Ang Gubat sa Utah ug ang Masaker sa Mountain Meadows

Sa panahon sa mga 1850, ang panagbingkil ug walay klarong komunikasyon tali sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa mga opisyal sa gobyerno sa Estados Unidos miresulta sa Gubat sa Utah niadtong 1857–58. Niadtong Septyembre 1857, ang pipila ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa habagatang bahin sa Teritoryo sa Utah ug ang mga sakop sa nagkuyog nga mga karwahe sa mga langyaw [emigrants] nga nagpadulong sa California nagka-engkwentro, ug ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, naaghat pinaagi sa kasuko ug kahadlok, miplano ug mipatay sa 120 ka mga langyaw. Kining bangis nga binuhatan naila karon isip ang Masaker sa Mountain Meadows.

Background nga Basahunon

Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, Sept. 2007, 17–21.
“Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints [Kalinaw ug Kasamok taliwala sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa ika-19 nga Siglo],” Gospel Topics, lds.org/topics.
Henry B. Eyring, “150th Anniversary of Mountain Meadows Massacre,” Sept. 11, 2007, mormonnewsroom.org/article/150th-anniversary-of-mountain-meadows-massacre.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Ang panagbingkil namugna tali sa unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa gobyerno sa Estados Unidos

Pag-apud-apod og kopya sa handout nga anaa sa katapusan sa leksyon ngadto sa matag estudyante. Hangyoa ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa seksyon sa handout nga giulohan og “Nagkadako nga Panagbingkil Misangput sa Gubat sa Utah.”

handout, Ang Gubat sa Utah ug ang Masaker sa Mountain Meadows

Kon usa kamo ka Santos sa Ulahing mga Adlaw niadtong 1857 ug nakadungog nga ang dakong pundok sa kasundalohan nagsingabut sa inyong siyudad, unsa kaha ang inyong mga kabalaka? (Ang mga estudyante mahimong mohisgut nga ang mga Santos sinalbahis nga gipalayas gikan sa Ohio, Missouri, ug Illinois; daghan ang nawad-an og bililhon nga kabtangan ug yuta; ug ang uban gipamatay o namatay atol niini nga mga pagpanglutos. Ang balita sa nagsingabut nga kasundalohan nakapabalaka sa ubang mga Santos nga ang ingon nga mga hitabo tingali mahitabo usab sa Utah.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa seksyon sa handout nga giulohan og “Pagpangandam sa Pagpanalipod sa Teritoryo.”

Ang panag-away mitumaw tali sa ubang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa mga sakop sa nagkuyog nga mga karwahe sa mga langyaw

Pag-display og mapa nga sama sa gipakita dinhi, o pagdrowing og mapa diha sa pisara.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa seksyon sa handout nga giulohan og “Pakig-away sa Nagkuyog nga mga Karwahe sa mga Langyaw.”

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna og mga panahon dihang nakasinati sila og away batok sa laing tawo o grupo sa mga tawo. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa 3 Nephi 12:25. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa baruganan nga gitudlo ni Jesukristo nga makagiya kanato kon makasinati kita og panagbingkil sa uban.

Unsa kaha ang gipasabut sa “pakig-uyon dayon kamo sa inyong kaaway”?

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut niini nga mga pulong, mahimo nimong hangyoon ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder David E. Sorensen sa Seventy:

“Ang Manluluwas miingon, ‘Pakig-uyon dayon kamo sa inyong kaaway … ,’ sa ingon nagsugo kanato nga husayon ang atong mga panagbingkil sa sayo pa, agi og kahadlok nga ang pagkakaron nga kaligutgot motubo ngadto sa pisikal o emosyonal nga pagdagmal, ug kita maulipon sa atong kasuko” (“Ang Pagpasaylo Makapausab sa Kaligutgot ngadto sa Gugma,” Liahona, Mayo 2003, 11).

Unsaon ninyo sa pag-summarize ang pagtulun-an sa Manluluwas diha sa 3 Nephi 12:25? (Samtang motubag ang mga estudyante, pagsulat og baruganan nga susama sa mosunod diha sa pisara: Kon atong sulbaron ang panagbingkil sa uban sumala sa pamaagi sa Ginoo, niana makalikay kita sa makadaut nga epekto sa panag-away.)
Sa unsang paagi unta magamit kini nga baruganan niadtong nagplano sa paghimog dautan sa mga sakop sa nagkuyog nga mga karwahe?

Ipabasa og kusog sa usa ka estudyante ang seksyon sa handout nga giulohan og “Pagpasamut sa Komprontasyon.”

