“Mga Buhat 10–15,” Mga Tabang sa Kasulatan: Bag-ong Tugon (2024)
Mga Tabang sa Kasulatan
Mga Buhat 10–15
Sa Cesarea, usa ka anghel ang misugo ni Cornelio, nga usa ka Hentil, nga paanhaon si Pedro. Sa Jope, nakadawat si Pedro og usa ka pagpadayag nga nagsugo kaniya sa pagdawat sa mga Hentil ngadto sa Simbahan. Si Pedro mitudlo ug mibunyag ni Cornelio ug sa iyang pamilya, ug sila nakadawat sa Espiritu Santo. Si Herodes Agripa mipapatay ni Santiago ug mipadakop ni Pedro. Usa ka anghel mibuhi kang Pedro sa bilanggoan. Si Pablo ug si Bernabe misugod sa ilang unang misyon. Bisan sa oposisyon, mipamatuod sila ni Kristo. Panaglalis mitunga sa Antioquia mahitungod sa pagtuli. Ang Apostoles ug ang ubang lider nagkita sa Jerusalem ug nagkasinabot nga ang mga Hentil wala magkinahanglan og pagtuli kon sila moapil sa Simbahan ni Jesukristo.
Mga Kapanguhaan
Background ug Konteksto
Mga Buhat 10:1–8
Unsa ang importante mahitungod sa pagkakabig ni Cornelio ngadto sa Kristiyanismo?
Ang pakigsaad orihinal nga gihatag ngadto ni Abraham ug Sara alang sa pagsangyaw sa pakigsaad sa pagpanalangin sa “tanan nga nasod sa kalibotan.” Apan sa paglabay sa panahon, kana nga pagsabot ingon og nawala sa mga Judeo. Sa wala pa ang Kristiyanismo, kadaghanan sa mga Judeo nagpalayo sa ilang mga kaugalingon ug sa ilang relihiyon gikan sa mga dili Judeo, o mga Hentil. Kini nga panagbulag nahimong mas naklaro human sa pagkabihag sa Babilonia sa dihang ang mga Judeo naningkamot sa pagpagamay sa “langyaw nga relihiyoso nga mga impluwensya.” Sa panahon sa Bag-ong Tugon, ang “negatibo nga mga kinaiya kon adunay kontak sa mga Hentil komon kaayo sa Jerusalem.” Kini nga mga kinaiya komon unta usab sa unang Judeo nga mga Kristiyano.
Si Cornelio, usa ka lider sa Romano nga kasundalohan, usa ka Hentil. Si Lucas mihulagway kaniya nga usa ka tawo nga “relihiyoso” ug “nagsimba sa Dios.” Nagpasabot kini nga si Cornelio usa ka Hentil kinsa “adunay simpatiya sa Judaismo ug nagsimba ni Jehova apan wala magtuman sa mga regulasyon sa balaod ni Moises, ilabi na sa pagpatuli.” Ang bunyag ni Cornelio miandam sa dalan alang sa mga Hentil nga moapil sa Simbahan sa Manluluwas nga dili magpakabig pag-una ngadto sa Judaismo ug pagsunod sa mga regulasyon sa balaod ni Moises.
Mga Buhat 10:10–16
Unsa ang kahulogan sa panan-awon ni Pedro?
Ubos sa balaod ni Moises, piho nga mga hayop giisip nga dili limpyo ug gidili nga pagkaon. Kining mga restriksyon sa pagkaon “adunay dakong epekto sa tibuok relihiyoso ug sosyal nga kinabuhi [sa mga Judeo].” Sa ingon, sa dihang si Pedro gisugo sa pagpatay ug pagkaon sa karne sa gidili nga mga hayop, nahisupak kini sa nakagamot na pag-ayo nga relihiyoso ug kultura nga mga pagtuo. Sa sinugdanan, si Pedro wala makasabot sa kahulogan niini nga panan-awon. Human lamang sa pagpakigkita ni Cornelio, nga usa ka Hentil, nga si Pedro nagsugod sa pagkasabot sa instruksiyon sa Ginoo sa pagtudlo ug pagbunyag sa tanan. Si Presidente Boyd K. Packer mitudlo, “Ang unang Apostoles sa sinugdanan wala makahibalo nga ang ebanghelyo alang sa tanan, alang sa mga Hentil. Dayon si Pedro adunay usa ka panan-awon. …Kana nga panan-awon, ug ang kasinatian nga ilang nasinati dihadiha dayon, nakakombinser nila sa ilang katungdanan; sa ingon nagsugod ang importante nga misyonaryo nga buhat sa tanang Kristiyanismo.”
Mga Buhat 10:34–35
Unsa ang gipasabot sa “Ang Dios walay pinalabi”?
Ang Griyego nga pulong nga gihubad nga “walay pinalabi” sa King James Bible nagpasabot sa usa ka tawo nga nagpakita og paboritismo o pagkaparsyal. Pinaagi sa usa ka panan-awon ug sa iyang kasinatian uban ni Cornelio, nakat-on si Pedro nga ang Dios dili mopakita og paboritismo o pagkaparsyal ngadto sa mga tawo tungod sa ilang sosyal nga kahimtang, nasyonalidad, o mga kabtangan. Si Presidente Boyd K. Packer mitudlo, “Walay usa kanato ang mokonsiderar sa iyang kaugalingon nga mas bililhon kaysa uban. … Hinumdomi, Siya usa ka amahan—atong Amahan. Ang Ginoo “wala diay pinalabi sa mga tawo.” Samtang ang Dios dili mopakita og paboritismo base sa panggawas nga mga sukod, dawaton Niya kadtong kinsa motahod Kaniya ug magtinguha sa pagbuhat unsay matarong.
Mga Buhat 11:26
Ngano nga ang unang mga Santos gitawag og mga Kristiyano?
Ang mga disipulo ni Jesukristo unang gitawag nga mga Kristiyano sa mga tawo sa Antioquia. Sa sinugdanan, ang titulo nga Kristiyano tingali “usa ka mayubiton nga angga, sama sa Mormon gigamit sa unang bahin sa atong dispensasyon karon.” Sa kataposan, ang mga miyembro sa Simbahan misagop sa pulong nga nagpasabot sa ilang mga kaugalingon.
Mga Buhat 12:1
Kinsa si “Herodes ang hari”?
Ang Herodes nga gihisgotan sa Mga Buhat 12 mao si Herodes Agripa, ang anak ni Herodes ang Bantogan. Sa kinatibuk-an bantogan siya sa iyang ginsakopan nga Judeo tungod kay siya nagmatngon sa pagsunod sa mga kostumbre sa Judeo. Tingali mimando siya sa pagpatay ni Santiago aron magpabilin ang pagtugot sa mga lider nga Judeo. Si Agripa namatay niadtong AD 44, sa samang tuig nga si Santiago gimartir. Nakita ni Lucas ang kalit nga kamatayon ni Agripa isip balaan nga paghukom, nga gipahamtang pinaagi sa usa ka anghel sa Ginoo.
Mga Buhat 12:1–2
Kinsa nga Santiago ang gipapatay ni Herodes?
Adunay pipila ka indibidwal nga ginganlan og Santiago diha sa Bag-ong Tugon. Ang Santiago nga gipapatay ni Herodes Agripa 1 mao ang igsoon ni Apostol Juan ug usa sa orihinal nga Napulog Duha ka Apostoles. Siya usab ang usa sa tulo ka espesyal nga saksi sa pipila ka sagrado nga mga panghitabo kauban sa Manluluwas.
Mga Buhat 12:12
Kinsa Si Juan Marcos?
Si Juan Marcos morag mao ang tagsulat sa Ebanghelyo ni Marcos. Siya ang anak sa usa ka babaye nga ginganlan og Maria, usa sa nag-unang mga babaye sa unang Simbahan didto sa Jerusalem. (Ang mga tumutuo nagpundok sa iyang panimalay, ug mibalik si Pedro didto human mapalingkawas gikan sa bilanggoan.) Si Marcos napili isip usa ka kompanyon ni Pablo ug Bernabe (ig-agaw ni Marcos) sa ilang pagbiya sa ilang unang misyonaryo nga panaw. Siya tingali ang Marcos nga gihisgotan ni Pedro nga “akong anak.”
Mga Buhat 13:3
Unsa ang gipasabot sa pagpandong sa mga kamot ngadto sa unang Kristiyano nga Simbahan?
Adunay daghang tudling diha sa Bag-ong Tugon nga nagpasabot sa pagpandong sa mga kamot isip usa ka unang Kristiyano nga ordinansa. Pipila ka tudling sa Daang Tugon sa samang paagi naghulagway sa pagpandong sa mga kamot nga usa ka tulumanon sa karaang Israel.
Ang tulumanon sa pagpandong sa mga kamot diha sa Daan ug Bag-ong Tugon nakita nga “isip usa ka timaan sa pagbalhin.” Ang gitugotan nga naghupot sa pagkapari mobalhin sa “gahom, espirituwal nga mga gasa, ug awtoridad” ngadto sa lain pinaagi niining ritwal na aksyon. Kini nga tulumanon gigamit usab kon motudlo og usa ka tawo ngadto sa usa ka piho nga responsibilidad diha sa Simbahan ni Jesukristo, nga nakita sa pagtawag ni Pablo ug Bernabe nga mahimong mga misyonaryo.
Mga Buhat 13:9
Ngano nga si Saulo sa wala madugay gitawag nga Pablo?
Human niini nga punto sa basahon sa Mga Buhat, si Saulo gitawag og Pablo. Ang Saulo usa ka Hebreo nga ngalan. Ang Pablo usa ka Romano nga ngalan. “Imbes adunay duha ka ngalan nga konektado sa duha ka panahon sa iyang kinabuhi, ang mga ngalan nagrepresentar og duha ka bahin sa kultura. Kon si Pablo adunay inter-aksyon niadtong adunay kalabotan sa Judeo, gamiton niya ang Saulo; kon ang iyang mga pagpanaw modala niya ngadto sa mga dapit sa hentil, gamiton niya ang Pablo.”
Mga Buhat 13:34
Unsa ang “kasaligang panalangin nga akong gisaad kang David”?
Samtang nagpamatuod sa Pagkabanhaw ni Jesukristo, gigamit ni Pablo ang mga pulong nga “ang kasaligang panalangin nga akong gisaad kang David.” Kini nga hugpong sa mga pulong gikan sa Isaias 55:3. “Gilambigit ni Pablo kini nga mga pulong sa pagkabanhaw (Mga Buhat 13:34). Nasayod si David nga ang Ginoo motubos kaniya gikan sa walay kataposan nga kamatayon pinaagi sa pagkabanhaw. … Ang kaluoy sa Dios ngadto ni David, nga usa ka segurado nga saad, gihatag ngadto sa tanang katawhan.”
Mga Buhat 13:38–39
Unsa ang buot ipasabot nga mahatagan og kaangayan?
Ang Griyego nga pulong nga dikaioō mahimong mahubad nga “hatagan og kaangayan” o “gipahayag nga matarong.” Sa laing pagkasulti aron mahatagan og kaangayan nagkahulogan nga “mapasaylo gikan sa silot sa sala ug ipahayag nga walay sala. Ang usa ka tawo kahatagan og kaangayan pinaagi sa grasya sa Manluluwas pinaagi sa hugot nga pagtuo diha Kaniya. Kini nga hugot nga pagtuo gipakita pinaagi sa paghinulsol ug pagsunod sa mga balaod ug mga ordinansa sa ebanghelyo. Ang pag-ula ni Jesukristo nakapahimo sa katawhan nga makahinulsol ug mahatagan og kaangayan o mapasaylo gikan sa silot nga ila untang madawat.” Mitudlo si Pablo nga pinaagi lamang ni Jesukristo nga kita “mahimong gawasnon [mahatagan og kaangayan] gikan niadto nga mga sala nga dili kamo mahimong gawasnon [mahatagan og kaangayan] pinaagi sa balaod ni Moises.”
Mga Buhat 13:51
Ngano nga si Pablo ug si Bernabe mitaktak sa abog sa ilang mga tiil?
Tan-awa sa “Mateo 10:14. Unsa ang gipasabot sa ‘[pag]taktak sa abog sa inyong tiil’?”
Mga Buhat 14:4, 14
Si Pablo ug Bernabe mga sakop ba sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles?
Ang Griyego nga pulong apostolos nagpasabot nga “mensahero” o “ang usa nga gipadala.” Kining malukpanon nga kahulogan mahimong magamit ngadto ni bisan kinsa nga saksi sa Manluluwas, sama sa mga misyonaryo. Ang Apostol mao usab ang “titulo nga gihatag ni Jesus ngadto sa Napulog Duha nga Iyang gipili ug giordinahan nga mahimo Niyang labing suod nga mga disipulo ug tigtabang panahon sa Iyang pangalagad sa yuta (Lucas 6:13; Juan 15:16). … Ang karaan ug ang Korum sa Napulog Duha ka Apostoles sa gipahiuli nga Simbahan karon, ang usa ka Apostol mao ang usa ka saksi ni Jesukristo sa tibuok kalibotan aron sa pagpamatuod sa Iyang kabalaan ug sa Iyang pagkabanhaw gikan sa mga patay (Mga Buhat 1:22; D&P 107:23).”
Makita nga si Pablo nakasabot sa apostol sa malukpanon nga pagsabot nga “usa nga gipadala.” Tungod niini nga rason, kinahanglan nga mag-amping kita sa paghubad sa paggamit ni Pablo sa apostol nga magpasabot nga siya usa ka sakop sa korum sa Napulog Duha. Ang labing lig-on nga mga timailhan sa Bag-ong Tugon nga siya tingali nahimong sakop sa Napulog Duha magagikan sa Mga Buhat 14:4, 14, ug Mga Taga-Galacia 1:1. Si Presidente Joseph Fielding Smith adunay opinyon nga si “Pablo usa ka naordinahan nga apostol, ug … siya mipuli sa usa sa ubang kaigsoonan niana nga Konseho [sa Napulog Duha].” Sa atong panahon, ang titulo nga Apostol gitagana alang sa mga sakop sa Unang Kapangulohan ug sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles. Kining 15 ka nagdumala nga mga tawo gipaluyohan isip mga propeta, mga manalagna, ug mga tigpadayag.
Mga Buhat 15:1–6
Unsa ang nakapahimo sa komperensiya sa Jerusalem?
Ang unang Judeo nga mga Kristiyano mikonsiderar nga gikinahanglan nga mosunod sa balaod ni Moises, lakip sa pagpatuli. Sa ingon, ang pipila ka Judeo nga mga miyembro nahasol sa mga balita nga si Pedro nakighalubilo ug mibunyag og mga Hentil, lakip ni Cornelio.
Kini nga oposisyon nahimong mas midako human sa malamposong misyonaryo nga mga paningkamot ni Pablo ug Bernabe ngadto sa mga Hentil. Sa dihang mibalik sila ngadto sa Antioquia ug mipamatuod nga ang Dios “mibukas sa dalan alang sa mga dili Judeo aron sila motuo,” nag-atubang sila og grabe nga oposisyon gikan niadtong mituo nga ikaw maluwas lamang kon ikaw “natuli subay sa pamaagi ni Moises.” Human makiglalis niadtong kinsa mibati nga ang pagtuli gikinahanglan, nadasig si Pablo sa pagdala niini ngadto sa mga lider sa Simbahan sa Jerusalem. Usa ka importante nga pangutana mao kini: “Ang pagsunod ba sa balaod ni Moises kauban sa tanang himoon sa tawo gikinahanglan alang sa kaluwasan karon nga si Jesukristo mihimo sa Pag-ula?”
Mga Buhat 15:13
Kinsa si Santiago nga namulong sa komperensiya sa Jerusalem?
Gibuhat ni Santiago ang importante nga tahas atol sa komperensiya sa Jerusalem. Siya ang anak ni Jose ug Maria ug igsoon ni Jesukristo sa inahan. Niining higayona, siya ang nag-unang elder sa Simbahan didto sa Jerusalem. Tungod sa kaimportante sa Jerusalem, ang posisyon ni Santiago diha sa Simbahan gitahod gayod pag-ayo. Gitawag siya ni Pablo nga usa ka Apostol. Tingali siya usab ang tagsulat sa Sulat ni Santiago.
Mga Buhat 15:23–28
Sa unsa nga paagi nga ang desisyon sa komperensiya sa Jerusalem gidawat sa mga miyembro sa Simbahan?
Bisan pa sa desisyon sa mga lider sa Simbahan nga dili kinahanglan nga ang mga Hentil magpatuli sa dili pa ang bunyag, daghang mga miyembro sa Simbahan dili andam nga mosabot o modawat niini. Molungtad og katuigan sa dili pa ang kultura ug mga kinaiya sa mga miyembro sa Simbahan nga motakdo sa dinasig nga kausaban. Sa iyang kinatibuk-ang pangalagad, si Pablo nagpadayon sa pagtudlo nga ang pagkamatinud-anon makahatag og pabor ngadto sa Dios.
Mga Buhat 15:30–40
Unsa ang panagbingkil tali ni Pablo ug Bernabe?
Ang panagsumpaki ni Pablo ug Bernabe nagsugod sa dihang si Bernabe misugyot nga si “Juan, kansang apelyido mao si Marcos,” moapil nila sa misyon nga mobisita sa tanang branch sa Simbahan nga ilang giorganisar. Si Marcos, usa ka paryente ni Bernabe, miuban ni Pablo ug Bernabe sa ilang unang misyon apan mibiya nila og sayo. Bisan kon gamay ra ang nahibaloan kon nganong mibiya si Marcos o unsa ang matang sa panaglalis tali ni Bernabe ug Pablo, ang Apostoles nagbulag. Si Pablo ug si Marcos nagkauli ra sa wala madugay.
Mga Buhat 15:40
Kinsa Man si Silas?
Si Silas mao tingali ang “Silvano” nga nahisgotan ni Pablo sa pipila sa iyang mga sulat. Si Silas inila sa mga lider sa Simbahan sa Jerusalem. Gipili siya ni Pablo nga iyang kuyog sa iyang ikaduhang misyonaryo nga panaw. Si Silas klaro nga mao ang escriba alang sa basahon sa 1 Pedro.
Pagkat-on pa og Dugang
Ang Ebanghelyo alang sa Tanan
-
Joseph W. Sitati, “Mga Panalangin sa Ebanghelyo Anaa alang sa Tanan,” Liahona, Nob. 2009, 103–5
Sa Pagkahimong Kristiyano
-
Robert D. Hales, “Mahimong Mas Kristohanon nga Kristiyano,” Liahona, Nob. 2012, 90–92
Leksiyon gikan sa Konseho sa Jerusalem
-
D. Todd Christofferson, “Ang Doktrina ni Kristo,” Liahona, Mayo 2012, 86–89
Media
Mga Bidyo
“Peter’s Revelation to Take the Gospel to the Gentiles” (9:08)
“The Jerusalem Conference” (3:36)
Mga Imahe
The Dream of Saint Peter [Ang Damgo sa Santos nga si Pedro], ni Jeremias Falck human sa usa ka painting ni Domenico Fetti
Paul and Barnabas in Lystra [Pablo ug Bernabe didto sa Listra], ni Nicolaes Pietersz Berchem