Mga Tabang sa Kasulatan
2 Mga Taga-Corinto 1–7


“2 Mga Taga-Corinto 1–7,” Mga Tabang sa Kasulatan: Bag-ong Tugon (2024)

Mga Tabang sa Kasulatan

2 Mga Taga-Corinto 1–7

Sa Ikaduhang Sulat ni Pablo sa mga taga Corinto, makita nato ang ebidensya sa nagkadako nga panagbangi tali sa pipila ka mga Santos sa Corinto ug ni Pablo. Usa ka gamay nga grupo sa mga miyembro sa Simbahan sa Corinto misupak ni Pablo ug gusto nga mominus ang iyang impluwensya taliwala kanila. Gipanalipdan ni Pablo ang iyang binuhatan ug mipakita og pagbati alang sa mga taga Corinto. Gitudlo niya ang kalinaw nga moabot gumikan sa paghigugma ug pagpasaylo sa uban. Gipamatuod niya nga sila mahimong magkauli ngadto sa ilang Langitnong Amahan pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo. Mipahayag si Pablo og hingpit nga kalipay nga gidawat sa mga Santos sa Corinto ang iyang tambag sa nag-una nga sulat. Gitudlo niya ang importansiya sa “diosnong kasubo.”

Mga Kapanguhaan

Pahinumdom: Ang pagkutlo sa usa ka tinubdan nga wala gimantala sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw wala magpasabot nga kini o ang tagsulat niini gi-endorso sa Simbahan o nagrepresentar sa opisyal nga posisyon sa Simbahan.

Background ug Konteksto

Ngadto kang kinsa gisulat ang 2 Mga Taga-Corinto ug ngano?

Wala madugay human gisulat ni Pablo ang 1°Mga Taga-Corinto, miulbo ang kagubot sa Efeso agi og pagsupak ngadto sa iyang mga pagtulun-an. Agi og sangputanan , miadto siya sa Macedonia. Tingali iyang gisulat ang 2 Mga Taga-Corinto samtang siya didto. Kini nga sulat may purohan nga gisulat tali sa AD 54 ug AD 56.

Sa kinatibuk-an, kini nga sulat nagtumong sa:

  • Pagpahayag og pasalamat ug paglig-on niadtong mga Santos kinsa maayo nga midawat sa iyang unang sulat.

  • Pagpasidaan sa mini nga mga magtutudlo kinsa mituis sa lunsay nga doktrina ni Kristo.

  • Pagdepensa sa pagkatawo ug awtoridad ni Pablo isip usa ka Apostol ni Ginoong Jesukristo.

  • Pag-awhag og ubay-ubay nga pinansiyal nga mga halad gikan sa mga Santos sa Corinto ngadto sa timawa nga mga Santos sa Jerusalem.

Kadaghanan niini nga sulat naghatag og gibug-aton sa gugma ug pagpakabana ni Pablo alang sa mga Santos sa Corinto. Bisan og si Pablo hugot sa iyang pagsupak sa mga kritiko, ato usab siyang makita isip usa ka maamumahon nga lider alang sa kalipay ug kaayohan sa mga Santos.

Niini nga sulat, si Pablo nagpasabot ngadto sa usa ka sagrado kaayo nga higayon sa iyang kinabuhi. Sa 2 Mga Taga-Corinto 12:2–4, si Pablo mihulagway sa iyang kaugalingon isip “[usa ka] tawo nga anaa kang Kristo” kinsa “gisakgaw dala ngadto sa ikatulong langit.” Niini nga panan-awon nakita ug nadungog niya ang dili malitok nga mga butang.

2 Mga Taga Corinto 1:15–20

Nganong gitudlo ni Pablo ang mahitungod sa mga saad sa Dios?

Kini nga mga bersikulo maingon og tubag ni Pablo ngadto sa usa ka pasangil nga siya nagpakita og walay hinungdan nga panghunahuna sa pagsaad sa pagbisita sa Corinto ug unya giusab ang iyang mga plano sa pagbiyahe. Ang uban miingon nga siya dili kasaligan—usa ka adlaw siya miingon “oo” (“oo, moanha ko”), apan sa sunod adlaw siya miingon “dili” (“dili, ako moanha”). Ang mga kritiko ni Pablo ingon og nagpasabot, “Kon dili kita makasalig ni Pablo, unsaon nato sa pagsalig sa unsay iyang gitudlo kanato mahitungod sa Dios?” Agi og tubag, miingon si Pablo nga ang mensahe nga gitudlo niya ug sa iyang mga kauban tinuod. Mipahayag siya nga ang Dios ug si Jesukristo mga kasaligan ug dili mausab.

