Ou te Faafetai mo Manu Felelei ma Iniseti

Faamoemoega

Ia fesoasoani ina ia maua e tamaiti taitoatasi le lagona faafetai i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso mo manu felelei, iniseti, ma manu fetolofi.

Sauniuniga

Ia suesue ma le agaga tatalo le Kenese 1:20–25 ma le 1 Tupu 16:29–17:6.
O Mea e faaaogaina:
1. O se Tusi Paia.
2. Ia i ai ni ata o manu felelei, iniseti, ma manu fetolofi e taatele i lo outou atunuu, pe afai e mafai ona maua.
3. Ata tipi 1-20 e oo atu i le 1-25, manu felelei ma iniseti (e mafai foi ona maua isi ata faapea i Seti 4 ma le 5 o Ata Tipi o Fesoasoani Vaaia a le Peraimeri).
4. Ata 1-31, Elia o lo o Fafagaina e Oreva; ata 1-32, Vavega e Uiga i Fuao(Taga o Ata o le Talalelei, 413; 62603).
Ia faia sauniuniga mo so o se Gaoioiga E Faamauoa Ai e te manao e faaaoga.

Gaoioiga E Aoao Ai

Tofi se tamaitiiti e faia le tatalo amata.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai:

Tuu atu faamatalaga faaataata o lo o i lalo ma fai atu i tamaiti e mate mai le tali i le fesili “O Ai Au?”

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai:

E i ai lou gutu umi.
E i ai ou fulu.
E i ai o’u apaau.
Ou te lele i le vanimonimo.

A matea’ia e tamaiti o le “manulele,” ona fai lea i ai e mulimuli atu ia te oe ma faafoliga faapei o i latou o ni manulele o lo o felelei faataamilo i totonu o le potu. Taitai atu i latou i o latou nofoaga.

Ua poloaiina e le Tama Faalelagi Iesu Keriso ina ia foafoaina manulele

Faamatala atu na poloaiina e le Tama Faalelagi Iesu Keriso na te foafoaina manulele mo i tatou ma faia le lalolagi e avea ma nofoaga matagofie tatou te nonofo ai. Faaali atu le Tusi Paia ma fai atu i tamaiti, o lo o tau mai e le Tusi Paia ia i tatou le foafoaina o manulele (Tagai i le Kenese 1:20–23).

Ia faamatala atu e tele ituaiga eseese o manu felelei o lo o maua i so o se vaega eseese o le lalolagi. Ia faaali atu ni ata o manulele o lo o i ai ia te oe, atoa foi ma ata tipi o manulele, ia faaali auaua’i.

O se manulele ea lenei mea?
E mafai faapefea ona outou iloa? (E i ai ona apaau, fulu, ma lona gutu umi).

Tuu atu i tamaiti e talanoa ni mea ua latou iloa i manulele.

E mafai ona fesoasoani manulele ia te i tatou

Tala

Faaali le ata 1-31, O Elia o lo o Fafagaina e Oreva, ma faamatala atu le tala e uiga i le fafagaina o Elia le perofeta e oreva, e pei ona i ai i le 1 Tupu 17:1–6. Ia fesoasoani i tamaiti ia malamalama e pule le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso i mea uma lava, e oo lava i manulele. Sa faatonuina e Iesu manulele latou te o e fafaga Elia, i le taimi na lafi ai o ia mai le tupu amioleaga o Aapo.

Tala

Sa faapefea ona iloa e oreva e tatau ona latou aveina atu meaai ia Elia? (Tagai i le 1 Tupu 17:4.)
O a ituaiga o meaai sa aveina atu e oreva? (O potoi areto ma aano o manu; tagai i le 1 Tupu 17:6.)

Gaoioiga

Tofi se tamaitiiti e fai ma Elia. Tuu atu i isi tamaiti e fai i latou ma oreva o lo o latou aumaia meaai i le taeao atoa foi ma le afiafi.

Tala

Ia faamatala atu i au lava upu le tala o lo o i lalo e uiga i fuao ma sē akerise:

Ina ua taunuu le au paionia i le Vanu o le Aai o Sate Leki, sa totoina loa e i latou o saga ma saito. Sa manaomia e i latou saga ma saito ina ia maua mai ai e i latou le falaoamata e fai ai falaoavela ma isi meaai mo i latou. Sa ola uumi ma talaulau nei saga ma nei saito. Ina ua latalata i le vaitaimi o le seleselega, sa faafuasei lava ona ufitia le lagi i se ao tele. E le o se ao po o se faauli e faapogai ai ona timu, ae o se ao o le afe ma afe o sē akerise lanu uliuli fia aai. Sa felelei mai nei sē akerise ma o ifo i le toga saga ma saito ma amata ona latou ‘aina.

Sa faia e le au paionia taumafaiga uma ina ia taofia ai sē mai le ‘aina o a latou saito ma saga. Sa tafuina e i latou afi, sa latou sasaina sē i salu ma palanikeke, na oo lava foi i le faaaogaina o le suavai e asu i ai. Peitai sa le mafai lava ona taofia sē mai le ‘aina o le faatoaga. Sa matua matatau le au paionia ina nei faaumatia ia faatoaga, ona leai lea o ni a latou meaai mo le tau malulu. Sa latou tootutuli loa ma tatalo ma ole atu i le Tama Faalelagi mo se fesoasoani.

Sa lei pine ae oo mai loa ma le manomanō (tele) o fuaō, ma amata ona latou ‘aina sē akerise. (Faaali le ata 1-32, O le Vavega i Fuaō.) E lei umi lava se taimi, ae sosola loa le tele o sē akerise. Sa matua faafetai atu le au paionia i le Tama Faalelagi mo le auina mai o fuaō ma le faasaoina o a latou mea totō (Tagai i le William E. Berrett, O le Ekalesia Toe Fuataiina, [Aai o Sate Leki: Deseret Book Co., 1961], itulau 283–85).

Tala

Sa faapefea ona fesoasoani atu fuaō i le au painoia?

Sa poloaiina e le Tama Faalelagi Iesu Keriso ina ia foafoaina iniseti ma manu fetolofi

Tau atu i tamaiti sa foafoaina foi e Iesu Keriso iniseti ma manu fetolofi e faapei o apogaleveleve ma gata. O nei meaola, o se vaega o le fuafuaga a le Tama Faalelagi.

Gaoioiga

Tuu atu i tamaiti latou te mateina mai iniseti ma mea fetolofi o lo o faamatalaina mai i tupua po o tala taumate o lo o i lalo.

Gaoioiga

O a’u ou te samasama ma e ou te ūū.

E ufitia lo’u manava i fulufulu.

Ou te gaosia le meli mo oe ma a’u

O a’u o le lago . (Meli; fai le leo ūū.)
Ou te gaosia lo’u faamoega e saili ai a’u meaai.

E valu o’u vae e pei ona tatau ai.

O le tele lava o taimi e le fiafia ai tagata ia te a’u.

E mafai ona outou mateina mai, o ai a’u? (Apogāleveleve; faaminoi tamatamai lima e pei o vae.)
Sa avea a’u muamua ma se ketapila.

E mafai ona ou lele agai i le lagi.

E i ai o’u apaau matagofie.

O a’u o se . ( Pepe; ia faaminoi tamatamai lima e pei o apaau.)

Gaoioiga

O a mea tou te iloa e uiga i nei meaola?

Faamatala e tele mafuaaga na ala ai ona foafoaina iniseti. E mafai ona ‘ai nisi o ia iniseti e manulele, manu vaefa, atoa foi ma isi iniseti; o nisi o ia iniseti e mananaia o latou lanu atoa foi ma o latou leo. E gaosia e lagomeli le meli mo i tatou ina ia faaaogaina. E fesoasoani foi iniseti i le faaolaina lelei o fualaau ‘aina mata, fugalaau, ma laau fai sua.

Gaoioiga

Ia faaali le ata tipi o le lagomeli po o le pi ma so o se ata o pi ma faamoega pi ua mafai ona e maua. Ia faamatala atu le ala e aoina mai ai e lagomeli (pi) mai fugalaau le sua suamalie e taua o le neta (nectar) lea e faaaogaina e gaosi mai ai le meli, ona tuu atu lea i tamaiti e faafoliga o i latou o lagomeli o lo o felele a’i solo mai lea fugalaau i lea fugalaau mo le aoina mai o le neta e gaosi ai le meli.

Gaoioiga

O le fea iniseti tou te fiafia i ai? Aisea?

Ia faaali atu ni ata o iniseti o lo o ua mafai ona e maua. Faamatala atu o nisi iniseti e faalavelave tele ia i tatou. Latou te ‘aina a tatou meaai ma e latou te ūina pe tutui foi i tatou. Faamanatu atu i tamaiti le tala i fuaō ma sē akerise. Sa ‘aina e sē akerise meaai uma a le au painoia.

Faamatala atu o le tele lava o taimi e taumafai ai iniseti e u pe faalavelave mai ia i tatou, ona o lo o latou taumafai e puipui i latou lava.

Molimau

Faamanatu atu i tamaiti, o manulele, iniseti, ma isi manu fetolofi uma, o se vaega taua tele o lo tatou lalolagi. Ia faailoa atu lou agaga faafetai mo nei meaola.

O Isi Gaoioiga E Faamauoa Ai

Filifili nisi o nei gaoioiga e faaaoga i le taimi o le lesona.

Ia fai le taaloga e uiga i le pepe lele. Ia faanonofo tamaiti i se lio. Ia filifili se tamaitiiti e toatasi e fai ma pepe lele. O le tamaitiiti lea o le a alu faataamilo ma faalelelele le pepe na fai i le pepa i luga o ulu o tamaiti. A o alu faataamilo le tamaitiiti i le lio, ia taulotoina le solo lenei:

O le tasi pepe lele itiiti sa lele ese atu,

I le aso tau mafanafana e vevela mo a’u.

Sa lele agai i le lagi lanu moana atu,

Ma ina ua foi mai i lalo sa tu ia te a’u!

O le taimi e te fai atu ai, “Sa tu ia te a’u”, o le tamaitiiti lava lena o lo o avea ma pepe, na te tuuina le pepe pepa i luga o vae o le isi tamaitiiti. Ona avea foi lea o lena tamaitiiti ma pepe. Ia faaauau pea ona tauloto le solo seia tofu oo uma tamaiti e fai ma pepe.
Ia faamatala atu i upu faigofie le ala e liua ai le ketapila ma avea ma pepe lele. Tuu atu i tamaiti faafoliga faapei o i latou o ketapila o lo o faataamilo le silika (cocoon) i o latou tino. Ia faanonofo i latou i o latou nofoa po o le fola foi o le fale, ma fusi e o latou lima o latou vae, faapei o lo o momoe i latou. Tau atu ia i latou o le taimi e suia ai ketapila e avea ma pepe lele, ona amata lea ona faaloloa apaau ma minoi. Tuu atu i tamaiti e faaloloa o latou lima. Tau atu i tamaiti e filemu tele pepe lele, e oo lava i le taimi latou te minoi ma lele ai. Tuu atu i tamaiti e laulaututu ma faafoliga le avea o i latou ma pepe ma felelea’i ma le filemu i totonu o le potu.
Ia faitau faatasi ma tamaiti upu o le solo: “Lalolagi Matua Tele” Ia faaaoga ma fai taga o lo o i lalo a o faitauina lea “O le Lalolagi Matua Tele”.

O le lalolagi e matua tele, oi e lapotopoto foi. (Ia fai se lio tele i lima).

Ma o lo o maua ai i totonu mea na faia e le Atua ua moni;

O mauga, (Tuu lima i luga ae o le ulu faafoliga e pei o ni mauga)

Ma vanu, (Tuu ogalima faatautau i luma o lou tino)

Ma laau e uumi tele. (Sii lima agai i luga ma tu tetee),

O manu lapopoa, (Sisii lima ma aapa i luga)

Ma manu laiti. (Punou ifo i lalo.)

O le lalolagi e matua tele, oi e lapotopoto foi. (Ia faia se lio tele i lima.)

E alofa le Atua ia i tatou uma; ua tele naua o tatou faamanuiaga. (Ia fusi le tino i lima).
Ia fai faatasi upu o le “Ua Pupula ma Matagofie Mea Uma,” ma faia taga o lo o faatonuina i lalo:

E pupula ma matagofie mea uma, (Ia faia se lio tele i lima.)

O meaola uma e tetele ma laiti. (Ia faavava tetele lima, ona toe tuutuu mai lea i totonu ma faapipii faatasi.)

E lelei ma matagofie mea uma, (Tusi le limatusi i le ulu.)

Ua faia e le Atua ia mea uma. (Ia piilima e faapei o lo o tatalo.)

O tamai fugalaau uma e matala, (Ia uu le moto, ona toe tatala lea.)

O Ia na faia o latou lanu pupula, (Ia lue lima mai le isi itu i le isi itu e pei o se nuanua.)

Na ia faia foi o latou tamai apaau ua ula. (Ia lue lima e faapei o apaau.)
Ia aumai se fagu meli ina ia vaai pe tofo foi i ai tamaiti. (Ia faafesootai matua o tamaiti ina ia iloa ai pe le afaina se tamaitiiti pe a tofo i le meli.)
Fesoasoani i tamaiti ia fai le tasi po o le lua foi o tala o lo o i lalo e faaaoga ai tamatamai lima:

E Lua Manu Laiti

E lua manu laiti sa tutu i luga o le pa. (Tuu tamatamai lima tusi i luga o tauau taitasi.)

O le tasi e igoa ia Pita, (Faatu i luga le tamatamai lima o le lima tauagavale.)

Ma le tasi e igoa ia Paulo. (Faatu i luga le tamatamai lima taumatau)

Lele ese Pita, (Tuu i tua le limatusi agavale.)

Lele ese Paulo. (Tuu i tua le limatusi taumatau.)

Foi mai Pita, (Toe tuu le limatusi tauagavale i le tauau.)

Foi mai Paulo. (Tuu le limatusi taumatau i luga o le tauau.)

Ofagapi:

O le ofagapi lenei, (Faaofuofu le lima agavale ma faatautau i lalo.)

A o fea o i ai pi?

O lo o lalafi i le mea e le mafai ona iloa ai e se tasi. (Nana tamatamai lima taumatau i lalo o le lima agavale o lo o faaofuofu.)

E le pine ae felelei mai i fafo o le ofaga. (Aumai i fafo le lima taumatau ma faatu i luga auauai tamatamai lima a o faitauina e tamaiti.)

Tasi, lua, tolu, fa, lima! BUZZZ!

Gaoioiga Faaopoopo Mo Tamaiti Laiti

Ia faaali atu se ata, se ata tipi, po o se ata tusi o se manu lele. Faamatala atu i tamaiti sa poloaiina e le Tama Faalelagi Iesu Keriso e foafoaina manulele (tagai i le Kenese 1:20–23). Ia faailoa atu lou agaga faafetai mo manu lele.
Faamatala atu o lo o i ai i manu felelei ni gutu faapitoa e faafaigofie ai ona piki i luga a latou meaai. Tuu atu i tamaiti e tuu o latou lima i o latou gutu e faapei o gutu o manulele ma fai faapei o lo o latou pikiina meaai. Faamatala atu e i ai foi apaau o manu felelei e fesoasoani ia i latou e felelei ai. Ia tuu atu i tamaiti e apata o latou lima ma faafoliga faapei o lo o felelei.
Tauloto upu o le “O Manu Felelei i Luga o Laau” ma fai taga e pei ona faatonuina i lalo.

Tatou te maua se ofaga laiitiiti, (Faaofuofu faatasi lima.)

I lala laau o se laau maualuga. (Uu faatasi lima i se lio i luga ae o le ulu.)

Tatou faitauina le aofai o fua:

O lo o i ai le tasi, lua, tolu. (Faatu i luga le tasi, lua, tolu tamatamai lima.)

O le manu lele tina o lo o tietie i le ofaga, (Faaofuofu le lima agavale; ae faatietie ai i luga le lima taumatau)

Ina ia faafofoaina fua uma. (Tuu i luga tamatamai lima e tolu.)

O lo o felelea’i manu lele tamā, (Ia lue lima e faapei o lo o lele.)

E puipuia lona aiga.
Fesoasoani i tamaiti e faia le tala o lo o i lalo e faaaoga ai tamatamai lima:

Apogāleveleve o Enisi Uenisi

Ua tolotolo ae nei Enisi Uenisi i tafatafa o le auvai, (Faaaoga tamatamai lima e lua e faatolotolo ae i luga o le tasi lima.)

Ua to mai nei timuga ua tafea ai le apogāleveleve i tai. (Sisii lima i luga o le ulu, ona tuutuu malie ifo lea a o faateteteteina tamatamai lima.)

Ua oso ae nei le la ma ua mago ai mea uma, (Ia faia i luga ae o le ulu se li’o i lima.)

Ona faapea foi lea ona toe ae Enisi Uenisi i luga. (Ia fai taga e pei ona i ai i le laina muamua.)