‘Inisititiuti
Lēsoni 26 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Hoko ʻo Hangē Ange ko Sīsū Kalaisí


“Lēsoni 26 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Hoko ʻo Hangē Ange ko Sīsū Kalaisí,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (2023)

“Lēsoni 26 Naunau Teuteu ki he Kalasí,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó

ʻĪmisi
ʻOku tokoni ʻa Sīsū Kalaisi ki ha taha ʻoku faingataʻaʻia

Lēsoni 26 Naunau Teuteu ki he Kalasí

Ko e Hoko ʻo Hangē Ange ko Sīsū Kalaisí

Lolotonga e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he matelié, “naʻá Ne kōlenga ʻa e taha kotoa ke muimui ange ʻi Heʻene sīpingá” (“Ko e Kalaisi Moʻuí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau ʻAposetoló,” ChurchofJesusChrist.org). Ko e fāifeinga ke muimui ki he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí pea hoko ʻo hangē ange ko Iá, ko ha fononga ia ʻi he moʻuí kotoa. ʻOku tau toki fakahoko māmālie pē ia ʻi he tokoni ʻa e Fakamoʻuí (vakai, Molonai 10:32). ʻI hoʻo ako ʻa e naunau ʻi he lēsoni ko ʻení, fakakaukau ki he meʻa te ke lava ʻo fai ke toe fakamātoato ange ai hoʻo feinga ke hangē ko e Fakamoʻuí.

Konga 1

Ko e faʻahinga tokotaha fēfē nai ʻe finangalo e ʻEikí ke u aʻusiá?

Hili pē ha taimi nounou mei he ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he lotolotonga ʻo e kau Nīfaí mo e kau Leimaná, naʻe hā ʻa Sīsū Kalaisi ki Heʻene kau ākonga ʻe toko hongofulu mā ua ne toki ui foʻoú. Naʻá Ne akoʻi lahi ange kiate kinautolu ʻEne ongoongoleleí mo fakahinohinoʻi kinautolu fekauʻaki mo honau ngaahi fatongiá (vakai, 3 Nīfai 27:13–26). Naʻe folofola leva ʻa e Fakamoʻuí ʻo pehē: “Ko ia, ko e hā ʻa e anga ʻoku taau mo kimoutolú? Ko e moʻoni ʻoku ou pehē kiate kimoutolu, ke mou hangē pē ko aú” (3 Nīfai 27:27).

ʻĪmisi
Ko Kalaisi mo e Kau Ākonga Nīfai ʻe Toko Tolú, tā ʻe Gary L. Kapp

ʻOku ʻoatu ʻa e fakaafe ko ʻeni ke “hoko” ʻo hangē ko e Fakamoʻuí ki he kau ākonga kotoa pē. Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
ʻEletā Dale G. Renlund

ʻI heʻetau fili ke papitaisó, ʻoku tau kamata leva ke toʻo kiate kitautolu ʻa e huafa ʻo Sīsū Kalaisí pea fili ke ʻiloʻi ʻoku tau kau fakataha mo Ia. ʻOku tau tukupā ai ke hoko ʻo hangē ko Iá pea fakatupulaki ʻa Hono ngaahi ʻulungāngá. (“Tukupā Taʻeueʻia kia Sīsū Kalaisi,” Liahona, Nōvema 2019, 23)

Tuku ha kiʻi taimi ke fakalaulauloto ai ki ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻulungaanga ʻo e Fakamoʻuí. ʻE ala tokoni ke mamata ʻi he vitiō “Christlike Attributes” (2:53).

Ko e fakapapau ke hoko ʻo hangē ko e Fakamoʻuí ʻoku ope atu ia ʻi heʻetau ʻilo pē fekauʻaki mo Iá. Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni Dallin H. Oaks

ʻI heʻene tuʻu fehangahangai mo e ngaahi kautaha ʻo e māmaní, ʻa ia ʻoku akoʻi kitautolu ke ʻilo ha meʻá, ʻoku fakatukupaaʻi kitautolu ʻe he ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisí ke tau aʻusia ha meʻa. …

Ko e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ko ha palani ia ʻokú ne fakahā mai kiate kitautolu ʻa e founga ke tau [aʻusia] ai e tuʻunga ʻoku finangalo ʻa ʻetau Tamai Hēvaní ke tau aʻusiá. (“The Challenge to Become,” Ensign, Nov. 2000, 32)

Naʻe pehē ʻe Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni fekauʻaki mo ʻetau feinga ke hoko ʻo hangē ko e Fakamoʻuí:

