Inisitituti
17 E Ui ina Fasiotia i Matou e le Au Faatupu Faalavelave


“E Ui ina Fasiotia i Matou e le Au Faatupu Faalavelave,” mataupu 17 o le Au Paia: O Le Tala o le Ekalesia a Iesu Keriso i Aso e Gata Ai, Voluma 1, O Le Tagavai o le Upumoni, 1815–1846 (2018)

Mataupu 17: “E Ui ina Fasiotia i Matou e le Au Faatupu Faalavelave”

Mataupu 17

Ata
O Le Tamaloa o Loo Fanaina le Fana

E Ui ina Fasiotia i Matou e le Au Faatupu Faalavelave

Ina ua laga vesiga i magaala o Initipene, sa sola ese mai Viliamu McLellin mai lona fale ma lafi i le vao, ua fefe i le au faatupu faalavelave. Ina ua maea ona faatamaia le ofisa lomitusi o le ekalesia, sa laga e tagata o le Itumalo o Siakisone le faleoloa o Sini Gilbert ma tutuliese le toatele o le Au Paia mai o latou fale. Sa pueina nisi tamaloloa ma sasaina seia iu ina latou tafetotoi.1

I le faamoemoe e aloese mai lo latou malaia, o lea sa nofo ai Viliamu i le vao mo ni aso. Ina ua ia iloa sa ofoina atu e le au faatupu faalavelave se taui tupe i soo se tagata e pueina mai o ia po o isi tagata iloga o le ekalesia, o lea sa ia sola faanana atu ai i le pitonuu o le aiga o le au Uitimera i le auvai o le Vaitafe o Big Blue, e tele ni maila i sisifo, ma lafilafi ai.

I le tuuatoatasi ai ma le fefe, sa fesouaiina Viliamu i le le mautonu. Sa sau o ia i Initipene ma le talitonu o le Tusi a Mamona o le afioga lea a le Atua. Ae o lea ua i luga o lona ulu se tau. Mata o le a se mea e tupu pe a maua o ia e le au faatupu faalavelave? Mata e mafai ona ia tu atu mo lana molimau o le Tusi a Mamona i lena taimi? Mata e mafai ona ia tautino atu lona faatuatua i le talalelei toefuataiina? Pe ua naunau o ia e puapuagatia ma oti ai?

A o mafatia ia Viliamu i nei fesili, sa latou feiloai ma Tavita Uitimera ma Oliva Kaotui i le vao. E ui ina sa i ai se taui mo Oliva foi ia, ae sa i ai mafuaaga i nei alii e talitonu ai ua mavae atu mea e sili ona leaga. Sa naunau pea tagata o Initipene e tutuliese le Au Paia mai le itumalo, ae ua uma osofaiga ma ua toe foi atu nisi o tagata o le ekalesia i o latou fale.

O le vaavaai atu mo se faamautinoaga, na liliu atu ai Viliamu i ana uo. “Ou te lei vaai lava i se faaaliga vaaia ua tatala mai i lo’u olaga,” na ia fai atu ai ia te i la’ua, “ae o oulua alii ua fai mai na oulua vaai i ai.” Sa tatau ona ia iloa le mea moni. “Ta’u mai ia te au, i le mata’u ai i le Atua,” na ia inaina atu ai, “pe moni ea lena Tusi a Mamona?”

Sa tilotilo atu Oliva ia Viliamu. “Na auina mai e le Atua lana agelu paia e tautino mai le moni o lona faaliliuga ia i matou, ma o lea ua matou iloa ai,” na ia fai atu ai. “Ma e ui ina fasiotia i tatou e le au faatupu faalavelave, ae e tatau ona tatou feoti ao tautino atu i lona moni.”

“Ua uma ona ta’u atu e Oliva ia te oe le moni a’ia’i,” sa fai atu ai Tavita. “Ou te tautino moni atu ia te oe lona moni.”

“Ou te talitonu ia te oulua,” sa fai atu ai Viliamu.2


I le aso 6 Aokuso, 1833, a o lei iloaina e Iosefa le faateleina o vesiga i Misuri, sa ia maua se faaaliga e uiga i le sauaga i Siona. Sa ta’u atu e le Alii i le Au Paia e aua nei matata’u. Sa ia faalogo ma faamaumauina a latou tatalo, ma sa Ia folafola atu i se feagaiga e tali atu i ai. “O mea uma sa outou puapuagatia ai” sa faamautinoa atu ai e le Alii i le Au Paia, “o le a galulue faatasi mo lo outou lelei.”3

E tolu aso mulimuli ane, ae taunuu Oliva i Katelani ma se lipoti atoa o osofaiga i Misuri.4 Ina ia faafilemuina le au faatupu faalavelave, sa sainia e Eteuati Paterika ma isi taitai o le ekalesia se tautoga, e folafola atu ai i tagata o Initipene e faapea o le a tuua e le Au Paia le Itumalo o Siakisone i le tautotogo. E leai se tasi o i latou sa manao e lafoai ia Siona, ae o le mumusu e saini le tautoga o le a fano atili ai le Au Paia.5

Ona o le mata’u i vesiga, sa faamaonia ai e Iosefa le faaiuga e o ese mai. O le aso na sosoo ai, sa tusi atu ai Oliva i taitai o le ekalesia i Misuri, e faatonuina ai i latou e vaavaai mo se isi nofoaga e faamautu ai. “Ia atamamai i la outou filifiliga,” sa ia fautua atu ai. “O se isi nofoaga o le amataga, o le a le faamanualia ai Siona i le faaiuga.”

“A na fai o ou i ai faatasi ma outou, semanu ou te tauaveina se vaega patino i o outou puapuaga,” sa faaopoopo atu ai Iosefa i le faaiuga o le tusi. “O le a le tuua lava a’u e lo’u agaga e lafoai outou.”6

Mulimuli ane, sa tumau le gatete o Iosefa mo le tele o aso. Na oo mai le tala a o feagai o ia ma faitioga ogaoga i Katelani. O lena taumafanafana, sa tape ai le igoa o se tagata o le ekalesia e igoa ia Doctor Philastus Hurlbut ona o le amio le mama a o i ai i se misiona. E lei leva ae amata ona tautala faasagatau ia Hurlbut ia Iosefa i sauniga sa tutumu ma aoina tupe mai tagata faitio o le ekalesia. O lea tupe, sa fuafua ai Hurlbut e malaga ai i Niu Ioka e sue mai ni tala e mafai ona ia faaaogaina e faamaasiasia ai le ekalesia.7

Peitai, e ui i le mamafatu o faafitauli i Ohaio, sa iloa e Iosefa le tulaga i Misuri sa manaomia ai lona gauai atoa atu i ai. O le tomanatu ai i vesiga, sa iloa ai e Iosefa e lei faaleaogaina e le Alii Lana poloaiga e fauina Siona i Initipene ma e lei faatagaina foi le Au Paia e lafoai lo latou laueleele i le Itumalo o Siakisone. Afai latou te lafoaia nei o latou laueleele, pe faatau atu i o latou fili, o le toe maua mai e toetoe ina a le mafai.

O le naunau ai ia maua ni faatonuga patino mo le Au Paia i Misuri, sa tatalo atu ai Iosefa i le Alii. “O le a se isi mea E Te manao ai mai o latou lima,” na ia fesili atu ai, “ae E Te lei afio mai e laveai i latou?” Sa faatalitali o ia mo se tali, ae sa lei tuuina atu e le Alii ia te ia nisi faatonuga fou mo Siona.

I le aso 18 Aokuso, sa tusi atu ai Iosefa lava ia ia Eteuati ma isi taitai i Siona. “Ua ou le iloa po o le a sa’u tala e fai atu ia te outou,” sa ia ta’u sa’o atu ai. Sa ia auina atu ia i latou se kopi o le faaaliga o le aso 6 Aokuso, ma sa ia faamautinoa atu ia te i latou o le a laveaiina i latou e le Atua mai le tulaga matautia. “O ia te au Lana feagaiga e le masuia e faapea o le tulaga lea o le a i ai,” na molimau atu ai Iosefa, “ae peitai ua fiafia le Atua e taofia mai o’u mata le auala tonu o le a faia ai lea mea.”

A o le taimi nei, sa uunai atu ai Iosefa, e ao i le Au Paia ona faatuatua i folafolaga ua uma ona tuuina atu e le Alii ia te i latou. Sa ia fautuaina le Au Paia ia onosai, toefau le ofisa lomitusi ma le faleoloa, ma sailia ni auala faaletulafono e toe faatutumu ai mea ua leiloloa. Sa ia talosagaina foi i latou e aua nei lafoaia le laueleele folafolaina, ma sa ia auina atu ia te i latou se ata fuafua e sili atu le auiliili mo le aai.

“O le finagalo lea o le Alii,” na ia tusi atu ai, “ia le tuuina atu lava i fili o le Atua se futu se tasi o le laueleele ua uma ona faatau mai pe faatau atu ia te i latou.”8


Na taunuu le tusi a Iosefa ia Eteuati i le amataga o Setema, ma sa ioe le epikopo e le tatau ona faatau atu e le Au Paia a latou meatotino i le Itumalo o Siakisone.9 E ui ina sa faamata’uina e taitai o le au faatupu faalavelave e faatamaia le Au Paia pe afai latou te taumafai e sailia ni taui mo a latou mea ua faaleagaina, sa ia aoina faamatalaga o sauaga na onosaia e le Au Paia i lena taumafanafana ma auina atu i le kovana i Misuri, o Daniel Dunklin.10

Ia te ia lava, sa i ai le le fiafia o Kovana Dunklin i le Au Paia, ae sa ia fautuaina i latou e ave a latou tagi i le faamasinoga. “O lo tatou malo o le malo o tulafono,” sa ia ta’u atu ai ia te i latou. Afai e le faatinoina filemu e le faiga faamasinoga i le Itumalo o Siakisone le tulafono, e mafai e le Au Paia ona faailoa atu ia te ia ona ia tulai mai lea e fesoasoani. Peitai, seia oo i lena taimi, sa ia fautuaina i latou ia talitonuina ia tulafono o le laueleele.11

O le tusi a le kovana na maua ai e Eteuati ma le Au Paia se faamoemoe. Sa amata ona latou toe fauina lo latou nuu, ma sa totogi e Eteuati ma isi taitai o le Ekalesia ia loia mai se itumalo tuaoi e taulima la latou tagi.12 Sa tonu ia i latou o le a latou puipuia i latou lava ma a latou meatotino pe afai e osofaia i latou.13

Sa matuai feita tele taitai o le taulaga i Initipene. I le aso 26 Oketopa, sa palota ai se vaega e silia ma le limasefulu tagatanuu e tutuli faamalosi ese le Au Paia mai le Itumalo o Siakisone i se vave latou te mafaia ai.14


E lima aso mulimuli ane, i le goto o le la, ae faalogo le Au Paia i le pitonuu o le Au Uitimera faapea o loo agai atu ni tamaloloa faaauupegaina mai Initipene i lo latou itu. Sa sosola ese Litia Whiting ma lona toalua, o Viliamu, mai lo la fale ma ave le la atalii e lua tausaga ma le la masaga faatoa fananau mai, i se fale sa faapotopoto ai foi isi tagata o le ekalesia e puipuia ai i latou lava.

I le ta o le sefulu i lena po, na faalogoina ai e Litia se vavao i fafo. Ua taunuu tamaloloa mai Initipene ma sa latou talepeina i lalo o latou tamai fale. Sa taape i latou i le pitonuu atoa, ma tauai maa i faamalama ma talepe i lalo faitotoa. Sa feaei tamaloloa i luga o fale ma talepe i lalo taualuga. O isi sa tutulieseina aiga mai o latou fale i uatogi.

Sa faalogoina e Litia ua lalata mai le au faatupu faalavelave. I sina mamao teisi atu, sa latou talepeina ai le faitotoa o le fale o Pita ma Maria Uitimera, lea sa toatele tagata o le ekalesia sa lalafi ai. Sa pa mai le feei a o faaofiofi atu tamaloloa ma a latou uatogi i totonu o le fale. Sa fetolofi atu fafine e aapa atu ia latou fanau ma aioi atu i le au osofai ia alofagia i latou. Sa tutuli i fafo e le au faatupu faalavelave ia tamaloloa ma sasa i latou i uatogi ma fue.

I totonu o le fale sa lafi ai Litia, sa faatumulia le Au Paia i le fefefe ma le le mautonu. Faatasi ai ma ni nai fana ma le leai o se fuafuaga e puipuia ai i latou lava, sa tetete nisi tagata ma sosola, ma taufetuli mo se lafitaga i togavao na lata ane. Ona o le fefe mo lona aiga, o lea sa tuu atu ai e Litia lana masaga i ni teineiti se toalua sa faapupuu i ona autafa ma auina atu i latou e taufetuli mo se saogalemu. Ona ia sii mai lea o lana tama tama ma mulimuli atu ai ia te i latou.

Sa i ai le vavao i fafo. Sa agi atu fafine ma tamaiti ma pasia o ia a o talepe e le au faatupu faalavelave i lalo isi mau fale ma fuli alaasu. Sa faalalava solo tamaloloa i le palapala, ua matua lailai i le sasaina ma sa lavatoto. Sa opomau e Litia lana tama tama i lona fatafata ma tamoe i le togavao, ua le iloa atu lona toalua ma teineiti sa aveina ana pepe.

Ina ua taunuu i se malutaga o laau, sa na o le tasi o lana masaga na mafai ona maua e Litia. Sa ia aumaia le pepe ma nofo ifo ma lana tama ua amata ona savali, ma le gatete i le malulu o le tautotogo. Mai le mea sa latou lalafi ai, sa mafai ona latou lagona atu le au faatupu faalavelave o talepe i lalo lo latou fale. A o gasolo se po umi, na matuai le iloaina lava pe na sao lona toalua mai le nuu.

I le taeao, sa laa atu i fafo ma le faaeteete ia Litia mai le togavao ma saili mo lona toalua ma le pepe na misi, i totonu o le Au Paia ua vaivai ma lofituina i le nuu. I lona fiafia, sa le’i afaina le pepe ma sa le’i mauaina ia Viliamu e le au faatupu faalavelave.

I isi nofoaga o le nuu, sa toefaatasia ai isi aiga. E leai se tasi na fasiotia i le osofaiga, ae toeitiiti atoa le sefululua fale ua papaioa i lalo. O le taimi na totoe o lena aso, sa aoina ai e le Au Paia mai faaputuga o le otaota, ma taumafai e faasao mai mea na totoe o a latou meatotino, ma togafitia e na manunu’a.15


I le isi fa aso, sa ta’u atu ai e taitai o Siona i le Au Paia e faapotopoto i ni vaega toatele e puipuia i latou lava mai osofaiga. Sa malaga atu le au faatupu faalavelave mai Initipene i nuu i tua, ma faamatauina le salafa o faiganuu. Sa aioi atu taitai o le Ekalesia i faamasino i le lotoifale e taofia tagata faatupu faalavelave ae sa latou le amanaiaina i latou. Sa naunau lava tagata o le Itumalo o Siakisone e tutuliese toe tagata uma o le Au Paia mai totonu ia i latou.16

E lei leva ae toe taia foi e le au faatupu faalavelave le faiganuu a le au Uitimera, ma o le taimi lea ua sili atu le ogaoga. Ina ua faalogoina e Filo Dibble e luasefulu-fitu-tausaga le matua le papa o fana i le itu i le nuu, sa faatopetope o ia ma isi Au Paia i lona puipuiga. Sa latou maua atu tamaloloa e limasefulu i solofanua, ua soli i lalo a latou togasana ma faasalalau solo le Au Paia fefefe i le vao.

O le iloa atu o Filo ma lana vaega, sa faapapa ai e le au faatupu faalavelave a latou fana, ma sa manu’a ai se tagata e toatasi. Sa toe tafana atu e le Au Paia i le malosi, ma faaumatia ai le toalua o le au osofai, ma faasalalau ese atu ai le isi vaega na totoe.17 Sa faatumulia le ea i le asu mai le pauta uliuli o a latou fana.

A o faasalalauina le au faatupu faalavelave, sa lagonaina e Filo se tiga i lona puimanava. A o tilotilo ifo i lalo, sa ia vaaia ai ua masaesae ona ofu ma ua lavatoto. Sa lavea o ia i se pulufana mai se fana.18

A o mau pea i lana fana ma le pauta, sa ia tautevateva atu i le fale. I le ala, sa ia vaaia ai fafine ma tamaiti o faapupuu i ni fale ua malepelepe, o lalafi mai tagata faatupu faalavelave ia na faamata’u atu faapea e fasiotia soo se tasi e fesoasoani i e na manunua. Na tautevateva atu pea Filo, ua vaivai ma fiainu, seia oo atu i le fale sa lalafi ai lona aiga.

Sa vaai atu Sesilia, lana ava, i lona manu’a ma tamoe atu i le vao ma le gatete e sue se fesoasoani. Sa ia le iloa le ala, ma na te lei mauaina se tasi. Ina ua toe foi mai o ia i le fale, sa ia fai mai o le toatele o le Au Paia ua sosola i le tolu maila i le pitonuu sa nonofo ai le Au Paia o Kolesavile.19

O isi Au Paia ua salalau i nuu i tua, e lalafi i togasana pe o savavali i le laufanua laugatasi e leai se iuga.20


A o tau le Au Paia ma tagata faatupu faalavelave i auvai o le Vaitafe o Big Blue, sa tu Sini Gilbert i luma o se faamasino i le falefaamasino i Initipene faatasi ai ma Isaako Morley, Ioane Corrill, Viliamu McLellin, ma nai nisi Au Paia. Na pue faapagotaina ma molia nei alii ina ua uma ona molia e se tamaloa na latou maua o veteina le faleoloa o Sini, faapea ua latou faaoolima ia te ia ma faafalepuipui seseina o ia ina ua latou taumafai e molia o ia.

Sa tumu le falefaamasino a o fofogaina e le faamasino la latou mataupu. I le vavao o le taulaga atoa i le faaiuga a le Au Paia e puipuia a latou aia tatau ma meatotino, o lea sa itiiti ai se faamoemoe o Sini ma ana uo faapea o le a manuia le latou faamasinoga. Sa pei o se meaula le faamasinoga.

A o faalogologo le faamasino i molimau, o tala feaveai sese ua taunuu i Initipene faapea na fasia e le Au Paia tagata e luasefulu o Misuri i le Vaitafe o Big Blue. Sa faatumulia le falefaamasino i le ita ma le le mautonu a o alalaga atu le au maimoa e sisi ia pagota. I le le manao ai e tuu atu i latou i se au faatupu faalavelave, sa poloaiina e se tasi o failautusi o le faamasinoga ia toe ave tagata i le falepuipui mo se puipuiga a o lei fasiotia e le motu o tagata i latou.21

O le po lena, ina ua fai ifo le vavao, sa nofo ai Viliamu i le falepuipui a o faafeao atu e le leoleo ma lagolago e toalua ia Sini, Isaako, ma Ioane i se fonotaga ma Eteuati Paterika. Sa talanoaina e taitai o le ekalesia a latou filifiliga. Sa latou iloaina e tatau ona latou o ese vave mai le itumalo o Siakisone, ae sa latou le mananao e tuua o latou laueleele ma fale i lima o o latou fili. I le faaiuga, sa tonu ia i latou e sili le maumau o a latou meatotino nai o latou ola. Ua tatau ona latou lafoaia Siona.22

Na uma la latou talanoaga i le lua i le taeao, ma sa toe taitai e le leoleo ia pagota i le falepuipui. Ina ua latou taunuu atu, e toaono tamaloloa faaauupegaina sa faatalitali mai mo i latou.

“Aua nei faapaina! Aua nei faapaina” na valaau atu ai le leoleo ina ua ia vaaia le au faatupu faalavelave.

Sa faata mai e tamaloloa a latou fana i pagota, ma sa sosola loa Ioane ma Isaako. Sa tafana atu e nisi o le au faatupu faalavelave i la’ua ae na misi. Sa tu ai pea Sini a o savavali mai isi tamaloloa e toalua ia te ia ma faata atu a la fana i lona fatafata. I le saunia ai e oti, sa faalogoina e Sini le gapa o amoti ma vaaia ai se emo o pulufana.

I le maofa ai, sa ia autago i lona tino mo ni manu’a ae sa leai ma se manua. Sa gau se tasi o fana, ae na misi le isi. Sa faanatinati atu o ia e le leoleo ma ona lagolago i le saogalemu o le sela o le falepuipui.23

O le toatele o le Itumalo o Siakisone ua faatulagaina nei mo le taua. Ua auina atu avefeau i nuu i tua, e sue mai tamaloloa faaauupegaina e fesoasoani i le tutulieseina o le Au Paia mai le eria. O le taimi lea, sa i ai se tagata o le ekalesia e igoa ia Limani Wight sa taitaia se vaega o le Au Paia e tasi le selau, o nisi sa faaauupegaina i fana a o isi o uatogi, agai atu i Initipene e laveai mai ia pagota.

Ina ia puipuia le saga faamaligiina o le toto, sa amata e Eteuati ona saunia le Au Paia e tuua le itumalo. Sa faasaoloto e le leoleo ia pagota, ma sa faataape e Limani lana vaegaau. Sa taloina le fitafita a le itumalo e vaaia le sologa lelei a o tuua e le Au Paia o latou fale, ae talu ai o le toatele o tamaloloa i le fitafita sa avea o se vaega o osofaiga i nuu, o lea sa itiiti ai ni mea sa latou faia e puipuia ai nisi vesiga.24

Sa leai se mea e mafai e le Au Paia ona faia nei ae na o le taufetuli.


I le aso 6 Novema, sa tusi atu ai Viliamu Phelps i taitai o le ekalesia i Katelani. “O se taimi matautia,” na ia ta’u atu ai ia te i latou. “Ua sosola tamaloloa, o fafine, ma tamaiti, pe o sauniuni foi, i itu uma.”25

O le toatele o le Au Paia sa sopo i matu, malaga i vaa e sopoia le Vaitafe aisa o Misuri i le Itumalo tuaoi o Clay, lea sa toe feiloai ai tagata o aiga sa salalau. Sa fetaiai i latou ma matagi ma timuga, ma e lei umi ae toe amata foi ona toulu le kiona. O le taimi na laasia ai e le Au Paia le vaitafe, sa faatutu e Eteuati ma isi taitai ia faleie ma fausia ai ni malutaga faatopetope e puipuia ai i latou mai elemene.26

Ona o le tuga o le manu’a ua le mafai ai ona sola, o lea sa taoto mafatia ai Filo Dibble i lona fale i talaane o le pitonuu o le au Uitimera. Sa ta’u atu e se fomai ia te ia o le a maliu, ae sa ia uumau pea i lona ola. A o lei agai atu Tavita Uitimera i matu, sa ia auina atu se feau ia Filo e folafola atu ai ia te ia o le a ola o ia. Ona sau ai lea o Neueli Naite, ma nofo i autafa o lona moega, ma tuu lemu atu ona lima i luga o le ulu o Filo.

Sa lagonaina e Filo le Agaga o le Alii ua nofo i ona luga. A o sosolo atu le faalogona i lona tino atoa, sa ia iloa o le a faamaloloina o ia. Sa tu o ia i luga, ma sa tafe mai i ona manu’a le toto ma fasi ieie masaesae. Ona fai lea o ona ofu ma alu i fafo mo le taimi muamua talu mai le taua. I luga ae o lona ulu, sa ia vaaia ai au o fetulele e le mafaitaulia ua faatumulia ai le lagi i le po.27

I le tolauapiga faasolo i le Vaitafe o Misuri, sa feosofi mai ai le Au Paia mai o latou faleie ma falemou’u e vaavaai atu i au o fetulele. Sa matauina e Eteuati ma lona afafine o Emili ma le fiafia a o foliga mai sa fafati faataamilo ia i la’ua e pei o se timuga o le taumafanafana. Ia Emili, sa peiseai na auina mai e le Atua ni sulu e faafiafia ai le Au Paia i o latou puapuaga.

Sa talitonu lona tama o ni faailoga o loo i ai le Atua, ma o se mafuaaga lea e olioli ai i le lotolotoi o le mau puapuaga ua matua tele naua.28


I Katelani, o se tu’itu’i i le faitotoa na ala ai le perofeta. “Uso Iosefa,” sa ia faalogoina ai se leo o fai atu, “sau, ala i luga e vaai i faailoga i le lagi.”

Sa tu i luga Iosefa ma vaavaai atu i fafo, ma sa ia iloa atu ai au o fetulele o toulu mai le lagi e pei o ni uamaa. “E ese le ofoofogia o Au galuega, Le Alii e!” sa ia alaga atu ai, ma manatua ai valoaga a le Feagaiga Fou e uiga i fetu e pauu mai le lagi a o lei oo i le Afio Mai Faalua ma pe a toe foi mai le Faaola e nofotupu i le afe tausaga i le filemu.

“Ou te faafetai atu i Lau Afio i lou alofa mutimutivale mo au, Lau auauna,” sa ia tatalo atu ai. “Oi le Alii e, laveai au i Lou malo.”29