“Mateo 9–10; Marcos 5: Lucas 9,” Mga Tabang sa Kasulatan: New Testament (2024)

Mga Tabang sa Kasulatan

Mateo 9–10; Marcos 5; Lucas 9

Gipagula ni Jesukristo ang mga yawa ngadto sa panon sa mga baboy. Giayo ni Jesus ang tawo nga paralitiko ug ang usa ka babaye nga adunay isyu sa dugo ug gibuhi og balik ang anak nga babaye ni Jairo. Gitawag Niya si Mateo aron mahimong Iyang disipulo. Sa dihang giakusahan nga nakig-uban sa mga maniningil og buhis ug mga makasasala, mitubag si Jesus nga mianhi Siya sa pagtawag sa mga makasasala sa paghinulsol. Ang Manluluwas mitawag, misugo, ug mipadala sa Napulog Duha ka Apostoles aron sa pagsangyaw ug sa pag-ayo. Gipasidan-an Niya ang mga Apostoles sa oposisyon nga ilang atubangon ug gitambagan sila sa pagpas-an sa ilang krus ug pagsunod Kaniya. Gitudlo Niya nga kadtong kinsa nga modawat sa Iyang mga Apostoles modawat Kaniya. Gipakaon Niya ang lima ka libo nga mga tawo ug sa wala madugay nabalhin sa pagkahimaya [transfigured] didto sa usa ka bukid. Gisalikway Siya sa mga Samarianhon sa Iyang pagpadulong sa Jerusalem.

Mga Kapanguhaan

Background ug Konteksto

Mateo 9:14–17

Unsay gipasabot nga walay usa nga mobutang og “bag-ong panapton aron itapak sa daang bisti” ug “bag-ong bino diha sa mga daang sudlanan”?

(Ikompara sa Lucas 5:37–39.)

Ang “bag-ong panapton” nga gihisgotan sa Mateo 9:16 nagpasabot sa panapton nga wala pa mabasa ug mokuyos. Busa, kon ang usa ka piraso sa bag-ong panapton gamiton isip usa ka pangtapak sa daan nga mga sapot, kini makagisi sa daan nga mga sapot human kini mabasa, mauga, ug mokuyos.

Ang “mga botelya” nga gipasabot sa Mateo 9:17 mga sudlanan sa bino nga hinimo sa panit sa kanding o panit sa karnero. Kini nga mga sudlanan gitawag usab og sudlanan sa bino [wineskins]. Ang bag-ong panit nga wineskins humok ug mapilo-pilo. Dali ra kining mapadako tungod sa mga hangin nga resulta sa pagpaaslom sa bag-ong bino. Apan, paglabay sa panahon, ang mga wineskin mainat ug magabok. Mao, nga kon ang bag-ong bino mabutang sa daan nga wineskins, ang mga hangin nga nahimo tungod sa bag-ong bino makabuslot sa daan nga mga wineskin.

usa ka wineskin nga gibitay sa bato nga bongbong — Usa ka wineskin nga gibitay sa bato nga bongbong. Litrato pinaagi ni James Jeffery

Niini nga konteksto, ang hugpong sa mga pulong nagpasabot nga ang bag-ong mga pagtulun-an ni Jesus dili mahimong ibutang sa daan nga relihiyoso ug kultural nga mga binuhatan. Ang Hubad ni Joseph Smith midugang, “Kay kon kana nga bag-o moabot, ang daan andam na nga isalikway.”

Mateo 9:20

Unsa ang “pagsigig dugo”?

(Ikompara ngadto sa Marcos 5:25–26; Lucas 8:43.)

Ang “pagsigig dugo” sa babaye nagpasabot nga siya “nag-antos tungod sa pagsigig dugo sulod na sa napulog-duha ka tuig.” Ang hinungdan sa iyang kahimtang wala mahibaloi. Tungod kay kini nga kahimtang naghimo niya nga mahugaw sa ritwal nga paagi, siya unta likayan sa katilingban ug dili pasudlon sa sinagoga ug sa templo. Sa pagkatinuod nga siya “[naka]hurot na lang sa iyang salapi” sa pagpangita og tambal gikan sa mga doktor nagpakita sa kalisod sa iyang kahimtang.

Mateo 10:1–5

Kinsa ang gitawag ni Jesukristo aron mahimong Iyang Apostoles?

(Ikompara ngadto sa Marcos 3:13–19; Lucas 6:12–16.)

Ang Mateo 10 nagrekord sa pagtawag sa Ginoo sa Iyang Napulog Duha ka Apostoles ug paghatag kanila og mga instruksiyon. “Sa Griyego, ang apostol nagpasabot nga ‘usa ka pinadala.’ Kini mao ang ulohan nga gihatag ni Jesus ngadto sa Napulog Duha kinsa Siya mipili ug mi-orden nga mahimo nga Iyang labing duol nga mga tinun-an ug mga katabang sa panahon sa Iyang pangalagad sa yuta (Lucas 6:13; Juan 15:16).”

Ang mosunod nga tsart naghatag og mubo nga kinatibuk-ang pagpasabot sa orihinal nga Napulog Duha ka Apostoles sa Manluluwas:

Ngalan	Ubang mga Ngalan	Panimalay	Ubang Impormasyon
Ngalan Simon	Ubang mga Ngalan Pedro; Cepas; Simeon; igsoong lalaki ni Andres	Panimalay Betsaida ug Capernaum	Ubang Impormasyon Mangingisda uban sa iyang igsoon nga si Andres ug nila ni Santiago ug Juan. Usa sa tulo ka Apostoles gipili aron makauban ni Jesus sa piho nga espesyal nga mga okasyon. Senior nga Apostol human sa pagkamatay sa Manluluwas. Misyonaryo kutob sa Roma. Ang tradisyon nag-ingon nga gilansang siya nga ang ulo anaa sa ubos didto sa Roma mga AD 66. Uban ni Santiago ug Juan iyang gitugyan ang Melchizedek nga Pagkapari ngadto ni Joseph Smith.
Ngalan Andres	Ubang mga Ngalan Igsoon ni Pedro	Panimalay Betsaida ug Capernaum	Ubang Impormasyon Mangingisda uban sa iyang igsoon nga si Simon. Unang gipaila si Simon ngadto ni Jesukristo. Ang tradisyon nag-ingon nga nagsangyaw siya sa Scythia (Ukraine ug Russia) ug nga siya gilansang sa X-nga pormang krus didto sa Greece.
Ngalan Santiago	Ubang mga Ngalan Anak ni Zebedeo; igsoon ni Juan; Boanerges, o mga anak sa dalugdog	Panimalay Posibleng Betsaida	Ubang Impormasyon Mangingisda uban nila ni Juan ug Simon. Usa sa tulo ka Apostoles gipili aron makauban ni Jesus sa piho nga espesyal nga mga okasyon. Gipatay ni Herodes niadtong AD 44 sa Judea o sa Galilea. Siya ang una sa Napulog Duha nga gimartir.
Ngalan Juan	Ubang mga Ngalan Anak ni Zebedeo; igsoon ni Santiago; Boanerges, o mga anak sa dalugdog	Panimalay Posibleng Betsaida	Ubang Impormasyon Mangingisda uban nila ni Santiago ug Simon. Usa sa tulo ka Apostoles gipili aron makauban ni Jesus sa piho nga espesyal nga mga okasyon. Nagtudlo sa ebanghelyo sa Asia Minor, ilabi na sa Efeso. Gipalayas ngadto sa Patmos, diin iyang gisulat ang basahon sa Pinadayag. Siya sa kadugayan nausab.
Ngalan Felipe		Panimalay Betsaida	Ubang Impormasyon Iyang gipakigbahin ang balita sa Mesiyas kang Natanael. Ang tradisyon nag-ingon nga nagsangyaw siya sa Frigia ug gimartir sa Hierapolis.
Ngalan Bartolomeo	Ubang mga Ngalan Natanael	Panimalay Cana	Ubang Impormasyon Ang tradisyon nag-ingon nga nagsangyaw siya sa India o Ehipto ug gilatigo hangtod namatay o gilansang sa krus.
Ngalan Mateo	Ubang mga Ngalan Levi; anak ni Alfeo	Panimalay Capernaum	Ubang Impormasyon Siya usa ka mangolekta og buhis. Ang tradisyon nag-ingon nga nagsangyaw siya sa Etiopia o Persia ug gimartir pinaagi sa pagduslak og bangkaw.
Ngalan Tomas	Ubang mga Ngalan Didymus	Panimalay Tingali sa Galilea	Ubang Impormasyon Ang tradisyon nag-ingon nga siya usa ka misyonaryo sa Parthia (karon Iran) o India ug namatay sa dihang gitirahan og pana.
Ngalan Santiago	Ubang mga Ngalan Anak ni Alfeo	Panimalay Tingali sa Galilea	Ubang Impormasyon Ang tradisyon nag-ingon nga nagsangyaw siya sa Judea ug Ehipto ug gilansang sa Ehipto o gibato sa mga Judeo tungod sa pagsangyaw bahin ni Kristo.
Ngalan Simon	Ubang mga Ngalan Ang Canaanite; Selotes (ang Zealot)	Panimalay Tingali sa Galilea	Ubang Impormasyon Ang tradisyon nag-ingon nga tingali nagsangyaw siya sa ebanghelyo sa Britain ug Ehipto. Ang tradisyon nag-ingon nga gilansang siya sa Persia.
Ngalan Judas	Ubang mga Ngalan Anak ni Santiago; igsoon ni Santiago; Lebbaeus Tadeo	Panimalay Tingali sa Galilea	Ubang Impormasyon Ang tradisyon nag-ingon nga nagsangyaw siya sa Asiria ug Persia, diin siya gimartir.
Ngalan Judas Iscariote	Ubang mga Ngalan Iscariote	Panimalay Kerioth	Ubang Impormasyon Mibudhi siya ni Jesukristo ug dayon mibitay sa iyang kaugalingon.

