‘Inisititiuti
Lēsoni 25 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Fāifeinga ke Hoko ko ha Ākonga Faivelenga ʻa Sīsū Kalaisí


“Lēsoni 25 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Fāifeinga ke Hoko ko ha Ākonga Faivelenga ʻa Sīsū Kalaisí,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá – Naunau ʻa e Faiakó (2023)

“Lēsoni 25 Naunau Teuteu ki he Kalasí,” Ko Sīsū Kalaisi mo ʻEne Ongoongolelei Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó

ʻĪmisi
ko e akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá

Lēsoni 25 Naunau Teuteu ki he Kalasí

Ko e Fāifeinga ke Hoko ko ha Ākonga Faivelenga ʻa Sīsū Kalaisí

ʻOku tau maʻu ha faingamālie ʻi he ʻaho kotoa pē ke tauhi ʻetau fuakava ʻi he papitaisó ʻaki ʻetau hoko ko ha ākonga moʻoni ʻa Sīsū Kalaisi. ʻI heʻetau hoko ko ʻEne kau ākongá, ʻoku tau tukupā ai ke muimui ki he Fakamoʻuí pea moʻui ʻo fakatatau mo ʻEne ngaahi akonakí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 41:5). Meʻamālié, ko e tuʻunga fakaākongá ʻoku ʻikai ko ha lova pe ko ha feʻauhi. Ka ko ha fononga ia ʻi he moʻuí kotoa ʻoku tau fakahoko ʻi he poupou ʻa Sīsū Kalaisi mo e kau ākonga kehé (vakai, Mōsaia 18:8–10). ʻI hoʻo ako ʻa e ngaahi moʻoni ʻoku akoʻi ʻi he ʻiuniti fakaʻosí ni, fakakaukau ki he tokoni mo e ngaahi tāpuaki te ke lava ʻo maʻu ʻi hoʻo fāifeinga ke hoko ko ha ākonga faivelenga ʻa Sīsū Kalaisí.

Konga 1

Ko e hā te u lava ʻo ako fekauʻaki mo e tuʻunga fakaākongá mei he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí?

Ko e ākongá ko ha tokotaha muimui mateaki. Pea ʻoku ʻikai ha taha te ne fakatātaaʻi lelei ʻa e tuʻunga fakaākongá ʻo hangē ko Sīsū Kalaisí. Ko hono tuʻunga fakaākongá ʻi Heʻene muimui ki he finangalo ʻo ʻEne Tamaí mo ʻEne ʻofa ki he niʻihi kehé ko ha sīpinga fakaʻofoʻofa ia kiate kitautolu. ʻI ha ngaahi houa siʻi kimuʻa pea mamahi ʻa e Fakamoʻuí ʻi he Ngoue ko Ketisemaní ke fakahoko e finangalo ʻo ʻEne Tamaí, naʻá Ne kiʻi taimi ke fufulu fakalelei e vaʻe ʻo ʻEne kau ʻAposetoló. Naʻe fakamatalaʻi e meʻá ni ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
ʻEletā Jeffrey R. Holland

ʻI hono teuteuʻi e ʻohomohe toputapu ʻo e Lakaatu fakaʻosi ko iá, naʻe lōmekina ʻa Sīsū ʻe he ngaahi ongo mālohi mo mafatukituki. Ko ia pē naʻá ne ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku toka mei muʻá. …

ʻI he lotolotonga ʻo e maʻu meʻatokoni ko ʻení mo e ngaahi fakakaukau peheé, naʻe tuʻu fakalongolongo ʻa Kalaisi, kuo nonoʻo ia ʻo hangē ko ha pōpula pe taimaioʻeikí, pea tūʻulutui ke fufulu e vaʻe ʻo e Kau ʻAposetoló. … Naʻá Ne fai ia ʻo aʻu ki he houa fakaʻosí—pea mahulu ai—ke hoko ko ʻenau tamaioʻeiki. (“He Loved Them unto the End,” Ensign, Nov. 1989, 25)

ʻĪmisi
ko e fufulu ʻe Sīsū ʻa e vaʻe ʻo Pitá

Hili e ngāue toputapu ko ʻení, naʻe akoʻi ʻe Sīsū ki Heʻene kau ʻAposetoló ʻa e ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tataki kotoa ai kitautolu ʻi heʻetau feinga ke hoko ko ʻEne kau ākongá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e Sione 13:14–17, 34–35; 14:15, pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e meʻa ʻokú ke ako fekauʻaki mo e hoko ko ha ākonga ʻa Sīsū Kalaisí.

