Ua Aoao Mai Iakopo Ia i Tatou Ina Ia Pulea o Tatou Laulaufaiva

Faamoemoega

Ina ia fesoasoani atu i tamaiti ia iloa ona pulea mea latou te tautala ai ma mafaufau i ai.

Sauniuniga

Suesue ma le agaga tatalo le Mataio 5:33–37, Iakopo 1:26, 3:2–13, 5:12, 1 Peteru 3:10, Esoto 20:7, ma le Mosaea 4:30. Ona suesue lea o le lesona ma iloilo pe faapefea ona e manao e aoao atu le tala faatusi paia. (Tagai “Saunia o Au Lesona,” i. 0 [vi,] ma le “Aoao Atu Mai Tusitusiga Paia,” i. 0 [vii].)
Filifili ia fesili e talanoaina ma gaoioiga e faamauoa mai ai lea o le a aafia ai tamaiti ma o le a sili ona fesoasoani ia i latou ia mauaina le faamoemoega o le lesona.
Ia oti ni fasipepa i ni tafatolu. Ia tusia upu taitasi po o faitau o lo o i lalo i se fasipepa tafatolu o loo faasaga i lalo: Faitatala, Molimau pepelo, talapepelo, feupuaiga, palauvale, ta’u fua o le suafa o le Alii, upu ita. Ia tusi upu po o fuaitau taitasi o lo o i lalo i se fasipepa tafatolu e faasaga agai i luga: upu agalelei, faamalo, upu faaaloalo, mea moni, tatalo, faatupuina le filemu.

Ata
good and bad words
Mea e manaomia:
1. Se Tusi Paia po o se Feagaiga Fou mo tamaiti taitasi.
2. Mea faapipii (po o se mea faapena) e faapipii ai tafatolu i le laupapa.

Faalautelega Fautuaina o le Lesona

Tofi se tamaitiiti e faia le tatalo amata.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

Ia vaevaeina tamaiti o lau vasega i ni vaega laiti ma ia faia e vaega taitasi taga o le ala latou te pulea ai pe taofiofia se solofanua, se uila vilivae, maile o lo o faasavali, se taavale, se vaa, po o isi mea faapena. Ia mate mai e isi tamaiti le mea o lo o faia e le vaega.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

O le a se mea e ono tupu pe afai e le mafai e se tagata ona pulea nei mea?

Ia faamatala atu o lenei lesona o le a aoao ai tamaiti e uiga i le pulea o se mea o lo o masani ona latou maua. O se vaega lea o o latou tino, ae le o o latou lima po o vae.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

Mata o le a lea mea?

Fai atu i tamaiti e faalogologo lelei mo lenei vaega o le tino a o e faitauina atu le Iakopo 3:3–5.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

O le a se mea o lo o tau mai i lenei mau e uiga i o tatou laulaufaiva?

Tala Faatusi Paia

Ia aoao atu i tamaiti le tala o loo i le Mataio 5:33–37, Iakopo 1:26, 3:2–13, ma le 1 Peteru 3:10. (Mo ala fautuaina e aoao atu ai tala faatusi paia, tagai “Aoao Atu Mai Tusitusiga Paia,” itulau vii.) Ia faamatala atu e faapea o le tautala i upu leaga o lona uiga o le taumafai lea e faasese pe faavalea isi. Ia fesoasoani atu i tamaiti ina ia malamalama e faapea e ui lava o le laulaufaiva o se vaega laitiiti o le tino, e tatau ona latou galulue ma le matua malosi e pulea lea mea.

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

Suesue i fesili ma mau o loo taua i lalo a o e saunia lau lesona. Faaaoga fesili e te lagona o le a sili ona fesoasoani ai i tamaiti ia malamalama i mau ma faaaoga ai mataupu faavae i o latou olaga. O le faitauina faatasi ma tamaiti o mau i le vasega o le a fesoasoani latou te mauaina ai malamalamaaga i tusitusiga paia.

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

O le a le uiga o le taofi i lana upu? (Iakopo 1:26). Aisea e mafai ai ona tatou pulea lo tatou tino atoa pe afai e mafai ona pulea lo tatou laulaufaiva? (Iakopo 3:2.)
Aisea e le mafai ai e se vaipuna ona maua mai ai se vai suamalie ma se vai oona po o se vai oona ma se vai manino? (Iakopo 3:11–12.) O le a le uiga o le faamatalaga a Iakopo ina ua ia faapea mai e le mafai e se mati ona fua mai ai le olive e le mafai foi e le olive ona fua mai ai le mati? (Iakopo 3:12.) O le a le mea na ia taumafai e aoao mai ia i tatou i nei faataitaiga? (Iakopo 3:10.)
O le a le mea e tupu ia i tatou pe a amata ona tatou tautala i upu lē alofa pe tautala faamaualuga? Pe faapefea ona e manatu o lenei mea o le a aafia ai le lelei o mea tatou te tautala ai?
O a poloaiga na tuuina mai e Iesu e tusa ma le auala ma mea tatou te tautala atu ai? (Mataio 5:33–37.) Aisea ua e manatu ai e taua ia i tatou le tausia o nei poloaiga?

Ia tusi se laina faalava i luga o le laupapa. Tuu tafatolu faasasaga i lalo i luga o le laulau, ma ia o ane tamaiti taitoatasi e filifili se mea se tasi, faitau i ai, ma faapipii i luga a’e o le laina pe a faasaga le aū agai i luga ae faapipii i lalo o le laina pe a faasaga i lalo le aū. (Tagai i le ata o lo o i le vaega o “sauniuniga”.)

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

Ia talanoaina upu taitasi a o tuu e le tamaitiiti le tafatolu i luga o le laina. Ia talanoa le pogai e avea ai ma mea lelei e tautala ai mea o lo o i luga ae o le laina ma le pogai e le lelei ai mea o lo o i lalo ifo o le laina. O le a se lagona e oo ia te oe pe a e tautala atu i se mea e agalelei i se tasi po o se mea e uiga i se tasi? O le a se lagona e oo ia oe pe a e tuuina atu se faamalo po o se upu faamalo i soo se tasi? Pe aisea e avea ai le tautala i mea lelei e uiga i isi tagata ma mea e te lagona ai se lagona lelei e uiga ia i tatou lava?
O le a se mea o lo o ta’u mai ia i tatou e Tulafono e Sefulu e uiga i le ala tatou te tautala atu ai e uiga i le Alii? (Esoto 20:7.) Aisea ua taua ai ia i tatou le tautala faaaloalo e uiga i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso? Pe ua faapefea ona avea le tausia o lenei poloaiga ma mea e fesoasoani ai ia te oe ia avea ai atili e faapei o le Tama Faalelagi ma Iesu? (Atonu e te manao ia toe faamatala atu le tala a Peresitene Spencer W. Kimball mai le lesona 8.)
Pe faapefea ona tatou pulea o tatou laulaufaiva ma a tatou mea e fai? Ia fesoasoani atu i tamaiti ina ia malamalama o mea tatou te mafaufau i ai ma lagona e iloa ai mea tatou te tautala atu ai ma fai. Pe mafai faapefea ona tatou pulea o tatou mafaufauga? Ia talanoaina fautuaga nei:
- Ia fesili ifo ia te oe lava, “O le a se mea e finagalo Iesu ou te faia i lenei tulaga?”
- Ia mafaufau e uiga i se mea e sili ona e fiafia i ai.
- Ia usu pe hamu se pese a le Peraimeri po o se viiga leotele po o le usu i lou mafaufau.
- Tatalo mo se fesoasoani.
- Ia manatua o oe o se atalii po o se afafine o le Atua.
- Ia mafaufau po o le a le mea e mananao ou matua ia e faia.

Gaoioiga e Faamauoa Ai

E mafai ona e faaaogaina se tasi pe sili atu foi o nei gaoioiga i soo se taimi o le lesona pe faaaoga foi o se toe iloiloga, otootoga, po o se lu’i.

Faamatala atu le tala o lo o i lalo e uiga ia Iosefa Samita (Atonu e te fai atu i se tasi e lelei lana faitau tusi na te pu’eina le tala i se kaseti).

E tele taimi na tuuina ai Iosefa Samita i totonu o le falepuipui e tagata o e sa le fiafia ia te ia, e ui lava ina sa le mafai ona latou faamaonia ua ia faia se mea sese. Sa tuu o ia ma nisi o tagata i se tasi po i se falepuipui malulu ma le leaga ma o iina sa noanoa ai i latou i filifili i o latou tapuvae ma momoe i le fola malo. Sa taumafai i latou e momoe, ae peitai sa talanoa leotetele leoleo. Sa palalauvale i latou ma faamatala e le tasi i le tasi mea leaga uma na latou faia i tagata o le Ekalesia.

