2018
Ko ha Kaungāmeʻa Maluʻi Koe?
Sepitema 2018


Ko ha Kaungāmeʻa Maluʻi Koe?

Ko e taha naʻá ne faʻú ko ha mēmipa ia ʻo e kōmiti ʻa e Siasí ki hono taʻofi ʻo e taonakitá.

Ko e hā ʻokú ke fai ke fakahaaʻi ki ho ngaahi kaumeʻá ʻokú ke ʻi ai ke tokoniʻi kinautolu?

ʻĪmisi
safety pin friend

Ngaahi taá mei he Getty Images

Ko e taimi naʻe pulia ai ʻa ʻĒpelí, naʻe fehuʻi ʻe he ʻEikí ki hono tokoua ko Keiní pe ʻoku ʻi fē. Naʻe tali ʻe Keini, “Ko e tauhi koā au ʻo hoku tokouá?”

Ko hono ʻai ʻe tahá, ko e ʻuhinga ʻa Keiní, “He ʻoku totonu ke u ʻilo? ʻOku ʻikai ko haku fatongia ke u tokangaʻi.”

ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ʻoku akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ha pōpoaki ʻoku kehe lahi, fekauʻaki mo hono tokangaʻi ʻo e niʻihi kehé. Naʻá Ne folofola ʻoku totonu ke tau fai ki he kakai kehé ʻa e meʻa ʻoku tau loto ke fai mai kiate kitautolú, ʻa ia ʻoku kau ai ʻa e fetokoniʻakí, fetauhiʻakí, pea mo e fetokangaʻiʻakí (vakai, Luke 6:31).

ʻOku ʻākilotoa kimoutolu ʻe ha kakai ʻoku fefaʻuhi mo ha faʻahinga meʻa. Mahalo ʻokú ke fefaʻuhi koe mo ha taimi faingataʻa. Ko e hā pē tūkungá, te ke lava ʻo fai ha tokoni ʻaki haʻo fili ke muimui ʻia Sīsū Kalaisi.

Ngaahi Kaungāmeʻa Maluʻi

Naʻe maʻu ʻe ha ngaahi kaungāmeʻa ha founga hāhāmolofia ke nau fetokoniʻaki ai. Naʻa nau omi mei ha ngaahi tūkunga mo e ngaahi puipuituʻa fakafāmili kehekehe, ka ʻoku nau fetokangaʻi ʻaki kātoa mo loto ke fakamālohia ʻenau feohi fakakaungāmeʻá.

Naʻe ʻi ai ha taha ʻo e ngaahi kaungāmeʻa ko ʻení naʻe faingataʻaʻia ʻi honau ʻapí. Naʻá ne talaange kiate kinautolu ʻoku faʻa fakaʻamu ia ʻi he taimi ʻe niʻihi ke pulia ka naʻá ne fufuuʻi ʻene ngaahi ongó ʻaki haʻane malimali koeʻuhí he naʻe manavasiʻi naʻa fakamāuʻi ia ʻe he toengá.

Naʻe fie maʻu ʻe hono ngaahi kaungāmeʻá ke ne ʻiloʻi ʻoku malu ʻiate kinautolu pea ko ha feituʻu lelei ange ʻa māmani koeʻuhí he ʻoku ʻi ai. Ko ia, ne nau faʻu ha palani: te nau tui ha ngaahi foʻi pine napikeni. Naʻa nau takitaha tui ha foʻi pine napikeni ʻi he ʻaho takitaha ke fakamanatuʻi ki ai, pea ʻiate kinautolu, kuo nau tukupā ke faʻu ha feohi fakakaungāmeʻa ʻoku malu, hao, pea mo falalaʻanga—pea ʻoku nau fie maʻu kotoa kinautolu ke nau vāofi.

ʻOsi ha ngaahi taʻu mei ai, ʻoku kei manatuʻi pē ʻe he finemui ko ʻení hono ngaahi kaungāmeʻa maluʻí pea ʻoku houngaʻia ai ʻi he malu naʻá ne ongoʻi ʻi heʻene ʻilo naʻa nau ʻofa aí.

Ko e Hā Te Ke Lava ʻo Faí?’

ʻIkai, ʻoku ʻikai ko ha meʻa pau ia ke ke tui ha pine ke poupouʻi ho ngaahi kaungāmeʻá. Ka te ke lava pē ʻo fehuʻi kiate koe pe ko e hā te ke lava ʻo fai ke tokangaʻi ho ngaahi kaungāmeʻá, ke fakamālohia kinautolu ʻe faingataʻaʻiá, mo hoko ko ha kaungāmeʻa maluʻi ki ha taha pē te ne fie maʻu hoʻo tokoní.

“ʻI he kakaí kotoa, ko kitautolu ʻoku totonu ke sai ange ʻi hono ʻofaʻi ʻo e kakaí kae ʻoua ʻe fakamāuʻi kinautolu. Naʻe pehē ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻI he kakaí kotoa, ko kitautolu ʻoku totonu ke tau fakakau mai lahi taha angé. “Manavaʻofa, [ʻo] fai [ha] kehekehe’ (Sute 1:22)—[ko e meʻa ia ʻoku totonu ke tau faí].”1

Ko e hā leva e meʻa te ke lava ʻo fai ke tokoniʻi kinautolu ʻoku mou feohí? Ko ha ngaahi fakakaukau ʻeni ʻe ala tokoni atu.

  • Lotu ʻo kole tokoni ki he ʻOtuá. ʻOku ngali faingofua ʻeni, ka ʻe lava ʻo hoko ko ha meʻangāue lelei. ʻOku ʻafioʻi kānokato ʻe he ʻOtuá ho ngaahi kaungāmeʻá. ʻOkú Ne ʻafioʻi kānokato koe mo lava ke tokoniʻi koe ke ke hoko ko ha kaungāmeʻa ʻofa.

  • Siofi ha ngaahi fakaʻilonga ʻe ngali ʻoku faingataʻaʻia ho ngaahi kaungāmeʻá.

  • Kumi ha fanga kiʻi founga iiki mo fakafoʻituitui ke ke tokoni ai. Hangē ko e lea naʻe fai ʻe Sisitā Linitā K. Pētoni, ko e Palesiteni Lahi kimuʻa ʻo e Fineʻofá, “Tomuʻa sio pea tokoni.”2 Ko e hā ʻokú ke fakatokangaʻi ʻi ho ngaahi kaungāmeʻá? Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku nau saiʻia mo ʻikai saiʻia aí? Ko e hā ʻoku nau fie maʻú? Pea te ke toki lava leva ʻo tokoniʻi ha taha ʻi ha founga makehe mo fakatāutaha.

  • Manatuʻi, ʻoku ʻikai ʻuhinga e hoko ia ko ha kaungāmeʻa ʻofa mo tokoní ʻokú ke fatongia ʻaki ai e ngaahi angafai ʻa e niʻihi kehé. ʻOku ʻikai foki ke ke fatongia ʻaki ʻenau fiefiá.

  • Fakakaukauʻi ha meʻa fakafiefia te ke lava ʻo fai mo ho ngaahi kaungāmeʻá, hangē ko e tui ha pine napikeni, ke fefakamanatu ʻaki ke mou faʻa tokoni. Naʻe ngaohi ʻe ha toʻu tupu ʻe niʻihi ha ngaahi sitōkeni ʻasi faikehe mo tukupā ke “hoko ko ha kau fekumi ki he lototoʻá, angaʻofá, mo e tokoní” (ʻa ia, ʻi he lea faka-Pilitāniá, ʻokú ne fakatupu ha foʻi lea fehangahangai ki he sitōkení). Naʻe fevakaiʻi ʻaki ha kulupu ʻe taha ʻaki haʻanau fakaʻaongaʻi e ngaahi lanú ke fakafofongaʻi ʻa e anga ʻo ʻenau ngaahi ongó. Hangē ko ʻení, kapau naʻe ʻi ai ha taha naʻá ne fuʻu ongoʻi loto mamahi (lanu vāleti) ʻi ha ʻaho, naʻe ʻilo ʻe he toenga ʻo e ngaahi kaungāmeʻá ʻoku fie maʻu ʻe he tokotaha ko iá ha ʻofa lahi ange.

  • ʻOua te ke fakangatangata e tokolahi ho ngaahi kaungāmeʻá! Naʻe fakakaungāmeʻa ʻa Sīsū ki he kakai naʻe fehiʻa ai ʻa e toenga ʻo e māmaní. Ko e taimi ʻokú ke ala atu ai ke fakakau mai ʻa e niʻihi kehé—tautautefito kiate kinautolu ʻoku faingataʻa ke nau fakakaungāmeʻá—ʻokú ke muimui ai ki Heʻene sīpingá.

Ko e moʻuí ʻe lava ke faingataʻa ʻi he taimi ʻe niʻihi. Ka ʻokú ke mālohi, mo ke ivi lahi. ʻE lava ʻe hoʻo angaʻofá mo e mohu fakakaukaú ