2009
Ko e Feingaʻi ʻo e Taʻe-malavá
Nōvema 2009


Ko e Feingaʻi ʻo e Taʻe-malavá

Ko e moʻui taʻengatá ko haʻatau nofo mo ʻetau Tamaí fakataha mo hotau ngaahi fāmilí ʻo lauikuonga.3 ʻOku ʻikai ʻapē totonu ke hoko ʻa e talaʻofá ni ko ha meʻa fakaʻaiʻai lelei taha ke fai hotau lelei tahá ʻi he meʻa te tau lavá?

ʻĪmisi
Elder Jorge F. Zeballos

ʻI he taimi naʻe ui ai ʻa e kau ākonga ʻe toko hongofulu mā uá ʻi ʻAmeliká, naʻe fekau ʻe he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí kiate kinautolu: “Ko ia, ʻoku ou fakaʻamu ke mou haohaoa ʻo hangē pē ko aú, pe hangē ko e haohaoa hoʻomou Tamai ʻa ia ʻoku ʻi he langí.”1 Ko e toki ʻosi pē ia hono fakakakato ʻe he Fakamoʻuí hono misiona ola lelei, taʻe-siokita mo māʻolunga ʻi he māmaní. Naʻá ne lava heni ke fakahā ʻi he mafai, ko Ia mo ʻEne Tamaí, ʻa ʻetau Tamaí, ko e ongo sīpinga kinaua ke tau muimui kotoa aí.

Mei he ʻuluaki fakakaukau fakaetangatá ʻataʻatā pē, ʻoku hangē ʻeni ia ha ngāue ʻoku taʻemalavá. Neongo ia, ʻoku kamata ke hā mai ʻe malava pē ʻi he mahino ko ia te tau lavaʻi ʻeni, koeʻuhí he ʻoku ʻikai ke tau tuēnoa. Ko e tokoni fakaʻofoʻofa mo mālohi taha ʻe lava ke kumia ʻe ha tangata, ʻoku ʻatā maʻu pē. ʻUluakí ko e toʻukupu faʻa foaki mo ʻofa ʻo e Tamai Taʻengatá ʻa ia ʻoku finangalo ke tau toe foki ange ki Hono ʻaó ʻo taʻengata. ʻI heʻene hoko ko ʻetau Tamaí, ʻokú Ne finangalo maʻu ai pē mo loto ke fakamolemoleʻi ʻetau ngaahi fehālākí mo hotau ngaahi vaivaí mo e ngaahi angahala ʻoku tau fakahokó, ka ʻoku makatuʻunga ia ʻi he fakatomala kakato mo fakamātoató. ʻOku hoko ko ha fakahīkihiki—mo e fakafōtunga taupotu taha ʻo ʻEne ʻofa lahi fau ki Heʻene fānaú taki taha—ʻa ʻEne ʻomi maʻatautolu ʻa e ola ʻo ha ngāue tokotaha pē, ʻa ē ne fai ʻe he Fakamoʻuí, ʻa e Fakaleleí, ʻa ia ne fakahoko ʻe ha ʻAlo talangofua ʻoku loto fiefia maʻu pē ke Ne fakahoko ʻa e finangalo ʻo e Tamaí ke ʻaonga kiate kitautolu taki taha.

Naʻe fakahā ʻeni ʻe he ʻEikí ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá: “Pea kapau te ke tauhi ʻeku ngaahi fekaú ʻo kātaki ki he ngataʻangá, te ke maʻu ʻa e moʻui taʻengatá, ʻa ia ko e meʻaʻofa ʻoku mahuʻinga taha ʻi he ngaahi meʻaʻofa kotoa pē ʻa e ʻOtuá.”2 ʻOku malava pē ke aʻusia ʻa e talaʻofa fakalangi ko ʻení. Ko e moʻui taʻengatá ko haʻatau nofo mo ʻetau Tamaí fakataha mo hotau ngaahi fāmilí ʻo lauikuonga.3 ʻOku ʻikai ʻapē totonu ke hoko ʻa e talaʻofá ni ko ha meʻa fakaʻaiʻai lelei taha ke fai hotau lelei tahá ʻi he meʻa te tau lavá pea fai hotau lelei tahá ʻi he tulifua ki he meʻa kuo ʻosi talaʻofa mai kiate kitautolú?

ʻI he kamataʻanga hono Toe Fakafoki mai ʻo e Ongoongoleleí, ʻi he ʻamanaki ke hā ʻa e ngāue fakaofó ni ʻi he lotolotonga ʻo e fānau ʻa e tangatá, naʻe folofola ai ʻa e ʻEikí, “Ko ia, ko kimoutolu ʻoku kamata ke fai ʻa e ngāue ʻa e ʻOtuá, mou tokanga ke mou tauhi kiate ia ʻaki homou lotó, iví, ʻatamaí, mo e mālohí kotoa, koeʻuhí ke mou tuʻu taʻe-halaia ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá ʻi he ʻaho fakaʻosí.”4 ʻaki hotau lotó kotoa, mo hotau ivi kotoá, mo hotau ʻatamaí kotoa pea mo hotau mālohí kotoa—ʻa ia ko e pehē, ʻaki ʻetau moʻuí kotoa.

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Tēvita O. Makei ʻoku toki maʻu pē ʻa e ngaahi pale leleí ʻe kinautolu ʻoku faifeinga ʻosikiavelengá.5 Ko e ngaahi pale ko ʻení ʻoku maʻanautolu ko ē ʻoku nau tanumaki ha tui kia Sīsū Kalaisi mo talangofua ki hono finangaló ke ngāue, feilaulau pea foaki kotoa ʻa ia kuo nau maʻú ki hono fakamālohia mo langa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá.

ʻOku makatuʻunga hono fakahoko ʻo e talaʻofa fakalangi ke maʻu ʻa e moʻui taʻengatá, ke aʻusia ʻa e haohaoá pea ke fiefia ʻo taʻengata ʻi he ʻiuniti ʻo e fāmilí, ʻi hono fakahaaʻi moʻoni ʻo ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí, talangofua ki he ngaahi fekaú, vilitaki pea faivelenga ʻi heʻetau moʻuí kotoa.

ʻOku ʻikai ʻamanaki mai ʻe he ʻEikí ia te tau fai ha meʻa he ʻikai ke tau lava ʻo aʻusia. Ko e fekau ke tau haohaoa, ʻo hangē ko Iá, ʻokú ne fakalotolahiʻi kitautolu ke tau aʻusia ʻetau lelei tahá, ke tau kumi mo fakatupulaki ʻa e ngaahi talēniti mo e ngaahi ʻulungāanga kuo tāpuekina ʻaki kitautolu ʻe he Tamai Hēvani ʻofá, ʻa ia ʻokú Ne fakaafeʻi kitautolu ke tau ʻilo ʻa e tuʻunga ʻoku tau malava ke aʻusia ʻi heʻetau hoko ko e fānau ʻa e ʻOtuá. ʻOkú Ne ʻafioʻi kitautolu; ʻokú Ne ʻafioʻi e meʻa te tau lavá mo hotau ngataʻangá. Ko e fakaafe mo e tukupā ko ia ke tau hoko ʻo haohaoá, ke tau aʻusia ʻa e moʻui taʻengatá, ʻoku maʻá e faʻahinga kotoa ia ʻo e tangatá.

Hili e akonaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní “ ʻoku ʻikai fie maʻu ke lele ʻa e tangatá ʻo vave ange ʻi he mālohi ʻokú ne maʻú,” naʻá ne fakamatala leva “ ʻoku ʻaonga ke ne faivelenga koeʻuhí ke ne lava ʻo maʻu ai ʻa e palé.”6 He ʻikai fie maʻu ʻe he ʻOtuá ia ha meʻa ʻe lahi ange ʻi he lelei taha te tau lava ʻo foakí koeʻuhí he ʻikai totonu ia, pea he ʻikai foki ke ne fie maʻu ha meʻa siʻisiʻi ange ai koeʻuhí he ʻikai totonu mo ia. Ko ia, tau fai muʻa hotau lelei taha te tau lavá ʻi he ngāue maʻá e ʻOtuá pea mo hotau kāingá. Tau tokoni ʻi hotau ngaahi fāmilí pea ʻi hotau ngaahi uiuiʻi ʻi he Siasí ki he lelei taha ʻe lavá. Tau fai ʻa e lelei taha te tau lavá pea ke kiʻi lelei ange ʻi he ʻaho takitaha.

Naʻe ʻikai ke mei lava ʻa e fakamoʻuí mo e moʻui taʻengatá ka ne taʻe ʻoua ʻa e Fakalelei naʻe fakahoko ʻe hotau Fakamoʻuí, ʻa ia ʻoku tau moʻua ai kiate Ia ʻi he meʻa kotoa pē. Ka koeʻuhí ke ʻaonga ʻa e ngaahi tāpuaki fungani ko ʻení ʻi heʻetau moʻuí, ʻoku totonu ke tau tomuʻa fai ʻetau tafaʻakí, “he ʻoku mau ʻilo ʻoku ʻi he ʻaloʻofá ʻa homau fakamoʻuí, ʻo ka hili ʻemau fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻe ala faí.”7 Tau fai muʻa ʻa e meʻa kotoa pē te tau lavá, ʻi he tui, loto vēkeveke, faivelenga, fua fatongia mo e ʻofa, ke tau aʻusia ʻa ia ʻoku ngali taʻe-malavá—ʻa ia ʻoku ʻuhinga ia ke aʻusia ʻa e meʻa ʻoku pehē ʻi he fakakaukau ʻa e tangatá ʻoku taʻe-malavá, ka ʻi he tokoni fakalangi ʻa ʻetau Tamai ʻofá mo e feilaulau taʻe-fakangatangata ne fai ʻe hotau Fakamoʻuí ʻa ia ʻoku hoko ko e meʻaʻofa lelei tahá, ʻa e nāunauʻia taha ʻo e ngaahi moʻoni kotoa peé, ke nofo ʻo taʻengata mo e ʻOtuá pea mo hotau ngaahi fāmilí.

ʻOku ou fakatauange te tau takitaha manatuʻi pea mo fakafoʻou fakaʻangataha, ʻi heʻetau maʻu ʻi he tuʻunga taau ʻa e sākalamēnití, ʻa e tukupā ne tau fai mo ʻetau Tamai Hēvaní he momeniti ne tau ʻalu hifo ai ki he vai ʻo e papitaisó pea mo e taimi ne tau takitaha maʻu ai ʻa e ngaahi ouau ʻo e ongoongolelei kuo fakafoki maí. ʻOku ou lotua te tau fai hotau lelei tahá ʻi hotau ngaahi fatongia ko e mali, ngaahi mātuʻa, fānau, ngaahi tokoua mo e tuofāfine; ʻi hotau ngaahi uiuiʻí; ʻi hono vahevahe ʻa e ongoongoleleí; ʻi hono fakamoʻui kinautolu kuo ʻauhiá; ʻi he ngāueʻi ʻa e fakamoʻui ʻo ʻetau ngaahi kuí; ʻi heʻetau ngāué; pea ʻi heʻetau moʻui fakaʻahó.

ʻOku ou lotua ʻe hanga heʻetau moʻuí ʻo fakaʻatā kitautolu ke tau talaki ʻo hangē ko e ʻAposetolo ko Paulá, “Kuó u tau ʻa e tau lelei, kuó u lavaʻi ʻa e fakapuepué, kuó u tauhi maʻu ʻa e tuí.”8

ʻI heʻetau fai iá, te tau fakahoko ai ʻa e ngaahi fie maʻu naʻe fokotuʻutuʻu heʻetau Tamai Hēvaní ke Ne tāpaukiʻi lahi ange kitautolu ʻo laka ange ʻi ha toe taimi, ʻi he moʻuí ni pea toe lahi ange ʻi he nofo taʻengatá. ʻOkú Ne fakaʻamu ke foaki kiate kitautolu ʻa e kotoa ʻokú Ne maʻú, pea aʻu ʻo Ne ʻai ke tau kau ʻi Heʻene meʻaʻofa maʻongoʻonga tahá, ʻa ia ko e moʻui taʻengatá.

Naʻa mo ʻene hā ngali taʻe-malava ʻi he fakakaukau ʻa e tangatá, ke aʻusia ʻa e tukupā ke haohaoá, ʻoku ou fakamoʻoni atu kuo ʻosi fakahā mai ʻe heʻetau Tamaí mo hotau Fakamoʻuí ʻoku malava pē ke aʻusia ʻa e meʻa ʻoku taʻe-malavá. ʻIo, ʻoku malava pē ke aʻusia ʻa e moʻui taʻengatá. ʻIo, ʻoku malava ke te fiefia he taimí ni pea taʻengata.

Ko e tupuʻanga ʻo e palani haohaoa ko ia ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi talaʻofa nāunauʻiá ko ʻetau Tamai Hēvaní pea ʻokú Ne moʻui. Naʻe toʻo ʻe Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí kiate Ia ʻa e mamafa ʻo ʻetau ngaahi angahalá pea mo e ngaahi anga taʻetotonu ʻoku fakahoko he māmaní ʻo aʻu ki he ngataʻangá kae lava ke tau tauʻatāina mei he ngaahi nunuʻá. ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku moʻui hotau ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. Kuo ʻosi fakafoki mai ʻa e ongoongoleleí mo e lakanga fakataulaʻeikí ki māmani, ko hono fakaʻosí, ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá. ʻOku tau maʻu he ʻahó ni ʻa e tāpuaki maʻongoʻonga ʻo ha kau ʻaposetolo mo ha kau palōfita naʻe ui ʻe he ʻOtuá ke nau tataki kitautolu ʻi he hala ke tau foki ai ki heʻetau Tamaí. Kuo ui ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ke ne taki ʻa e ngāue maʻongoʻongá ni ʻi he ngaahi ʻahó ni. Ko ha palōfita ia ʻa e ʻOtuá. ʻOku ou fakamoʻoniʻi ia ʻi he huafa toputapu ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.

MAʻUʻANGA FAKAMATALÁ

  1. 3 Nīfai 12:48.

  2. T&F 14:7.

  3. Vakai, Guide to the Scriptures, “Eternal Life,” scriptures.lds.org.

  4. T&F 4:2.

  5. Vakai, The Teachings of David O. McKay, naʻe fakatahatahaʻi ʻe Mary Jane Woodger (2004), 300.

  6. Mōsaia 4:27.

  7. 2 Nīfai 25:23.

  8. 2 Tīmote 4:7.