Inisitituti
20 Aua Le Tuliesea Au


“Aua Le Tuliesea Au,” mataupu 20 o le Au Paia: O Le Tala o le Ekalesia a Iesu Keriso i Aso e Gata Ai, Voluma 1, O Le Tagavai o le Upumoni, 1815–1846 (2018)

Mataupu 20: “Aua Le Tuliesea Au”

Mataupu 20

Aua Le Tuliesea Au

Ata
Tusi o Tatala

I le taimi o le taumafanafana o le 1835, a o o aposetolo mo ni misiona i setete i sasae ma Kanata, sa galulue faatasi le Au Paia e faamaea le malumalu ma sauniuni mo le faaeega mai o le mana. I le faasaoina mai vesiga ma mea na leiloloa ia na puapuagatia ai le Au Paia i Misuri, sa tuputupu ae Katelani ma manuia faaleagaga ao potopoto atu tagata liliu mai i le taulaga ma ofo atu o latou lima i le galuega a le Alii.1

Ia Iulai, sa oo mai ai i le taulaga se pepa e faasalalau mai ai “Measina a Aikupito” Sa ta’u mai ai le mauaina o le fiaselau o mami i se loa Aikupito. O nisi o nei mami, faapea le tele o taaiga o papatusi, sa faaalia i vaega eseese o le Iunaite Setete, ma sa tosina mai ai le motu o tagata e toatele e matamata.2

O Michael Chandler, o le tamaloa sa faia faaaliga o nei measina, sa faalogo e uiga ia Iosefa ma sa sau ai i Katelani e vaai pe manao o ia e faatau nei mea.3 Sa suesue e Iosefa ia mami, ae sa sili ona ia tosina atu i taaiga. Sa faatumulia i tusiga e ese ma ata uiga ese o tagata, vaa, manulele, ma gata.4

Sa faatagaina e Chandler le perofeta e ave ia taaiga i le fale ma suesue ai i le po. Sa iloa e Iosefa e taua le matafaioi a Aikupito i olaga o le tele o perofeta i le Tusi Paia. Sa ia iloa foi o Nifae, Mamona, ma isi tusitala o le Tusi a Mamona sa latou tusia a latou upu i le mea sa faaigoa e Mamona o le “Faa-Aikupito toefaafou.”5

A o ia suesueina ia tusiga i luga o taaiga, sa ia iloaina ai o loo i ai aoaoga taua a le peteriaka o le Feagaiga Tuai o Aperaamo. O le feiloaiga ma Chandler i le aso na sosoo ai, sa fesili ai Iosefa pe fia le tau na ia manao ai mo taaiga.6 Sa fai mai Chandler o le a ia faatoa faatauina atu ia taaiga faatasi ma mami, mo le $2,400.7

Sa matua tele naua le tau mai le mea sa gafatia e Iosefa. O la lava sa tauivi le Au Paia e faamaea le malumalu i ni tupe utiuti, ma e toaitiiti ni tagata i Katelani sa i ai tupe e faaune atu ia te ia. Ae sa talitonu ia Iosefa e talafeauga ia taaiga ma le tau, ma sa vave ona latou sueina faatasi ma isi se tupe ia lava e faatau ai measina.8

Sa le sagisagi fiafia uma tagata i le ekalesia atoa a o amata e Iosefa ma ana tusiupu ona taufaavasega ia faatusa anamua, ma le talitonuga e le o toe mamao ona faailoa mai lea e le Alii o nisi o a latou savali i le Au Paia.9


A le o autilo toto’a ia Iosefa i taaiga, na te tuuina taaiga ma mami e faalauiloa mo tagata asiasi mai. Sa matua fiafia Ema i measina ma sa faalogologo ma le faaeteete a o faamalamalama atu e Iosefa lona malamalama i tusitusiga a Aperaamo. Ina ua talosaga e tagata fiailoa e fia vaai i mami, e tele taimi na te faaalia atu ai e ia lava, ma faasoa atu mea sa aoao atu e Iosefa ia te ia.10