Unsa unta ang gibuhat sa mga lider sa Simbahan sa Siyudad sa Cedar sa dihang mitambag si William Dame kanila nga dili mogamit sa militia? Unsa man dayon ang ilang nabuhat tungod sa pagsalikway sa tambag? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat diha sa pisara ang mosunod nga baruganan: Kon atong ibaliwala ang tambag sa pagbuhat sa unsay matarung, nan mas malagmit kitang makahimo og dili maayo ug gani makasasala nga mga pagpili. Mahimo usab nimong ipasabut nga adunay dakong kaalam diha sa sistema sa mga konseho diin ang Simbahan gidumala.)

Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa seksyon sa handout nga giulohan og “Pag-atake ngadto sa mga Langyaw,” ug dapita ang mga estudyante sa pagpangita kon sa unsang paagi ang mga lider sa Siyudad sa Cedar mipadayon sa paghimo og makasasala nga mga pagpili human mibaliwala sa tambag nga ilang nadawat.

Unsa ang resulta sa desisyon sa mga lider sa Siyudad sa Cedar nga supakon ang tambag ni William Dame, ang kumander sa militia?
Niining puntoha, unsa ang mga kapilian niadtong responsable sa mga pag-atake? (Mahimo silang mokumpisal sa ilang nabuhat ug modawat sa mga sangputanan, o mahimo silang mosulay sa pagtago sa ilang mga krimen ug mga sala.)

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong sa mosunod nga mga pangutana:

Unsay inyong buhaton kon makabuhat kamo og sayop? Inyo bang ikumpisal ang nabuhat ninyong sayop ug modawat sa mga sangputanan, o mosulay ba kamo sa pagtago sa inyong sala pinaagi sa pagpanglingla?

Ang pipila ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw miplano ug mibuhat sa Masaker sa Mountain Meadows

Ipasabut nga ang mga miyembro sa Simbahan nga miapil sa mga pag-ataki batok sa mga langyaw mipili nga mosulay sa pagtago sa ilang mga sala. Dapita ang klase sa pagpaminaw kon unsa ang nahitabo isip resulta niini nga desisyon samtang ang mga estudyante magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa seksyon sa handout nga giulohan og “Ang Masaker sa Mountain Meadows” ug “Makalilisang nga mga Sangputanan.”

Ipasabut nga ang mga pagpili sa pipila ka mga lider sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa mga lumulupyo sa habagatang bahin sa Teritoryo sa Utah misangput ngadto sa makalilisang nga Masaker sa Mountain Meadows. Agig pagkumpara, ang mga lider sa Simbahan ug sa mga teritoryo diha sa Salt Lake City misulbad sa panagbangi batok sa gobyerno sa Estados Unidos pinaagi sa mga pakigpulong sa kalinaw ug mga negosasyon niadtong 1858. Sa panahon niini nga panagbangi—sa wala madugay gitawag nga Gubat sa Utah—ang mga tropa sa Estados Unidos ug mga sakop sa Utah militia miapil sa mga buhat sa pagpanghulga apan wala gayud makiggubat.

Unsaon ninyo sa pag-summarize ang mga pagpili nga misangpot sa Masaker sa Mountain Meadows?
Unsa nga mga baruganan ang atong makat-unan gikan niini nga trahedya? (Ang mga estudyante mahimong mahibalo og lain-laing mga baruganan, lakip ang mosunod: Ang pagpili nga taguan ang atong mga sala makaagni kanato sa pagbuhat og dugang nga mga sala. Ang pagpili nga taguan ang atong mga sala makahatag og pagmahay ug pag-antus.)

Pasaligi ang mga estudyante nga kon nakasugod na sila diha sa dalan sa kasaypanan ug mga sala, mapugngan nila ang umaabut nga mga kasakit ug pagmahay pinaagi sa pagdangup ngadto sa Ginoo ug paghinulsol sa ilang mga sala.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa seksyon sa handout nga giulohan og “Ang mga Lider sa Simbahan Nasayud sa Masaker.”

Ipasabut nga tungod kay pipila ka lokal nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang responsable sa pagplano ug pagbuhat sa Masaker sa Mountain Meadows, ang ubang mga tawo mitugot niini nga hitabo nga moapekto sa ilang pagtan-aw sa tibuok Simbahan sa negatibong paagi.

