Ang Pagkamartir ni Propeta Joseph Smith

Ang mga masinupakon sulod sa Simbahan ug mga kontra gawas sa Simbahan mipahinabo sa pagkamartir ni Propeta Joseph Smith ug sa iyang igsoon nga si Hyrum Smith. Ang ilang kamatayon midugang og gamhanan nga silyo sa ilang mga pagpamatuod mahitungod sa Basahon ni Mormon, Doktrina ug mga Pakigsaad, ug sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo. Ang usa ka pagtuon sa kinabuhi ug sa pagkamartir ni Propeta Joseph Smith makatabang sa mga estudyante sa pagkonsiderar sa daghang mga panalangin nga gihatag sa Ginoo kanila pinaagi sa pagpangalagad ni Propeta Joseph Smith, pinaagi kang kinsa Iyang gipahiuli ang Iyang ebanghelyo sa ulahing mga adlaw.

Background nga Basahunon

Thomas S. Monson, “Si Propeta Joseph Smith: Magtutudlo pinaagi sa Ehemplo,” Liahona, Nob. 2005, 67–70.
“The Martyrdom,” kapitulo 22 sa Church History in the Fulness of Times Student Manual, 2nd ed. (manwal sa Church Educational System, 2003), 273–85.
“Ang Pagkamartir: Ang Propeta Misilyo sa Iyang Pagpamatuod pinaagi sa Iyang Dugo,” kapitulo 46 sa Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith (2007), 641–54.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Doktrina ug mga Pakigsaad 135:4–5; 136:36–39

Ang mga kaaway nagtinguha sa pagpatay ni Joseph Smith

I-display ang usa ka litrato sa Carthage Jail. Ipasabut sa mga estudyante nga niadtong Hunyo 27, 1844, si Propeta Joseph Smith ug ang iyang igsoon nga si Hyrum, kinsa mao ang Patriarch sa Simbahan, gipatay sulod niini nga bilanggoan sa Carthage, Illinois. Si Joseph nag-edad og 38 anyos nianang higayuna, ug si Hyrum nag-edad og 44.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 136:36–39 samtang magsunod ang klase. Awhaga ang mga estudyante samtang magbasa sila sa pagtino kon giunsa pag-summarize sa Ginoo ang kinabuhi ni Joseph Smith ug ang buhat nga iyang gihimo. Dayon hisguti ang mosunod nga pangutana:

Giunsa paghulagway sa Ginoo ang kinabuhi ug buhat ni Propeta Joseph Smith? (Ang mga tubag sa mga estudyante mahimong maglakip sa mosunod nga kamatuoran: Si Joseph Smith mipahimutang sa pundasyon alang sa buhat sa Dios niini nga dispensasyon sa ebanghelyo. Si Propeta Joseph Smith inosente sa panahon sa iyang kamatayon, ug matinud-anon niyang gituman ang misyon nga gihatag sa Dios kaniya.)

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa pipila sa mga impluwensya nga misangput sa kamatayon sa Propeta, sultihi sila nga ang mga Santos nagpuyo sa kalinaw diha sa estado sa Illinois sulod sa mga tulo ka tuig, apan nianang 1842, nakasinati na usab sila og oposisyon. Ang mga kontra sa Simbahan naglakip sa mga lumulupyo sa Illinois kinsa nahadlok sa politikal nga impluwensya sa mga Santos. Ang uban nasina sa ekonomikanhong pagtubo sa Nauvoo ug nanghinaway sa gahum sa gobyerno ug militia sa siyudad sa Nauvoo. Ang pipila nasayop sa pagsabut sa pipila ka talagsaon nga Mormon nga mga doktrina ug mga binuhatan. Ang mga masinupakon sulod sa Simbahan ug mga kontra gawas sa Simbahan naghiusa sa ilang mga paningkamot sa pagpakig-away batok sa Propeta ug sa Simbahan.