2 Mga Taga-Corinto 1:21–22; 5:5

Unsa nga mga garantiya ang moabot pinaagi sa Balaang Espiritu?

Gipahayag ni Pablo nga siya ug ang iyang misyonaryo nga mga kompanyon “[gidihogan]” ug “[giselyohan]” sa Dios. Ang Gresyanhon nga pulong nga gigamit ni Pablo sa pagpaila nga giselyohan nagpasabot nga ang Dios mibutang sa Iyang timaan sa pagpanag-iya diha kanila.

Kalambigitan ngadto niini nga pagdihog ug pagselyo, migamit si Pablo sa Gresyanhon nga pulong arrabōn, nga mahubad isip “matinguhaon,” “saad,” “deposito,” “ang unang data,” o garantiya.” Ang pulong usa ka komersiyal nga pulong nagpasabot ngadto sa usa ka mamamalit nga naghimo og deposito isip kabahin sa usa ka kasabotan alang sa hingpit nga kabayaran sa kadugayan. Gigamit kini nga pulong ni Pablo sa pagpasabot “nga ang Ginoo naghatag kanato sa Iyang Balaan nga Espiritu niini nga kinabuhi isip pasiuna nga tilaw sa hingpit nga kalipay sa kinabuhing dayon. Ang Espiritu usab mao ang pasalig sa Ginoo nga Siya motuman sa Iyang saad sa paghatag og kinabuhing dayon ngadto sa matinud-anon.” Kon kita nagsinati sa panag-uban sa Espiritu sa Ginoo, kita makahibalo nga kita gidawat sa Ginoo ug nga ang Iyang mga saad nag-epekto sa atong mga kinabuhi.

2 Mga Taga Corinto 2:14–17

Sa unsang paagi nga ang mga Santos sama sa usa ka tam-is og lami o humot ngadto sa Dios?

Sa paghulagway sa mga Santos, gigamit ni Pablo ang paglarawan sa mga sakripisyo ug insenso nga gisunog diha sa templo. Sama lamang nga ang aso sa mga halad sa templo gihulagway isip usa ka tam-is og lami o humot ngadto sa Dios, ang mga kinabuhi sa matarong nga mga Santos mirepresentar og usa ka halad nga nakapahimuot ngadto sa Dios.

Ang bersikulo 16 naghulagway sa mga epekto sa mga Santos ug sa ebanghelyo ni Jesukristo diha sa mga tigpaminaw. Ngadto sa mga kaaway ni Kristo, ang humot nga alimyon sa mga Santos ug sa ilang pagsaksi ni Kristo sama sa lami sa kamatayon. Hinoon, ngadto niadto kinsa midawat sa Apostoles ug sa ilang mga pagtulun-an, kini mao ang lami sa kinabuhi.

2 Mga Taga-Corinto 3:1–3

Unsang rekomendasyon nga sulat ang gikinahanglan ni Pablo?

Agig tubag niadtong kinsa naningkamot sa pagdaot kaniya, nangutana si Pablo, sa pangutana nga wala magkinahanglan og tubag, kon siya sa tinuod nagkinahanglan pa ba og mga sulat rekomendasyon sa pagmatuod nga siya usa ka tinuod nga Apostol. Nagpasabot si Pablo ngadto sa karaan nga praktis nga magdala og rekomendasyon nga mga sulat kon mobisita og bag-ong komunidad. Kini nga mga sulat sa kasagaran nagpaila sa mga tawo, nagmatuod sa ilang kinaiya, ug nagsaksi nga dili sila mga nagpakaaron ingnon (impostor).

