Seminelí
‘Iuniti 20: ‘Aho 3, ʻAlamā 42


‘Iuniti 20: ‘Aho 3

ʻAlamā 42

Talateú

Naʻe fakaʻosi ‘e ʻAlamā ‘ene akonaki ki hono foha faingataʻaʻia ko Kolianitoní ‘aki haʻane fakamatalaʻi ange kuo teuteu ‘e he Tamai Hēvaní ha founga ‘a ia ‘e lava ai ‘e kinautolu ‘oku fai angahalá ‘o maʻu ‘a e ‘aloʻofá. Naʻá ne akoʻi ‘a hono fohá ‘o kau ki he ngaahi tautea ‘oku fie maʻu ‘e he fono ‘o e fakamaau totonú ki he angahalá. Hili ia peá ne fakamoʻoniʻi leva ‘e fai ‘e Sīsū Kalaisi hono “fakalato ‘a e ngaahi fie maʻu ‘a e fakamaau totonú” (ʻAlamā 42:15) ‘i Heʻene mamahi koeʻuhí ko kinautolu kotoa pē kuo nau fai angahala pea nau loto ke nau fakatomalá. ‘Oku foaki mai ‘e he ‘Eikí ‘a e ‘aloʻofá kiate kinautolu ʻoku loto-fakatomalá (‘a kinautolu ia ‘oku fakatomalá).

ʻAlamā 42:1–14

‘Oku akoʻi ‘e ʻAlamā ‘a Kolianitoni ‘o kau ki he fono ‘o e fakamaau totonú

Kuikui taimi siʻi peá ke fakalaulauloto ki ha meʻa ‘e hoko ‘i ha hokosia ‘a e taimi ‘o ho Fakamaau Fakaʻosí. ‘Okú ke loto nai ke totonu ho Fakamaau Fakaʻosí, ‘i hoʻo vakai atu ki he anga hoʻo moʻuí? Ko e hā nai ‘a e ‘uhinga te ke fie maʻu ai ke totonu ho fakamāuʻí?

Fakakaukau he taimí ni ki hono ‘uhinga ‘o e foʻi lea ko e totonú. Ko e ‘uhinga ‘e taha ‘o e totonú ‘oku kau ai hono maʻu ‘a e meʻa ‘oku totonu ke ke maʻú; ‘oku fekauʻaki hono ‘uhinga ‘o e totonú mo e lea ‘i he folofolá ko e fakamaau totonu.

ʻĪmisi
meʻafua
  1. Tā ha fakatātā faingofua pē ‘o ha ngaahi meʻafua ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá ‘o hangē ko e meʻafua ‘oku fokotuʻu atu hení. Hili ia peá ke hiki ‘a e foʻi lea ko e Fakamaau Totonú ‘i lalo ‘i hoʻo fakatātaá. Fakaʻatā ha konga ‘i hoʻo tohinoá ke tānaki atu ha ngaahi fakahingoa kehe ki hoʻo fakatātaá ‘i hoʻo hoko atu ‘a e lēsoní.

Lau ‘a e lea ko ‘eni ‘a ‘Eletā Tāleni H. ‘Oakesi ‘o e Kōlomu ‘o e Kau ‘Aposetolo ‘e Toko Hongofulu Mā Uá, ke tokoni ke mahino ange kiate koe ‘a e fakakaukau ki he fakamaau totonú:

ʻĪmisi
ʻEletā Dallin H. Oaks

“ʻOku lahi ‘a e ngaahi ‘uhinga ‘o efakamaau totonú. Ko e taha ko e palanisi (potupotu tatau). Ko e fakatātā manakoa ‘e taha ‘okú ne fakataipe ‘a e fakamaau totonú ko e ngaahi meʻafua ‘oku palanisí.

