Inisitituti
Mataupu 2: 1 Nifae 1–5


Mataupu 2

1 Nifae 1–5

Folasaga

E maua e perofeta faaaliga mai le Tama Faalelagi mo Ana fanau (tagai i le Amosa 3:7 ), ma o tusitusiga paia ua tusia ua faasaoina ai a latou upu faaperofeta mo tupulaga o lumanai. O le faamaumauga o loo i le 1 Nifae o loo faamatala mai ai se mamanu lea e tupu soo i soifuaga o le tele o perofeta: Na tatalo Liae, maua se faaaliga lea na aofia ai ma le vaaitino i le Faaola, lapataia lona nuu, ma sa teena e le tele o i latou na ia lapataiina. E toatele tagata na saili e fasioti ia te ia. (Tagai i le 1 Nifae 1:5–20.) O le a faamanuiaina tamaiti mai le iloaina o le mamanu lenei i le soifuaga o Liae, i soifuaga o isi perofeta anamua, ma i le soifuaga o le Perofeta o Iosefa Samita.

O mataupu muamua e lima o le 1 Nifae ua tuuina mai ai se avanoa mo tamaiti e maua ai se faafetai sili mo upu a perofeta ma tusitusiga paia ia na faasaoina na upu.

O Nisi o Aoaoga Faavae ma Mataupu Faavae

  • Na valaauina e le Alii ia perofeta e lapatai atu i Ana fanau ma molimau atu i le upumoni (tagai i le 1 Nifae 1:4–20; 2:2).

  • E oo atu le alofa mutimutivale o le Alii ia i latou o e faatino le faatuatua ia te Ia (tagai i le 1 Nifae 1:14, 20).

  • E saunia e le Alii se auala mo i latou e tausia Ana poloaiga (tagai i le 1 Nifae 2:11–20; 3:7–28; 4:1–38; 5:8).

  • Ua faasaoina e tusitusiga paia le afioga a le Alii (tagai i le 1 Nifae 5).

Fautuaga mo le Aoaoga

1 Nifae 1:4–20; 2:2. E Valaauina e le Alii ia Perofeta e Lapatai atu i Ana Fanau ma Molimau atu i le Upumoni

Valaaulia tamaiti e talanoa pe faapefea ona latou taulimaina ia lapataiga i o latou olaga. O fesili o loo mulimuli mai atonu e aoga mo oe:

  • O a nisi o faataitaiga o lapataiga tatou te ono mauaina?

  • Aisea tatou te le usitai ai i lapataiga i nisi o taimi, e tusa lava pe tatou te iloaina e tatau ona tatou usitaia?

I le faamaoni ai i lona valaauga faaperofeta, na lapatai ai e Liae tagata i Ierusalema e tusa ai ma faaaliga na ia maua. Ina ia fesoasoani i tamaiti e iloilo ia lapataiga a Liae i tagata Iutaia, vaevae le vasega i ni vaega se tolu. Ia tuu atu i vaega taitasi ia mau nei mai tusitusiga paia e faitau, ma valaaulia i latou e tali fesili o loo i lalo.

  • O a auala e tutusa ai aafiaga o Liae ma aafiaga o isi perofeta?

  • O a ni mea tutusa e te vaaia i le va o le faalepo a Liae ma aafiaga mulimuli ane ma aafiaga o le Perofeta o Iosefa Samita?

  • O le a le lapataiga na folafola atu e Liae i tagata?

Valaaulia ia vaega e faasoa mai i le vasega mea na latou faitau i ai e uiga ia Liae ma tali na latou maua i fesili.

  • O a ni lapataiga na tuuina mai talu ai nei e le Peresitene o le Ekalesia?

  • E faapefea ona faatusatusa ia tali a tagata i le perofeta i le asō ma tali a tagata i le savali a Liae?

  • O le a le mea e te maua ai le talitonuga moni e mulimuli i le fautuaga a le perofeta?

1 Nifae 1:14, 20. E Oo Atu le Alofa Mutimutivale o le Alii ia i Latou o E Faatuatua ia te Ia

Valaaulia tamaiti e faitau le 1 Nifae 1:20 ma matau mea ia na folafola mai e Nifae e faaali mai ia i tatou (tagai foi i le fuaiupu 14). Fautua atu ia faailoga e tamaiti le fuaitau “le alofa mutimutivale o le Atua” i a latou tusitusiga paia. Ona fai atu lea ia i latou e sue le Moronae 10:3 ma matau le mea lea e apoapoai mai ai Moronae ia i tatou ia manatua ma mafaufau loloto i ai. (I le uluai mataupu o le Tusi a Mamona, o loo folafola mai ai e Nifae e faaali mai ia i tatou le alofa mutimutivale o le Alii. I le mataupu faaiu o le tusi, o loo faatonuina ai e Moronae le tagata faitau ina ia “manatua le finagalo alofa o le Atua.”)

Fai i tamaiti e sue i le faamatalaga a Elder David A. Bednar i le itulau 13 i le tusi lesona a tagata o le vasega. (O lenei faamatalaga o loo maua foi i le DVD. A. Afai e te faaaogaina le DVD, ia muai silasila i le vaega o le vitio e mafai ai ona e saunia e taofi i taimi talafeagai ai mo talanoaga.) Valaaulia tamaiti e faitau (pe faalogo i) parakalafa muamua e lua o le faamatalaga, ma sue tali mo nei fesili:

  • O a ia alofa mutimutivale o le Alii?

Atonu e te manao e tusi i luga o le laupapa ia alofa mutimutivale o le Alii ia na lisi mai e Elder Bednar: “faamanuiaga, malosi, puipuiga, faamautinoaga, taitaiga, alofa-agalelei, faamafanafanaga, lagolagoina, ma meaalofa faaleagaga.” Manatua o nei alofa mutimutivale e “patino tele ma e mo le tagata lava ia” ma e tatou te mauaina “mai, ma ona o Ia, ma e ala mai i le Alii o Iesu Keriso.”

Valaaulia tamaiti e faitau (pe faalogo i) le parakalafa lona tolu i le faamatalaga a Elder Bednar. Fai atu ia i latou e lisi isi faataitaiga o le alofa mutimutivale e mafai ona faaopoopo atu i mea na ua ta’ua i luga.

Ina ia fesoasoani ia iloa e tamaiti le alofa mutimutivale o le Alii ia o loo tusia i le Tusi a Mamona, ia faaaoga se tasi pe sili atu foi o gaoioiga nei:

  1. Afai e masani tamaiti i le tala o loo i le 1 Nifae 1–5, fai i ai e fautua mai ni faataitaiga o loo i ai i na mataupu o loo faaalia ai le alofa mutimutivale o le Alii—faamanuiaga ia e “patino ma e mo le tagata lava ia.” A o latou ta’ua ni fuaitau eseese, tusi i le laupapa ia mau e faasino i ai.

  2. Afai e le masani tele tamaiti i le tala, tuu i ai ni nai minute e tagai vave ai i le 1 Nifae 1–5, ma sue ni faataitaiga o le alofa mutimutivale o le Alii. E mafai ona aofia ai le faataitaiga o le 1 Nifae 2:16, lea na tau mai ai e Nifae le faamaluluina e le Alii o lona loto i tali i ana tatalo, ma le 1 Nifae 3:8, lea na faafiafiaina ai Liae e ala i le faamautinoaga ua faamanuiaina e le Alii lona atalii. Pe a latou fautuaina mai ni fuaitau, tusi i le laupapa ia mau e faasino i ai. Ona valaaulia lea o i latou e faitau leotele ia mau ma faasoa mai o latou manatu e faatatau i ai.

  3. Fai i tamaiti e mafaufau i fuaitau i le Tusi a Mamona atoa ia e ta’u mai ai le alofa mutimutivale o le Alii. Pe a latou fautuaina mai ni fuaitau, ia tusi i le laupapa ia mau e faasino i ai. Ona valaaulia lea o i latou e faitau ia mau ma faasoa mai o latou manatu e faatatau i ai.

  4. Ia faasino atu le mea lea e pei ona aoao mai i le fuaiupu 20, o le alofa mutimutivale o le Alii e masani lava ona oo i le tulaga o le faasaolotoina. Vaevae le vasega i ni vaega se tolu. Tuu atu le 1 Nifae 1–7 i le vaega muamua, 1 Nifae 8–14 i le vaega lona lua, ma le 1 Nifae 15–22 i le vaega lona tolu. Fai i ai e tagai i le ulutala o le mataupu mo faataitaiga o le faasaolotoina. Lisi i le laupapa mea na latou mauaina. Atonu e maofa tamaiti i le iloa ai toetoe lava o mataupu uma i le 1 Nifae o loo faamatala ai le faasaolotoina o se tagata po o se vaega o tagata. O le faasaolotoina o se autu totonugalemu lea i le Tusi a Mamona.

  • E tusa ai ma le 1 Nifae 1:20, o ai e mauaina le alofa mutimutivale o le Alii? (“O i latou uma lava ua ia filifilia.”)

  • O le a le mea na fai mai Nifae e faaagavaaina ai tagata e tatau ona filifilia?

Valaaulia se tamaitiiti e faitau le saunoaga o loo i lalo, lea na faamatala ai e Elder Bednar le auala e saunia ai i tatou e lo tatou faatuatua ina ia filifilia e maua le alofa mutimutivale o le Alii. Fesoasoani i tamaiti ia matau le auala tatou te faaaogaina ai le faitalia, po o le mana e filifili ai, e aafia ai lo tatou saunia e maua nei faamanuiaga. (Atonu e te manao e tusi lenei saunoaga i le laupapa a o lei amataina le vasega.)

“O o tatou loto ma o tatou faamoemoega ma lo tatou usitai e iloa lelei ai pe o faitaulia i tatou o ni tagata filifilia o le Atua. …

“… O faamoemoega autu lava o le meaalofa o le saolotoga, o le alofa lea o le tasi i le isi ma ia filifili le Atua. O le mea lea ua avea ai i tatou ma tagata filfilia o le Atua ma valaauina ai Lona alofa mutimutivale a o tatou faaaogaina lo tatou saolotoga e filifli ai le Atua” (i le Lipoti o le Konafesi, Ape. 2005, 107; po o le Liahona, Me 2005, 101; muai faatusilima).

  • O le a sou manatu i le uiga o le “filifili le Atua”?

  • O a ni auala ua e faaaogaina ai lou faitalia e alofa ai i isi ma filifili ai le Atua?

  • O le a sou manatu i lo tatou fealofani e faiā ma lo tatou faitalia?

  • O anafea na e iloa ai le alofa mutimutivale o le Alii po o le faasaolotoina i lou olaga po o le olaga o se tasi e te iloa? (Atonu e te manao e vaevae tamaiti ia taitoalua e talanoa e uiga i nei aafiaga. Pe a uma ona latou fefaasoaai, e mafai ona e fai atu i nisi o i latou e ta’u mai se mea na latou aoaoina mai a latou soa.)

1 Nifae 2:11–20; 3:7–28; 4:1–38; 5:8. E Saunia e le Alii se Ala mo i Tatou e Tausi ai Ana Poloaiga

Valaaulia tamaiti e faitau le 1 Nifae 3:1–5.

  • I nei fuaiupu, o le a se faatonuga na tuuina atu ia Liae ma ona atalii?

  • Aisea na fai mai ai Lamana ma Lemuelu o lea poloaiga “o se mea faigata”?

I le avea ai ma se vaega o lenei talanoaga, atonu e te ta’ua o le mamao mai Ierusalema i le Sami Ulaula pe tusa e 180 maila. Sa “malaga i aso e tolu” ia Liae ma lona aiga e sili atu ma lenei mamao (tagai i le 1 Nifae 2:5–6). O le uiga o lenei mea e le itiiti ifo ma le 12 i le 14 aso le malaga mai Ierusalema i lo latou aiga lē tumau i le vanu o Lemuelu. (Tagai i le faafanua i le itulau 434 i le tusi lesona a tagata o le vasega.)

Fai i se tamaitiiti e faitau pe tauloto le 1 Nifae 3:7 . (Atonu e te manao e taitoalua tamaiti ma fesoasoani i le tasi e tauloto le fuaiupu pe afai latou te lei taulotoina.)

  • E faapefea ona e manatu na iloa e Nifae o le a saunia e le Atua se ala?

Afai e te lagona o le a aoga mo tamaiti ona iloa le eseesega o uiga o Nifae ma Sama ma uiga o Lamana ma Lemuelu, ia valaaulia le afa o le vasega e suesue le leoa le 1 Nifae 2:11–14. Valaaulia i latou e saili mo mea e iloa ai mafuaaga e le talia ai e Lamana ma Lemuelu poloaiga a le Alii. Valaaulia le isi vaega o le vasega e faitau ia fuaiupu 16–20 ma iloa ai pe aisea na sili atu ai ona saunia Nifae ma Sama e usitai i le Alii. Fai i tamaiti e faasoa mai a latou faaiuga.

Iloilo puupuu ma tamaiti ia taumafaiga muamua e lua ina ia aumai ia papatusi apamemea (tagai i le 1 Nifae 3:10–21 ma le 1 Nifae 3:22–28). Fesoasoani i tamaiti e faatusatusa le tali a Lamana ma Lemuelu i taunuuga, ma tali a Nifae ma Sama.

Atonu e te manao e faasino atu le tasi mafuaaga e faatuatua ai Nifae i le atamai o le Atua e saunia se ala ona e talitonu o ia i tala o loo i tusitusiga paia. Faitau le 1 Nifae 4:2 faatasi ma tamaiti.

  • E faapefea ona avea le tala lea e ta’ua i le fuaiupu lenei o se faataitaiga o le mataupu faavae o loo i le 1 Nifae 3:7?

  • E faapefea ona fesootai lenei tala ma tulaga na feagai ma le aiga o Liae?

Tofi ni tamaiti e iloilo le 1 Nifae 3:28–4:38 ma faailoa mai ni faataitaiga na fesoasoani ai le Atua ia Nifae e ausia mea na Ia poloaiina, e oo lava i na galuega sa foliga mai e faigata. Tuu atu ia i latou e faasoa mai ni faataitaiga sa latou maua. (E mafai ona aofia i na faataitaiga le 1 Nifae 3:29; 4:6–7, 10–11, 20, 31.)

  • O a ni aafiaga na faailoa atu ai ia te oe le moni o le 1 Nifae 3:7? Na faapefea e nei aafiaga ona uunaia lou faatuatua i le Alii?

1 Nifae 5. E Faasaoina e Tusitusiga Paia le Afioga a le Alii

Tuu atu i tamaiti e vaai le 1 Nifae 5:10–16 ma lisi i luga o le laupapa mea o loo i ai i papatusi apamemea.

  • E tusa ai ma le 1 Nifae 5:17, na aafia faapefea Liae i le suesue i nei tusitusiga paia?

  • Aisea e te manatu ai o le suesueina o anotusi o papatusi apamemea i fuaiupu 10–16 o le a oo mai ai faamanuiaga o loo faamatala mai i le fuaiupu 17?

  • Na faapefea ona faaalia e Liae ma Nifae lo la’ua faatauaina o tusitusiga paia?

  • O a mea e mafai ona tatou faia e faaali atu ai tatou te faatauaina ia tusitusiga paia?

Faamatala e silia ma le 300 tausaga talu ona tuua e Liae ma lona aiga ia Ierusalema, ae maua e tagata na tupuga mai ia te ia se vaega o tagata o o latou tuaa na sosola ese mai foi i Ierusalema. O nei tagata, ia ua nonofo i se aai na faaigoaina o Saraemila, latou te lei tauavea ni tusitusiga paia tusitusia. Valaaulia tamaiti e faitau le Ominae 1:14–17.

  • O le a le mea na tupu i le faatuatua o lenei nuu ma le gagana ona latou te lei maua se faamaumauga faatusitusiga paia? Aisea e te manatu ai o le leai o ni tusitusiga paia sa i ai lea aafiaga ia i latou?

  • O a ni o latou lagona ina ua latou iloa o loo ia Mosaea ma lona nuu se faamaumauga faatusitusiga paia?

Faamatala atu na tuufaatasia i lalo o le taitaiga a Mosaea ia le nuu o Saraemila ma sa Nifae. Ina ua maliu Mosaea, na avea lona atalii o Peniamina ma tupu o le nuu.

Valaaulia tamaiti e faitau le Mosaea 1:1–5. O nei fuaiupu e aofia ai ma upu a le Tupu o Peniamina i ona atalii.

  • Na faapefea ona faamanuiaina le Tupu o Peniamina ma lona nuu ona o le faasaoina o papatusi apamemea?

  • O a mea e mafai ona tatou faia e faasaoina ai tusitusiga paia mo i tatou lava ma o tatou aiga?

Valaaulia tamaiti e faasoa mai mea latou te lagonaina pe a latou suesue faamaoni i le Tusi a Mamona. E mafai foi ona e valaaulia i latou e tusi se tusi puupuu i se tagata o le aiga po o se atalii po o se afafine i le lumanai e faamatala ai le taua o le Tusi a Mamona i o latou olaga. Fautua atu ia latou faamatala i le tusi mea latou te lagonaina pe a latou suesue i ai.

Faamalosiau atu i tamaiti e suesue le Tusi a Mamona i aso taitasi ma ia faitau pe toe faitau atoa le Tusi a Mamona o se vaega o lenei vasega.