Gitudlo ni Pablo nga ang nausab nga mga kinabuhi sa mga miyembro sa Simbahan mao ang iyang labing maayo nga rekomendasyon nga mga sulat. Kini nga mga sulat dili isulat sa tinta apan sa Espiritu sa Dios diha sa ilang mga kasingkasing. Gipasabot ni Presidente Russell M. Nelson nga kon ang mga kamatuoran sa ebanghelyo isulat diha sa mga papan sa atong mga kasingkasing, “sila mahimong importante nga bahin sa atong kinaiyahan.”

2 Mga Taga-Corinto 3:18

Unsay buot ipasabot sa mahimong mausab ngadto sa imahe o pagkasama sa Ginoo?

Ang Gresyanhon nga pulong metamorphoō mahimong mahubad isip “mausab, mabalhin ang panagway, nabalhin sa pagkahimaya nga mga binuhat” o “mausab ang porma.” Niini nga tudling, ang metamorphoō gigamit sa pagpakita og inanay nga pagkabalhin gikan sa lawas nga unod ngadto sa usa ka mahimayaong binuhat diha sa pagkahisama sa Dios. Susama nga gitudlo ni Alma nga kon kita matawo sa Dios sa espirituhanong paagi, madawat nato ang Iyang hitsura diha sa atong mga panagway.

2 Mga Taga-Corinto 4:3–4

Kinsa ang dios niini nga kalibotan?

Ang Gresyanhong pulong nga gihubad isip kalibotan “sa kinatibuk-an nagpasabot ngadto sa panahon o makasaysayanong yugto.” Diha sa hugpong sa mga pulong “dios niini nga kalibotan,” kini nagpahayag “sa edad ug dapit diin ang panulay naghari sa mga hunahuna ug sa mga binuhatan sa mga tawo—sa ingon, ang kalibotan karon.” Ang dios niini nga kalibotan mao si Satanas, kinsa nagtinguha sa paggiya sa mga anak sa Dios nga mahisalaag. Samtang si Satanas adunay gahom ibabaw “sa kalibotan,” ang iyang gahom ibabaw sa yuta may utlanan. Nakapasalig si Jesukristo kanato,”Ako ang Dios sa Israel, ug ang Dios sa tibuok yuta,” ug ang kalangitan ug ang yuta anaa sa akong mga kamot.”

2 Mga Taga-Corinto 5:10

Unsa ang mensahe ni Pablo mahitungod sa Kataposang Paghukom?

Gitudlo ni Pablo nga kitang tanan mobarog sa atubangan ni Kristo aron pagahukman alang sa mga butang nga atong nabuhat sa atong mortal nga mga kinabuhi. Usa ka mabinantayong pagbasa sa Gresyanhong basahon nagsugyot nga “bisan kon ang matag indibidwal pagahukman pinasikad sa iyang pamatasan, ang naandang lihok sa tawo, ug dili ang iyang tinagsa nga mga lihok, mao ang pasikaran alang sa paghukom.” Maghisgot kabahin sa Kataposang Paghukom, gitudlo ni Presidente Dallin H. Oaks: “Kita pagahukman sumala sa atong mga aksyon, sa tinguha sa atong kasingkasing, ug sa matang sa pagkatawo nga atong nakab-ot. Kini nga paghukom mohimo sa tanang mga anak sa Dios nga makapadayon ngadto sa usa ka gingharian sa himaya diin ang ilang pagkamasulundon mihimong angayan nila ug diin sila mahimong komportable. Ang maghuhukom niining tanan mao ang atong Manluluwas, si Jesukristo … . Ang Iyang pagkasayod sa tanan naghatag Niya og hingpit nga kahibalo sa tanan natong mga buhat ug mga tinguha, kadtong mga wala pa mahinulsoli o wala pa mausab ug kadtong nahinulsolan na o matarong. Busa, human sa Iyang paghukom kitang tanan mokumpisal “nga ang iyang mga paghukom mga makiangayon’ (Mosiah 16:1).”

2 Mga Taga Corinto 5:14–17

Unsay gipasabot nga mahimong usa ka bag-ong binuhat diha ni Kristo?

