihisgotan ni Zacarias nga ang Dios “[mi]patindog [sa] usa ka gamhanang Manluluwas,” nga usa ka mesiyanikanhong titulo nga nagpasabot kang Jesukristo. Ang sungay usa ka simbolo sa gahom—usa ka pagpasabot sa kalig-on sa sungayan nga mga hayop nga nagpuyo sa Balaan nga Yuta.

Pagkat-on pa og Dugang

Ang Pagkatawo ni Jesukristo

Dallin H. Oaks, “Mga Propetikanhong Pagpahibalo sa Pagkatawo ni Kristo” (Debosyonal sa Pasko sa Unang Kapangulohan, Dis. 4, 2016), Librarya sa Ebanghelyo

Si Maria, ang Inahan sa Anak sa Dios

Becky Craven, “Following Mary’s Example,” New Era, Dec. 2018, 24–27
Gaye Strathearn, “Si Maria, ang Inahan ni Jesus,” Liahona, Ene. 2019, 12–17
Margot Hovley, “Mary, Mother of the Savior,” Ensign, Dec. 2019, 22–23

Media

Mga Bidyo

Mga Imahe

anghel Gabriel mibisita ni Zacarias — The Angel Gabriel Appears to Zacharias [Ang Anghel nga si Gabriel mibisita ni Zacarias], ni Michael Malm

Si Gabriel nagpakita ngadto ni Maria — The Annunciation [Ang Pagpahibalo], ni John Scott

Maria ug Elisabet nag-istoryahanay — Elisabeth and Mary [Si Elisabet ug si Maria], ni James L. Johnson