Ina ua uma ona faalogo atu i lenei talanoaga leaga, sa faafuasei ona oso i luga Iosefa ma faapea atu i tagata, “Soia le pisa … I le suafa o Iesu Keriso ou te vavao atu ia te outou, ma poloai atu ia te outou ia fifilemu; e le mafai ona ou toe ola i se isi minute ma faalogo o outou talanoa i se gagana leaga faapena.” Sa faapauu e leoleo a latou auupega ma talosaga mai ia te ia ina ia faamagalo i latou. Sa fifilemu i latou i le vaega na totoe o le po. (Tagai Parley P. Pratt, Autobiography of Parley P. Pratt, pp. 209–11.)
- O le a se mea e mafai ona e fai pe afai o lo o palauvale se tasi o lo o latalata ane ia te oe pe faamatala foi se tala leaga?
Ia tui se manoa umi i se mama po o se atigifilo laititi ma ia nonoa se pona i pito o le manoa. Ia tutu faataamilo tagata o le vasega ma pipii i le manoa. Tofi se tamaitiiti e toatasi e tu i le ogatotonu o le lio. Ia faasolosolo atu e tamaiti le mama po o le atigifilo mai i lea tagata i lea tagata. Pe a e faapea atu “taofi,” ia ta’u mai e le tagata ua oo i ai le faasologa o le mama se mea lelei e uiga i le tamaitiiti o lo o i le ogatotonu. Ona fesuia’i lea o tulaga o le tagata o lo o i le ogatotonu ma le na tau atua se mea lelei ma ia faapena ai lava lea ona faaauau le taaloga. Ia faaauau le taaloga seia oo ina maua e tagata uma le avanoa e tutu ai i le ogatotonu. Atonu e te manao e faaopoopo atu se faamatalaga lelei e uiga i tamaiti taitoatasi. Ia talanoa e uiga i se lagona latou te maua pe a taua se faamatalaga lelei e uiga ia i tatou. (Afai e toaitiiti lau vasega mo lenei gaoioiga, ia tau mai e tamaiti taitoatasi se mea lelei e uiga i isi.)
Ia faatusatusa se mafaufauga leaga se tasi i le tina uamea laititi o lo o taua i le tala o lo o i lalo sa faamatala e Peresitene Spencer W. Kimball e uiga i se tama talavou o le sa nofo i se faatoaga:

I se tasi aso a o foi mai se tama talavou mai le fanua, sa maua e ia se tina uamea. (Ia faamatala foliga o se tina). Sa ia iloa ua tuai mai mo le meaai i le afiafi, o le mea lea sa le aveina atu e ia le tina i le fale e tuu ai mea faigaluega i le mea e tuu ai, ae sa faataatia e ia lea tina i le va o lala o se laau laititi sa toto e lona tama i tafatafa o le faitotoa i luma. Sa faamoemoe o ia e avatu lea tina i se taimi mulimuli ane mai le laau ma faafoi atu i le fale e tuu ai mea faigaluega, ae peitai e le i faia lava e ia lea mea. Sa i ai le tina i lea mea mo le tele o tausaga, ma sa tupu le laau faataamilo i lea tina seia oo ina avea lea laau ma se laau tele.

I le tele o tausaga mulimuli ane i se po malulu, sa avea se timu aisa ma mea na gau ai se tasi o lala autu e tolu o le laau tele. Sa avea lea ma mea na le paleni ai le vaega o totoe o le laau ma o le mea lea na pau ai i lalo. Ina ua uma timuga mamafa, sa leai se lala na tu o le laau.

I le taeao po lava na sosoo ai, sa alu atu le faifaatoaga, o le tama lea ua matua i fafo ma vaai i le laau ua faaleagaina. Sa mafaufau o ia, “Tusa pe afe tala se tupe, ou te le taitai lava ona ou manao e tupu se mea faapea i le laau. O le laau sili lava lena ona manaia i le vanu.”

Sa galo i le faifaatoaga le tina, ae sa i ai pea iina. E ui lava ina sa tupu maualuga le laau, ae sa avea le tina ma mea na vaivai ai. O le tulaga masani lava sa tatau ona tu pea le laau i timuga mamafa i le po, ae ona o le tina, lea na tuu iina i le tele o tausaga ua mavae, o le mea lea na le malosi ai le laau i le tulaga sa tatau ona i ai. Sa avea le tina ma mea na pau ai le laau ma gau. (Na aumai i le Samuel T. Whitman, “Forgotten Wedges,” na sii mai e Spencer W. Kimball, Conference Report, Apr. 1966, pp. 70–71.)
- Pe ua faapefea ona faatusaina mafaufauga leaga i se tina? Pe a maua e i tatou se mafaufauga leaga, e mafai ona oo loloto atu lena mafaufauga i o tatou mafaufau, e pei foi o le tina i le laau, ma avea ma se faafitauli tele mo i tatou? E tatau ona tatou vave aveese mafaufauga leaga.
Ia talanoaina le Faataoto 23:7. Ia taua i le talanoaga auala e mafai ai e tamaiti ona pulea o latou loto, e pei o le faitau o upu e sefulu pe a tiga o latou loto pe ita.

Faaiuga

Molimau

Ia molimau atu e faapea o le faataitai ona pulea o o tatou laulaufaiva o se tasi lea o mea e tatau ona tatou faia ia avea ai e faapei o le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso. Ia faamatala atu se mea na tupu na avea ai le tautala i mea lelei ae le o mea leaga ma mea na fesoasoani ai ia te oe po o se tasi tagata e latalata atili i le Alii. Ia uunaiina tamaiti ina ia taumafai e pulea mea latou te tautala ai i le faagasologa o le vaiaso a sau.

Tusi Fautuaina e Faitau i le Fale

Ia fautuaina e suesue e tamaiti le Iakopo 3:3–10 i le fale e fai ma toe faamanatu o lenei lesona.

Tofi se tamaitiiti e faia le tatalo faaiu.