Gitudlo ni Pablo nga kita mahimong bag-ong mga binuhat o mga nilalang “diha ni Kristo.” Sa Gresyanhon, “diha ni Kristo” nagpaila og usa ka “suod nga relasyon ngadto ni Kristo,” gani usa ka “pakigsaad nga panaghiusa uban sa Ginoo.” Gitudlo ni Elder David A. Bednar nga kita gituyo nga mahimong “[ma]usab sa espirituhanong paagi ug pag-usab pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo. … Gimandoan kita [nga] … mahimong ‘bag-o nga [mga] binuhat kang Kristo (tan-awa sa 2 Mga Taga Corinto 5:17), isalikway ang ‘kinaiyanhon nga pagkatawo’ (Mosiah 3:19), ug sa pagsinati og ‘usa ka dakong kausaban dinhi kanato, o dinhi sa among mga kasingkasing, nga kami wala nay hilig sa pagbuhat og daotan, apan sa pagbuhat og maayo sa kanunay’ (Mosiah 5:2). Palihog timan-i nga ang pagkakabig nga gihulagway niini nga mga bersikulo dako, dili gamay—usa ka espirituhanong pagkatawo pag-usab ug sukaranang kausaban sa unsay atong gibati ug gitinguha, unsay atong gihunahuna ug gibuhat, ug unsa kita. Sa pagkatinuod, ang lintunganay sa ebanghelyo ni Jesukristo nagkinahanglan sa sukaranan ug permanente nga kausaban sa atong pagkatawo nga mahimong posible pinaagi sa atong pagsalig diha sa ‘maayo nga buhat, ug kalooy, ug grasya sa Balaan nga Mesiyas’ (2 Nephi 2:8). Kon kita mopili sa pagsunod sa Ginoo, kita nagpili nga mag-usab—mahimong espirituhanong magpakatawo pag-usab.”

2 Mga Taga Corinto 5:18–21

Unsa ang gipasabot sa pakig-uli ngadto sa Dios?

Ang unang kahulogan sa Gresyanhong pulong katallassō (“pagpakig-uli”) mao ang pag-ilis sa pagkamasinupakon ngadto sa pagkamahigalaon. Ang atong mga sala nagpalayo kanato gikan sa Dios ug nagguba sa atong relasyon Kaniya. Niini nga sitwasyon, “Ang Dios [mao] ang nasakitan nga kauban kinsa bisan pa niana naninguha sa pagpakig-uli kanato. Nagbuhat Siya sa mao pinaagi sa pagpadala sa Iyang Anak.” Sa paghatag kanato sa pagpakig-uli, si Jesukristo naghatag “sa unsay gitawag og ‘ang labing importante nga pagbinayloay.’ … Si [Jesukristo] mianhi sa pagbinayloay kanato. Didto sa Getsemani ug diha sa krus ang atong Ginoo midala diha Kaniya sa atong mga sala. Siya andam sa paghatag ngari kanato—sa pagdeposito sa espirituhanong mga panalangin, isip usa ka bahin sa atong mahangtorong mga kabtangan—ang iyang pagkamatarong.” Sa makahuloganong paagi, ang pulong nga pag-ula naghulagway sa dapit nahitaboan ‘pagka-hiusa’ niadtong kinsa nahisalaag ug nagpasabot sa pagpakig-uli sa tawo ngadto sa Dios. Ang sala mao ang hinungdan sa pagkahisalaag, ug busa ang katuyoan sa pag-ula mao ang pagkorihir o pagbuntog sa mga sangputanan sa sala.”

2 Mga Taga Corinto 6:14–17

Unsa nga mga panghimangno ni Pablo mahitungod sa pakig-uban sa mga butang nga mahugaw?

Gigamit ni Pablo ang dili magkatukma nga imahe sa mga hayop nga giusa pagyugo sa pagsanta sa mga miyembro sa Simbahan gikan sa “pagpahiangay kauban sa dili magtotoo.” Ang balaod ni Moises nagdili sa pagyugo sa usa ka toro ug sa usa ka asno nga mag-usa og daro. Ang pagyugo sa usa ka toro uban sa asno makahimo sa asno nga (ang mas huyang nga hayop) sa pagpugong sa toro (ang mas kusgan nga hayop). Gawas pa niana, ang mas kusgan nga hayop makahatag og kasakit o kalisod diha sa usa nga mas huyang kon sila giusa og yugo.