Mateo 10:9–10

Unsa ang gipasabot sa pagbiyahe nga walay dalang puntil o puyo?

usa ka gamayng panit nga bag nga dunay pilak nga mga sensilyo

Ang pitaka usa ka puntil o bag nga gigamit aron sudlan og kwarta. Ang puyo usa ka bag nga pangbiyahe nga sudlan sa pagkaon ug ubang mga suplay. Ang Ginoo misugo sa Iyang Apostoles nga dili mabalaka mahitungod sa pagkaon, sinina, kapuy-an, o uban pang temporal nga mga panginahanglan. Kinahanglang mosalig sila sa Ginoo ug sa kaluoy sa uban. Sumala kini sa pagkamaabi-abihon ug sosyal nga mga kustombre niadtong panahona. Sa wala madugay, diha sa Lucas 22:35–36, gibakwi ni Jesus kini nga sugo sa pagsalig sa pagkamaabi-abihon sa ubang mga tawo. Tungod tingali kini kay ang Apostoles sa dili madugay modala sa ebanghelyo ngadto sa Hentil nga mga nasod, nga walay sama nga mga kostumbre sa pagkamaabiabihon. Tingali usab tungod kay ang mga Apostol mag-atubang og oposisyon gikan sa daghang mga tawo samtang anaa sila sa kalibotan.

Mateo 10:14

Unsa ang gipasabot sa “itaktak ang abog sa inyong tiil”?

(Ikompara sa Marcos 6:11; Lucas 9:5.)

Sa panahon sa bibliya, ang pagtaktak sa abog sa imong mga tiil maoy usa ka “kusganon nga lihok sa pagsalikway.” Misugo si Jesus sa Iyang Apostoles sa “pagtaktak sa mga abog sa [ilang] mga tiil” isip usa ka pagpamatuod batok niadtong wala modawat sa mensahe sa ebanghelyo. Kini klaro sa mga pagtulun-an ni Jesus nga kadtong mosalikway sa Apostoles ug sa ilang mensahe nagsalikway usab sa usa nga nagpadala kanila—ang Manluluwas. Ang asoy lamang sa Bag-ong Tugon nga anaa nato mahitungod sa pagpahigayon niini nga buhat naglakip kang Pablo ug Bernabe human sila gipapahawa gikan sa Antioquia.

Sa atong dispensasyon, ang Ginoo mitugot niini nga buhat sa pipila ka higayon nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad. Kon mag-atubang og “grabeng pagsalikway,” ang nag-unang mga misyonaryo mihimo niini “agig timaan nga sila nakapamatuod ug mipadayon.” Kini nga buhat nagpadayon hangtod sa sayong bahin sa ika-baynte ka siglo.

