Seminelí
‘Iuniti 25: ‘Aho 2, 3 Nīfai 13

‘Iuniti 25: ‘Aho 2

3 Nīfai 13

Talateú

Hangē ko ia kuo tohi ‘i he 3 Nīfai 13, naʻe hoko atu ‘e he Fakamoʻuí ‘Ene malanga ‘i he temipale ‘i he fonua ko Mahú. Naʻá Ne fakatokanga ki he kakaí ‘o kau ki he mālualoí peá Ne akoʻi ‘a kinautolu ‘oku hōifua ‘a e Tamai Hēvaní ki heʻenau ngaahi ngāue māʻoniʻoní. Naʻá Ne toe akoʻi foki ‘a e kakaí ke nau tokonaki maʻanautolu ‘a e ngaahi koloa ‘i he langí hili ia peá Ne fekau ki Heʻene kau ākonga ‘e toko hongofulu mā uá ke nau fuofua kumi ki he puleʻanga ‘o e ‘Otuá pea nau toki tokanga ki heʻenau ngaahi fie maʻu fakatuʻasinó.

3 Nīfai 13:1–18

‘Oku fakatokanga ‘a e Fakamoʻuí ki he kau Nīfaí ‘o kau ki he mālualoí, pea akoʻi ‘a kinautolu ke nau fai ‘a e ngaahi ngāue māʻoniʻoni ‘oku fakahōifua ki he Tamai Hēvaní

Fakakaukauʻi ‘i ho ‘atamaí hono fakafuofuaʻi ‘o kita ko ‘ení ‘aki haʻo fili ‘a e kupuʻi lea ‘okú ne fakamatalaʻi lelei taha hoʻo taumuʻa ki hoʻo ngaahi foakí (foaki ki he kakai kehé), lotú, mo e ‘aukaí:

‘Oku ou fai ‘eku ngaahi foakí koeʻuhí:

  1. ‘Oku totonu ke u fai ia.

  2. ‘Oku ou ‘ofa ‘i he ‘Eikí pea u fiefia ‘i he tokoni ki he kakai kehé.

  3. ‘Oku ou loto ke saiʻia ‘a e kakai kehé ‘iate au.

‘Ou ou lotu koeʻuhi:

  1. ‘Oku ‘ikai te u loto ke u tali “ʻikai” ‘i muʻa ‘i he kakai kehe ‘i ha kole mai ke u fai ha lotu.

  2. Ko e konga pē ia ‘o ‘eku meʻa ‘oku fai tuʻu maʻu fakaʻahó.

  3. ‘Oku ou fie fetuʻutaki mo ‘eku Tamai Hēvaní.

‘Oku ou ‘aukaí koeʻuhi:

  1. ‘Oku tokoniʻi au ‘e he ‘aukaí ke u ‘unuʻunu atu ke ofi ange ki he ‘Eikí.

  2. ‘E lau ‘e he kakai kehé ko ha tokotaha kovi au kapau ‘e ‘ikai te u ‘aukai.

  3. ‘Oku ‘ikai fakangofua ‘e heʻeku ongo mātuʻá ke u kai ‘i he taimi ‘oku totonu ai ke u ʻaukaí.

Naʻe akoʻi ‘e Sīsū Kalaisi ‘a e kakai Nīfaí ‘i he 3 Nīfai 13, ‘o kau ki hono mahuʻinga ‘o e ngaahi taumuʻa ‘a ha taha ki heʻene fai ha ngaahi foaki, lotu, mo ‘aukaí. ‘Oku hā mei he ngaahi tali ‘oku fokotuʻu atu ‘i hono fakafuofuaʻi ‘o kita ko ‘ení ‘a e ngaahi taumuʻa kehekehe te tau maʻu ki heʻetau fai ‘a e ngaahi meʻa ko ‘ení pe ko ha ngaahi ngāue mateaki fakalotu kehé.

  1. Tali ‘a e ongo fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ki he ako folofolá: ‘Oku mahuʻinga nai ‘a e ʻuhinga ‘oku tau fai ai ‘a e ngaahi ngāue ‘oku māʻoniʻoní? Ko e hā ‘a e ‘uhinga ‘oku mahuʻinga pe ‘ikai mahuʻinga aí?