Usa ka hubad sa Biblia nakakuha sa kabalaka ni Pablo ingon sa mosunod: “Ayaw pagkigpares sa mga dili tumutuo. Kay unsa nga pakigpares ang aduna tali sa pagkamatarong ug kawalay balaod? O aduna bay panag-uban tali sa kahayag ug sa kangitngit? Aduna bay pagsinabtanay ni Kristo uban ni Beliar? O unsa ang ikapakigbahin sa usa ka tumutuo ngadto sa dili tumutuo? Aduna bay pagsinabtanay diha templo sa Dios ngadto sa mga dios-dios?”

Sa yano nga pagkasulti, gisanta ni Pablo ang mga Santos gikan sa pagsulod og mga relasyon ngadto sa mga tigsimba og mga dios-dios o sa pag-apil sa ilang mahugaw nga mga praktis. Gitapos ni Pablo pinaagi sa panghimatuod sa usa ka saad nga gihatag sa Ginoo pinaagi ni Isaias: kon ang mga tumutuo mobulag sa ilang mga kaugalingon gikan sa sayop nga mga praktis ug mahugaw nga mga butang, ang Ginoo modawat kanila.

2 Mga Taga-Corinto 7:8–11

Unsa ang diosnon nga kasubo?

Si Elder Neil L. Andersen mitudlo:

“[Ang diosnong kasubo nagpasabot] nga mobati og lawom nga kasubo ug pagbasol tungod sa kinaiya nga nakadugang sa kasakit ug pag-antos sa Manluluwas, samtang ang atong kalag nagtangtang sa bisan unsang pagdumili o pasangil. …

“Tingali ang labing dako nga pagkahigmata niining kinabuhia sa usa ka espirituhanong sensitibo nga anak nga lalaki o babaye sa Dios mao ang talagsaong personal nga pagkaamgo nga ang pagbayad ni Jesukristo sa sala tinuod kaayo ug nga ang Iyang pag-antos dili lamang alang sa tanang ubang mga tawo—apan alang usab kanimo ug kanako! … Samtang atong sabton sa espirituhanong paagi nga Siya nag-antos alang sa atong mga sala, kita mobati og kaguol sa atong bahin sa Iyang kasakit. Kita makaamgo nga kini kabahin sa plano sa Amahan, apan kita naghingapin sa pagbati sa gasa nga Iyang gitanyag kanato. Kini nga katingalahan, kini nga pasalamat, kini nga pagdayeg sa Manluluwas kinsa mihimo niini alang kanato, nagdala kanato ngadto sa pagluhod samtang ang atong espiritu napuno sa diosnong kasubo.”

Ang kalibotanong kasubo mahimong naglakip og mga pagbati sa pagbasol alang sa negatibong mga sangpotanan sa atong mga lihok. Sama pananglit, ang pagmahay alang sa “pagkanasakpan ug pagkanasilotan tungod sa [atong] mga lihok.” Si Presidente Uchtdorf, kanhi sakop sa Unang Kapangulohan, nakamatikod, “Ang kasubo nga kalibotanon mobira kanato, mowagtang sa paglaom, ug moagni kanato sa pagtugyan ngadto sa tentasyon.”

Pagkat-on pa og Dugang

Bag-ong mga Nilalang diha ni Kristo

  • Rebecca L. Craven, “Imo na ang Sukli,” Liahona, Nob. 2020, 58–60

  • Topics and Questions, “Conversion,” Gospel Library

Diosnon nga Kasubo

  • Dieter F. Uchtdorf, “Godly Sorrow [Diosnon nga Kasubo],” New Era, Sept. 2019, 32–33

Pagpakig-uli

Media

Mga Bidyo

“Reconciled to God” (1:59)

1:60

“Repentance” (1:44)

1:45

Imahe

duha ka laki nga baka giusa og yugo

Covered Wagons, ni Gary L. Kapp. Duha ka laki nga baka giusa og yugo. “Ayaw kamo pagpahiangay sa inyong kaugalingon kauban sa mga dili magtotoo”(2 Mga Taga-Corinto 6:14–17).

