Cakacaka ena Gugumatua Kecega
Me da na vulica na noda itavi mai vua na Turaga ka meda cakacaka sara ena gugumatua kecega, ka sega ni vucesa se vakasavuliga.
Kemuni na taciqu, au vakavinavinaka niu mai tiko vata kei kemuni ena bogi nikua. Kau rokova dina na veika au sa kila baleta na nomuni cakacaka yalodina ni matabete. Au na vosa tiko ena bogi nikua me baleta na gugumatua tiko ena cakacaka ni Turaga. Na veika au sa sotavi ira oti, sa vakavuna meu digia oqori.
E dua o ya na noqu vulica vakavinaka na ivolalailai vou totoka ni Matabete i Eroni, ka a vakaitavi kina o Baraca David L. Beck. Na yacana na Qarava Vinaka na Noqu iTavi Vua na Kalou. Niu wilika ka vakasamataka na veika sa namaki vei ira na cauravou mera cakava ka yacova, au raica ni sa tukuni tiko kina na veika a yalataka o Peresitedi Brigham Young vua e dua na lewe ni matabete ka gugumatua tikoga ena nona bula taucoko: “Ni dua na tamata ena vakaitavitaki koya ena Matabete, ka tomana tikoga na nona yalodina ena nona ilesilesi, ka marautaka tiko na nona cakava tikoga na veika e gadreva na Kalou me kitaka, ka tomana tikoga ena nona bula na qarava na veicakacaka yadua ena yaco me rawata rawa sega walega na madigi me ciqoma, ia na kila na sala me ciqoma kina na veika ni Kalou, me rawa me kila tikoga kina na vakanananu ni Kalou.”1
Ena vica na macawa sa oti, au a raica e dua na dikoni ni sa tekivu me muria na salatu ni gugumatua. A vakaraitaka vei au o tamana e dua na daiqaramu a cakava o luvena tagane ka vakaraitaki tiko kina na iyatu yadudua ena nodratou valenilotu, ka dua na naba ena soli ki na dikoni yadua me vota na sakaramade, kei na nodra iyatu mera muria ena loma ni valenilotu mera vota yani na sakaramede vei ira na lewenilotu. Keirau dredre ni keirau vakasamataka ni rawata oqo e dua na cauravou, ni sega ni tukuni vua, ka me cakava e dua na ituvatuva me raica sara me gumatua cake ena nona cakacaka ni matabete.
Au raica rawa ena nona gugumatua oqo na ivakarau e tiko ena ivola lailai vou ni iTavi Vua na Kalou. O ya mo vulica na veika sa namaka tiko vei iko na Turaga, cakava e dua na ituvatuva mo cakava rawa, cakacakataka na ituvatuva ena gugumatua, ka wasea vei ira eso na kena sa veisautaki iko na ka oqo ka sa vakalougatataki ira na tamata.
A cakava na dikoni oqo na daiqaramu o ya me rawa kina vua me cakava na veika sa kacivi koya kina na Turaga me vakayacora. Ena itekivu ni nona soqoni ni matabete, a vakavulici koya tiko kina na Turaga me marautaka na nona “vakayacora na veika e gadreva vua na Turaga me cakava.”2
E dua tale na ka au a sotava e muataki au meu vosa baleta na gugumatua vei kemuni ena bogi nikua o ya na noqu raica e dua na tagane ni sa voleka ni oti na nona veiqaravi ena matabete ena bula oqo. E rua na gauna a bisopi kina. Na imatai ni gauna a kacivi kina me bisopi, ena vica na yabaki niu bera ni sotavi koya, a se tamata gone kina. Ia oqo sa qase, ka sa vakacegui vakarua mai na itutu ni bisopi. Na kena ituvaki vakayago sa malumalumu tikoga mai e sa dredre kina na veiqaravi eso ni matabete.
Ia e tiko e dua na nona ituvatuva me gugumatua kina. Ena vei - Siga Tabu ni gole rawa ki lotu ena laki dabe volekata toka na katuba na vanua era na curu mai kina e vuqa na tamata ki na soqoni ni sakaramede. Ena dau yaco totolo yani me laki dabe rawa sara ni se lala tu. Na tamada yadua era na curu yani era na raica na matana dauloloma ka veikidavaki, me vaka ga ni dau cakava ni a se nodra bisopi tu kina. E veivakatakatari ka veilaveti na nona veivakauqeti baleta ni keimami kila ni tiko na isau a sauma o koya me mai veiqaravi. Sa mai cava na nona itavi vaka- bisopi; ia e sega ni oti na nona cakacaka ni matabete.
Ko ni sa raica oti na nodra ivakaraitaki vakaoqo na italai ni matabete qaqa. Ena bogi nikua, au na via tukuna vei kemuni na veika au sa vulica baleti ira. E tekivu ena nodra vulica mera kila o cei era cakacaka tiko vua kei na kena inaki. Ni vakatikori ni ka oqo ki na yalodra, sa yaco kina na veisau levu.
iMatai, au na vosa vakatabakidua tiko vei ira na cauravou ni Matabete i Eroni. Ko ni yaco mo ni gugumatua cake ena nomuni na vakila na cecere ni sa nuitaki kemuni tiko na Kalou. E tiko e dua na itukutuku mai na Mataveiliutaki Taumada baleti kemuni ena ivolalailai oya ni iTavi Vua na Kalou: “Sa nuitaki ka vakabauti kemuni sara tiko vakalevu na Tamada Vakalomalagi ka sa solia vei kemuni e dua na ilesilesi bibi mo ni cakava. Ena vukei kemuni o Koya ni ko ni gole Vua ena masu, vakarogoca na domo veivakauqeti ni Yalotabu, muria na vunau, ka maroroya na veiyalayalati ko ni a cakava.”3
A lesu tale mai ki vuravura o Joni na Daupapitaiso me vakalesuya mai na matabete ka tu vei kemuni na cauravou. A taura tu o koya na idola ni Matabete i Eroni. Sai Joni oqo ka a lako vua o Jisu me papitaisotaki Koya. A kila tu o Joni o cei a kacivi koya. A kaya vua na Turaga, “Sa yaga vei au mo ni papitaisotaki au.”4
E kila tu o Joni ni sa tiko ena matabete i Eroni na “idola ni nodra veiqaravi na agilosi, kei na kosipeli ni veivutuni, kei na papitaiso ena tabadromuci ena wai ni vakabokoci ni ivalavala ca” ena gauna a talai koya kina na Turaga me mai tabaki Josefa Simici kei Oliver Cowdery ena ika 15 ni Me, 1829.5 E kila vinaka tu o cei a kacivi koya kei na inaki lagilagi cava a talai mai kina.
Na nomuni matabete ena vakadonui kemuni mo ni vota kina na sakaramede ni Vakayakavi ni Turaga vei ira na lewe ni nona Lotu e daidai. Sai koya oqori na madigi vata ga a solia na iVakabula vei ira na iApositolo Le Tinikarua ena Nona veiqaravi vakalotu ena bula oqo. A vakayacora tale ena Nona a kacivi ira e tinikarua na tisaipeli ni oti na Nona Tucaketale me mai liutaka na Nona Lotu.
Na Turaga vakai Koya, me vaka e tukuni ena iVola i Momani, a vakarautaka na drotini ni Nona solibula tawayalani ka qaravi ira kina na tamata. Vakasamataki koya mada kei na Nona sa dokai kemuni ni ko cakava na nomuni cakacaka ni matabete. Ni ko ni nanumi Koya, ko ni na gugumatua sara mo ni vakayacora na veiqaravi tabu o ya, ena kena ko ni rawata rawa, ka vakavinaka cake ka yalodina me vaka a vakayacora o Koya.6
Sa rawa oqo me nomuni ivakarau ni bula ka na vakalevutaka na nomuni kaukauwa mo ni gugumatua ena cakacaka kecega ni matabete ka sa vakarautaki kemuni tiko kina na Turaga ki na nomuni veikacivi. Na gugumatua oqori ena vukea mo ni vakarau mo ni ciqoma na Matabete i Melikiseteki, ka a yacana tu e liu “na Matabete Tabu, me Vaka na iLesilesi ni Luve ni Kalou.”7
Ia oqo, au na via vosa vei ira era sa kacivi ka dokai mera veiqaravi ena Matabete i Melikiseteki. Me vaka na Matabete i Eroni, na Matabete i Melikiseteki e levu cake sara mai na veivakabauti me vakayacori na veika ena rawa ni cakava na Turaga. Oqo e dua na veisureti meda yaco me vakataki Koya. Oqo na Nona veiyalayalati:
“Ia ko ira sa gumatua ka yalodina ki na i lesilesi ruarua vakabete kau sa tukuna ka vakayacora vakavinaka na nodra itavi, e na vakasavasavataki ira na Yalo Tabu ka ra na vakavoui.
“A sa yaco me ra luvei Mosese ka luvei Eroni ka ra sa kawa i Eparaama, io era sa lewe ni lotu ka sa nodra na matanitu; io era sa tamata digitaki ni Kalou.
“Ia ko ira sa vakabauta na i lesilesi vakabete oqo, era sa vakabauti au; sa kaya na Turaga;
“Raica ko koya sa vakabauti ira na noqu tamata, sa vakabauti au;
“Ia ko koya sa vakabauti au sa vakabauti Tamaqu;
“Ia ko koya sa vakabauti Tamaqu, ena rawata na matanitu i Tamaqu; io e na soli vua na ka kece ga sa tu vei Tamaqu.”8
Sa tiko e dua na ivakarau era na laveti cake kina na lewe kece ga ni matabete ki na veivakalougatataki lagilagi o ya. E tiko ena dua na ivolanikalou e solia kina na Turaga e dua na ivakarau vei keda o ya ena ika 107 ni wase ni Vunau kei na Veiyalayalati:
“Raica sa kilikili ki na tamata yadua me vulica ka kila na nona itavi, io me vakayacora ena yalodina na itavi ni ilesilesi sa digitaki kina.
“Io ko koya sa vucesa sa sega ni kilikili me vakailesilesi, io ko koya talega sa sega ni vulica me kila na nona itavi, ka sega ni vakadinadinataki ena nona cakacaka ni ganiti koya, sa sega talega ni kilikili me vakailesilesi. A sa vakakina. Emeni.”9
Me da na vulica na noda itavi mai vua na Turaga, ka meda cakacaka sara ena gugumatua kecega, ka sega ni vucesa se vakasavuliga. E rawarawa tu na kena ivakarau ia e sega ni rawarawa na kena vakamuri. Eda sa dau vagolei tani vakarawarawa. Na wiliki ni niusipepa ena veisiga ena ka kamikamica cake beka mai na ivolavakarau ni lesoni ni matabete. Na dabe sobu ena vakacegu ena taleitaki cake beka ka segai na nodra sikovi o ira era gadreva na veiqaravi ni matabete.
Ni gauna au dau gole tani mai na noqu cakacaka ni matabete ki na veika tale eso ka tekivu me gadreva na yagoqu me cegu mada, au dau vakauqeti au sara ena vosa oqo: “Nanumi Koya” Na Turaga sa noda ivakaraitaki uasivi ni cakacaka ni matabete. Sa noda iliuliu o Koya. A kacivi keda. E tiko e liu vei keda. E digitaki keda meda muri Koya ka meda kauti ira talega mai na tamata.
Au nanumi Koya ena bogi nikua, ka vakayavalata na yaloqu. Oqo na bogi ni Vakarauwai ni bera na Siga Tabu ni Siga ni Mate, eda na vakananuma kina na Nona Tucaketale. Au nanuma kina na Nona ivakaraitaki ena vica na siga sa oti.
Mai na Nona lomana na Tamana vakakina vei keda, sa soli Koya kina me vakararawataki vakalevu mai na kena e rawata rawa e dua na tamata. Sa tukuna vei keda na veika eso sa gadrevi me yaco Vua me baleta na solibula tawayalani o ya. Mo nanuma tiko na vosa:
“Raica koi au na Kalou, au sa vosota oti na veika oqo, mera bula kina ko ira sa veivutuni;
“Ia kevaka era sa sega ni veivutuni, era na vakararawataki vakataki au;
“Raica koi au na Kalou sa Kaukauwa Sara; au sa sautaninini e na mosi ni veivakararawataki ko ya; au a bunotaka na dra ka sa yaluma sara kina na yagoqu kei na yaloqu; io au sa kerea me kau tani vei au na bilo ni cudru—
“Ia me vakarokorokotaki ga ko Tamaqu, raica au a gunuva na bilo ko ya, ka vakacavara na noqu itavi ena vukudra na luve ni Tamata.”10
Ena kauveilatai mai Kalivari, a cavuta kina na Turaga, “Sa oti.”11 Sa qai biuta na Yagona na Yalona, ka laki vakatikori vakavinaka na yagona ki na dua na ibulubulu. A vakavulica vei keda o Koya e dua na lesoni na veika a laki cakava ena tolu na siga mai na vuravura ni yalo, ni bera na Nona Tucaketale, kau na nanuma ena gauna au na temaki kina meu kaya niu sa vakacavara e dua na cakacaka kaukauwa ni Nona qaravi kau sa rawa ni vakacegu mada.
Na ivakaraitaki ni iVakabula e solia vei au e dua na yaloqaqa meu gu tikoga. Sa mai oti na Nona cakacaka e vuravura, ia a gole ki na vuravura ni yalo ena yalodina me lako ka tomana na Nona cakacaka lagilagi ni nodra vakabulai na yalo. A laki tauyavutaka na nodra cakacaka na yalo yalodina mera vakabulai o ira era se rawa tiko ni ciqoma na loloma vakalou ka rawa ga mai na Nona solibula ni veisorovaki. Nanuma na vosa mai na ika 138 ni iwase ni Vunau kei na Veiyalayalati:
“Raica a vakarautaka na nona cakacaka ena kedra maliwa na yalododonu, a digitaka ka lesi ira na nona italai, ka solia vei ira na kaukauwa kei na lewa, a sa vakaroti ira mera lako yani ka vunautaka na itukutuku vinaka me vakararamataki ira sa tiko ena butobuto; io vei ira kecega na yalo; a sa vakaoqo na vunautaki ni itukutuku vinaka vei ira na sa mate.
“A ra sa lako yani na nona talai digitaki ka vunautaka na gauna vinaka ni Turaga; io era sa vunautaka na veisereki vei ira na bobula kei ira sa tiko ena vale ni veivesu; ia era na qai bula ga ko ira sa vakabauta na itukutuku vinaka, ka veivutunitaka na nodra ivalavala ca.”12
Ena gauna ga eda nanumi Koya kina, ena rawa sara meda vorata rawa na veitemaki meda vakacegu mada mai na noda cakacaka ni matabete. E dodonu meda nanumi Koya tiko nikua, eda sa tiko kina oqo meda vulica na noda itavi, gugumatua yani meda vulica na noda itavi, gugumatua yani meda cakava na veika eda sa veiyalayalati kaya meda vakayacora, ena gugumatua kecega. Ena vuku ga ni Nona ivakaraitaki eda na vosota tiko ki na ivakataotioti ni noda cakacaka sa solia vei keda o Koya ena bula oqo ka yalodina meda vakayacora na lewa nei Tamana me tawamudu, me vakataki Koya ka sa yaco tiko.
Oqo na Lotu ni Turaga. Sa kacivi keda ka vakabauti keda o Koya ena loma mada ga ni noda malumalumu ka sa kila tiko o Koya ni tiko vei keda. Sa kila tu o Koya na veivakatovolei eda na sotava. Ena veiqaravi yalodina kei na Nona Veisorovaki, sa rawa meda vulica na veika e vinakata o Koya ka yacova na keda ituvaki ka vakalougatataki ira eda qarava ena vukuna. Ni balavu cake na gauna eda qaravi Koya kina ena gugumatua, eda na veisautaki. Sa rawa meda vakataki Koya cake vakalevu.
Au sa raica oti na ivakadinadina ni caka mana o ya ki na nodra bula na Nona italai. Au a raica oqo ena vica na macawa sa oti ena loma ni vale ni dua na lewe ni matabete yalodina.
Au se kilai koya ni se dikoni, dua na tama, bisopi, ka lewe ni mataveiliutaki ni iteki. E vuqa na yabaki au raica tu mai na nona gugumatua ena qaravi ira na luve ni Kalou ena nona matabete.
Era a wavokiti koya na lewe ni nona matavuvale ena loma ni nona vale. A matadredredre toka, ka dara tiko e dua na sote vulavula, sutu, ka vakaneketai. Au a kurabui, baleta ni a tukuni vei au ni se mosi tikoga vua na veiqaravi vakavuniwai ka se bera tikoga ni bula.
Ia, a kidavaki au me vaka a kidavaki ira vakakina e drau na vulagi ena gauna ni nona cakacaka vaka-matabete ena nona bula taucoko, ena matadredredre. Au dau vukei koya ni dau sotava na veivakatovolei, ia me vaka ga ni dau yaco ena cakacaka ni matabete, au a vukei ka vakavukui kina.
Keirau a dabe ka veivosaki vinaka. A kaya vei au na veiqaravi nei tamana vei tinaqu ni sa vakarau mate. Au sa kila tu o ya. Au sa kila rawa kina na veika a vulica o koya ni se cauravou lailai mai vei tamana na matabete gugumatua oya na ivakarau ni veivukei. Au a vakavinavinaka ki na vakasama o ya me baleta na gauna au dau kauti iratou kina na luvequ tagane ki na veisiko vakamatabete ni veivakacegui kei na veivakalougatataki.
Ni oti e vica na miniti, a taro mai vakamalua, “E donu beka meu kerea mo masulaki au?” O nona peresitedi ni iteki e liu, ka rau veiqaravi vata tu mai ena vica na yabaki, a lumuta na uluna ena waiwai masulaki ena kaukauwa ni Matabete i Melikiseteki.
Niu sa vauca na veivakalougatataki, a vakavulici au kina na Yalo Tabu ena so na ka a vakayacora oti na Turaga vei koya na lewe ni matabete yalodina oqo. Sa savasava kina o koya, sa bokoci na nona ivalavala ca. Sa veisau na kena ituvaki me gadreva na ka e gadreva na iVakabula. E sega ni rerevaka na mate. Sa gadreva tu na yalona me bula tiko me qaravi iratou na nona matavuvale kei ira na tamata era sa luvena na Tamada Vakalomalagi era gadrevi koya.
Au a gole yani ena bogi ena vakavinavinaka niu sa vakadinadinataka rawa na loloma ni Turaga vei ira na Nona italai matabete gugumatua sega ni guce. A vukica na yalodra mera vinakata na veika e vinakata o Koya ka cakacaka me vaka e cakacaka o Koya.
Meu sa tinia ena ivakasala oqo vei ira na italai matabete ni Turaga. Me titobu na nomuni vakananuma ka gugumatua ena ivolanikalou kei na nodra vosa na parofita bula. Kerekere tikoga ena masu vua na Yalo Tabu me vakatakila vei kemuni na inaki ni Kalou kei na Luvena Daulomani. Masuta na Yalo Tabu me vakaraitaka vei kemuni na veika e gadreva na Turaga mo ni cakava. Navuca mo cakava. Yalataka Vua ni ko na talairawarawa. Cakacaka ena gugumatua me yacova ni ko sa cakava rawa na veika a kerea o Koya. Ka masu mo ni vakavinavinakataka na madigi mo ni veiqaravi ka kila na veika e tarava mo ni cakava.
Au vakadinadinataka ni bula tiko na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito. Rau sa tucaketale ka rau sa kalou lagilagi e lomani keda ka raici keda tiko. Na idola ni matabete era a vakalesuamai na italai vakalomalagi kivei Parofita Josefa Simici. E dewa sobu yani ena iyatu tawacavuka oqo kivei Peresitedi Thomas S. Monson. Na idola oqori sa tu yadua vei ira na iApositolo bula tiko nikua.
Au sa vakatikora vei kemuni na noqu veivakalougatataki ka mo ni na vakila rawa ena Yalotabu na bibi cecere ni veivakabauti kei na yalayala ko ni sa mai ciqoma na matabete italai tabaki ena Lotu dina ni Turaga, ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.