“… Ko e fakakaukau ko ia ki he fakamaau totonú, ‘a ia ko ha meʻa ‘oku totonu ke maʻu ‘e ha tahá, ko e tefitoʻi moʻoni ia ʻoku tefito ai ʻa e talaʻofa kotoa pē ʻi he folofolá ʻa ia ‘oku pehē, ‘e fakamāuʻi ‘a e tangatá ‘o fakatatau ki heʻenau ngaahi ngāué” (“Sins, Crimes, and Atonement” [lea naʻe fai ki he kau faiakó ‘i he lēsoni fakalotu ‘a e CES, Fep. 7, 1992], 1).

Naʻe hohaʻa ‘a e foha ‘o ʻAlamā ko Kolianitoní ki hono totonu ‘o e Fakamaau Fakaʻosí. Lau ‘a e ʻAlamā 42:1, pea fakaʻilongaʻi ‘a e meʻa naʻe pehē ‘e Kolianitoni ‘oku ‘ikai totonu pe ‘oku ‘ikai angatonu ai ‘a e Fakamaau Fakaʻosí.

Manatuʻi naʻe fai ‘e Kolianitoni ha ngaahi angahala, pea ko e niʻihi ai ko ha ngaahi angahala mamafa ‘aupito (vakai, ʻAlamā 39:2–3); ko ia mahalo naʻe fakaʻamu pe ‘amanaki ai ‘a Koianitoni ‘oku taʻe totonu ke tauteaʻi ‘a kinautolu kuo nau fai angahalá.

  1. Hiki ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá ‘a e ‘uhinga ‘okú ke pehē ai ‘oku totonu ke hohaʻa ‘a kinautolu kuo ‘ikai te nau fakatomala mei heʻenau ngaahi angahalá ki he meʻa ‘oku tuha ke nau maʻu” ‘i he fakamāú.

Naʻe fakamahinoʻi ‘e ‘Alamā ‘i he ʻAlamā 42:2–11, ʻa e meʻa naʻe hohaʻa ki ai ‘a Kolianitoní ‘i heʻene fakamatalaʻi ange naʻe fakahoko ‘e he Hinga ‘a ‘Ātamá ‘a e mate fakasinó (‘a ia ko e fakamavaheʻi ia ‘o e sinó mo e laumālié ‘i he mate ‘a e sinó) mo e mate fakalaumālié (‘a ia ko e fakamavaheʻi ia mei he ‘Otuá koeʻuhí ko e angahalá). Ko ia naʻe fie maʻu ai ke fokotuʻu ha palani ke toe fakafoki mai ‘a e faʻahinga ʻo e tangatá mei honau tuʻunga hingá. Kapau naʻe ‘ikai pehē, ‘e nofo ‘a e faʻahinga kotoa ‘o e tangatá ‘i ha tuʻunga angahalaʻia pea nau mamahi ‘o taʻengata ‘o fakatatau ki he ngaahi fie maʻu ‘a e fakamaau totonú.

Lau ‘a e ʻAlamā 42:12, pea feinga ke ‘iloʻi ‘a e meʻa naʻá ne ngaohi ‘a e faʻahinga ‘o e tangatá ke nau aʻu ai ki he tuʻunga ‘o e hingá. Lau he taimí ni ‘a e ʻAlamā 42:14, pea fakaʻilongaʻi ‘a e nunuʻa ‘o ‘etau talangataʻá ‘a ia ‘oku fie maʻu ‘e he fakamaau totonú. Hiki ki he fakatātā ‘o e ngaahi meʻafuá ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá ‘a e Maumauʻi —talangataʻa pe fai angahala ‘i lalo ‘i he meʻafua ‘i he toʻohemá, mo e Tautea—kapusi mei he ‘ao ‘o e ‘Otuá ‘i lalo ‘i he meʻafua ʻi he toʻomataʻú.

  1. Lau ‘a e ʻAlamā 42:18. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. ‘Okú ke pehē ko e hā hono ‘uhinga ‘o e “tautea ‘o e konisēnisí” ( ʻAlamā 42:18)?