Mubo nga mga Sulat

  1. Tan-awa sa Mga Buhat 19:23–41.

  2. Tan-awa sa Mga Buhat 20:1; 2 Mga Taga-Corinto 2:13; 7:5.

  3. Pipila sa mga iskolar nagtuo nga ang 2 Mga Taga-Corinto usa ka tinigom sa labaw kay sa usa ka sulat nga sinulat ni Pablo (tan-awa sa Harold W. Attridge and others, eds., The HarperCollins Study Bible: New Revised Standard Version, Including the Apocryphal/Deuterocanonical Books [2006], 1956). Bisan og ang Ikaduhang Sulat ngadto sa mga taga Corinto namahayag nga gisulat kini ni Apostol Pablo ug Timoteo (tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 1:1), kini malagmit nga si Pablo ang misulat niini nga sulat alang sa iyang kaugalingon ug ni Timoteo. Ang daghang mga pakisayran nga gihimo ni Pablo ngadto sa iyang kaugalingong mga kasinatian nagsugyot nga siya lamang ang tagsulat niini nga basahon (tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 11:16–33; 12:1–14; 13:1).

  4. Tan-awa sa Attridge and others, The HarperCollins Study Bible, 1958.

  5. Tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 1:17, footnote a.

  6. Tan-awa sa Michael D. Coogan and others, eds., The New Oxford Annotated Bible: New Revised Standard Version, 5th ed. (2018), 1665, mubo nga sulat alang sa 2 Mga Taga-Corinto1:15–20. Gitinguha ni Pablo ang duha ka pagbisita (“ikaduhang kaayohan” [2 Mga Taga-Corinto 1:15]), usa diha sa bisan hain nga pikas sa iyang biyahe ngadto sa Macedonia (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto16:5–6), apan iyang giusab ang iyang plano sa ikaduhang higayon.

  7. Richard D. Draper and Michael D. Rhodes, Paul’s Second Epistle to the Corinthians, Brigham Young University New Testament Commentary (2023), 114– 15.

  8. Tan-awa sa Exodo 29:7; 1 Mga Hari 1:34, 39; 19:15–16. Ang pagdihog mahimong nagpasabot sa pagdihog og lana, susama niadtong nadawat sa mga hari, mga pari, ug mga propeta sa Daang Tugon, nag-set apart kanila alang sa ilang balaang gi-orden nga buhat.

  9. “Ang punglihok σφραγίζω (sphragizō), ‘ang pagselyo,’ nagtimaan sa lihok sa paghatag og usa ka butang uban sa usa ka selyo isip usa ka lakang sa seguridad. Ang labing mahinungdanon nga katuyoan sa selyo mao ang paggarantiya nga ang mga sulod sa butang nga giselyo dili mahilabtan. Ang lihok nagmarka sa gidugayon ug kaputli. Dugang pa, ang selyo nagpakita sa tag-iya, nga unsa ang iyang giselyo iya kana” (Draper and Rhodes, Paul’s Second Epistle to the Corinthians, 123).

  10. Tan-awa saTremper Longman III and Mark L. Strauss, The Baker Expository Dictionary of Biblical Words (2023), entry 1052, page 728; Attridge and others, The HarperCollins Study Bible, 1959, mubo nga sulat alang sa 2 Mga Taga-Corinto 1:22.

  11. Tan-awa sa Frank F. Judd Jr., “The Epistles of the Apostle Paul: An Overview,” in New Testament History, Culture, and Society: A Background to the Texts of the New Testament, ed. Lincoln H. Blumell (2019), 436.

  12. Bible Dictionary, “Earnest”; tan-awa usab sa 2 Mga Taga-Corinto 5:5; Mga Taga-Efeso 1:14; 1 Juan 4:13; Doktrina ug mga Pakigsaad 88:3–5.

  13. Tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 2:15.

  14. Tan-awa sa Exodo 29:18; Levitico 1:9, 13, 17; Numeros 15:7.

  15. Tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 2:15.

  16. Tan-awa sa Mga Buhat 18:27; Mga Taga-Roma 16:1–2.

  17. Russell M. Nelson, “Living by Scriptural Guidance,” Ensign, Nob. 2000, 17.

  18. Tan-awa sa Longman and Strauss, The Baker Expository Dictionary of Biblical Words, 1107.

  19. Tan-awa sa Alma 5:14; tan-awa usab sa New Testament Student Manual (2018), 349.

  20. Draper and Rhodes, Paul’s Second Epistle to the Corinthians, 219–20.

  21. Tan-awa sa Mga Taga-Efeso 6:12; Pinadayag 12:9, 13, 17.

  22. Tan-awa sa Mosiah 16:3–5; Doktrina og mga Pakigsaad 10:20; Moises 7:26.

  23. Si Propeta Joseph Smith mihulagway og usa ka paagi nga ang gahom ni Satanas may kinutuban. Miingon siya, “Ang yawa walay gahum ibabaw kanato gawas lamang kon ato siyang tugotan; sa higayon nga kita mobatok sa bisan unsang butang nga nagagikan sa Dios, ang yawa makagahum” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 255).