Naʻe pehē ʻe Sisitā Silivia H. ʻOloleti, ko ha tokoni kimuʻa ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Fineʻofá:

ʻĪmisi
Sisitā Silvia H. Allred

[Kuo pau] ke tau feʻofaʻaki mo fetokoniʻaki. Ko e uho moʻoni ʻeni ʻo e tuʻunga fakaākonga ʻi he Siasi moʻoni ʻo Sīsū Kalaisí. (“Ko e Uho ʻo e Tuʻunga Fakaākongá,” Liahona, Mē 2011, 84)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ʻi he Teuteu ki he Kalasí

Fakakaukau ki ha taha mei he folofolá pe mei hoʻo moʻuí ʻokú ne fakatātaaʻi ʻa e uho ʻo e tuʻunga fakaākongá. Teuteu ke vahevahe hoʻo sīpingá ʻi he kalasí.

Konga 2

Ko e hā ʻe ala fie maʻu meiate au ʻi heʻeku hoko ko ha ākonga ʻa Sīsū Kalaisí?

Naʻe fokotuʻu ʻe Sīsū ʻa e tuʻunga moʻui ko ʻení ki he tuʻunga fakaākongá: “Kapau ʻe muimui ha taha kiate au, tuku ke liʻaki ia ʻe ia, pea toʻo hake ʻene ʻakau mafasiá ʻi he ʻaho kotoa pē, pea muimui ʻiate au” (Luke 9:23). Naʻá Ne fakamatala ʻo pehē, “Ko e meʻa ke toʻo hake ai ʻe ha tangata ʻa hono kolosí, ko ʻene fakafisi ia mei he anga taʻe faka-ʻOtua kotoa pē, mo e holi kovi fakamāmani kotoa pē, pea tauhi ʻeku ngaahi fekaú” (Liliu ʻe Siosefa Sāmita, Mātiu 16:26; vakai foki, veesi 25 [ʻi he Joseph Smith Translation Appendix]).

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā ʻUlise Soālesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
ʻEletā Ulisses Soares

Ko hono fua ko ia ʻetau kavengá pea muimui ki he Fakamoʻuí ʻoku fie maʻu ia ke tau muimui ki Heʻene sīpingá pea feinga ke hoko ʻo hangē ko Iá, ʻo fehangahangai mo e ngaahi tūkunga ʻo e moʻuí ʻi he faʻa kātaki, fakafisingaʻi pea fehiʻa ki he ngaahi uʻa ʻo e tangata fakakakanó, pea tatali ki he ʻEikí. (“Fua ʻEtau Kavengá,” Liahona, Nōvema 2019, 115–16)

ʻĪmisi
Ko Kalaisi mo e Pule Kei Talavou Koloaʻiá, tā fakatātaaʻi ʻe Heinrich Hofman

Naʻe fehuʻi ʻe ha pule koloaʻia kei talavou ki he Fakamoʻuí ʻa e meʻa naʻe fie maʻu ke ne fai ke maʻu ai ʻa e moʻui taʻengatá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e Mātiu 19:16–21, ʻo kumi ha meʻa ʻe ua: (1) Ko e hā ʻoku mahuʻinga kiate koe ʻi he ngaahi fehuʻi ʻa e talavoú? (2) Ko e hā naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ki he talavoú fekauʻaki mo e tuʻunga fakaākongá?

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Leli R. Lōleni ʻo e Kau Fitungofulú ʻa e founga te tau lava ai ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e fakamatala fakafolofola ko ʻení ki heʻetau moʻuí:

ʻĪmisi
ʻEletā Larry R. Lawrence

ʻOku ou fie fokotuʻu atu ke mou takitaha fai ha kiʻi polokalama fakalaumālie, mahalo he pooni lolotonga hoʻo fai hoʻo ngaahi lotú. Fehuʻi loto-fakatōkilalo ki he ʻEikí ʻo peheni: “Ko e hā e meʻa ʻokú ne taʻofi ʻeku fakalakalaká?” Pe ko hono fakalea ʻe tahá: “Ko e hā ʻoku teʻeki ai ke u faí?” Peá ke tatali leva ki ha tali. Kapau ʻokú ke fakamātoato, ʻe hoko mahino mai ʻa e talí. Ko ha fakahā ia ne fakataumuʻa pē kiate koe. (“Ko e Hā ʻOku Teʻeki Ai Ke u Faí?,” Liahona, Nōvema 2015, 35)

ʻOku akoʻi kitautolu ʻe he folofolá, ko e meʻapangó ko e talavou koloaʻia ko ia ʻi he talanoá naʻá ne “ʻalu mamahi: he naʻe lahi ʻene koloá” (Mātiu 19:22). ʻE ʻi ai maʻu pē ha ngaahi feilaulau ʻe fie maʻu ke hoko ai ko ha ākonga ʻa e ʻEikí. Ka naʻe fakamatala ʻa Palesiteni Sēmisi E. Fausi lolotonga ʻene ngāue ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni James E. Faust

ʻI he fakakaukau ki he talaʻofa maʻongoʻonga ʻa e Fakamoʻuí ki he melino ʻi he moʻuí ni mo e moʻui taʻengata ʻi he moʻui ka hoko maí, ko e tuʻunga fakaākongá ko ha totongi taau ia ke fakahoko. Ko ha totongi ia he ʻikai ke tau lava ʻo taʻetotongi. Ko hono moʻoní, ʻoku siʻisiʻi ange ʻa e ngaahi fiemaʻu ʻo e tuʻunga fakaākongá ʻi he ngaahi tāpuaki kuo talaʻofa maí. (“Discipleship,” Liahona, Nov. 2006, 20)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ʻi he Teuteu ki he Kalasí

Fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi pea fakalaulauloto ʻi he faʻa lotu ki he fehuʻi “Ko e hā ʻoku teʻeki ke u faí?” ʻI hoʻo fekumi ki he tataki ʻa e ʻEikí, manatuʻi ʻa e ngaahi lea ko ʻeni meia Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa, naʻe hoko kimuʻa ko ha tokoni ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí: “Meʻamālié he ʻoku kamata ʻa e fuofua sitepu ʻi he hala ʻo e tuʻunga fakaākongá, ʻi he feituʻu pē ko ia ʻoku tau tuʻu aí! (“Ko e Hala ʻo e Ākongá,” Liahona, Mē 2009, 77).

Konga 3

ʻE fakamālohia mo poupouʻi fēfē nai au ʻi heʻeku fehangahangai mo e ngaahi pole ʻo e tuʻunga fakaākongá?

Kapau te ke fifili ʻi ha taimi pe ʻoku feʻunga ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e tuʻunga fakaākongá kuo talaʻofa maí pea mo e totongí, manatuʻi ʻeni: “Ko [e] ʻalunga [ʻo e ʻEikí], ko e hala ia ʻoku fakatau ki he fiefia ʻi he moʻui ko ʻení pea mo e moʻui taʻengata ʻi he maama ka hoko maí” (“Ko e Kalaisi Moʻuí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau ʻAposetoló,” ChurchofJesusChrist.org). Naʻe fakamoʻoni e palōfita ko Sēkopé, “Ko e kau angatonú, ʻa ia ko e kau māʻoniʻoni ʻa e Tokotaha Māʻoniʻoni ʻo ʻIsilelí, ʻa kinautolu ʻa ia kuo nau kātekina ʻa e ngaahi kolosi ʻo e māmaní, … te nau maʻu ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá, … pea ʻe kakato ʻa ʻenau fiefiá ʻo taʻengata” (2 Nīfai 9:18).

Mahalo te ke fehuʻi loto pē ʻa e meʻa naʻe fehuʻi ʻe he Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá ʻi he kuohilí: “He ko e hā hono ʻaonga ki he tangatá ʻo kapau te ne maʻu ʻa māmani kotoa pē, kae mole ai hono laumālie ʻoʻoná; pe ko e hā ʻe foaki ʻe ha tangata ke fetongi ʻaki hono laumālié?” (Mātiu 16:26).

ʻĪmisi
tokotaha lahi kei talavou ʻoku malimali

ʻOku ʻikai ngata pē ʻi hono talaʻofa ʻe he ʻEikí ki Heʻene kau ākongá ha ngaahi pale taʻengatá, ka ʻokú Ne toe tāpuekina foki kitautolu ʻi heʻetau feinga ke muimui kiate Iá. Ko e taha ʻo e ngaahi founga ko ia ʻokú ne tāpuekina ai kitautolú ko hono ʻomi ha fiefia tuʻuloa ʻi he moʻuí ni. Ka ʻoku ʻi ai foki mo ha ngaahi tāpuaki kehe ʻoku tau maʻu. ʻI ha tohi ʻa e ʻAposetolo ko Paulá ki he kakai Lomá, naʻá ne fakakaukauloto ai ki ha niʻihi ʻo e ngaahi founga ʻoku poupouʻi ai ʻe he ʻEikí ʻa kinautolu ʻoku muimui kiate Iá, ʻo aʻu ki honau ngaahi faingataʻaʻiá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e Loma 8:16–18, 28, 35, 38–39, pea fakakaukau ki he founga ʻe tokoniʻi ai koe ʻe he ʻEikí ʻi hoʻo feinga ke muimui kiate Iá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti

Lekooti Hoʻo Ngaahi Fakakaukaú

Hiki ha faingataʻa pau ʻokú ke lolotonga fehangahangai mo ia—pe ko ha liliu ʻokú ke feinga ke fakahoko—ʻi hoʻo feinga ke muimui ki he Fakamoʻuí. Hili iá pea lekooti ʻa e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe hoʻo ʻofa ki he Fakamoʻuí, mo ʻEne ʻofa kiate koé, ke ke faivelenga ʻi ho tuʻunga fakaākongá.