O se taimi faagaeetia e ola ai i Katelani. A o tulitulia pea e le au faitio le Au Paia, ma aitalafu o loo faaauau pea ona faapopoleina ai Iosefa ma Sini, sa mafai e Ema ona vaaia ia faamanuiaga o loo siosiomia ai o ia. Sa faamaea e le aufaigaluega i le malumalu le taualuga ia Iulai ma sa amata ai loa lava ona fau se tumutumu umi i luga.11 Sa amata e Iosefa ma Sini ona faia sauniga o le Sapati i le fale e lei maea, o nisi taimi sa tosina mai ai se aofaiga tele pei o le tasi le afe ia tagata i totonu e faalogologo ia i latou o lauga.12

Ua nonofo nei Ema ma Iosefa i se fale i talaane o le malumalu, ma mai lona lotoa, sa mafai e Ema ona iloa atu Atemusi Mileta ma Iosefa Iaga o ufitia ia puipui i fafo o le malumalu i le namu lanumoana-efuefu, lea sa la ‘osi’osia ina ia foliga mai o ni poloka maa ua tatipi.13 I lalo o le taitaiga a Atemusi, sa fesoasoani ai tamaiti e aoina fasi tioata taei ma mea omea e nuti i nutigamea ninii ma seu i le namu. I le lasusulu, o nutigamea ninii e feilafi ai puipui o le malumalu a o toe lafoia mai ai se susulu pei o tafa o se maataua14

Sa pisi le fale o Ema i taimi uma. E toatele tagata sa nonofo ma le au Samita, e aofia ai ma nisi o tamaloloa sa faagaoioia le ofisa lomitusi fou o le ekalesia. E le gata i le lolomiina o se nusipepa fou a le ekalesia, o le Latter Day Saints’ Messenger and Advocate, ae sa galulue foi nei tamaloloa i le tele o isi galuega faatino, e aofia ai viiga sa tuufaatasia e Ema faatasi ai ma le fesoasoani a Viliamu Phelps.15

O le tusi a Ema sa aofia ai ni viiga fou na tusia e le Au Paia ma isi galuega mai isi ekalesia Kerisiano. Sa tusia e Viliamu nisi o fatuga fou, e pei foi ona faia e Pale Palate ma se tasi faatoa liliu mai e igoa ia Eliza Snow. O le viiga mulimuli lea na tusia e Viliamu o “Le Agaga Paia ua pei o le Afi,” o se vii e faamanuina ai le Atua mo le toefuataiina mai o le talalelei.

Sa iloa e Ema o loo lolomiina foi e le au lomitusi se aofaiga o faaaliga na faaigoaina o le Mataupu Faavae ma Feagaiga. Na tuufaatasia i lalo o le vaavaaiga a Iosefa ma Oliva, o le Mataupu Faavae ma Feagaiga o se tuufaatasiga o faaaliga mai le Tusi o Poloaiga e lei lolomiina ma faaaliga aupito lata mai, faatasi ai ma se faasologa o lauga e uiga i le faatuatua ia na tuuina atu e taitai o le ekalesia i toeaina.16 Sa taliaina e le Au Paia le Mataupu Faavae ma Feagaiga o se galuega o tusitusiga paia, e taua e pei o le Tusi Paia ma le Tusi a Mamona.17

O lena tautoulu, a o lata ina maea nei galuega faatino, sa o mai taitai o le ekalesia mai Misuri i Katelani e sauniuni mo le faapaiaga o le malumalu ma le faaeega o le mana. I le aso 29 Oketopa, sa talimalo ai Ema ma Iosefa i se taligasua i le afiafi e tali ai Eteuati Paterika ma isi o e sa taunuu mai. A o latou olioli i le lotogatasi sa latou lagonaina mo le tasi ma le isi, sa ta’u atu e Newel Whitney ia Eteuati e faapea sa ia faamoemoe e talisua ma ia i le tausaga a sau i Siona.

A o tilotilo atu i ana uo, sa fai mai Ema ua faamoemoe o ia o le a mafai e tagata uma o i ai i le taumafataga ona aufaatasi ai foi ma i latou i le laueleele folafolaina.

“Amene,” sa fai atu ai Iosefa. “Ia faia e le Atua.”18


Ina ua maea le taligasua, sa o atu Iosefa ma Ema i se fonotaga a le au fautua maualuga a Katelani. Sa molia e le uso laitiiti o Iosefa o Viliamu se fafine i le ekalesia ona o le sauaina faaletino o le afafine o lona toalua. O se tasi o molimau sa tautala i le faamasinoga o Lusi Samita, le tina o Iosefa ma Viliamu. I le taimi o lana molimau, sa faasalavei ai Iosefa ina ua amata ona ia tautala e uiga i se mea ua uma ona logo i ai le aufono ma foia.19

Na tulai ae Viliamu ma tuuaia Iosefa i le le talitonu i upu a lo la tina. Sa faliu atu Iosefa i lona uso ma faatonuina e nofo i lalo. Sa le amanaiaina e Viliamu o ia ma sa tu ai pea.

“Nofo i lalo,” sa toe fai atu ai Iosefa, a o taumafai o ia ia to’a.

Sa fai atu Viliamu o le a le nofo lava i lalo sei vagana ua tu’i faapalasi o ia e Iosefa.

Ma le gatete, sa faliu Iosefa e alu ese mai le potu, ae sa taofi o ia e lona tama ma fai atu ia te ia e nofo. Sa talosagaina e Iosefa le aufono ia toafimalie ma faauma le faamasinoga. E uma ane le fonotaga, ua lava lona to’a e faatofa lelei atu ai ia Viliamu.

Ae sa ita pea Viliamu, o loo talitonu pea e sese Iosefa.20


Ae o le taimi foi lea, na faafaigaluega ai e Ailama Samita ma lona toalua o Jerusha, ia Litia Bailey, o se tamaitai liliu mai e luasefulu-lua-tausaga le matua, e fesoasoani i lo latou fale mautotogi. Na papatisoina e Iosefa ia Litia i ni nai tausaga ua mavae, a o i ai i la’ua ma Sini i se misiona puupuu i Kanata.21 E lei umi ae siitia mai Litia i Katelani, ma sa folafola atu e Ailama ma Jerusha e tausia o ia e pei o so la aiga.

Na pisi tele Litia i le galuega. O le malaga mai o taitai o le ekalesia mai Misuri i le taulaga e sauniuni ai mo le faapaiaga o le malumalu, sa kukaina ai e ia ma Jerusha ia meaai, teu moega, ma faamama le fale e le aunoa. Sa tau le maua sona taimi e talanoa ai ma tagata sa mautotogi i le fale, ae ui o lea, sa tosina atu lana vaai ia Newel Knight, o se uo ua leva a le au Samita.22

“O le tuagane ia Knight o se ua maliu lana ava,” sa fai atu ai Jerusha ia te ia i se tasi aso a o la galulue.

“Oi,” na fai atu ai Litia, ma le faafoliga e le o ano i ai.

“Na maliu lona toalua i le tautoulu na tea nei,” sa fai atu ai Jerusha. “Sa toeitiiti a nuti lona fatu.”

O le faalogo atu i le maliu o le toalua o Newel, sa afua ai ona toe manatua e Litia lona foi toalua.23 Ina ua sefuluono ona tausaga, sa faaipoipo o ia i se taulealea e igoa ia Calvin Bailey. Ina ua uma ona la faaipoipo, sa malosi le inu o Calvin ma o nisi taimi na te fasia ai o ia ma lona afafine.

Sa i ai le taimi, na mamulu atu ai la latou faatoaga ona o le inu o Calvin, ma faamalosia ai i latou e mautotogi i se fale e laitiiti ifo. Sa fanauina ai e Litia se tama tama iina, ae sa na o se aso na ola ai le pepe. E lei leva ae tiai e Calvin ia Litia, ona la toe foi ai lea ma lana tama teine ma nonofo ma ona matua.

Sa foliga ua amata ona lelei le olaga, ae na iu ina ma’i lana tama teine. Ina ua oti o ia, sa peiseai o le toe fiafiaga o Litia ua uma atu foi. Ina ia fesoasoani ia te ia e taulima ona mafatiaga, o lea sa auina atu ai e ona matua o ia i ni uo i Kanata. O iina sa ia faalogo ai i le talalelei ma sa papatisoina ai, ma talu mai lena taimi, ua sili atu le fiafia o lona olaga ma sili atu le faamoemoe. Ae sa tuuatoatasi o ia ma sa moomoo mo se mafutaga faalesoa.24

I se tasi aso, na alu atu ai Newel ia te ia i se potu i le falealuga o le au Samita. “Ou te manatu o lou tulaga, faapea foi a’u, ua fai si tuulafoaiina,” na ia fai atu ai, a o tago atu i lona lima. “Atonu e mafai ona maua se ta mafutaga o le tasi ma le isi.”25

Sa nofo gugu Litia. “Ou te manatu ua e silafia lo’u tulaga,” na ia fai atu ai ma le faanoanoa. “Ou te matua le iloa lava pe o fea o i ai lo’u toalua, pe o ola foi pe ua oti.” O le leai o se tatalaga o le faaipoipoga mai ia Calvin, sa lei manatu ai o ia e mafai ona faaipoipo ia Newel.

“E sili ia te au le ositaulagaina o o’u lava lagona, e oo lava i le ola,” sa ia fai atu ai ia te ia a o lei tuua le potu, “nai lo le laa ese mai le mama po o le faatausuai foi i lo’u Tama Faalelagi.”26


O le aso na sosoo ma le aso na tauaimisa ai ma lona uso, sa maua ai e Iosefa se tusi mai ia te ia. Sa lei fiafia Viliamu ona sa tuuaia o ia e le au fautua maualuga, ae le o Iosefa, mo le feeseeseaiga. I le talitonu ai na sa’o o ia i le soona tautala ia Iosefa i luma o le au fautua maualuga, sa ia tauanau atu pea e feiloai na o i la’ua ma Iosefa e talipuipuia ana mea na fai.27

Sa malie atu Iosefa la te feiloai ma Viliamu, ma fautuaina ia tofu faasoa e i la’ua o la lagona i le mea sa tupu, ma faailoa o la sese, ma faatoese mo soo se mea sese sa fai. Talu ai o Ailama e i ai sona tosinaga toafimale i le aiga, o lea sa valaaulia ai o ia e Iosefa e faatasi atu ma i la’ua ma ia faia ai se faamasinoga talafeauga po o ai e sese.28

Sa sau Viliamu i le fale o Iosefa i le aso na sosoo ai, ma sa feauauai le au uso i le faamalamalamaina o le feeseeseaiga. Sa fai atu Iosefa na le fiafia o ia ona sa tali atu Viliamu i luma o le aufono ma sa lei faaaloalogia e ia lona tulaga o le peresitene o le ekalesia. Sa faafitia e Viliamu faapea na lei faaaloalo o ia ma finau atu pea o Iosefa na sese.

Sa faalogologo ma le toto’a ia Ailama i ona uso. Ina ua uma, sa amata ona ia tuu atu lona manatu, ae sa faasalavei ia Viliamu, ma tuuaia o ia ma Iosefa i le faafaupue atu o tuuaiga uma i ona luga. Sa taumafai ia Iosefa ma Ailama e faatoafilemu o ia, ae sa teva ese mai le fale. Mulimuli ane i lena aso, sa ia auina atu ia Iosefa lona laisene talai.

E lei leva ae iloa uma e Katelani le finauga. Na vaeluaina ai le aiga o le au Samita sa masani ona vavalalata, ma ua fefulituaa’i ai uso ma tuafafine o Iosefa o le tasi ma le isi. Ona o le popole nei faaaoga e le au faitio lea feeseeseaiga e faasagatau ai ia te ia ma le ekalesia, o lea na taumamao ai Iosefa mai ia Viliamu ma le faamoemoe o le a fai ifo le ita o lona uso.29

Ae sa faaauau pea ona faitioina e Viliamu ia Iosefa i vaiaso muamua o Novema, ma e lei pine ae faaituau foi le Au Paia ia. Sa tausalaina e aposetolo le amio a Viliamu ma faamata’u e aveesea mai o ia mai le Korama a le Toasefululua. Peitai, sa maua e Iosefa se faaaliga e uunaia ai i latou ia onosai ia Viliamu.30

I le matauina o fevaevaeaiga ua siomia ai o ia, sa amata ai ona faanoanoa ia Iosefa. O lena taumafanafana, sa galulue faatasi ai le Au Paia ma le faamoemoe ma le naunautai, ma sa faamanuiaina i latou e le Alii i faamaumauga a Aikupito ma le agaigai i luma tele o le malumalu.

Ae o le taimi nei, ua toetoe lava ina o latou oo i le faaeega o le mana, ae ua le mafai ona latou tutu faatasi i le loto ma le mafaufau.31


I le gasologa o le tautoulu o le 1834, sa tumau pea le naunau o Newel Knight e faaipoipo atu ia Litia Bailey. I le talitonu ai e faataga e le tulafono a Ohaio ia fafine ua tiai e a latou tane ona toe faaipoipo, o lea sa ia uunaia ai Litia e faagalogalo i le taimi ua fano. Ae e ui ina sa manao ia Litia e faaipoipo ia Newel, ae sa manaomia ona ia iloa po o le mea sa’o lea i fofoga o le Atua.

Sa anapogi ma tatalo ia Newel mo aso e tolu. I le aso lona tolu, sa ia talosagaina ai Ailama e sue mai ia Iosefa pe o se mea sa’o le faaipoipo atu ia Litia. Sa ioe Ailama e talanoa i lona uso, ma sa alu atu Newel e faigaluega i le malumalu ma se manava o loo gaogao ii.

O la lava sa faigaluega ia Newel ina ua taunuu atu Ailama i se taimi mulimuli ane o lena aso. Sa ta’u atu e Ailama ia te ia na fesili ia Iosefa i le Alii ma sa ia maua mai se tali e faapea ua tatau ia Litia ma Newel ona faaipoipo. “O le vave ona la faaipoipo, o le sili foi lena,” sa fai atu ai Iosefa. “Ta’u atu ia i la’ua e leai se tulafono o le a tiga ai i la’ua. E le tatau foi ona la fefefe i le tulafono a le Atua po o tagata.”

Sa matua ova le fiafia o Newel. Na tiai ana meafaigaluega, ae sa ia tamoe atu i le falemautotogi ma ta’u atu ia Litia le tala a Iosefa. Sa matua fiafia foi Litia, ma sa faafetai atu o ia ma Newel i le Atua i Lona agalelei. Sa talosagaina e Newel o ia la te faaipoipo, ma sa ia taliaina. Ona ia faanatinati atu lea i le potu’ai ma tatala lana anapogi.

Sa malilie ia Ailama ma Jerusha e la te faia le tali o le faaipoipoga i le aso na sosoo ai. Sa mananao Litia ma Newel ia Iosefa na te faia le sauniga, ae sa la iloaina na te lei faia lava se faaipoipoga muamua ma sa lei iloaina foi pe o ia te ia se pule faaletulafono e faia ai.

Peitai, o le aso na sosoo ai, a o valaaulia e Ailama ia malo mo le saunoga, sa ia ta’u atu ia Iosefa o loo ia sailia lava se tasi e faaipoipoina le ulugalii. “Taofi!” Sa alaga atu ai Iosefa. “O le a ou faaipoipoina i la’ua e a’u lava!”

O le tulafono a Ohaio ua faatagaina ai faifeau o ekalesia ua faatulagaina aloaia e faafaaipoipoina ulugalii.32 O le mea e sili ona taua, sa talitonu Iosefa i lona tofi i le Perisitua Mekisateko ua faatagaina ai faalelagi o ia e faatino ia faaipoipoga. “Ua tuuina mai e le Alii le Atua o Isaraelu le pule e tuufaatasia ai tagata i noataga paia o le faaipoipoga,” na ia tautino atu ai, “ma mai le taimi lenei ma i e lua, o le a ou faaaogaina ai lena avanoa paia.”

Sa faafeiloaia e Ailama ma Jerusha ia le au valaaulia o le faaipoipoga i lo latou fale i se afiafi malulu ia Novema. Sa faatumulia le potu i le manogi sasala o le taumafataga o le faaipoipoga a o tatalo ma pepese le Au Paia i le faailogaina o le faamoemoe. Sa tu Iosefa ma fai atu ia Litia ma Newel e tutu faatasi ma ia i luma o le potu ma faatalofa o laua lima. Sa ia faamalamalama atu o le faaipoipoga sa faatuina e le Atua i le Faatoaga o Etena, ma e ao ona faapaiaina e le perisitua e faavavau.

I le faliu atu ai ia Litia ma Newel, sa ia faaosifeagaiga i laua o le a la mafuta o le tasi ma le isi i lenei olaga o se tane ma le ava. Sa ia faasilasila atu ua faaipoipoina i laua ma fautuaina i laua e amataina se aiga, ma faamanuiaina i laua ia faafualoa lo la soifua ma ia faamanuiaina.33


O le faaipoipoga a Litia ma Newel o se sulu mata’ina i se taumalulu faigata mo Iosefa. Talu mai lo la feeseeseaiga ma Viliamu, sa le mafai e ia ona taulai atu i taaiga faaAikupito po o le tapenaina o le Au Paia mo le faaeega o le mana. Sa ia taumafai e taitai ma le fiafia, ma mulimuli i le Agaga o le Alii. Ae o le faaletonu i totonu o lona aiga ma avega o le taitaiina o le ekalesia sa ono mamafatu, ma o nisi taimi sa ia tautala ma le inaina i tagata pe a latou faia ni mea sese.34

Ia Tesema, na amata ai e Viliamu ona faia se sosaiete felafolafoai faasamasamanoa i lona fale. Ma le faamoemoe o nei felafolafoaiga o le a maua ai avanoa e aoao mai ai ma aoao atu e ala i le Agaga, o lea sa tonu ai ia Iosefa e auai. O fonotaga muamua e lua a le sosaiete sa gasolo lelei, ae i le taimi o le faapotopotoga lona tolu, sa faasolo ina vevela ina ua faasalavei e Viliamu se tasi aposetolo i le taimi o le felafolafoaiga.

O lea faasalavei a Viliamu na afua ai ona fesiligia e nisi tagata pe o le a faifai pea le sosaiete. Sa oo ina ita ia Viliamu ma amata ai se finauga. Sa faasalavei ia Iosefa, ma e lei leva ae la felauai ma Viliamu ni upu faatiga.35 Sa taumafai Iosefa le Matua, e faatoafilemu ona atalii, ae sa leai se tasi na faamaui, ma sa oso atu Viliamu i lona uso.

I le taumafai ai e puipuia o ia lava, o lea sa taumafai ai Iosefa e tatala lona peleue, ae sa lavelavea ona ogalima i lima o le peleue. Sa tui malosi o ia e Viliamu, ma toe tui ma toe tui, ma toe laga ai se manu’a o Iosefa i le taimi sa faataina ai o ia ma faafulumanuina. E oo atu i le taimi na taumafai ai nisi tamaloloa e aveese mai ia Viliamu, ua taatia ia Iosefa i le fola, ua tau le mafai ona gaoioi.36

Na mavae ni nai aso, a o toe malosi mai o ia i le misa, sa maua ai e Iosefa se feau mai lona uso. “Ua ou lagona e pei o se tiute le faia o se faamatalaga faamaualalo,” sa faaupu atu ai e Viliamu. I le fefe ai ua le agavaa mo lona valaauga, sa ia talosagaina ai Iosefa e aveese o ia mai le Korama a le Toasefululua.37

“Aua le tuliesea au ona o le mea sa ou faia, ae taumafai e laveai au,” sa ia aioi atu ai. “Ua ou salamo i le mea sa ou faia ia te oe.”38

Sa tali atu Iosefa i le tusi, ma faaali atu ai lona faamoemoe ia mafai ona la toe faalelei. “Talosia ia aveese e le Atua le feitagai mai lo’u va ma oe,” na ia fai atu ai, “ma ia toefuatai uma mai faamanuiaga, ma ia faagaloina e faavavau le taimi ua sola.”39

I le aso muamua o le tausaga fou, sa feiloai ai le au uso ma lo la tama ma Ailama. Sa tatalo Iosefa le Matua mo ona atalii ma aioi atu mo i la’ua ia fefaamagaloai. A o tautala atu o ia, sa mafai e Iosefa ona iloa atu le tiga o lo la tama ona o la la’ua misa ma Viliamu. Sa faatumulia le potu i le Agaga o le Atua, ma sa liusuavai le loto o Iosefa. Sa faapena foi ona foliga salamo ia Viliamu. Sa ia ta’uta’u atu lona sese ma toe talosagaina le faamagaloga a Iosefa.

I le iloa ai sa sese foi o ia, o lea sa faatoese atu ai Iosefa i lona uso. Ona la osia lea o se feagaiga ia taumafai atili e galueaiina e le tasi le isi, ma foia o la eseesega i le agamalu.

Sa valaaulia e Iosefa ia Ema ma lona tina i totonu o le potu, ma sa la toe osia ma Viliamu la la’ua feagaiga. Sa tafe ifo loimata o le fiafia i o la’ua foliga. Sa punonou o latou ulu, ma sa tatalo Iosefa, ma le agaga faafetai ona ua toe tuufaatasia lona aiga.40