ʻĪmisi
Palesiteni Ezra Taft Benson

Ko e tangata [pe fefine] ko ia ʻoku maʻongoʻonga mo mohu tāpuekina mo fiefia tahá ʻa ē ʻoku ofi taha ʻene moʻuí ki he sīpinga ʻa Kalaisí. ʻOku ʻikai kaunga ʻa e meʻá ni ki he tuʻumālie, mālohi mo e fakaʻapaʻapa ʻa e māmaní. Ko e sivi moʻoni ʻo e tuʻunga leleí, mohu tāpuekiná mo e fiefiá ko e anga e ofi ha moʻui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. Ko Ia ʻa e hala totonú, moʻoni kakató, mo e moʻui mahutafeá. (“Jesus Christ—Gifts and Expectations,” Ensign, Dec. 1988, 2)

ʻĪmisi
talanoa ʻa e kau faifekaú mo ha tokotaha toulekeleka
ʻĪmisi
fakaʻilonga, aleaʻi

Aleaʻi ke Teuteu ki he Kalasí

Fakakaukau ki ha taha ʻokú ke ʻilo ʻoku hoko ko ha sīpinga ʻo ha taha anga faka-Kalaisi. Fakakaukau ke ke fetuʻutaki kiate kinautolu pea fehuʻi ange pe kuo tāpuekina fēfē nai kinautolu ʻi heʻenau feinga ke faʻifaʻitaki ʻenau moʻuí ki he Fakamoʻuí.

Konga 2

Ko e hā te u lava ʻo fai ke u hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí?

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Sikoti D. Uaitingi ʻo e Kau Fitungofulú fekauʻaki mo e founga ʻo e hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí:

ʻĪmisi
ʻEletā Scott D. Whiting

ʻOku lelei ke maʻu ha mahino ki he fekau ke hangē pē ko Iá, ka ʻoku fie maʻu ke ʻalu fakataha ʻa e mahino ko iá mo ha holi moʻoni ke liliu kitautolu, ʻi he foʻi sitepu ʻe taha he taimi, ke ikunaʻi ʻa e tangata fakakakanó. Ke fakatupulaki ʻa e loto-holi ko iá, kuo pau ke tau ʻiloʻi ko hai ʻa Sīsū Kalaisi. Kuo pau ke tau ʻilo ha meʻa kau ki Hono ʻulungāngá, pea tau fekumi ki Hono ʻulungāngá ʻi he folofolá, ngaahi ouau moihuú, mo e ngaahi potu toputapu kehé. ʻI he fakaʻau ke tau ʻilo lahi ange kiate Iá, te tau fakatokangaʻi leva ʻoku maʻu ʻe he niʻihi kehé ʻa Hono ngaahi ʻulungāngá. ʻE poupouʻi ʻe he meʻá ni kitautolu ʻi heʻetau feingá, he kapau ʻoku lava ʻe he niʻihi kehé ke maʻu ha konga ʻo Hono ʻulungāngá, te tau lava foki mo kitautolu ʻo maʻu ia. (“Hoko ʻo Hangē Ko Iá,” Liahona, Nōvema 2020, 13)

Hangē ko e akonaki ʻa ʻEletā Uaitingí, te tau lava ʻo maʻu ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻo Sīsū Kalaisí ʻi he ngaahi folofolá (hangē ko ʻení, vakai, Mātiu 5:3–11; ʻAlamā 13:28; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 4:5–7). Naʻe akoʻi foki ʻe he ʻAposetolo ko Pitá ʻe lava ke tau maʻu e “anga faka-ʻOtua” ʻo e Fakamoʻuí ʻo fakafou ʻi Hono “mālohi faka-ʻOtuá” (2 Pita 1:3, 4).

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e 2 Pita 1:4–8, pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi ʻulungaanga fakalangi te tau lava ʻo maʻu mo fakatupulaki ʻi he tokoni ʻa e Fakamoʻuí. (Vakai ki he konga “Fie Ako Lahi Ange?” ki ha ngaahi fakakaukau lahi ange.)

Mahalo te ke ongoʻi lōmekina pe loto-foʻi he taimi ʻe niʻihi ʻi hoʻo fakafehoanaki koe ki he Fakamoʻuí. ʻI he ngaahi taimi peheé, manatuʻi naʻa mo e Fakamoʻuí “naʻe ʻikai te ne maʻu mei he fonú ʻi he kamataʻangá, ka naʻá ne maʻu ʻa e ʻaloʻofa hoko mo e ʻaloʻofa (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:12). Te ke lava ʻo maʻu ʻa e fiefia ʻi he fakalakalaka māmālié.

Manatuʻi he ʻikai ke ke lava ʻo fakahoko toko taha ʻeni. Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa, lolotonga ʻene hoko ko ha tokoni ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí, ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni Dieter F. Uchtdorf

Ko e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisí ko ha ngaahi meʻafoaki kinautolu mei he ʻOtuá. He ʻikai lava ke fakatupulaki kinautolu taʻe-kau ai ʻEne tokoní.

ʻOku foaki taʻe-totongi mai ʻa e tokoni ko ia ʻe taha ʻoku tau fie maʻu kotoá ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. ʻOku ʻuhinga ʻa e tui kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí, ki he falala kakato kiate Ia—falala ki Hono mālohí, potó, mo e ʻofa taʻe-fakangatangatá. … ʻI heʻetau feinga ke tatau ange mo e Fakamoʻuí, ʻe fie maʻu ke tau [toe vakavakaiʻi maʻu pē ʻetau moʻuí pea] falala ki he ngaahi ʻulungaanga lelei ʻo Sīsū Kalaisí mo e ngaahi tāpuaki ʻo ʻEne Fakaleleí, ʻo fou ʻi he hala ʻo e fakatomala moʻoní. (“Hoko ʻo Hangē ko Sīsū Kalaisí,” Liahona, Sānuali 2009, [00])

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ʻi he Teuteu ki he Kalasí

Ko e hā ha ngaahi faingataʻa kuó ke aʻusia, pe te ke aʻusia, ʻi hoʻo feinga ke fakatupulaki e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisí? ʻE tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he ʻEikí, pe kuó Ne tokoniʻi fēfē nai koe, ke ke hoko ʻo hangē ange ko Iá?

Konga 3

Ko e fē ʻa e ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻe finangalo e ʻEikí ke u tokanga taha ki hono fakatupulakí?

ʻI hoʻo fakakaukau ki he ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻokú ke fie fakatupulakí, feinga ke ʻiloʻi ho ngaahi mālohingá mo e vaivaí. Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi ʻekitivitī ako ko ʻení ke ʻiloʻi ʻa e ʻulungaanga ʻokú ke fie tokanga taha ki ai he taimi ní.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti

Lekooti Hoʻo Ngaahi Fakakaukaú

  1. Feinga ke ʻiloʻi ha ʻulungaanga ke fakatupulaki. Fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu ha ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻe finangalo e ʻEikí ke ke fakatupulaki lahi angé. Mahalo ʻe tokoni ke ke fakakakato e “ʻEkitivitī ki he ʻUlungāngá” ʻoku maʻu ʻi he Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí: Ko ha Fakahinohino ki he Ngāue Fakafaifekaú ([2004], 150).

  2. Ako mei he Fakamoʻuí. Fakakaukau ki he founga ʻoku fakafōtunga ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ʻulungaanga kuó ke fili ke ngāueʻí. Te ke lava ʻo maʻu mo lau fekauʻaki mo ha sīpinga ʻo e ʻulungaanga ko ʻení ʻi he folofolá. ʻI hoʻo fakakaukau ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí, lekooti e meʻa ʻokú ke akó.

  3. Feinga ke ʻiloʻi ha sīpinga fakaeonopooni. Fakakaukau ki ha taha ʻokú ke ʻilo ʻokú ne fakafōtunga ʻa e ʻulungaanga kuó ke fili ke ngāueʻí. Fakakaukau ke talanoa mo e tokotaha ko iá pea ako ʻa e meʻa kuó ne tokoniʻi ia ke fakatupulaki ʻa e ʻulungaanga ko ʻení. Hiki e ngaahi ongo mo e ngaahi fakakaukau ʻokú ke maʻú.

Mateuteu ke vahevahe ha meʻa ʻokú ke ako mei he aʻusia ko ʻení lolotonga e kalasí.

ʻI he hokohoko atu hoʻo ngāue ke fakatupulaki e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisí, toutou vakaiʻi maʻu pē hoʻo fakalakalaká. ʻOua naʻá ke fakafehoanaki koe mo e niʻihi kehé. Fiefia ʻi he fanga kiʻi lavameʻa īkí. Ako mei hoʻo ngaahi fehalaākí. Falala ʻe ʻomi ʻe he Fakamoʻuí ha tokoni mo ha mālohi ʻi hoʻo fāifeinga ke hoko ʻo hangē ange ko Iá.

ʻĪmisi
fakaava ʻe ha talavou ha matapā ki ha fefine mo ha kiʻi tamasiʻi