    2. Ko e hā ha meʻa ‘e lava ‘o takiakiʻi ai kitautolu ‘e he tautea ‘o e konisēnisí ke tau faí?

Fakatatau ki he meʻa naʻe akoʻi ‘e ʻAlamaá, ko e hā ha meʻa ‘oku fie maʻu ‘e he fono ‘o e fakamaau totonú ‘i he taimi ‘oku talangataʻa ai ha tahá? (ʻOku fie maʻu ‘e he fono ‘o e fakamaau totonú ke tau ongoʻi moʻoni ha loto mamahi pea kapusi kitautolu mei he ‘ao ‘o e Otuá koeʻuhí ko ‘etau talangataʻá.) Fakalaulauloto siʻi ki ha taimi naʻá ke ongoʻi faingataʻaʻia ai mo loto mamahi pe ko ha mavahe ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní meiate koe koeʻuhí ko ha meʻa hala naʻá ke fai. Fakakaukau ki ha fakautuutu ‘a e ongo ko iá ‘e he meʻa hala kotoa pē kuó ke faí, hili ia peá ke fakakaukau ki ha nofoʻia koe ‘e he ongo ko iá ‘o taʻengatá.

Fakatatau ki he meʻa naʻe akoʻi ‘e ‘Alamaá, ‘okú ke loto nai ke makatuʻunga ‘ataʻatā pē ‘a e Fakamaau Fakaʻosí ‘i he fakamaau totonú? ‘Okú ke loto ke ke maʻu ‘a e “meʻa ʻoku totonu ke ke maʻú” ki he ngaahi meʻa hala kuó ke faí?

ʻAlamā 42:15–31

‘Oku akoʻi ‘e ʻAlamā ‘a Kolianitoni ‘o kau ki he palani ‘o e ‘aloʻofá

Ko e taha ‘o e ngaahi anga ‘o e ‘Otuá ko e angatonú. ‘Oku fakahalaiaʻi ‘e he ngaahi ‘eke ‘a e fakamaau totonú ‘a e fānau takitaha ‘a e Tamai Hēvaní pea ‘e ‘ikai tuku ha toko taha ‘o kitautolu ke tau nofo mo Ia ‘i hotau tuʻunga angahalaʻiá. Fakakaukau ki he fehuʻi ko ‘ení: ‘Oku ‘i ai nai ha founga ‘e lava ai ‘o tāmateʻi pe taʻofi ‘a e ngaahi ‘eke ko ‘eni ‘a e fakamaau totonú?

‘E tokolahi ha kakai te nau tali ‘a e fehuʻi ko ‘ení ‘aki haʻanau fokotuʻu mai, kapau te tau fakatomala, ‘e ‘ikai te tau faingataʻaʻia ‘i he ngaahi nunuʻa ‘o ‘etau ngaahi angahalá. Neongo ‘oku moʻoni ‘aupito ‘a e tali ko ‘ení, ka ‘oku mahuʻinga ke mahino kiate kitautolu, kapau ‘e tāmateʻi pe fakamolemoleʻi ‘a e ngaahi nunuʻá ‘e ‘ikai totonu ia, koeʻuhí he kuo teʻeki ai fakahoko ‘a e ngaahi ‘eke ‘a e fakamaau totonú. Naʻe akoʻi ‘e ‘Alamā ‘oku ‘ikai lava ke taʻofi ‘a e tauteá kapau ‘oku ‘ikai fakafiemālieʻi ‘a e ngaahi ‘eke ‘a e fakamaau totonú. Lau ‘a e ʻAlamā 42:25, pea kumi ki he meʻa ‘e hoko kapau ‘e toʻo atu pē ‘e he Otuá ia ‘a e ngaahi nunuʻa ‘o e angahalá pea ‘ikai fakafiemālieʻi ‘a e fakamaau totonú.

Fakalaulauloto ki he fehuʻi ko ‘ení kimuʻa peá ke toki lau ‘a e ʻAlamā 42:15 ke ke maʻu ‘a e talí: Kapau ‘oku ʻikai lava ‘o toʻo atu ‘a e tautea ki heʻetau ngaahi angahalá, te tau lava fēfē ai ‘o maʻu ha nonga ‘i hotau konisēnisí pea fakafoki atu kitautolu ki he ‘ao ‘o e ‘Otuá?

‘E ‘aonga kapau ‘e mahino kiate koe, ko hono ‘uhinga ‘o e kupuʻi lea “fakalato ‘a e ngaahi fie maʻu ‘a e fakamaau totonú” ke fakafiemālieʻi pe totongi ki he ngaahi tautea ‘oku fie maʻu ‘e he fakamaau totonú.

‘Oku tau ako mei he ʻAlamā 42:15 naʻe hanga ‘e he: Fakalelei ‘a Sīsū Kalaisí ‘o fakafiemālieʻi ‘a e ngaahi fie maʻu ‘a e fakamaau totonú koeʻuhí ke lava ‘o fai mai ha ‘aloʻofa kiate ia ʻoku fakatomalá. Fakakakato ‘a e fakatātā ‘o e ngaahi meʻafua naʻá ke tā ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá ‘aki haʻo hiki ‘a e Fakafiemālieʻi ‘i he ‘aloʻofa—ko e Fakalelei ‘a Sīsū Kalaisí ‘i lalo ‘i he kupuʻi lea ki he “Tauteá …” .

  1. Fakakaukau ‘oku ‘i ai haʻo kaungāmeʻa kuó ne fefaʻuhi mo e kavenga mamafa naʻe tupu mei heʻene ngaahi angahalá. Hiki ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá, ha meʻa te ke fakamatalaʻi ki ho kaungāmeʻá ‘o kau ki he founga ‘oku fakaʻatā mai ai ‘e he Fakaleleí ‘a e ‘aloʻofá kiate kitautolu takitaha.

Fakalaulauloto ki hono ‘uhinga kiate koe hoʻo ‘iloʻi naʻe finangalo lelei ‘a e Fakamoʻuí ke Ne mamahi ‘o fuesia ‘a e ngaahi tautea ‘oku fie maʻu ‘e he fakamaau totonú, ‘o fakafofongaʻi koe koeʻuhí ke ke lava ‘o maʻu ‘a e ‘aloʻofá?

Lau ‘a e ʻAlamā 42:22–24, pea fakaʻilongaʻi ‘a e meʻa ‘oku fie maʻu ‘e Sīsū kae lava ‘o foaki mai ‘a e ‘aloʻofá kiate kitautolú. Ko hono ‘uhinga ‘o e kupuʻi lea ko e “loto-fakatomala moʻoní” ‘i he veesi 24 ko e fakatomala fakamātoato. Fakakakato ‘a e tefitoʻi moʻoni ko ‘ení ‘o makatuʻunga ‘i he meʻa kuó ke laú: Kapau te tau fakatomala, te tau maʻu ‘a e tuʻunga ‘i he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí

Naʻe pehē ‘e Palesiteni Poiti K. Peeka, ko e Palesiteni ‘o e Kōlomu ‘o e Kau ‘Aposetolo ‘e Toko Hongofulu Mā Uá, ko ha fakalaloa ‘a Sīsū Kalaisi. Ko e fakalaloá ko e tokotaha ia ‘oku tuʻu ‘i he vahaʻa ‘o ha faʻahi ‘e ua ke tokoni ki hono fakaleleiʻi ‘o ha palopalema ‘oku hoko. Kumi ‘i hoʻo lau ‘ene leá ki ha founga ‘oku fie maʻu ai ‘a e Fakamoʻuí kae lava ‘o foaki mai ‘a e ‘aloʻofá ki he tokotaha fai angahalá.

ʻĪmisi
Palesiteni Boyd K. Packer

“Pea, ʻi he lao taʻengatá, he ʻikai lava ke fakahoko ʻa e ʻaloʻofá ki ha taha tuku kehe pē kapau ʻoku ʻi ai ha taha ʻokú ne mateuteu ke ne fua pe totongi hotau ngaahi moʻuá mo fokotuʻutuʻu ha faʻahinga founga ke huhuʻi ai kitautolu.

“Kapau he ʻikai ke ʻi ai ha fakalaloa, kapau he ʻikai ke ʻi ai hatau kaungāmeʻa, ko e mafatukituki ko ia ʻo e fakamaau totonú he ʻikai toe heliaki, he ʻikai toe fakaʻatuʻi, kuo pau ke fakahoko, pea kuo pau ke hilifaki kakato ia kiate kitautolu. Ko e totongi kakato ki he maumau-fono kotoa pē kuo pau ke ʻekeʻi kakato ia meiate kitautolu, neongo pe ko e hā hono siʻisiʻí pe lolotó.

“Ka ke ʻiloʻi ʻeni: ʻOku hanga ʻe he moʻoní, ʻa e moʻoni nāunauʻiá, ʻo fakahā mai ʻoku ʻi ai ha Fakalaloa. …

“ʻOku meiate ia ʻa e ʻaloʻofá ke fakahoko kakato kiate kitautolu kotoa pē fakatāutaha ʻo ʻikai uesia ai ʻa e fono taʻengata ʻo e fakamaau totonú. …

“ʻE ‘ikai hoko leva hono foaki mai ‘o e ‘aloʻofá. ‘E fakahoko ia ‘i ha fuakava mo Iá. Kuo pau ke fai ia ‘o fakatatau ki Hono finangaló, ‘a Hono finangalo ‘ofá” (“The Mediator,” Ensign, May 1977, 55–56).

ʻĪmisi
ʻE Tamai [Hēvani ē]

Naʻe fakamatalaʻi fakanounou ‘e ʻAlamā ‘i he fakaʻosi ʻene lea kia Kolianitoní ‘a e meʻa kotoa pē kuó ne feinga ke akoʻi ki hono fohá. Lau ‘a e ʻAlamā 42:26–31, pea fakaʻilongaʻi ‘a e meʻa naʻe holi ‘a ‘Alamā ke maʻu ‘e Kolianitoní ‘i he mahino kiate ia ‘a e ngaahi tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoní naʻe akoʻi kiate ia ‘e ‘Alamā ‘i he vahe ko ‘ení. Fakatokangaʻi ange ‘a e holi ‘a ‘Alamā ke ‘oua ‘e fakatonuhiaʻi ‘e Kolianitoni ‘a ‘ene ngaahi angahalá, ka ke ne tuku ke “puleʻi ‘a hono lotó” ( ʻAlamā 42:30) ‘e he ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ‘oku kau ki he fakamaau totonú, ‘aloʻofá, pea mo e Fakaleleí. Te ke tuku fēfē ke puleʻi [kakato] ‘a ho lotó ‘e he ngaahi tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoní?

  1. Hiki ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá, hoʻo ngaahi fakakaukau ‘o kau ki he fehuʻi ko ‘ení: Kapau te ke lava ‘o fakahā hangatonu fakatāutaha hoʻo fakafetaʻi ki he Fakamoʻuí ʻi Heʻene feilaulau koeʻuhí ko koé, ko e hā ha meʻa te ke fakahā ange kiate Iá?

‘Oku mahuʻinga ke ‘iloʻi naʻe fakatomala ‘a Kolianitoni pea iku ‘o ne maʻu ha ivi takiekina lahi ‘i he tupulaki ‘a e Siasí (vakai, ʻAlamā 49:30).

  1. Hiki ‘a e fakamatala ko ‘ení ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ‘i lalo ‘i he ngaahi ngāue ke fai he ‘aho ní:

    Kuó u ako ‘a e ʻAlamā 42 peá u fakakakato ‘a e lēsoni ko ‘ení ‘i he (‘ahó).

    Ko e ngaahi fehuʻi, fakakaukau, mo e ngaahi mahino makehe ‘oku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó: