2020
Ko e Mālohi Faifakamoʻui ʻo e Hiva Toputapú
Māʻasi 2020


Ngaahi Peesi Fakalotofonuá

Ko e Mālohi Faifakamoʻui ʻo e Hiva Toputapú

Neongo e fakavavevavé, mo e feinga vivilí, naʻe ʻikai pē ke maau kei taimi e paasipōtí pea ko Malina pē he ngaahi tokoua mo e tuofāfine ʻo Lopí naʻe ʻikai ke ʻi hono tafaʻakí ʻi he taimi naʻá ne pekia aí.

Ne faʻa pehē ange ʻene fineʻeikí ʻi he meimei ʻaho kotoa pē, “Malina! Tā e piano.”

“Malina, naʻá ku ʻave koe ke ako tā pianó koeʻuhi ke ke fakaʻaongaʻi ho talenití ke ngāue tokoni maʻá e Tamai Hēvaní.”

“Malina, ʻe ʻi ai e ʻaho te ke fakamālō mai ai he meʻá ni.”

Ne ʻi ai e ngaahi taimi ne fakaʻamu ai ʻa Malina Tonumaipeʻa (Seumaliʻi, hingoa teʻeki malí) te ne lava ʻo liliu hono hingoá koeʻuhí ke ʻoua te ne toe tali ki he “Malina ki heni” mo e “Malina ki hē”, tautautefito ki he taimi ʻoku fekauʻaki ai e ngāué mo e tā pianó!

Ka kuo hoko ʻa Malina, ʻo hangē ko ia ne fakataumuʻa ki ai ʻene fineʻeikí, ko ha pōtoʻi tā piano mo faʻu hiva kuo kole ke ne fakafekauʻaki e ngaahi hiva ki ha ngaahi faeasaiti mo ha ngaahi konifelenisi ʻi ha ngaahi siteiki kehekehe ʻi he vahefonua ʻOkalani, Nuʻu Silá.

ʻOku faʻa faingataʻa e feinga ke fakakakato e ngaahi fiemaʻu ki heʻene ngāue tokoni fakamūsiká, ka ʻoku houngaʻia maʻu pē ʻa Malina ʻi he ngaahi tāpuaki ʻoku ʻomai ʻe hono ngaahi talēnití. Kuo tā tuʻo lahi ʻa ʻene fakamoʻoniʻi, ʻa hono fakaʻaongaʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa e mūsiká ke fakamolū ha ngaahi loto, ke malanga ‘aki ʻa e ongoongoleleí mo e fakamoʻoniʻi ʻa Sīsū Kalaisi, ka kuo hoko e mūsiká ko ha fakahaofiʻanga ʻo ʻene moʻuí.

ʻI he fakaʻosinga ʻo e taʻu 2016, naʻe maʻu ai ʻe Malina ʻa e ongoongo fakaʻohovale ko ia ne leleakiʻi ʻa hono tuongaʻane faʻa moʻui lelei, taʻu 35 ko Lopi Seumaliʻí ʻi haʻane tō pea ʻoku ʻi he loki tuʻunga fakatuʻutāmakí (ICU) ʻi Pilisipeine, ʻAositelēlia. Kimuʻa pea mahino kakato e meʻa naʻe hoko ki aí, na’á ne ʻiloʻi ʻokú ne ʻi he tuʻunga fakatuʻutāmaki moʻoni. Naʻá ne fie ma’u ke puna ki Pilisipeini he vave tahá.

Naʻe ongoʻi ilifia ʻa Malina. Naʻe teʻeki ke ne fetaulaki mo hono tuonga’ané ʻi ha taʻu ʻe valu—fēfē kapau ko hono faingamālie fakaʻosí ʻeni? Ka naʻe ʻikai ke lava ʻo folau taʻekau ai hono foha taʻu 2, pea naʻe ʻikai ke ʻi ai ha paasipooti hono fohá. Neongo e fakavavevavé, mo e feinga vivilí, naʻe ʻikai pē ke maau kei taimi e paasipōtí pea ko Malina pē ʻi he ngaahi tokoua mo e tuofāfine ʻo Lopí naʻe ʻikai ke ʻi hono tafaʻakí ʻi he taimi naʻá ne mālōlō aí.

Naʻe fuʻu loto-mamahi ʻa Malina. Naʻe fakamanatu ange ʻe he mole ʻa hono tuongaʻané ʻa e mole fakafokifā ʻa ʻenau faʻeé ʻi he taʻu ʻe hongofulu tupu kuohilí.

Hili ha ngaahi māhina mei ai, ʻi he loto-mafesifesi mo kei ongoʻi tautea mo’oní, naʻe teuteu ʻe Malina e ngaahi hiva ki he konifelenisi ʻo ʻEpeleli ʻo e Siteiki Papatoetoe ʻOkalani Nuʻu Silá. Hangē naʻe toe fuʻu fakakavenga ange he taimí ni ki ai hono fokotuʻutuʻu e kuaea ʻo e siteikí, pea toe ongo faingataʻa ange e taimi fakaangaanga.

Pea ʻi ha pō ʻe taha naʻe fakaangaanga ai e kuaeá ha fokotuʻutuʻu ongo moʻoni ʻo e himi angamaheni:

Fiemālie hoku laumālie,

ka hili e liliú mo e ngaahi loʻimatá,

ʻi he malu mo e tāpuakí

te tau toe feʻiloakí.

Naʻe ʻikai toe lava ʻa Malina ʻo pukepuke hono loʻimatá ʻi heʻene tā e pianó ki he kuaeá, ka ko e taimi ní, naʻe ʻikai ke ne ongoʻi ha loto-mamahi.

ʻOku manatu ʻa Malina ʻo pehē, “Naʻe ongo ʻaupito kiate au e ngaahi kupuʻi lea ʻo e himi fakaʻofoʻofa ko iá. [Ko e fuofua taimi ia] talu mei he mālōlō ʻa hoku tuongaʻané, ke u ongoʻi nonga. ʻOku ou ʻiloʻi te u lava ʻo toe sio kiate ia mo ʻeku faʻē hoihoifuá ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo e veilí.”

ʻOku faʻa vahevahe ʻe Malina ʻa ʻene fakamoʻoni fakataautaha fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e mūsiká ʻi he moihuú. ʻOku fakaʻaongaʻi ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e mūsiká ke tokoni mai ke mahino kiate kitautolu e ngaahi meʻa ʻoku ʻikai faʻa lava ʻo fakamatalaʻi ʻi he leá. ʻOku tokoni ʻa e mūsiká ki he Laumālie Māʻoniʻoní ke fetuʻutaki hangatonu mo hotau lotó pea tataki kitautolu ki he mālohi faifakamoʻui mo huhuʻi ʻa hotau Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí.