Lesona 45

Malaga a Paulo i Roma

Faamoemoega

Ia fesoasoani i tamaiti taitoatasi e aoao atili e uiga i meaalofa a le Agaga, ia e oo mai e ala i le Agaga Paia.

Sauniuniga

Suesue ma le agaga tatalo le Galuega 27:1–28:9, 1 Korinito 12:1–11, ma le Mataupu Faavae o le Faatuatua 1:7. Ona suesue lea o le lesona ma iloilo pe faapefea ona e manao e aoao atu le tala faatusi paia. (Tagai “Saunia mo Au Lesona,” itulau 0 [vi,] ma le “Aoao atu Mai Tusitusiga Paia,” itulau 0 [vii].)
Tusi Faitau Faaopoopo: Mataupu o le Talalelei, mataupu 22.
Filifili ia fesili e talanoaina ma gaoioiga e faamauoa ai lea o le a aafia ai tamaiti ma o le a sili ona fesoasoani ia i latou ia mauaina le faamoemoega o le lesona.
Mea e Manaomia:
1. Se Tusi Paia po o se Feagaiga Fou mo tamaiti taitasi.
2. Se Penina Tautele po o se kopi o Mataupu Faavae o le faatuatua mo tamaiti taitasi.

Faalautelega Fautuaina o le Lesona

Tofi se tamaitiiti e faia le tatalo amata.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

Ia faamatala atu i tamaiti se meaalofa faapitoa ua e maua mo se aso malolo po o se aso fanau. Ona fai atu lea i tamaiti e talanoa e uiga i nisi o meaalofa ua latou maua.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

O le a le meaalofa tatou te maua pe a avea i tatou ma tagata o le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai? (O le meaalofa o le Agaga Paia.)

Ia tau mai e tamaiti mea ua latou iloa e uiga i le meaalofa o le Agaga Paia. Ia faamatala atu e le gata i le maua o le taitaiga ma le faatonuga a le Agaga Paia, ae e mafai e tagata taitoatasi o le Ekalesia a Iesu Keriso ona maua meaalofa a le Agaga. Ia saili e tamaiti mataupu faavae o le faatuatua i le Penina Tautele ma sue le mataupu o le faatuatua o lo o taua ai meaalofa a le Agaga. Tusi i luga o le laupapa meaalofa a le Agaga o lo o taua mai a o faitau e tamaiti pe tauloto le mataupu faavae lona fitu o le faatuatua. Ia uunaiina tamaiti ina ia faalogo i le faamatalaga o le malaga a Paulo i Roma ina ia iloa ai le tele o meaalofa na tuuina atu ia te ia ma sa mafai ona faaaoga e fesoasoani ai i isi.

Tala Faatusi Paia

Ia toe faamanatu faapuupuu le lesona o le vaiaso ua tea ina ia manatua e tamaiti le pogai na avea ai Paulo ma se tagata pagota i lona ala agai i Roma. Ona aoao atu lea i tamaiti o le tala e uiga i le malaga a Paulo i Roma mai le Galuega 27:1–28:9. (Mo ala fautuaina e aoao atu ai tala faatusi paia, tagai “Aoao atu mai Tusitusiga Paia,” itulau vii.) Afai o ia te oe le Taiala i Tusi Paia, tagai i le faafanua 8 a o e aoao atu le tala faatusi paia.

Pe a uma ona e aoao atu le tala faatusi paia, ia faamatala atu sa faaauau e Paulo lana malaga i Roma, ma o iina sa ia faaaluina ai le lua tausaga e talai le talalelei a Iesu Keriso e ui lava ina sa saisaitia o ia ma puipuia i se fale.

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

Suesue fesili ma mau o lo o taua i lalo a o e saunia lau lesona. Faaaoga fesili e te lagona o le a sili ona fesoasoani ai i tamaiti ia malamalama i mau ma faaaoga ai mataupu faavae i o latou olaga. O le faitauina faatasi ma tamaiti o mau i le vasega o le a fesoasoani latou te mauaina ai malamalamaga i tusitusiga paia.

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

O le a le mea na lapataiina ai e Paulo tagata sa malaga i le vaa? (Galuega 27:10.) Pe sa faapefea ona iloa e ia lenei mea? (Sa faaali mai e le Agaga Paia ia te ia.) O ai sa talitonu i ai le taitai o le toaselau? (Galuega 27:11.) O ai na sa’o? (Galuega 27:14,20.) Afai e lapataiina i tatou i se mea e le perofeta, o le a le mea e tatau ona tatou fai? Aisea?
O le a sou manatu e uiga i le lagona sa i ai i tagata i le vaa ina ua latou manatu o le a goto le vaa? O le a le mea na tau atu e Paulo ia i latou? (Galuega 27:21–22.) Pe sa faapefea ona iloa e Paulo o le a ola i latou ma taunuu ma le saogalemu i Roma? (Galuega 27:23–25.)
O le a le mea na tupu i le vaa? (Galuega 27:40–41.) O le a le mea na manao fitafita e fai i pagota ina ua goto le vaa? Aisea? (Galuega 27:42.) Aisea na talanoa atu ai le taitai o le toaselau ia i latou e aua le faia lea mea? (Galuega 27:43.) Aisea na suia ai le lagona o le taitai o le toaselau e uiga ia Paulo? (Galuega 27:11,14, 21, 25, 31, 43.)
O le a le mea na tupu ia Paulo a o faamumu e ia se afi? (Galuega 28:3.) Aisea na matamata ai ma faatali isi se i oti Paulo? (Galuega 28:4–6.) Aisea na puipuia ai Paulo ina ua u e le gata?
O le a le mea na fai e Paulo ia i latou o e mamai? (Galuega 28:8–9.) Aisea na mafai ai e Paulo ona fai lenei mea? (Sa i ai ia Paulo le meaalofa o le faamalologa. Sa ia te ia foi le perisitua ma sa avea o ia ma se Aposetolo o le na tuuina i ai meaalofa e tele faaleagaga e fesoasoani ai ia te ia e faataunuuina le misiona sa tuuina atu e le Alii ia te ia. Ia faamamafa le taua o le faaaoga o meaalofa o le Agaga e fesoasoani ai i isi.)
Aisea na mafai ai e Paulo ona vaai mamao i le lumanai ma faamalolo e mamai? (Sa papatisoina Paulo ma faamauina e avea o se tagata o le ekalesia a Iesu Keriso, o le mea lea sa mafai ai ona maua e ia meaalofa faapitoa a le Agaga.)

Fesoasoani atu i tamaiti ina ia malamalama o tagata uma o le Ekalesia ua tuuina atu i ai meaalofa a le Agaga Paia. Ia faitau e tamaiti le 1 Korinito 12:7–11. Ia talanoaina nei meaalofa, ma ia faamamafa atu ua tuuina mai i tagata uma o le Ekalesia se meaalofa e faamanuia atu ai i isi.

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

O a meaalofa sa faaaoga e Paulo i lana malaga i Roma? Aisea e tuuina mai ai e le Tama Faalelagi ia i tatou meaalofa Faaleagaga? (1 Korinito 12:7; MFF 46:9, 12, 26.)
E mafai faapefea ona tatou iloa po o a meaalofa a le Agaga ua tuuina mai ia i tatou? (E mafai ona tatou tatalo ma anapogi ina ia iloa po o a faamanuiaga faapitoa ua i ai ia i tatou. Atonu foi e tauina mai ia i tatou i o tatou faamanuiaga faapeteriaka. A o tatou usiusitai i poloaiga ma auauna atu i isi i o tatou olaga atoa, o le a tatou iloa a tatou meaalofa.)

Gaoioiga E Faamauoa Ai

E mafai ona e faaaoga se tasi po o le sili atu foi o nei gaoioiga i soo se taimi o le lesona pe faaaoga foi o se toe iloiloga, otootoga, po o se lu’i.

