Tusi ma Lesona
Mataupu 16: O Le Ekalesia A Iesu Keriso i Ona Po Anamua

Mataupu 16

O Le Ekalesia A Iesu Keriso I Ona Po Anamua

Ata
Christ with the twelve men chosen by Him to be His Apostles. Christ has His hands upon the head of one of the men (who kneels before Him) as He ordains the man to be an Apostle. The other eleven Apostles are standing to the left and right of Christ.

O Nisi o Mea E Iloa Ai Le Ekalesia A Iesu Keirso

“Matou te talitonu i le faatulagaga sa i ai i le Ekalesia Anamua, e i ai, aposetolo, perofeta, epikopo, aoao, peteriaka, ma isi tofiga faapena” (Mataupu Faavae o le Faatuatua 1:6).

Sa faatuina e Iesu Lana Ekalesia i le taimi na i ai o Ia i le lalolagi. Sa ta’ua o le Ekalesia a Iesu Keriso (tagai i le 3 Nifae 27:8), ma o tagata sa auai, sa ta’ua o le Au Paia (tagai i le Efeso 2:19–20).

Faaaliga

Ina ua faatuina e Iesu Lana Ekalesia, o Ia lava na aoaoina ma faatonutonu taitai o le Ekalesia. A o Ia, sa Ia maua Ona faatonuga mai Lona Tama i le Lagi. (Tagai i le Eperu 1:1–2.) O lona uiga, o le Atua sa taitaia le Ekalesia a Iesu Keriso, ae le o tagata. Sa aoao atu e Iesu Ona soo, o faaaliga o le “papa” lea e faavae ai Lana Ekalesia (tagai i le Mataio 16:16–18).

A o lei afio ae Iesu i le lagi ina ua mavae Lona toetu mai, sa Ia fetalai atu i Ana Aposetolo, “Ou te i ai ia te outou i aso uma lava, e oo lava i le gataaga o le lalolagi” (Mataio 28:20). Sa faapea lava ona Ia faamaoni i Lana fetalaiga, ma sa Ia taitaia pea i latou mai le lagi. Sa Ia auina mai le Agaga Paia e avea ma fesoasoani ma faaali faaaliga ia i latou (tagai i le Luka 12:12; Ioane 14:26). Sa Ia fetalai atu ia Saulo i se faaaliga (tagai i le Galuega 9:3–6). Sa Ia faaali mai ia Peteru e le na o tagata Iutaia e talai atu i ai le talalelei, ae ia talai atu foi i le lalolagi atoa (tagai i le Galuega 10). E tele upu moni mamalu na Ia faaali mai ia Ioane, lea ua tusia i le tusi o Faaaliga. Ua tusia foi i le Feagaiga Fou le tele o isi ala na faaali mai ai e Iesu Lona finagalo e taitaia ai Lana Ekalesia ma faamalamalama ai Ona soo.

O Le Pule Mai Le Atua

E le mafai ona faia ma aoao atu sauniga ma mataupu o le talalelei e aunoa ma le perisitua. Na tuuina atu e le Tama lenei pule ia Iesu Keriso (tagai i le Eperu 5:4–6), ma sa faapea ona Ia faauuina Ana Aposetolo ma tuuina atu ia te i latou le mana ma le pule o le perisitua (tagai i le Luka 9:1–2; Mareko 3:14). Sa Ia faamanatu atu ia i latou, “Ua le filifilia a’u e outou, a ua filifilia outou e a’u, ua ou faauuina foi outou” (Ioane 15:16).

Ina ia pulea lelei Lana Ekalesia, o lea na tuuina atu ai e Iesu le tiute sili ona taua ma le pule i le Au Aposetolo e Toasefululua. Sa Ia tofia Peteru e avea ma Aposetolo taitai, ma sa tuu atu ia te ia ki e faamaufaailoga ai faamanuiaga i le lalolagi faapea ma le lagi (tagai i le Mataio 16:19). Sa faauuina foi e Ia isi taitai ma tuu atu ia i latou ni tiute faapitoa latou te faia. Ina ua afio ae o Ia i le lagi, sa faaauau pea lenei mamanu e tofia ma faauuina ai tagata. Sa faauuina foi isi i le perisitua, e i latou o e sa umia lena pule. Sa faaali mai e Iesu e ala mai i le Agaga Paia, Lona faamaonia o na faauuga na faia (tagai i le Galuega 1:24).

O Le Faatulagaga o le Ekalesia

O Le Ekalesia a Iesu Keriso, o se iunite sa faatulaga ma le faaeteete. Sa faatusaina i se fale ua atoatoa lelei ona faatulaga, sa faatuina i “luga o le faavae o aposetolo ma perofeta, o le maa tulimanu o Iesu Keriso lea” (Efeso 2:20).

Sa tofia e Iesu isi taitai o le perisitua e fesoasoani i Aposetolo i le galuega o le talaiga. Sa Ia auina atu ni taitai taitoalua sa ta’ua o fitugafulu, e talai le talalelei (tagai i le Luka 10:1). O isi tofiga sa i ai i le Ekalesia, o evagelia (peteriaka), leoleo (taitai pulefaamalumalu), faitaulaga sili, toeaina, epikopo. ositaulaga, aoao, ma tiakono (tagai i le mataupu 14 i le tusi lenei). Sa tatau le tofia o tagata i nei tofi uma e talai ai le talalelei, faia ai sauniga, ma aoao ma musuia ai tagata o le Ekalesia. Sa fesoasoani i latou nei ua umia tofi i tagata o le Ekalesia ia “loto gatasi i le faatuatua ma le iloa lelei o le Alo o le Atua” (Efeso 4:13).

Ua le taua mai e le Tusi Paia ia i tatou mea uma e uiga i le perisitua po o le faatulagaga ma le taitaiga o le Ekalesia. Peitai, ua lava mea ua ta’u mai e le Tusi Paia e iloa ai le matagofie ma le atoatoa o le faatulagaga o le Ekalesia. Sa poloaiina Aposetolo ia o atu i le lalolagi uma ma talai atu (tagai i le Mataio 28:19–20). Sa le mafai ona latou nonofo tumau i se aai e tasi e vaavaai tagata fou na liliu mai. O lea na tofia ma faauuina ai ni taitai o le perisitua i nuu taitasi latou te faia lena galuega, ae pulefaamalumalu Aposetolo ia i latou. Sa asiasi ma tusi atu Aposetolo ma isi taitai o le Ekalesia i paranesi eseese. O lena ua ala ai ona i ai tusi na tusia e Paulo, Peteru, Iakopo, Ioane, ma Iuta i la tatou Feagaiga Fou, na latou apoapoai ma faatonu atu ai i taitai o le perisitua i nuu taitasi.

Ua faaali mai i le Feagaiga Fou sa faamoemoe ia tumau pea lenei faatulagaga o le Ekalesia. Mo se faataitaiga, sa na o le toasefulutasi Aposetolo sa i ai ina ua maliu Iuta. Sa lei umi ona mavae atu o le afio ae o Iesu i le lagi, ae potopoto faatasi Aposetolo e toasefulutasi e filifili se tasi e sui ia Iuta. Sa latou filifilia Matatia e ala mai i le faaaliga a le Agaga Paia. (Tagai i le Galuega 1:23–26.) Sa faatuina e Iesu le ala e pulea ai e Aposetolo e toasefululua le Ekalesia. E foliga mai ua manino lava e tatau ona tumau pea le faatulagaga o le Ekalesia sa Ia faavaeina.

O Uluai Mataupu Faavae Ma Sauniga

Sa aoao atu e Aposetolo mataupu faavae autu e lua: o le faatuatua i le Alii o Iesu Keriso ma le salamo. A faatuatua uso fou ua liliu mai ia Iesu Keriso, o le Alo o le Atua ma o lo latou Togiola, ma salamo ia latou agasala, ua latou maua ni sauniga se lua: o le papatisoga i le faatofuina ma le faaee atu o lima mo le meaalofa o le Agaga Paia (tagai i le Galuega 19:1–6). O mataupu ma sauniga muamua ia o le talalelei. Sa aoao mai Iesu, “Afai e le fanau se tasi i le vai ma le agaga, e le mafai ona sao o ia i le malo o le Atua” (Ioane 3:5).

Sauniga e Faia mo e ua Maliliu

Ua saunia e Iesu le ala mo tagata uma e faalogo ai i le talalelei, i le lalolagi pe ina ua maliliu foi. I le va o Lona maliu ma Lona Toetu mai, na afio atu ai Iesu i agaga o e ua maliliu. Sa Ia faatulaga ai le galuega o le talaiga ia i latou o e ua maliliu. Sa Ia tofia ai avefeau o le amiotonu ma tuu atu ia i latou le mana e aoao atu ai le talalelei i agaga o tagata uma ua maliliu. O lea mea na tuu atu ai ia i latou le avanoa e talia ai le talalelei. (Tagai i le 1 Peteru 3:18–20; 4:6; MFF 138.) Ona faia lea e tagata ola o Lana Ekalesia o sauniga mo e ua maliliu (tagai i le 1 Korinito 15:29). O sauniga e pei o le papatisoga ma le faamauga e tatau ona faia i le lalolagi.

Meaalofa Faaleagaga

Sa i ai i tagata faamaoni uma o le Ekalesia le aia latou te maua ai meaalofa a le Agaga. Sa tuuina atu ia meaalofa ia i latou e tusa ma mea sa manaomia e le tagata lava ia, ma lo latou malosi, ma o latou tofiga. O nisi o ia meaalofa o le faatuatua, e aofia ai le mana e faamalolo atu ai ma faamaloloina ai; valoaga; ma faaaliga. (O loo faamatalaina auiliili meaalofa a le Agaga i le mataupu e 22.) O meaalofa faaleagaga, e i ai pea i le Ekalesia moni a Iesu Keriso (tagai i le 1 Korinito 12:4–11; Moronae 10:8–18; MFF 46:8–29). Sa fetalai atu Iesu i Ona soo e mulimuli atu ia faailoga po o meaalofa faaleagaga ia i latou o e talitonu (tagai i le Mareko 16:17–18). E toatele Ona soo sa latou faia vavega, vavalo, ma vaaia faaaliga e ala i le mana o le Agaga Paia.

  • Aisea e tatau ai ona i ai nei vaega e ono i le Ekalesia a Iesu Keriso?

O Le Ekalesia A Iesu Keriso i Amerika

Ina ua toetu mai Iesu, sa Ia asiasi atu i tagata i Amerika ma faatuina Lana Ekalesia ia i latou, ma aoao ai tagata mo aso e tolu ma faapea lava ona toe foi ane soo i isi taimi mulimuli ane (tagai i le 3 Nifae 11–28). Ona Ia tuua lea o i latou ae afio ae i le lagi. E sili atu i le 200 tausaga o ola nei tagata i le amiotonu ma avea ma nisi o tagata sili ona fiafia na faia e le aao o le Atua (tagai i le 4 Nifae 1:16).

O Le Liliuese Mai Le Ekalesia Moni

  • O le a le uiga o le upu liliuese?

I le talafaasolopito atoa, sa taumafai tagata amioleaga e lepetia le galuega a le Atua. Sa tupu lenei mea ao soifua le Au Aposetolo ma latou vaaia le tuputupu ae o le Ekalesia faatoa faatu. Sa i ai nisi tagata o le Ekalesia sa latou aoao atu manatu mai o latou faatuatuaga faapaupau ma talitonuga FaaIutaia anamua, ae le o upu moni faigofie sa aoao mai e Iesu. O nisi sa aliali lava lo latou tetee. E le gata i lena, ae sa i ai foi sauaga mai fafo atu o le Ekalesia. Sa sauaina ma fasiotia nisi o tagata o le Ekalesia ona o o latou talitonuga. Sa oo ina fasiotia taitoatasi ia Aposetolo pe aveesea foi mai le lalolagi i nisi auala. Talu ai ona o le amioletonu ma le liliuese, sa leiloa ai ma aveesea le pule faaaposetolo ma ki o le perisitua mai le lalolagi. Sa le toe atoatoa le faatulagaga o le Ekalesia, ma sa faapea ona tupu mai ai le fenumiai. Sa oo ina faateleina mea sese na oo mai i totonu o mataupu o le Ekalesia, ma sa lei umi ae lepetia atoatoa le Ekalesia. O le vaitaimi na le toe i ai le Ekalesia moni i le lalolagi, ua ta’ua o le Liliuese Tele.

Sa lei umi ae manumalo talitonuga faapaupau i mafaufauga o e sa ta’ua o le au Kerisiano. Sa oo ina talia e le tupu Roma lenei FaaKerisiano sese ma avea ai ma lotu a le malo. Sa ese lava lenei lotu mai le ekalesia sa faatuina e Iesu. Sa aoao mai ai e faapea o le Atua o se tagata e leai se tino.

Sa le malamalama nei tagata i le alofa o le Atua mo i tatou. Sa latou le iloa o i tatou o Ana fanau. Sa latou le malamalama i le faamoemoega o le olaga. E tele sauniga na suia, ona ua le toe i ai le perisitua ma ua le toe maua ni faaaliga i le lalolagi.

Sa filifili e le tupu ana lava taitai ma o nisi taimi sa valaau ai i latou i igoa sa faaaoga e taitai o le perisitua o le Ekalesia moni a Keriso. Sa le toe i ai ni Aposetolo po o isi taitai o le perisitua sa i ai le mana mai le Atua, ma sa le toe maua foi ni meaalofa faaleagaga. Sa muai vaai le perofeta o Isaia i lea tulaga, ma vavalo ai, “Ua leaga le nuu i e e nonofo ai, aua ua latou solia tulafono, ua latou liliuese le sauniga, ua latou solia le feagaiga e faavavau” (Isaia 24:5). Na le toe avea le lotu ma Ekalesia a Iesu Keriso; ae ua avea ma lotu a tagata. E oo lava i le igoa o le Ekalesia sa suia. Sa oo foi le liliuese i Amerika (tagai i le 4 Nifae).

Na Valoia Se Toefuataiga

  • O a valoaga i le Feagaiga Tuai ma le Feagaiga Fou sa valoiaina le Toefuataiga?

Sa silafia e le Atua le mea o le a tupu mai, ma sa Ia saunia e toefuatai mai le talalelei. Sa saunoa atu le Aposetolo o Peteru i tagata Iutaia i lena mea, e faapea: “E auina mai foi e Ia Le na muai talaiina ia te outou, o Iesu Keriso lea; e tatau ona nofo o Ia i le lagi seia oo i tausaga e toefuatai ai mea uma lava, ua fetalaia mai e le Atua i fofoga o Ana perofeta paia uma lava talu mai le amataga o le lalolagi” (Galuega 3:20–21).

Sa muai vaaia foi e Ioane le Talifaaaliga le taimi o le a toefuatai mai ai le talalelei. Sa ia fai mai, “Na ou iloa foi le isi agelu ua lele i le taulotoaiga o le lagi, ua ia te ia le talalelei e faavavau e folafola atu i e e nonofo i luga o le lalolagi i atunuu uma ma ituaiga, ma gagana eseese ma nuu” (Faaaliga 14:6).

  • Aisea na tatau ai le Toefuataiga?

  • Mafaufau i faamanuiaga ua oo mai ia te oe ona ua toefuatai mai le Ekalesia a Iesu Keriso i le lalolagi.

Mau Faaopoopo