  2. Hiki tatau ‘a e saati ‘i laló ki hoʻo tohinoa ki he ako folofolá, peá ke fakakakato ia ‘aki haʻo lau ‘a e potu folofola taki taha pea tali mo e fehuʻi ‘e uá. ‘E ‘aonga ‘i hoʻo lau iá ke ke ‘iloʻi ko e mālualoí ko ha taha ia ‘okú ne fakangalingali ke hā ki tuʻa ‘oku māʻoniʻoni pe ‘okú ne leaʻaki ha meʻa ‘e taha ka ne fai ha meʻa kehe.

    ʻEkitivitī

    Ko e hā ha taumuʻa ‘oku fakatokanga mai ki ai ‘a e ‘Eikí ‘i heʻetau fai ‘a e ‘ekitivitī ko ‘ení?

    Ko e hā e founga naʻe folofola e ʻEikí ʻoku totonu ke tau fakahoko ai e ‘ekitivitī ko ‘ení?

    Fai ‘o e ngaahi foakí (3 Nīfai 13:1–4)

    Lotú (3 Nīfai 13:5–6)

    ‘Aukai (3 Nīfai 13:16–18)

Fakakaukau ki he ongo fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha founga ʻoku hanga ai ʻe he ʻuhinga ʻo ʻetau fai e ngaahi ngāue leleí, ʻo tākiekina e founga ʻo ʻetau fakahoko iá?

  • Ko e hā ha ngaahi taumuʻa māʻoniʻoni te ne lava ‘o ueʻi hake ha taha ke ne fai ‘i he lilo ‘a ‘ene ngaahi foakí, lotú, mo e ‘aukaí?

Ko e taumuʻa māʻoniʻoni ‘e taha ki hono fai ‘o e ngaahi meʻa ko ‘ení ke fakahōifua ki he Tamai Hēvaní. Lau ‘a e 3 Nīfai 13:4, 6, 18, pea kumi ki he ngaahi talaʻofa ‘oku fai mai ‘e he ‘Eikí kiate kinautolu ‘oku nau fai māʻoniʻoni ‘i he liló.

Ko ha tefitoʻi imoʻoni ‘eni naʻe akoʻi ‘e he Fakamoʻuí ‘i he ngaahi veesi ko ‘ení: Kapau te tau ngāue ‘i he māʻoniʻoni koeʻuhi ko ‘etau ‘ofa ki he Tamai Hēvaní, te Ne fakapaleʻi fakahāhā ‘a kitautolu.

  1. Hiki ‘i hoʻo tohinoa ki he ako folofolá, ha fakamatala ‘o kau ki ha taimi naʻá ke ongoʻi ai ‘oku tāpuekina koe ‘i hoʻo feinga ke fai ha meʻa ke fakahōifua ki he Tamai Hēvaní, ka ‘oku ‘ikai koeʻuhi ke sio pē ki ai ‘a e kakai kehé.

Toe vakaiʻi nounou hoʻo fakafuofuaʻi pē kita ‘i he kamataʻanga ‘o e lēsoní peá ke fakafuofuaʻi hoʻo ngaahi taumuʻa ki hoʻo fai hoʻo ngaahi foakí, lotú, mo e ‘aukaí. Fakakaukau ki ha founga ke ke fakahoko ai ‘a e ngaahi akonaki ‘a e Fakamoʻuí ke fakaleleiʻi hoʻo ngaahi taumuʻa ki hono fai ‘o e ngaahi meʻa ko ‘ení pe ha ngaahi ngāue mateaki kehe ki he ‘Eikí.

Naʻe fai ‘e he Fakamoʻuí mo ha ngaahi fakahinohino kehe ki he kau Nīfaí ‘o kau ki he lotú. Lau ‘a e 3 Nīfai 13:7, pea kumi ki he anga hono fakamatalaʻi ‘o ha ngaahi kupuʻi lea mahino ‘oku faʻa ngāue ʻaki ‘i he lotú kae ‘ikai ‘i he loto fakamoʻomoʻoni. Ko hono ‘uhinga ‘o e foʻi lea ko e taʻeʻaongá ko e taʻe-‘uhinga, taʻe-fakakaukauʻi pe loto ki ai. ‘Oku toe lava ke ‘uhinga foki ‘a e lea ‘aki ‘a e meʻa tatau taʻeʻaongá ko hono toutou fakaʻaongaʻi ta’e-fakakaukauʻi ‘a e ngaahi lea tatau ma’u pē pe lotu kae ‘ikai ‘i he tui.

  1. Tali ‘a e ongo fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ki he ako folofolá:

    1. Ko e hā ‘a e ‘uhinga ʻokú ke pehē ai ‘oku mahuʻinga ke fakaʻehiʻehi mei he leaʻaki ‘a e ngaahi meʻa tatau taʻeʻaongá ‘i heʻetau ngaahi lotu ki he Tamai Hēvaní?

    2. Ko e hā ha ngaahi meʻa ‘e niʻihi te ke lava ‘o fai ke ke fakaʻehiʻehi ai mei hono leaʻaki ‘o e ngaahi meʻa tatau taʻeʻaongá ‘i hoʻo lotú?

Lau ‘a e 3 Nīfai 13:8, pea kumi ki ha tefitoʻi moʻoni naʻe folofola ‘aki ‘e Sīsū Kalaisi ‘o kau ki he Tamai Hēvaní. Mahalo te ke fie fakaʻilongaʻi ‘a e tefitoʻi moʻoni ko iá ‘i hoʻo folofolá. Ko e taumuʻa ‘e taha ‘o ‘etau ngaahi lotú ke “kole ha ngaahi tāpuaki moʻotautolu pea mo e kakai kehé ‘a ia ‘oku finangalo lelei ‘a e ‘Otuá ke foaki mai kapau te tau kole ia ‘i he tui” (Bible Dictionary, “Prayer”).

ʻĪmisi
talavou ‘oku fai ‘ene lotu

Lau ‘a e 3 Nīfai 13:9–15, pea fakalaulauloto ki he meʻa ‘oku finangalo ‘a e ‘Eikí ke ke ako ‘o kau ki hoʻo ngaahi lotú. Fakakaukau ki ha ngaahi founga ke ngaohi ke lelei ange ai hoʻo ngaahi lotú ‘i hoʻo fakahoko ‘a e me’a kuó ke ako mei he ngaahi akonaki ‘a e Fakamoʻuí.

3 Nīfai 13:19–24

‘Oku akoʻi ‘e Sīsū Kalaisi ‘a e kakaí ke nau tokonaki maʻanautolu ‘a e ngaahi koloa ‘i he langí

Kuó ke fanongo pe lau ha talanoa ‘oku kau ki ha koloa naʻe mole pe tanu. ‘Oku ‘i ai ‘a e taimi ‘e niʻihi ‘oku faifai pea toki aʻu ʻa e kau kumi koloá ki heʻenau taumuʻá pea nau toki ‘ilo ai ‘oku puli ‘a e koloá ia pe naʻe ‘ikai ke ‘i ai ha koloa ia. Lau ‘a e 3 Nīfai 13:19–20, pea feinga ke ‘iloʻi ‘a e faʻahinga koloa ‘e ua naʻe folofola ‘a e Fakamoʻuí ‘o kau ki ai. Ko e fē ‘a e koloa ‘i he ongo koloa ko ia naʻá Ne folofola ki aí ‘e ‘i ai maʻu pē pea te tau maʻu ia kapau te tau kumi ki ai?

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ki he ako folofolá:

    1. Ko e hā hono faikehekehe ‘o e “ngaahi koloa ‘i māmaní” mo e “ngaahi koloa ‘i he langí”?

    2. Fakatatau ki he meʻa naʻá ke ako mei he 3 Nīfai 13:21–24, ko e hā ha ngaahi moʻoni ‘e niʻihi naʻe akoʻi ‘e he Fakamoʻuí ‘o kau ki he kumi ki he ngaahi koloa fakamāmaní mo e ngaahi koloa fakalangí? (‘E lava ke tokoni ke mahino ange kiate koe ‘a e ngaahi veesi ko ‘ení kapau te ke ‘iloʻi ko e foʻi lea koloá ko e ‘uhinga ia ki ha meʻa pe ko e ngaahi koloa fakamāmani.)

    3. ‘E founga fēfē hano takiakiʻi mamaʻo kitautolu ‘e heʻetau kumi ki he koloa fakamāmaní mei heʻetau kumi ki he koloa fakalangí?

Naʻe ‘ikai akoʻi ‘e he Fakamoʻuí ‘oku kovi ‘a e paʻangá mo e ngaahi koloa fakamāmaní. Ka naʻá Ne fakamamafaʻi ‘a e mahuʻinga ke tuku hotau lotó ki he ngaahi koloa fakalangi ko ia ʻoku tolongá kae ‘ikai ki he ngaahi koloa fakamāmaní.

Ko e tefitoʻi moʻoni ‘e taha te tau lava ‘o ako mei he 3 Nīfai 13:19–24 ko e: Kuo pau ke tau ‘ofa mo tauhi ki he ʻOtuá ‘o lahi ange ‘i he ngaahi meʻa ‘o e māmaní koeʻuhí ke Ne hoko ko hotau ‘eikí.

Ko e hā ha ngaahi fakatātā ‘o e feinga ke tauhi ki he ‘Otuá mo e koloá ‘i he taimi tatau? Ko e hā nai ‘a e ‘uhinga ‘e faingataʻa ai ke ‘ofa mo tauhi maʻu pē ki he ‘Otuá kae ‘ikai ko e ngaahi meʻa ‘o e māmaní? Ko e hā ‘a e ‘uhnga ‘oku ‘aonga ai ‘etau feinga ke tau fakamuʻomuʻa maʻu pē ‘a e ‘Otuá?

  1. Lau ‘a e ngaahi fakatātā ko ‘ení. Fakamahinoʻi ‘i hoʻo tohinoa ki he ako folofolá, pe ko e fē ‘a e ‘eiki ‘oku tauhi ‘e he tokotaha ko iá. Ko e ‘Otuá pe ko e koloá (ngaahi meʻa fakamāmaní).

    1. ‘Oku ‘ikai tali ‘e ha talavou ha ngāue te ne liʻaki ai ‘ene ngaahi houalotu ‘i he Sāpaté peá ne fili ‘e ia ha ngāue ‘oku siʻisiʻi ange hono totongí pea ‘oku ikai fie maʻu ai ke ngāue Sāpate.

    2. ‘Oku lāunga maʻu pē ha finemui ki heʻene ongo mātuʻá koeʻuhi ko ‘ene fie maʻu ha vala foʻoú. ‘Oku mamafa ange ‘a e totongi ‘o e ngaahi vala ‘okú ne fie maʻú ‘i he meʻa ‘oku lava ke totongi ‘e he fāmilí.

    3. ‘Oku totongi maʻu pē ‘e ha talavou ‘ene vahehongofulú ‘aki ‘a e paʻanga ‘okú ne maʻu mei heʻene ngāué. Ka ‘okú ne fakaʻaongaʻi ‘a e toenga ‘o ‘ene paʻanga hū maí ke fakatau ‘aki ‘ene ngaahi meʻa fakafiefia ‘a ia ‘oku kau ai ha ngaahi heleʻuhila mo e ngaahi hiva ‘oku ‘ikai feʻunga, pea ‘oku ‘ikai te ne fakahū ha paʻanga ke totongi ki heʻene ngāue fakafaifekaú pe akó.

    4. ‘Oku faʻa fakaʻaongaʻi ‘e ha finemui ‘ene paʻanga hū maí ke fakatau ‘aki ha ngaahi meʻaʻofa iiki ke fakahā ‘aki ‘ene ‘ofa ki he kakai kehé.

3 Nīfai 13:25–34

Naʻe tuʻutuʻuni ‘e he Fakamoʻuí ki he kau ākonga ‘e toko hongofulu mā uá ke nau fuofua kumi ki he puleʻanga ‘o e ‘Otuá ‘o muʻomuʻa ‘i he ngaahi meʻa fakatuʻasino ‘oku nau tokanga ki aí.

ʻĪmisi
Kau Nīfai ‘e Toko Tolú

Naʻe fakahinohinoʻi ‘e Sīsū Kalaisi ‘a ‘Ene kau ākonga Nīfai ‘e toko hongofulu mā uá ‘i heʻenau ‘alu atu ke ngāue ki he kakaí, ke ‘oua te nau tokanga ki heʻenau ngaahi fie maʻu fakatuʻasinó ki he meʻakai mo e valá (vakai ki he 3 Nīfai 13:25–31). Lau ‘a e 3 Nīfai 13:32–33, pea kumi ki he meʻa naʻe fakahā ange ‘e he Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá ‘o kau ki heʻenau ngaahi fie maʻu fakatuʻasinó. Ko e hā ha talaʻofa naʻá Ne fai kiate kinautolu ‘oku nau fakamuʻomuʻa ‘a e ‘Otua mo Hono puleʻangá ‘i heʻenau moʻuí?

Ko ha tefitoʻi moʻoni ‘eni te tau lava ‘o ako mei he ngaahi veesi ko ‘ení: Kapau te tau fuofua kumi ki he puleʻanga ‘o e ‘Otuá, te Ne tokoni ke tokonaki ki heʻetau ngaahi fie maʻú.

  1. Tali ‘a e ongo fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ki he ako folofolá:

    1. Ko e hā ha founga ʻoku “fuofua kumi [ai ha taha] ki he puleʻanga ‘o e ʻOtuá”? (3 Nīfai 13:33).

    2. Ko e hā ha ngaahi founga kuo tokonaki ai ‘e he ‘Eikí ki hoʻo ngaahi fie maʻú ‘i he taimi ‘okú ke fakamuʻomuʻa ai Ia ‘i hoʻo moʻuí?

Naʻe fakamoʻoni ‘a Palesiteni ‘Ēsela Tafi Penisoni ki he ngaahi tāpuaki ‘oku maʻu mei hono fakamuʻomuʻa ‘a e ‘Otuá ‘i heʻetau moʻuí (mahalo te ke fie hiki ‘a e lea ko ‘ení ki ha lauʻi pepa pea tauhi ia ‘i hoʻo folofolá ke ke toe lau pe fakamatalaʻi ia ki ha taha ‘i he kahaʻú).

ʻĪmisi
Palesiteni ʻĒsela Tafi Penisoni

“Ko e taimi ko ia ‘oku tau fakamuʻomuʻa ai ‘a e ʻOtuá, ʻe tuʻu ‘a e ngaahi meʻa kehe kotoa pē ʻi honau tuʻunga totonú pe ko ʻenau mavahe mei heʻetau moʻuí. ‘E puleʻi ‘e heʻetau ‘ofa ki he ‘Eikí ‘a e ngaahi fie maʻu kotoa pē ki heʻetau ‘ofá, ko e ngaahi meʻa ‘oku fie maʻu mei hotau taimí, ko e ngaahi meʻa ‘oku tau manako mo kumi ki aí, pea mo hono fakahokohoko ‘o e ngaahi meʻa ‘oku mahuʻinga kiate kitautolú. …

“ʻOku totonu ke tau tuku ki he ‘Otua ko e Tamai ‘o hotau ngaahi laumālié ‘a e totonu māʻolunga taha ki heʻetau moʻuí” (“The Great Commandment—Love the Lord,” Ensign, May 1988, 4–5).

Fakalaulauloto ki ha founga kuo tāpuekina ai koe pe ko ha taha ‘okú ke ‘iloʻi koeʻuhi ko hoʻo fakamuʻomuʻa ‘a e ‘Otuá ‘i hoʻo moʻuí.

  1. Hiki ‘a e fakamatala ko ‘ení ‘i lalo ‘i he ngaahi ngāue ke fai he ‘ahó ni ‘i hoʻo tohinoa ki he ako folofolá:

    Kuó u ako ‘a e 3 Nīfai 13 peá u fakakakato ‘a e lēsoni ko ‘ení ‘i he (‘ahó).

    Ko e ngaahi fehuʻi, fakakaukau, mo e ngaahi mahino makehe ‘oku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó: