Mo Tu ka iVakadinadina
Sa…rawa talega vei kemuni na goneyalewa mo ni tu ka ivakadinadina ni Kalou ena nomuni susuga cake e dua na yalo ni vakabauta, loloma, vakacegu, kei na ivakadinadina ena nomuni dui matavuvale ena gauna sara ga oqo.
Niu mai tucake tu ena itutu ni vunau oqo, au raitayaloyalotaka rawa na matadra na goneyalewa e vuravura taucoko. Au lomani kemuni dina sara! Au taleitaka vakalevu meu yalataka kivei kemuni me da na “tu ka vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega, ena veika kecega, kei na veivanaua kecega.”1 Eda na cakava rawa vakacava na ka oqo? Ena noqu vosa oqo, sa noqu masu ni Yalotabu ena dusimaka ka vakadinadinataka vei keda na sala meda muria me rawa kina ni da tu ka ivakadinadina ni Kalou.
Ena gauna erau a se daukaulotu tiko kina na luvei keirau, erau a vulica kina ni gauna eda na tu kina me da ivakadinadina i Jisu Karisito, na Yalo Tabu ena vakadeitaka na ivakadinadina o ya. E dua vei rau na luvei keirau yalewa, e a dua na nona dauvakatataro gugumatua o JieLei na yacana. Na goneyalewa qase cake oqo e a vakamuria vakavinaka na vunau vou yadua a vakavulici vua, se vakacava sara na kena dredre. E gonevuli tiko o koya ka saga me veiraurau na nona bula vakailavo, ia sa tekivu me sauma na nona ikatini ena gauna sa vulica kina na ivunau o ya. Sa gadrevi kina vua ena nona cakacaka vagauna me na cakacaka ena Sigatabu, ia e a yaloqaqa o koya me tukuna vei taukei ni nona cakacaka ke rawa ni veisautaka na auwa ni nona cakacaka ki na dua tale na siga me rawa kina ni laki tiko ena soqoni ni sakaramede.
E dina ga ni sa gumatua sara, e se bera tikoga ni vakadinadinataka rawa o JieLei ni dina na iVola i Momani. Erau sa kila vakavinaka tu o luvequ yalewa kei nona itokani ni sa gadrevi sara me ivakadinadina vua na Yalotabu me vakadeitaki kina na ka dina, ka rau sa mani vakarautaka sara vua e dua na lesoni me baleta na Yalo Tabu. Ni rau sa vakarautaka tiko na ka oqo, erau vakila ni sega tiko ni donu na vakavakarau. Ena gauna erau sa masulaka kina, erau sa vakauqeti me rau muria e dua tani tale na sala, ka me rau sa na solia ga e dua na lesoni me baleti Jisu Karisito.
Ni sa voleka mai na gauna ni sota lokuci, erau sa tekivu vakavulici JieLei ena veika e baleti Jisu Karisito. Sa tekivu me drodro na wai ni matana. Sa taroga tikoga o koya vakaoqo, “Na cava beka au sa vakila tiko oqo?” Erau sa qai vakadinadinataka vua ni o ya na Yalotabu. Sai koya sara ga o ya na ka erau a vinakata tiko me yaco. O ya na gauna sa qai nanuma kina na luvei keirau yalewa ni dua na ilesilesi cecere ni Yalo Tabu o ya me dau vakadinadinataki Karisito. E a kaya vakai-Koya o Jisu, “Ia na Dauveivakacegui, na Yalo Tabu … ena tukuni au ko koya.”2 Sa qai kila kina o luvei keirau yalewa ni nona sa tu me dua na ivakadinadina i Jisu Karisito, sa na veivakadeitaka na Yalo Tabu. Oi keda talega sa rawa me da tu ka ivakadinadina ni da “sa tukuni Karisito, ka rekitaki Karisito, ka vunautaki Karisito” ka rai vei Koya me ivurevure “me bokoci ni [noda] ivalavala ca.”3
O Penijamini na Tui ivalavala dodonu ena iVola i Momani a vakasoqoni ira vata mai na nona tamata me ra gole mai ki na valetabu me rawa kina vua me tukuni Karisito ka vunautaki Karisito. E a vakavulici ira na nona tamata me baleta na vinaka ni Turaga, nona kaukauwa, vuku, vosota, ka vakauasivi, na Veisorovaki. Ni sa mai tu me dua na ivakadinadina, sa mai ivakadinadina kina ni Yalotabu kivei ira ni ko Jisu Karisito sa iVakabula, me vaka a yaco kivei JieLei. E a qai vakasalataki ira na nona tamata o Penijamini na Tui me ra tudei tikoga ena nodra vakabauta na Karisito. Era sa kailavaka kece mai na tamata:
“Keimami sa vakabauta na vosa kece ko ni sa tukuna … raica sa cakacaka yaco na Yalo ni Turaga … ki na yaloi keimami ka keimami sa biuta tani na gagadre ca ka via kitaka tikoga na ivalavala dodonu …
“Sa lomai keimami me keimami veiyalayalati kei na neimami Kalou … ka muria na nona vunau kecega.”4
Era sa vakayacora na tamata nei Penijamini na Tui e dua na veiyalayalati me ra vakamuria na ivunau ni Kalou, me vaka vata ga kei keda.
Ni ko maroroya tiko na veiyalayalati oqori, ko sa na tu mo dua na ivakadinadina ena kedra maliwa na nomu icaba. Ena dua na gauna wale tikoga oqo eratou a vakasamataka tiko kina na luvequ kei na watidratou na veiyabaki sa sivi yani ena gauna eratou a tudei tikoga kina ena nodratou yavunibula dodonu ena gauna ni veivakasaurarataki mai vei ira na icaba. E dua a sega ni vakaitavi ena veisisivi kaila ena Sigatabu; e dua tale a tukuna vei taukei ni nona cakacaka ni sega ni rawa ni cakacaka ena siga ni Vakacecegu. E dua a besetaka me sarava e dua na iyaloyalo vakasisila ena vale ni dua na itokani ni se qai yabaki tinikadua wale tikoga kina; e dua tale a besetaka me sarava kei ira na nona kalasi e koronivuli na mekesini vakasisila. E muri erau a qai vakuwai na le rua oqo mai na ilawalawa o ya. E dua tale na gone a besetaka me cavuta na veivosa e ca, tawa kilikili, ka vakasisila ena vanua ni nona cakacaka. E dua a sega ni vinakata me gunuva na alakaolo a butakoca mai o nona itokani mai na nodrau drowa na nona itubutubu. E dua tale, ka lewe ni lotu duadua ga ni Yalododonu Edaidai ena nona kalasi, a tucake me solia e dua na veituberi ni vosa Vakavalagi ka laki yaco me vakavulica na iVola i Momani. O ira na luvei keirau era sa vakamau, ka se vakaluveni tikoga ni ra sotava tiko na kena veivakacacani vakavuravura.
Ena veigauna vakaoqo sa rawa me ra na galili kina; ia ni ra sa tu ka ivakadinadina, era sa vakila na veitokani kei na veitokoni ni Yalo Tabu. Era sa vakaiyaragitaki talega ena veivakalougatataki e lako mai ena talairawarawa ki na ivunau ni Kalou. Sa yalataka vei keda o Koya: “Kakua ni ko rere; niu sa tiko vata kei iko: kakua ni ko taqaya; niu sa nomu Kalou: kau na vakaukauwataki iko; io, kau na vukei iko; io, kau na tokoni iko e na ligaqu i matau sa daudina.”5
Eratou a tokoni dina na luvequ mai na Ligana ni ratou sa ivakadinadina ni Kalou ena nodra sa tudei tiko ena vakamuria na Nona ivunau. Au sa mai vakalougatataki ka vaqaqacotaki mai na nodratou ivakaraitaki.
Ni ko sa tu mo ivakadinadina ena nomu vuvale, ko na vaqaqacotaka kina na nomu matavuvale. Sa dau vakavuqa me da dau nanuma na malanivosa ena nodra itoko na Goneyalewa me “vaqaqacotaki na itikotiko kei na matavuvale,”6 e sa baleta walega na nodra itavi ni veisiga ni mataka na goneyalewa me ra laki marama vakawati ka tina, ia sa baleta talega na nodra itavi vakaluvena yalewa kei na ganedra e dua na vuvale eke kei na gauna sara ga oqo.
Na marama tinaqu a vukea na kena vaqaqacotaki na nona vuvale kei na matavuvale ni a se goneyalewa. O koya e a ulumatua ena dua na matavuvale luluqa vakalotu, ka a sucu vata mai kei na isolisoli ni vakabauta. E a lako ga vakataki koya ki na Lalai kei na Muavata. E bula kilikili o koya me vakamau e valetabu ni bera mada ga ni rau rawa ni lako kina na nona itubutubu. Sa yaco o koya me dua na mata ni ivalavala dodonu, e dua na ivakadinadina tudei ka nona ivakaraitaki a vukea na nodratou vaqaqacotaki na nona itubutubu kei iratou na tacina. Sa rawa talega vei kemuni na goneyalewa mo ni tu ka ivakadinadina ni Kalou ena nomuni susuga cake e dua na yalo ni vakabauta, loloma, vakacegu, kei na ivakadinadina ena nomuni dui vuvale ena gauna sara ga oqo, ka vakavakarau mo ni vakayacora vakakina ni sa laki tauyavu na nomuni dui vuvale vakai kemuni ena siga ni mataka. Oi au e dua na vua ni dua na marama ivalavala dodonu ka a “tudei sara ka kakua ni yavala, ka uasivi ena cakacaka vinaka.”7
Eda sa ivakadinadina talega kei Jisu Karisito ni da rekitaki Koya. Ena nodra sa kila vakalevu cake na tamata nei Penijamini na Tui na veika e baleti Jisu era a kaya kina, “Na nomuni vosa na neimami tui sa [mai] vakaraitaki kina vei keimami na veika lelevu oqo, raica keimami sa reki ka marau vakalevu kina.”8 Ni da reki vua na noda iVakabula, eda sa nanumi Koya kina kei na Nona veivakalougatataki cecere kivei keda. Eda sa tu me ivakadinadina ni da vakaraitaka na noda vakavinavinaka ka veivakararamataki ena noda reki. Ena nodra sa mai lagasere tiko na goneyalewa ena idola ni soqoni oqo: “Hast thou not seen how all thou needest hath been granted, in what he ordaineth?”9
Ena dua na gauna walega oqo au a rogoca kina na nodrau yaloqaqa e rua na goneyalewa, erau a bulataka voli na vunau ka veivakararamataki ena reki ni kosipeli, ka rau tu me ivakadinadina ni Kalou. Oqo na kedrau italanoa mai vua e dua na daukaulotu iliuliu ena KNK.
A talanoataka ni vica na yabaki sa oti a yayani tiko e nodratou ni sarava tiko na opera, ka kana tavako tiko ena gauna sa rogo kina e dua na tukituki e katuba. Ena gauna e dolava kina, erau sa tu e rua na cauravou sote vulavula ka vakaneketai, ka dua vei rau a tukuni koya mai ni o koya na nona bisopi. A kaya o koya ni gauna a masu tiko kina, sa vakila ni sa vakauqeti na yalona me mai kerei koya me veivakavulici ena kalasi ni Goneyalewa. A kaya vua o koya ni a se papitaiso sara ni se qai yabaki tini, ia sa sega tu ni dau lotu. E vaka me sega ni kauwai kina o bisopi ka vakaraitaka vua na ivolavakarau ka vakamacalataka vua na vanua ni soqoni ena bogi ni Vukelulu. Ka tukuna vakadodonu o koya, “Au sega ni rawa ni vakavulici ira na yabaki 16; au sega tu ni dau lotu, kau se dau kana tavako tiko mada ga.” A qai kaya o bisopi, “O na sega tale ni luluqa ena lotu, ka me sa oti na nomu kana tavako ni se bera na Vukelulu.” A mani gole sara yani.
A kaya o koya, “Au se nanuma toka na noqu a kaikaila ena cudru, ia au sa sega ni tarovi au rawa meu na wilika na ivolavakarau o ya. Au sa vinakata sara ga meu raica, au a qai wilika mai na ivakatekivu ka yacova ni sa oti, ka cavuqaqataka na veivosa kece ni lesoni o ya.
“Ni sa siga Vukelulu mai au se bera tikoga ni via lako, ia au sa qai kila ga niu sa draiva tiko yani ki valenilotu, kau sa bau rere sara ga. Au se bera mada ni bau rerevaka e dua na ka vakaoqo e liu. Au a susu mai ena dua na vanua dravudravua, kau sa curu oti e valeniveivesu, ka vakabulai tamaqu mai na ‘valeniveivesu ni mateni.’ Ia e vakasauri ga oqo au sa vakatakilaitaki ki na kalasi ni Muavata niu sa daunivakasala vou ena iSakisaki. Au a dabe maliwai rau e rua na iSakisaki ka vakavulica na veivosa yadua ni lesoni, ka vakakina na kena e tukuni tiko kina, ‘Mo tarogi ira sara …’ au a biubiu mai vakatotolo ni sa oti na lesoni kau tagi lako e gaunisala me yaco sara ki vale.
“Ni oti toka e vica na siga e a baci rogo tale na tukituki e katuba, kau kaya lo, ‘Vinaka. Qo sara ga o bisopi sa mai kauta tale na nona ivolavakarau.’ Niu sa dolava na katuba erau sa tucake tu oi rau na iSakisaki totoka o ya, e dua e taura tu na senikau, ka dua e taura tu eso na bisikete kamikamica. Erau sa mai sureti au meu gole vata kei rau ki lotu ena Sigatabu, kau a lako kina. Au taletaki rau sara na goneyalewa oqori. Erau sa tekivu me vakavulici au sara ena veika e baleta na Lotu, na tabanalevu vata kei na kalasi. Erau a vakavulica vei au na culacula, wiliki ni ivolanikalou, kei na matadredredre.
“Keitou sa mai tekivuna vata na nodra vakavulici na goneyalewa tale eso ena kalasi era sega tiko ni dau mai lotu. Keitou a vakavulici ira ena vanua cava ga keitou kunei ira kina—ena loma ni motoka, ena vanua ni vaqiqi polo, kei na varada. Ena loma ni ono na vula era sa tekivu lako mai e tinikava vei ira, ni qai cava na yabaki era sa lako kece mai na tinikaono na goneyalewa era volai tiko ena ivola ni yaca. Keitou a veimarautaki ka veitagici. Keitou sa vulica kina na masu, vulici ni kosipeli, ka vukei ira na tani.”10
Oi rau na goneyalewa qaqa oqo erau sa mai tu ka ivakadinadina ni dina kei na ivalavala dodonu, me baleta na cakacaka dodonu kei na rekitaki ni kosipeli.
Ena gauna au sa kacivi kina meu peresitedi raraba ni Goneyalewa, au a ciqoma kina e dua na veivakalougatataki niu sa vakatikori, ni noqu vakabauti Jisu Karisito ena vaqaqacotaki mai na noqu veiqaravi. Au sa mai veimaliwai vata rawa kina kei ira na marama yaloqaqa, oi rau na noqu daunivakasala kei na matabose, o ira na mataveiliutaki ni so tale na mataisoqosoqo, kei ira na iliuliu dokai taumada—o ira na peresitedi raraba ni Goneyalewa. Era a tu ka ivakadinadina kei Jisu Karisito mai na nodra ivakaraitaki vinaka kei na veiqaravi soli bula.
Mai na nodra veivaqaqacotaki na marama oqo, na noqu lewe ni matavuvale, kei ira na goneyalewa tudei sega ni yavalati rawa kei ira na iliuliu e vuravura taucoko, au sa vakila “ni sa vakavolivoliti keda talega e lewe vuqa e vaka na o era sa vakaraici keda.” Na ka oqo e vukei au “me’u ciciva tikoga na cere sa tu e [mataqu], ka vakaraici Jisu o koya sa vakatekivuna ena sauma talega na noda vakabauta.”11
Na yalayala ni kena vakalevutaki na noqu vakabauti Jisu Karisito mai na veivakalougatataki ni noqu vakatikori sa mai vakavotukana niu a mai tu ka Nona ivakadinadina ena veisiga kecega kei na veivanua kecega. Au sa mai tukuni Koya, vunautaki Koya, ka rekitaki Koya. Ena gauna au a dau veilecayaki kina vakavosa, era sa vakadinadinataki mai na Nona Yalotabu. Ena gauna ni noqu rere kei na lomaleqa, au a vaqaqacotaki ka tokoni cake ena Ligana sa tawamudu. Au kila ni na vakalougatataki keda vakayadua o Koya ni da tu yani me da ivakadinadina. Ena “sega, sega sara vakadua me na biuti”12 keda.
Me da na gu yani ki liu ena vakabauta sa tudei vei Karisito, ni da sa tu me Nona ivakadinadina “ena veigauna kecega kei na veika kecega, kei na veivanua kecega,” ka sa noqu masu oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.