Nganong importante man nga makaamgo nga ang sayop nga mga binuhatan sa pipila ka mga miyembro sa Simbahan dili modeterminar sa katinuod sa ebanghelyo?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan nga makita sa seksyon sa handout nga giulohan og “Ika-150 nga Anibersaryo sa Masaker sa Mountain Meadows.”

Unsay angay natong reaksyon kon masayud kita og mga higayon sa dihang ang mga miyembro sa Simbahan napakyas sa pagpuyo sumala sa mga pagtulun-an ni Jesukristo?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Helaman 5:12. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay atong mabuhat sa pagpalambo ug pagpatunhay sa atong mga pagpamatuod aron nga sa lisud nga mga panahon, sama kon masayud kita og mga higayon nga ang mga miyembro sa Simbahan napakyas sa pagpuyo sumala sa mga pagtulun-an ni Jesukristo, dili matandog ang atong pagtuo.

Sumala sa Helaman 5:12, unsay atong mabuhat aron mapalambo ug mapatunhay ang atong mga pagpamatuod? (Human makatubag ang mga estudyante, mahimo nimong isulat ang mosunod nga baruganan diha sa pisara: Makapalambo kita og lig-on nga mga pagpamatuod pinaagi sa pagtukod sa atong pagtuo diha sa pundasyon ni Jesukristo.)

Aron sa paghulagway niini nga baruganan, i-display ang mosunod ug dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa niini og kusog:

“Si James Sanders apo sa tuhod sa … usa sa mga bata kinsa nakalingkawas sa masaker [ug usa usab ka miyembro sa Simbahan]. … Si brother Sanders … miingon nga ang pagkasayud nga ang iyang mga katigulangan namatay diha sa masaker ‘wala makaapekto sa akong pagtuo tungod kay kini nakabase diha ni Jesukristo, dili sa bisan kinsa nga tawo sa Simbahan’” (Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, Sept. 2007, 21).

Sa unsang paagi ang atong pagtuo diha ni Jesukristo makalig-on kanato kon masayud kita og mga higayon nga ang mga miyembro sa Simbahan napakyas sa pagpuyo sumala sa mga pagtulun-an sa Manluluwas?
Unsa man ang inyong gihimo nga makatabang kaninyo sa pagtukod sa inyong pagtuo diha sa pundasyon ni Jesukristo?

Pagpamatuod sa kaimportante sa pagsunod sa mga pagtulun-an sa Manluluwas ug sa pagbase sa atong pagtuo diha Kaniya ug sa Iyang ebanghelyo. Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong kon sa unsang paagi sila mas maayong makatukod sa ilang pagtuo diha ni Jesukristo ug sa paghimo og tumong sa pagbuhat niini.

Mga Basahunon sa Estudyante

“Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints [Kalinaw ug Kasamok taliwala sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa ika-19 nga Siglo],” Gospel Topics, lds.org/topics.
Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, Sept. 2007, 17–21.

Ang Gubat sa Utah ug ang Masaker sa Mountain Meadows

Mga Pundasyon sa Pagpahiuli—Leksyon 25

Nagkadako nga Panagbingkil Misangput sa Gubat sa Utah

Tulo ka tuig human ang unang mga pioneer nga Santos sa Ulahing mga Adlaw nangabut sa Walog sa Salt Lake, sa gobyerno sa Estados Unidos miorganisar sa Teritoryo sa Utah ug mitudlo ni Brigham Young isip ang unang gobernador sa teritoryo. Sa tunga-tunga sa 1857, ang mga lider sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nakadungog og mga hungihong nga ang federal nga gobyerno moilis ni Brigham Young og bag-ong gobernador sa Teritoryo sa Utah, nga paluyohan sa daghang mga tropa nga federal. Niadtong Hulyo 24, 1857, si Presidente Brigham Young kauban sa grupo sa mga Santos nga nagsaulog sa ika-10 nga anibersaryo sa ilang pag-abut sa Walog sa Salt Lake sa dihang nadawat niya ang kumpirmasyon sa nag-unang balita nga ang kasundalohan nagpadulong sa Siyudad sa Salt Lake.

Sa nangaging mga tuig, ang mga panaglalis ug walay klarong komunikasyon misangput sa pagsamot sa panagbingkil tali sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa mga opisyal sa gobyerno sa Estados Unidos. Ang mga Santos gusto nga madumala sa mga lider nga ilang kaugalingong gipili ug misalikway sa mga tinudlo sa federal nga dili nila susama og mga mithi, nga ang pipila mga malimbungon, dautan, ug imoral. Ang ubang mga opisyales sa federal nagtuo nga ang mga binuhatan ug kinaiya sa mga Santos nagpasabut nga mirebelde sila batok sa gobyerno sa Estados Unidos.

Ang Presidente sa Estados Unidos nga si James Buchanan mipadala sa gibana-bana nga 2,500 ka mga tropa ngadto sa Siyudad sa Salt Lake aron luwas nga makuyogan ang bag-ong gobernador ngadto sa Utah ug sa pagbuntog sa unsay iyang gituohan nga rebelyon taliwala sa mga Santos. Kini nga desisyon gihimo nga walay husto nga impormasyon mahitungod sa sitwasyon sa Utah (tan-awa sa Church History in the Fulness of Times Student Manual, 2nd ed. [manwal sa Church Educational System, 2003], 368–71).

Pagpangandam sa Pagpanalipod sa Teritoryo

Sa mga wali ngadto sa mga Santos, si Presidente Young ug ang ubang mga lider sa Simbahan mihulagway sa umaabut nga mga tropa isip mga kaaway. Nahadlok sila nga ang mga tropa mopapahawa sa mga Santos gikan sa Utah, sama kaniadto nga giabug sila gikan sa Ohio, Missouri, ug Illinois. Si Presidente Young, kinsa sulod sa katuigan mihangyo sa mga Santos sa pagtigom og mga lugas, mibag-o sa iyang mga instruksyon aron aduna silay pagkaon kon kinahanglan nilang molayas gikan sa mga tropa. Isip gobernador sa Teritoryo sa Utah, gisugo usab niya ang militia sa teritoryo sa pagpangandam sa pagpanalipod sa teritoryo.

Pakig-away sa Nagkuyog nga mga Karwahe sa mga Langyaw

Ang nagkuyog nga mga karwahe sa mga langyaw nga nagbiyahe padulong sa kasadpan gikan sa Arkansas ngadto sa California misulod sa Utah sa samang higayon nga ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nangandam sa pagpanalipod sa teritoryo batok sa umaabut nga mga tropa sa Estados Unidos. Ang ubang mga sakop sa nagkuyog nga mga karwahe nasagmuyo tungod kay sila naglisud sa pagpalit sa gikinahanglan kaayo nga mga lugas gikan sa mga Santos, kinsa gisugo sa pagtigom sa ilang lugas. Ang mga langyaw nagkabingkil usab sa mga Santos kinsa dili gusto nga ang daghang mga kabayo ug mga baka sa nagkuyog nga mga karwahe mohurot sa mga pagkaon ug tubig nga gikinahanglan sa mga Santos alang sa ilang kaugalingong kahayupan.

Ang panagbingkil midako sa Siyudad sa Cedar, ang katapusang puy-anan sa Utah sa dalan padulong sa California. Ang mga komprontasyon nahitabo tali sa pipila ka mga sakop sa nagkuyog nga mga karwahe ug sa pipila ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang pipila ka mga sakop sa nagkuyog nga mga karwahe nanghulga nga moapil sa nagsingabut nga mga tropa sa gobyerno batok sa mga Santos. Bisan tuod ang kapitan sa nagkuyog nga mga karwahe mibadlong sa iyang mga kauban tungod sa paghimo niini nga mga hulga, ang pipila ka mga lider ug lumulupyo sa Siyudad sa Cedar mikonsiderar sa mga langyaw isip mga kaaway. Ang kompaniya sa mga karwahe mibiya sa lungsod mga usa ka oras lamang sukad sa pag-abut, apan ang pipila sa mga lumulupyo ug mga lider sa Siyudad sa Cedar gustong mogukod ug mosilot sa mga tawo nga nakasilo kanila.

Pagpasamut sa Komprontasyon

Tungod kay kini nga mga Santos wala mosulbad sa ilang panagbingkil sa mga langyaw sumala sa pamaagi sa Ginoo, ang sitwasyon migrabe og maayo. Si Isaac Haight, ang mayor sa Siyudad sa Cedar, major sa militia, ug presidente sa stake, nangayo og pagtugot sa kumander sa militia, kinsa nagpuyo sa duol nga puy-anan sa Parowan, sa pagtawag sa militia aron sa pag-atubang sa mga nakasala gikan sa nagkuyog nga mga karwahe. Ang kumander sa militia, si William Dame, usa ka miyembro sa Simbahan, mitambag ni Isaac Haight sa pagbaliwala sa mga hulga sa mga langyaw. Imbis nga monunot niini nga tambag, si Isaac Haight ug ang ubang mga lider sa Siyudad sa Cedar nakahukom sa pag-agni sa pipila ka lokal nga mga Indian sa pag-ataki sa nagkuyog nga mga karwahe ug sa pagkawat sa ilang mga baka isip paagi sa pagsilot sa mga langyaw. Si Isaac Haight mihangyo ni John D. Lee, usa ka lokal nga miyembro sa Simbahan ug major sa militia, sa pagpangulo niini nga pag-ataki, ug ang duha nagplano nga ipasangil sa mga Indian kini nga buhat.

Pag-atake ngadto sa mga Langyaw

Si Isaac Haight mipresentar sa plano sa pag-ataki sa nagkuyog nga mga karwahe ngadto sa konseho sa lokal nga mga lider sa Simbahan, sa komunidad, ug sa militia. Ang ubang mga sakop sa konseho kusganong misupak sa plano ug nangutana ni Haight kon nagpakitambag ba siya ni Presidente Brigham Young mahitungod niini nga butang. Miingon nga wala niya buhata, si Haight miuyon sa pagpadala og mensahero, si James Haslam, ngadto sa Siyudad sa Salt Lake dala ang sulat nga nagpasabut sa sitwasyon ug nangutana kon unsay angay buhaton. Hinoon, tungod kay ang Siyudad sa Salt Lake gibana-bana nga mga 402 ka kilometro gikan sa Siyudad sa Cedar, magkinahanglan kini og usa ka semana nga paspas ug padayon nga pagsakay sa kabayo aron ang mensahero makaabut sa Siyudad sa Salt Lake ug mobalik sa Siyudad sa Cedar dala ang mga instruksyon ni Presidente Young.

Sa wala pa gayud mapadala ni Isaac Haight ang iyang sulat sa mensahero, si John D. Lee ug usa ka grupo sa mga Indian miatake sa kampo sa mga langyaw sa usa ka dapit nga gitawag og Mountain Meadows. Si Lee ang nangulo sa pag-ataki apan gitago niya ang iyang pagkatawo aron makita nga ang mga Indian lamang ang nalambigit. Pipila sa mga langyaw namatay o samaran, ug ang nahibilin nakig-away sa ilang mga tig-ataki, nga nakapugos ni Lee ug sa mga Indian sa pag-atras. Ang mga langyaw dali-daling mipalibut sa ilang mga karwahe ngadto sa usa ka lig-ong sirkulo, o koral, alang sa proteksyon. Duha ka dugang nga mga pag-ataki ang misunod atol sa lima ka adlaw nga pagliyok sa mga karwahe.

Sa usa ka higayon, ang mga sakop sa militia sa Siyudad sa Cedar nakamatikod sa duha ka langyaw nga tawo nga naa sa gawas sa koral sa karwahe. Ang mga sakop sa militia mipusil kanila, nga nakapatay sa usa. Ang laing tawo nakaikyas ug midala sa balita ngadto sa kampo sa mga karwahe nga ang puti nga mga tawo apil sa pag-ataki kanila. Kadtong miplano sa mga pag-ataki nasakpan na karon sa ilang pagpanglingla. Kon tugutan ang mga langyaw sa pagpadayon ngadto sa California, ang balita mokatap nga ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mao ang responsable sa pag-ataki sa mga karwahe. Ang mga nagkunsabo nahadlok nga kini nga balita makahatag og negatibong mga sangputanan sa ilang kaugalingon ug sa ilang katawhan.

Ang Masaker sa Mountain Meadows

Sa usa ka pagsulay nga mapugngan ang pagkaylap sa balita nga ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nalambigit sa pag-ataki sa nagkuyog nga mga karwahe, si Isaac Haight, John D. Lee, ug ang ubang lokal nga mga lider sa Simbahan ug sa militia miplano sa pagpatay sa tanan nga nahibilin nga mga langyaw gawas sa gagmayng mga bata. Nagsunod niini nga plano, si John D. Lee miduol sa mga langyaw ug miingon nga ang militia manalipod kanila gikan sa dugang nga mga pag-ataki pinaagi sa paggiya kanila nga luwas nga makabalik sa Siyudad sa Cedar. Samtang ang mga langyaw nanglakaw paingon sa Siyudad sa Cedar, ang mga sakop sa militia miatubang ug mipusil kanila. Ang pipila ka mga Indian nga gigamit sa mga lumulupyo daling nanggawas sa ilang mga gitaguan ug miapil sa pag-ataki. Sa gibana-bana nga 140 ka mga langyaw kinsa kabahin sa nagkuyog nga mga karwahe, 17 lamang ka gagmayng mga bata ang naluwas.

Duha ka adlaw human sa masaker, si James Haslam miabut sa Siyudad sa Cedar dala ang tubag ni Presidente Young, nga nagsugo sa lokal nga mga lider sa pagtugot sa mga karwahe nga mopadayon nga malinawon. “Sa dihang gibasa ni Haight ang mga pulong ni Young, mibakho siya sama sa usa ka bata ug igo lamang nakasulti sa mga pulong nga, ‘Ulahi na kaayo, ulahi na kaayo’” (Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, Sept. 2007, 20).

Makalilisang nga mga Sangputanan

Ang Masaker sa Mountain Meadows miresulta dili lamang sa kamatayon sa gibanabana nga mga 120 ka biktima, apan usab nakamugna kini og hilabihang pag-antus sa mga anak ug ubang mga paryente sa mga biktima. Ang ubang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mipapuyo sa mga anak sa mga langyaw kinsa nakalingkawas sa masaker. Pagka-1859, ang federal nga mga opisyal mikustodiya niining mga bataa ug miuli kanila ngadto sa mga paryente sa Arkansas. Ang mga Paiute Indian nag-antus usab tungod sa walay kaangayan nga pagbasol kanila sa krimen.

Ang mga Lider sa Simbahan Nasayud sa Masaker

“Bisan tuod si Brigham Young ug ang ubang mga lider sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake nakahibalo wala madugay human kini nahitabo, ang ilang pagsabut sa gidak-on sa pagkalambigit sa mga lumulupyo ug sa makalilisang nga mga detalye sa krimen anam-anam nga miabut paglabay sa panahon. Pagka-1859 ilang gi-release gikan sa ilang mga calling si stake president Isaac Haight ug ang ubang inila nga mga lider sa Simbahan sa Siyudad sa Cedar kinsa adunay parte sa masaker. Niadtong 1870 ilang gi-excommunicate si Isaac Haight ug si John D. Lee gikan sa Simbahan.

“Niadtong 1874 ang grand jury diha sa teritoryo pormal nga miakusar sa siyam ka mga lalaki tungod sa ilang parte sa masaker. Kadaghanan kanila giaresto sa katapusan, bisan kon si Lee lang ang nakasuhan, nakombikto, ug gipatay tungod sa krimen. Ang laing nakasuhan nga tawo nga nahimong ebidensya sa estado [boluntaryong mipamatuod ug mihatag og ebidensya batok sa ubang mga akusado], ug ang uban migahin og daghang katuigan nga nagtago-tago gikan sa balaod. Ang ubang mga sakop sa militia nga miapil sa masaker mipuyo sa nahibilin sa ilang kinabuhi dala ang grabeng kahasol sa tanlag ug nagbalik-balik nga makalilisang nga mga damgo sa unsay ilang nabuhat ug nakita” (Richard E. Turley Jr., “The Mountain Meadows Massacre,” Ensign, Sept. 2007, 20).

Ika-150 nga Anibersaryo sa Masaker sa Mountain Meadows

Si Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan miingon:

“Ang responsibilidad alang sa [Masaker sa Mountain Meadows] anaa sa lokal nga mga lider sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw diha sa mga rehiyon duol sa Mountain Meadows kinsa naghupot usab og mga posisyon sa gobyerno ug militar ug sa mga miyembro sa Simbahan nga naglihok ubos sa ilang direksyon. …

“… Ang ebanghelyo ni Jesukristo nga atong gitudlo, misaway sa linuog nga pagpatay sa mga lalaki, mga babaye, ug mga bata. Sa pagkatinuod, nag-awhag kini og kalinaw ug pagpasaylo. Ang nabuhat [diha sa Mountain Meadows] sa dugay nang panahon sa mga miyembro sa atong Simbahan nagrepresentar sa usa ka makalilisang ug dili madawat nga pagbiya sa Kristohanong pagtulun-an ug binuhatan. … Walay duda nga ang Balaan nga Kaangayan mopahamtang og tukma nga silot niadtong responsable sa masaker. …

“… Unta ang Dios sa Langit, nga kitang tanan Iyang mga anak, mopanalangin kanato sa pagpasidungog niadtong namatay dinhi pinaagi sa pagtanyag sa usag usa sa tiunay nga gugma ug sa diwa sa pagpasaylo nga gipakita sa Iyang Bugtong Anak” (“150th Anniversary of Mountain Meadows Massacre,” Sept. 11, 2007, mormonnewsroom.org/article/150th-anniversary-of-mountain-meadows-massacre).