  24. 3 Nephi 11:14.

  25. Doktrina ug mga Pakigsaad 67:2; tan-awa usab sa Salmo 47:7; 1 Nephi 11:6.

  26. Ralph P. Martin, 2 Mga Taga-Corinto, 2nd ed., Word Biblical Commentary, vol. 40 (2014), 271, gikutlo diha sa Draper and Rhodes, Paul’s Second Epistle to the Corinthians, 289.

  27. Dallin H. Oaks, “Ang Dako nga Laraw,” Liahona, Mayo 2020, 96.

  28. Draper and Rhodes, Paul’s Second Epistle to the Corinthians, 427. Itandi ngadto sa Mga Taga-Roma 8:1–2; Mga Taga-Galacia 2:4; 3:28; 6:15; Mga Taga-Efeso 2:6, 10, 13; 3:11.

  29. David A. Bednar, “Kinahanglang Matawo Kamo Pag-usab,” Liahona, Mayo 2007, 20.

  30. Tan-awa sa Longman and Strauss, The Baker Expository Dictionary of Biblical Words, 1095.

  31. Richard Neitzel Holzapfel and Thomas A. Wayment, eds., Life and Teachings of the New Testament Apostles (2010), 339.

  32. Robert D. Millet, Alive in Christ: The Miracle of Spiritual Rebirth (1997), 50; tan-awa usab Jacob 4:11.

  33. Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Pag-ula.”

  34. 2 Mga Taga-Colrinto 6:14; tan-awa usab sa Judd, “The Epistles of the Apostle Paul,” 428. Ang mga propeta sa ulahing mga adlaw nakagamit sa pagtulun-an ni Pablo nga “ayaw kamo pagpahiangay sa inyong kaugalingon kauban sa mga dili magtotoo” isip usa ka giya nga baroganan sa pagtukod og mga relasyon ngadto sa uban, lakip ang paghukom kon kinsa ang minyoan. (tan-awa sa Ezra Taft Benson, “The Great Commandment—Love God,” Ensign, May 1988, 5–6; Spencer W. Kimball, “The Importance of Celestial Marriage,” Ensign, Oct. 1979, 3–4; Neal A. Maxwell, “The Seventh Commandment: A Shield,” Ensign, Nov. 2001, 79).

  35. Tan-awa sa Deuteronomio 22:10.

  36. Tan-awa sa D. Kelly Ogden and Andrew C. Skinner, Verse by Verse: Acts through Revelation (2006), 154.

  37. Ang “Beliar, usa ka lain nga ngalan sa Belial (Hebreohanon, “pagkawalay bili”), usa sa nagkalainlaing Judeo nga ngalan alang ni Satanas.” Attridge and others, The HarperCollins Study Bible, 1965, mubo nga sulat alang sa 2 Mga Taga-Corinto 6:15.

  38. 2 Mga Taga-Corinto 6:14–16, New Revised Standard Version.

  39. Tan-awa sa Isaias 52:11; itandi ngadto sa Doktrina ug mga Pakigsaad 133: 5, 14.

  40. Tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 6:17; tan-awa usab sa Exodo 25:8; Levitico 26:11–12; Jeremias 32:38; Ezequiel 11:19–20.

  41. Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness [Ang Balaan nga Gasa sa Pagpasaylo] (2019), 149–150.

  42. Mga Pagtulon-an sa mga Presidente sa Simbahan: Ezra Taft Benson (2014), 82; tan-awa usab sa Mormon 2:12–14.

  43. Dieter F. Uchtdorf, “Makahimo Kamo Niini Karon!,” Liahona, Nob. 2013, 56.