Sa bag-ohay nga katuigan, ang Unang Kapangulohan ug ang Korum sa Napulog Duha wala mamulong sa publiko mahitungod niini nga buhat. Dugang pa, ang Kinatibuk-ang Tamdanan nga Basahon: Pagserbisyo diha sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug ang Isangyaw ang Akong Ebanghelyo: Usa ka Giya sa Pagpakigbahin sa Ebanghelyo ni Jesukristo wala maghisgot niini.

Mateo 10:16

Unsa ang gipasabot sa “magmaigmat kamo sama sa bitin ug magmalumo sama sa salampati”?

Sa mga teksto sa Bibliya, ang mga bitin (mga bitin) usahay giisip nga malipoton, malimbongon, ug maliputon. Sila mahimong ikonsiderar nga “maalamon … tungod kay sila hilom ug peligroso, o tungod sa paagi sa ilang paglihok.” Giisip sa mga tigsulat sa Biblia nga ang mga salampati dili makadaot tungod sa ilang “malinawon, inosente nga gawi.” Niini nga paagi, kini “mga timaan sa kamatuoran, pagkainosente, pagmahal, ug kamahadlokon.”

Sa atong dispensasyon, ang Manluluwas miingon sa Iyang mga disipulo, “Busa, kamo magmaalamon ingon sa mga bitin ug apan walay sala.” Kini nga bersikulo ug ang asoy sa biblia parehong nagpakita nga ang mga disipulo sa Manluluwas kinahanglang maghiusa sa kaalam uban sa pagka-inosente ug kaputli. Ang Hubad ni Joseph Smith sa asoy sa biblia nag-ingon, “Busa magmaalamon kamo nga mga sulugoon, ug magmalumo sama sa salampati.”

Marcos 5:1–20

Unsa ang konteksto nga naglibot sa mga yawa kinsa misulod sa usa ka panon sa mga baboy?

(Ikompara sa Mateo 8:28–34; Lucas 8:26–39.)

Ang dakong panon sa mga baboy, anaa sa “pikas nga daplin sa lanaw,” nga lagmit nagpasabot sa silangang baybayon sa Dagat sa Galilea. Kini nga dapit gipuy-an sa mga Hentil, kinsa mikaon ug baboy (ang mga Judeo wala).

Sa mga asoy sa Marcos ug Lucas, ang mahugaw nga espiritu nagtawag sa iyang kaugalingon nga Legion. Sa panahon sa Bag-ong Tugon, ang legion usa ka dibisyon sa Romanong mga sundalo nga gilangkoban sa 6,000 ka mga lalaki. Ang ngalan nga Legion nagpasabot nga ang tawo gisudlan sa “daghang” daotang espiritu.

Marcos 5:22–23

Unsa ang mga responsibilidad sa mga magmamando sa sinagoga?

Sa panahon ni Jesus, ang mga sinagoga gidumala sa usa ka konseho sa mga ansiyano ubos sa pagdumala sa usa ka pangulong magmamando. Ang usa ka magmamando mao ang usa ka layko nga gitudlo aron moatiman sa bilding ug sa pagdumala sa mga tulumanon sa pagsimba.

Marcos 5:30

Sa unsang paagi migawas ang “hiyas” sa Manluluwas?

(Ikompara sa Lucas 8:46.)

Ang “hiyas” gihubad gikan sa Griyego nga pulong nga dynamai ug nagpasabot nga gahom o kusog. Niini nga asoy, “Si Jesus miingon, ‘nga may migulang gahom gikan [kaniya]’ (Lucas 8:46). Gipasabot ni Joseph Smith nga ‘ang hiyas nga gipasabot dinhi mao ang espiritu sa kinabuhi’ ug usahay kita maluya kon mohatag og mga panalangin. [“History Draft (1 March–31 December 1843),” 5, josephsmithpapers.org. … Kini nga mga pulong ni Jesus ug Joseph Smith nagpasabot sa pagbalhin sa gahom sa ingon nga mga pagpangalagad.”

Marcos 5:38–40

Kinsa ang mga nagbangotan sa balay ni Jairo?

Nabatasan na sa mga Judeo sa panahon sa biblia nga magbangotan uban ang kusog nga pagminatay kon adunay mamatay. Ang adunahan ug prominente nga mga pamilya kasagaran magsuhol og mga tawo aron magbangotan uban kanila. Sa balay ni Jairo, lagmit usa ka grupo sa mga propesyonal nga tigbangotan kinsa mabiaybiayong mikatawa kang Jesus. Siya mihangyo kanila sa pagbiya aron maseguro ang balaang pagtahod samtang ang milagroso nga pagkaayo nahitabo.

Lucas 9:7–9

Kinsa si Herodes nga Tetrarkiya?

Si Herodes nga Gobernador mao si Antipas, anak ni Herodes nga Bantogan. Ang pulong nga tetrarkiya nangahulogan nga usa ka tigmando sa sobra sa ikaupat nga bahin sa nasod. Si Herodes mao ang magmamando sa Galilea ug sa Perea. Iyang gipapriso si Juan Bautista ug dayon gipapatay siya. Sa dihang nakadungog si Herodes bahin kang Jesus, naghunahuna siya nga Siya mao si Juan “nga nabanhaw.” Atol sa pagsulay sa Manluluwas, gipadala Siya ni Pilato ngadto kang Herodes, kinsa naghinam-hinam nga makakita ni Jesus nga mopahigayon og milagro. Sa dihang mibarog si Jesus sa atubangan ni Herodes sa hilom, ang mga sundalo nagtamay sa Manluluwas.

Lucas 9:59–60

Unsa ang gipasabot ni Jesus sa dihang Siya miingon, “Pasagdi ang mga patay nga maglubong sa ilang mga minatay”?

sa wala: kahon nga bato, sa tuo: gisilsil nga dapit para sa lubnganan nga bato — Sa Wala: Ang ossuary—usa ka kahon nga bato diin didto ibutang sa matinahorong paagi ang mga bukog sa namatay na. Sa Tuo: Usa ka lugar nga gisilsil sa usa ka lubnganan nga bato, diin ibutang ang ossuary alang sa permanente nga paglubong.

Ang pagtahod sa mga ginikanan sa usa ka tawo importante kaayo sa kultura sa mga Judeo. Naglakip kini sa responsibilidad sa paghatag og sakto nga paglubong kanila kon sila mamatay. Human maandam sa mga sakop sa pamilya ang lawas para ilubong ug ibutang kini sa lubnganan, kasagaran mobalik sila paglabay sa usa ka tuig aron ibutang ang mga bukog sa usa ka kahon nga bato nga gitawag og ossuary.

Ang disipulo niini nga asoy miingon ngadto sa Manluluwas, “Tugoti una ako sa pag-adto ug paglubong sa akong amahan.” Ang tubag sa Manluluwas ingon og nagpahibalo nga panahon na alang sa tawo nga moserbisyo og misyon. Kini nga tubag wala magpasabot nga sayop ang pagbangutan sa pagkawala sa usa ka minahal o sa paghatag og tukma nga pagtahod atol sa lubong. Hinuon, ang mga pulong sa Manluluwas nagpahinumdom kanato nga “ang pagkamaunongon nga atong gipasalig sa kawsa ni Kristo mao ang labing gamhanan nga debosyon sa atong kinabuhi.”

Lucas 9:62

Unsa ang sayop sa pagbutang sa atong “[kamot nga] nagakupot na sa daro, molingi pa sa likod”?

Si Presidente Howard W. Hunter mipasabot niini nga sumbingay sama sa mosunod: “Sa paghimo og usa ka tul-id nga tudling sa umahan, ang magdadaro kinahanglan nga ipunting kanunay ang iyang mga mata sa usa ka permanente nga dapit sa iyang unahan. Kana magpabilin kaniya nga maanaa sa husto nga dalan. Kon, hinoon, mahitabo nga molingi siya sa luyo sa pagtan-aw sa iyang giagian, ang iyang kalagmitan sa pagkasaag modako. Ang mga resulta hiwi ug dili tarong ang mga tudling. Gidapit namo kamong bag-ong mga miyembro sa pagpunting kanunay sa inyong atensyon sa bag-o ninyong tumong ug ayaw gayod paglingi sa inyong mga problema kaniadto o mga kalapasan gawas kon kini usa ka pagpahinumdom alang sa inyong paglambo ug sa inyong bili ug sa inyong mga panalangin gikan sa Dios. Kon ang atong mga kusog wala magtumong sa atong luyo apan sa unahan nato—sa kinabuhing dayon ug sa hingpit nga kalipay sa kaluwasan—kita siguradong makaangkon niini.”