Pag-apud-apod og kopya sa handout nga makita sa katapusan niini nga leksyon ngadto sa matag estudyante. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa seksyon nga giulohan og “Oposisyon sa Propeta ug sa Simbahan.”

Ipasabut nga sumala sa mga balaod nga gipatuman sa panahon sa kamatayon sa Propeta, walay balaod nga nasupak kon gub-on ang usa ka imprintahanan [printing press]. I-display ang mosunod nga pamahayag ni Elder Dallin H. Oaks, sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Ang kausaban sa Konstitusyon sa Estados Unidos nga naggarantiya sa kagawasan sa press aron sa pagpanalipod batok sa mga buhat sa gobyerno sa siyudad ug estado wala gisagop hangtud 1868, ug wala kini gipatuman isip federal nga balaod hangtud 1931. … Kinahanglang hukman nato ang mga binuhatan sa atong katigulangan base sa mga balaod ug mga sugo ug mga sirkumstansya sa ilang panahon, dili sa atoa” (“Joseph, the Man and the Prophet,” Ensign, Mayo 1996, 72).

Nganong importante mang hinumduman ang katapusang sentence sa pamahayag sa ni Elder Oaks samtang atong ikonsiderar ang mga binuhatan sa unang mga lider sa Simbahan? (Mahimo nimong ipasabut nga kadaghanan sa mga sakop sa konseho sa siyudad sa Nauvoo mga miyembro sa Simbahan, apan milihok sila ubos sa ilang kapasidad isip pinili nga mga sulugoong pampubliko sa diha nga gimando nila ang pagguba sa imprintahanan. Ang Simbahan isip usa ka organisasyon wala molihok batok sa imprintahanan, apan ang city council milihok aron sa “paghunong sa … kasamok” [diha sa History of the Church, 6:432]).

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa seksyon sa handout nga giulohan og “Si Joseph ug Hyrum Giakusahan og Bakak.” Hangyoa ang laing estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 135:4. Dapita ang klase sa pagsunod, nga mangita sa panagna nga gihimo ni Joseph Smith samtang mibiyahe siya padulong sa Carthage.

Bisan tuod ang matag mortal dili hingpit, unsa kaha ang gikinahanglan aron ang tawo makabaton og “tanlag nga walay sala ngadto sa Dios, ug ngadto sa tanan nga mga tawo”? (D&P 135:4).

Ipasabut nga samtang si Hyrum Smith nangandam sa pag-adto sa Carthage Jail, gibasa niya ang Ether 12:36–38 ug dayon gikulob ang pahina. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 135:5, nga maoy usa ka direkta nga pagkutlo niini nga mga bersikulo gikan sa Ether, samtang mosunod ang klase. Dapita ang mga estudyante sa pagkonsiderar nganong makahuluganon kang Hyrum kini nga tudling sa kasulatan. Mahimo nimong isugyot sa mga estudyante nga markahan nila ang bisan unsang mga pulong nga makahuluganon kanila.

Unsa kaha nga pihong mga pulong niini nga mga bersikulo gikan sa basahon ni Ether ang makahuluganon ngadto ni Hyrum samtang nag-atubang siya og pagkabilanggo ug posibleng kamatayon?
Unsa kaha ang gipasabut sa mosunod nga mga pulong: “Ang tanan nga mga tawo masayud nga ang akong mga saput walay lama sa inyong dugo”? (Ikonsiderar ang pagpa-cross-reference sa mga estudyante sa bersikulo 5 ngadto sa Jacob 1:19 ug Mosiah 2:27 aron sa pagdiskubre sa kahulugan niini nga mga pulong. Ang pagkat-on sa pag-cross-reference sa usa ka kasulatan ngadto sa ubang mga kasulatan nga naghatag og dugang nga panabut maoy usa ka importanting kahanas sa pagtuon sa kasulatan.)

Hangyoa ang mga estudyante sa pagkonsiderar kon unsa kaha ang gibati ni Joseph ug Hyrum nga nasayud nga natuman na nila ang ilang mga calling ug mga buluhaton gikan sa Dios sa labing maayo nilang mahimo.

Unsay atong makat-unan gikan sa mga ehemplo ni Joseph ug Hyrum Smith nga makatabang kanato sa pagtuman sa mga responsibilidad nga atong madawat gikan sa Dios?

Doktrina ug mga Pakigsaad 135:1–3, 6–7

Pagkamartir didto sa Carthage Jail ug mga pasidungog kang Joseph Smith

Hangyoa ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa ulohan sa seksyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad 135. (Mahimo nimong ipasabut nga ang kalainan tali niini nga ulohan sa 1981 ug 2013 nga mga edisyon sa mga kasulatan nagpakita og bag-ong kahibalo.) Dapita ang pipila ka mga estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 135:1–2 ug ang seksyon sa handout nga giulohan og “Pagkamartir didto sa Carthage Jail.” Hangyoa ang klase sa pagsunod samtang mobasa kini nga mga estudyante.

Unsa kaha ang gipasabut sa mga pulong nga “aron sa pagsilyo sa pagpamatuod niini nga basahon ug sa Basahon ni Mormon”?

Samtang ang mga estudyante mopaambit sa ilang mga hunahuna, ikonsiderar ang pagsulat sa mosunod nga kahulugan diha sa pisara: ang “pagsilyo” mao ang permanente nga pag-establisar sa usa ka butang, sama sa usa ka pagpamatuod. Mahimo nimong isugyot nga isulat sa mga estudyante kini nga kahulugan diha sa ilang mga kasulatan tupad sa bersikulo 1.

Hangyoa ang mga estudyante nga hilum nga mobasa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 135:3, 6–7, nga mangita sa pipila ka mga kamatuoran nga atong makat-unan gikan niini nga pahibalo sa pagkamartir ni Joseph ug Hyrum Smith.

Unsa nga mga kamatuoran ang inyong nakat-unan gikan niini nga pahibalo sa pagkamartir ni Joseph ug Hyrum Smith? (Ang mga estudyante mahimong motino og daghang kamatuoran, lakip ang mosunod: Mas daghan og nahimo si Joseph Smith alang sa kaluwasan sa mga tawo niining kalibutan kay ni bisan kinsang tawo gawas ni Jesukristo. Ang Basahon ni Mormon ug ang Doktrina ug mga Pakigsaad gipatungha alang sa kaluwasan sa kalibutan.)
Sa unsang piho nga mga paagi kaha nga malahi ang inyong kinahuhi nga wala ang pangalagad ni Propeta Joseph Smith?

Hangyoa ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa pamahayag gikan ni Elder Dallin H. Oaks nga makita diha sa seksyon sa handout nga giulohan og “Mga Pasidungog kang Propeta Joseph Smith.”

Nganong importanting mahibalo nga ang suod nga mga kauban ni Joseph Smith mikonsiderar kaniya nga usa ka propeta ug usa ka “dungganon, mahiyason nga tawo”?

Tapusa pinaagi sa pagpangutana sa mga estudyante kon aduna ba kanilay gustong mopaambit sa ilang pagpamatuod mahitungod ni Joseph Smith. Awhaga ang mga estudyante sa pagpangita og mga oportunidad sa mosunod nga pipila ka adlaw sa pagpaambit sa uban sa ilang pagpamatuod ni Propeta Joseph Smith ug sa iyang tahas sa pagpahiuli sa ebanghelyo ni Jesukristo.

Mga Basahunon sa Estudyante

Doktrina ug mga Pakigsaad 135:1–7; 136:36–39.
Thomas S. Monson, “Si Propeta Joseph Smith: Magtutudlo pinaagi sa Ehemplo,” Liahona, Nob. 2005, 67–70.
“The Martyrdom,” kapitulo 22 sa Church History in the Fulness of Times Student Manual, 2nd ed. (manwal sa Church Educational System, 2003), 273–85.

Ang Pagkamartir ni Propeta Joseph Smith

Mga Pundasyon sa Pagpahiuli—Leksyon 22

Oposisyon sa Propeta ug sa Simbahan

Niadtong Hunyo 1844, ang kasilag batok sa Simbahan misamot pag-ayo. Ang ubang mga lumulupyo sa Illinois naghisgot sa pag-abug sa mga Santos gikan sa estado, samtang ang uban nagplano sa pagpatay sa Propeta. Ang uban niadtong nagkunsabo batok sa Propeta ug sa Simbahan mao ang kanhi mga miyembro sa Simbahan kinsa mi-apostasiya. Niadtong Hunyo 7, 1844, si William Law, kinsa nakaserbisyo isip Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, ug ang uban nga mga mi-apostasiya miimprinta sa unang isyu sa usa ka pamantalaan nga gitawag og ang Nauvoo Expositor. Sa pagpaningkamot nga maglagot ang publiko batok sa Propeta ug sa Simbahan, kini nga mga tawo migamit niini nga pamantalaan aron sa pagdaot ni Joseph Smith ug sa ubang mga lider sa Simbahan. Si Joseph Smith, naglihok isip mayor sa Nauvoo, ug ang kadaghanan sa konseho sa siyudad sa Nauvoo nakaamgo nga ang makapalagot nga pamantalaan moresulta sa pag-atake sa manggugubot nga panon batok sa siyudad. Ilang gideklarar ang pamantalaan nga usa ka samok sa publiko ug mimando nga ang Nauvoo Expositor nga imprintahanan gub-on.

Si Joseph ug Hyrum Giakusahan og Bakak

“Agi og resulta sa [pagguba sa Nauvoo Expositor] nga gihimo sa mayor ug sa konseho sa siyudad, ang mga awtoridad sa Illinois mihimo og mga pasangil nga walay basihan sa kagubot batok sa Propeta, sa iyang igsoon nga si Hyrum, ug sa ubang mga opisyales sa siyudad sa Nauvoo. Ang gobernador sa Illinois, si Thomas Ford, mimando sa katawhan sa pag-atubang sa bista didto sa Carthage, Illinois, ang dapit sa sibil nga administrasyon, ug misaad kanila og proteksyon. Si Joseph nasayud nga kon siya moadto sa Carthage, ang iyang kinabuhi mamiligro gayud gikan sa mga manggugubot kinsa naghulga kaniya.

“Nagtuo nga sila lamang ang gikinahanglan sa manggugubot, si Joseph ug Hyrum nakahukom nga mobiya ngadto sa Kasadpan aron pagpreserbar sa ilang mga kinabuhi. Pagka Hunyo 23, gilabang nila ang Suba sa Mississippi, apan wala madugay nianang adlawa, ang mga kaigsoonan gikan sa Nauvoo nakakita sa Propeta ug giingnan siya nga ang mga tropa moilog sa siyudad kon dili siya mosurender ngadto sa mga awtoridad sa Carthage. Kini giuyonan sa Propeta nga buhaton, sa panghinaut aron pagtagbaw sa gobyerno ug sa mga manggugubot. Pagka Hunyo 24, si Joseph ug Hyrum Smith nanamilit sa ilang mga pamilya ug misakay kuyog sa lain pang mga opisyales sa siyudad sa Nauvoo ngadto sa Carthage, boluntaryo nga mitahan sa ilang mga kaugalingon sa mga opisyales sa Carthage pagka sunod nga adlaw. Human ang managsoon gibuhian tungod sa piyansa alang sa nag-una nga pasangil, gipasanginlan sila og usa ka sayop nga pasangil nga sila nagluib sa gobyerno batok sa estado sa Illinois, gidakop, ug gipriso sa Bilanggoan sa Carthage aron maghulat sa husay. Sila si Elder John Taylor ug Willard Richards, mao lang ang mga sakop sa Napulog Duha kinsa wala magserbisyo og misyon, miboluntaryo nga motipon kanila” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 642).

Pagkamartir didto sa Carthage Jail

Atol sa adlaw sa Hunyo 27, 1844, usa ka bisita mihatag ni Joseph og revolver. Samtang misulay ang manggugubot nga panon sa pagsulod sa kwarto diin gipriso ang Propeta ug ang ubang mga lalaki, si Hyrum gipusil patay, nga naningkamot sa pagdepensa sa tanan nga anaa sa kwarto. Milukso si Joseph padulong sa pultahan ug mipagawas sa iyang kamot sa pagpabuto sa pistola padulong sa pasilyo. Tulo ra sa mga bala ang mibuto, nga nakaangol sa pipila ka mga sakop sa manggugubot nga panon. Ang manggugubot nga panon mipalusot dayon sa ilang mga pusil diha sa wala kaayo masirad-i nga pultahan, ug si John Taylor misulay sa pagbunal sa mga sumbuhan sa ilang mga pusil gamit ang sungkod.

Samtang misamot ang panag-away diha sa pultahan, si John Taylor misulay sa pag-eskapo sa kwarto agi sa bintana. Sa iyang pagsulay og lukso pagawas sa bintana, napusilan siya sa iyang paa gikan sa tawo diha sa pultahan ug napusilan usab siya sa usa ka tawo gikan sa gawas. Natumba siya sa salog, ug samtang misulay sa pagpasok ilawom sa katre duol sa bintana, grabe siyang nasamdan sa tulo pa ka pagpusil. Sa kasamtangan, samtang ang mga pusil gipalusot diha sa pultahan, si Willard Richards misugod sa pagpamunal niini gamit ang sungkod.

Si Joseph Smith dayon nakahukom nga mosulay sa pag-eskapo agi sa mao gihapon nga bintana. Samtang si Willard Richards padayon nga nagpugong sa manggugubot nga panon diha sa pultahan, ang Propeta milukso padulong sa abli nga bintana. Sa pagbuhat niya niini, naigo siya sa mga bala gikan sa sulod ug sa gawas sa bilanggoan. Nahulog siya pagawas sa bintana, nga nagsyagit, “O Ginoo, akong Dios!” ug nahagba sa yuta sa ubos. Ang mga sakop sa manggugubot nga panon nga anaa sa sulod sa bilanggoan dali nga migawas aron sa pagsiguro sa ilang kaugalingon nga patay na si Joseph. Bisan og walay mga miyembro sa Simbahan nga nagpadulong sa Carthage, dunay tawo nga misinggit, “Ang Mormons nagpadulong!” ug ang tibuok panon sa manggugubot nanagan.

Mga Pasidungog kang Propeta Joseph Smith

Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles miingon:

“Ang mga tawo kinsa nakaila og maayo kang Joseph ug labing duol kaniya diha sa pagpangulo sa Simbahan nahigugma ug mipaluyo kaniya isip propeta. Ang iyang igsoong si Hyrum mipili nga mamatay diha sa iyang kiliran. Si John Taylor, nga uban usab kaniya sa dihang gipatay siya, miingon: ‘Mopamatuod ko sa atubangan sa Dios, mga anghel, ug mga tawo, nga siya usa ka maayo, dungganan, mahiyason nga tawo … —nga walay ikasaway sa iyang pangpribado ug pangpubliko nga kinaiya—ug nga siya nagpakabuhi ug namatay isip usa ka tawo sa Dios’ (The Gospel Kingdom [1987], 355; tan-awa usab sa D&P 135:3). Si Brigham Young mideklarar: ‘Nagtuo ko nga walay tawo nga nagpuyo sa yuta nga mas nakaila [kang Joseph Smith] kay kanako; ug maisugon akong mosulti nga, gawas ni Jesukristo, walay mas maayo nga tawo nga nakapuyo sukad o karon nagpuyo dinhi sa yuta’ [Discourses of Brigham Young, sel. John A. Widtsoe (1954), 459]” (“Joseph, the Man and the Prophet,” Ensign, Mayo 1996, 73).