Ia tusia meaalofa taitasi a le Agaga o lo o taua i le 1 Korinito 12:7–10 i se pepa. Ia tuu i totonu o se pusa e afifi e pei o se meaalofa ma ia auauai mai tamaiti taitoatasi e sei se pepa ma tau mai po o le a lea meaalofa. Ia talanoa puupuu e uiga i meaalofa taitasi.
Ia vaevaeina le vasega i ni vaega laiti. Ia tuuina atu i vaega taitasi se mau e tasi o lo o i lalo po o isi mau e talafeagai ai. Ia filifili e i latou po o le fea meaalofa a le Agaga o lo o faaali atu ma ia ta’u mai o latou manatu i le vasega.
- Galuega 3:1–8 (O lo o faamalolo e Peteru ma Ioane se tagata e pipili). O le meaalofa o le faamalologa.
- Galuega 14:8–10 (Ua faamalolo e Paulo se tagata pipili). O le meaalofa o le faamalologa.
- Mareko 5:25–34 (Ua pai atu se fafine i tuupao o le ofu o Iesu). O le faatuatua e faamalolo ai.
- Luka 2:25–26, 34–38 (Ua vavalo Simeona ma Ana e uiga ia Iesu). O le meaalofa o le valoaga. A o talanoa e uiga i le meaalofa o le valoaga, ia faamatala atu e faapea o le tele o mea na tutupu e uiga i le soifua mai, misiona, maliu, ma le toetu o Iesu Keriso sa valoia mai e i latou o e sa i ai le meaalofa o le valoaga.
- Galuega 9:1–20 (Ua liua Paulo i le talalelei a Iesu Keriso). O le meaalofa o le iloa o Iesu Keriso o le Alo o le Atua.
- Galuega 2:4–18 (Ua maua e le au soo le Agaga Paia i le aso o le Penetekoso). O le meaalofa o le tautala i gagana ma le meaalofa o valoaga.
- Pe mafai faapefea e nei meaalofa taitasi ona faamanuia ai o tatou olaga?
Atonu e te manao e faamatala atu o lo o taumafai Satani e maua foi e ia meaalofa a le Agaga. Mo se faataitaiga, sa mafai e faataulaitu i le maota o Farao ona fai nisi o vavega a Mose ma Arona) (Esoto 7:10–13). Ia faamatala atu e tatau ia i tatou ona ola amiotonu ma ia maua le Agaga ina ia le faaseseina i tatou. Ia faamanatu atu i tamaiti ua tuuina mai meaalofa a le Agaga e ala i le meaalofa a le Agaga Paia e faamanuiaina ai o tatou ola (tagai Mataupu o le Talalelei, mataupu 22.)
Fesoasoani i tamaiti ia taulotoina le mataupu faavae lona fitu o le faatuatua.
Ia faamatala atu se tasi o tala o lo o i lalo:

O le Meaalofa a Sieni

“Sa tuua e Sieni Grover, Tama-matua o Tanner, ma le tama a lona afafine i se tasi taeao lava la latou tolauapiga a Paionia i tafatafa o Council Bluffs, Iowa, e tau mai ni a latou peri vao. Sa vaivai gofie Tama-matua ma sa toe foi atu o ia i le taavale toso e malolo ai, ae sa maua e teine le tele o peri susua ma sa faaauau pea ona faatumu a latou pakete.

“Sa faafuasei lava ona latou faalogoina ni alaga leotetele i le taeao filemu. A o taufetuli atu i latou i le taavale toso, sa gatete teine ina ua vaai atu i se vaega o tagata Initia ua latou saeia ofu o Tama-matua. Sa ave e i latou lana uati ma le naifi ma sa taumafai e tutuli ese faasalalau solofanua.

“Sa tago atu se tasi Initia i le teine laititi, o le na amata ona tagi i le fefe; o isi sa taufetuli atu ia Sieni ma taumafai e toso faatata o ia i se isi auala. A o taumafai lea teine e faasaolotoina o ia lava, sa tatalo faanatinati ma le agaga naunautai lea tamaitai mo se fesoasoani.

“I le taimi lava lea sa lagona e Sieni se mana e sili ona malosi i lo soo se isi lava mea ua ia iloa. Sa amata e ia ona tautala i se leo na tuua ai e tagata Initia e na latou tapueina a ua tutu ma faalogologo. A o ofo i latou, sa latou faalogo atu i lenei teine talavou o tautala i la latou lava gagana, ma talosaga atu ai ia i latou ina ia manatua le Agaga Sili, o le ua le finagalo ina ia faatiga e i latou a latou uo papae. Sa matua gatete Tama-matua ma le teine laititi i le ofo. E leai se tasi o la latou aumalaga sa iloa se upu o lenei gagana ese, a o le mea e ofo ai ua tautala Sieni i se gagana faigofie faatasi ma le pule e pei e foliga na ia iloa lea gagana i lona olaga atoa. Sa luelue mai ulu o tagata Initia ma ua latou faafoi mai le uati, naifi ma lavalava na latou avea. Ona latou faatalofa lea ma tagata uma ma tietie ese atu ma le filemu i a latou solofanua” (retold by Lucie C. Reading, “Shinning Moments,” Children’s Friend, July 1941, p. 41).
- O le a le meaalofa faaleagaga na maua e Sieni Grover? (O le meaalofa o le tautala i gagana.) Aisea sa mafai ai e ia ona tautala atu i tagata Initia i la latou lava gagana? (Sa tatalo o ia mo se fesoasoani a le Tama Faalelagi; sa saili o ia mo lea meaalofa.)
Faamalologa o Ioane

“O le tama e sefulutasi tausaga le matua o Ioane Roothoof [sa avea o se tagata o le ekalesia o le] sa nofo i Rotterdam, i Holani. Sa masani ona fiafia o ia e alu atu i le aoga ma le lotu, taaalo ma ana uo, ma faia mea uma e fiafia ai se tama. Sa faafuasei lava e aunoa ma se lapataiga, ona oo mai se mai tigaina i lona mata ma faapea ona aveesea ai lana vaai. Sa le toe mafai ona alu o ia i le aoga pe faitau se tusi. Sa le toe lava foi le lelei o lana vaai e taaalo ai ma ana uo. Sa faatumulia aso taitasi i le pogisa ma le mafatia.

“Sa taunuu atu le tala i le Au Paia o Aso e Gata Ai i Holani e faapea o le a taunuu atu peresitene Iosefa F. Samita [le Peresitene lona ono o le Ekalesia] e asiasi atu ia te i latou. Sa mafaufau Ioane e uiga i lenei mea mo se taimi umi lava, ona ia faapea atu ai lea i lona tina, ‘O lo o i ai i le Perofeta le mana sili nai lo soo se tagata i le lalolagi. Afai o le a e aveina au i le sauniga ina ia vaai o ia i o’u mata, ou te talitonu o le a faamaloloina a’u.’

“I le faaiuga o le sauniga i le Aso Sa na sosoo ai, sa alu atu Peresitene Samita i le itu i tua o le falesa laititi e faafeiloai tagata ma faatalofa i tagata taitoatasi. Sa fesoasoani Sister Roothoof ia Ioane, ma sa fusi ona mata, ma sa o atu faatasi ma isi tagata e talanoa i lo latou taitai pele.

“Sa taitai atu e Peresitene Samita le tama tauaso i lona lima ma sa susue lemu e ia fusi sa fusi ai ona mata ma vaai i totonu o mata o Ioane na faatumulia i le tiga. Sa faamanuia e le perofeta Ioane ma folafola atu ia te ia o le a toe pupula.

“Ina ua toe taunuu atu i laua ma lona tina i le fale, sa aveese e le tina o Ioane fusi mai ona mata ina ia mafai ona fufulu e ia e pei lava ona faatonuina e le fomai. A o faia e ia lea mea, sa alaga leotele Ioane ma le olioli, ‘oi, tina, ua lelei ou mata. Ua lelei lau vaai i le taimi nei, ma ua mamao foi lau vaai. Ua ou le lagona le tiga!’” (President Smith Took Him By The Hand,” Friend, Aug. 1973, p. 36.)
- O le a se meaalofa faaleagaga na maua e Ioane Roothoof? (O le faatuatua e faamalolo ai.) O le a se mea na mafai ai ona faamalolo Ioane? (Sa saili o ia mo le meaalofa o le faamalologa ma sa ia te ia le faatuatua i le meaalofa a le perofeta e faamalolo ai o ia.)

Faaiuga

Molimau

Ia molimau atu ua ia i tatou uma meaalofa a le Agaga ua tuuina mai ia i tatou e le Tama Faalelagi. Ia faaali atu lou agaga faafetai mo meaalofa ua tuuina mai ia te oe. Afai ua talafeagai ai, ia faamatala atu se tulaga na oo ia te oe lava ia (po o le valaauina o se tasi e faamatala mai se tulaga na oo ia te ia) e uiga i le faaaogaina o se meaalofa a le agaga ua tuuina mai ia te oe. Fesoasoani atu i tamaiti ina ia latou lagona le malosi ua ia i latou e fai ai mea lelei e ala i le iloa ma faaaoga meaalofa a le Agaga ua tuuina mai ia i latou.

Tusi Fautuaina e Faitau i le Fale

Ia fautuaina e suesue e tamaiti le Galuega 28:1–11 i le fale e fai ma toe faamanatu o lenei lesona.

Tofi se tamaitiiti e faia le tatalo faaiu.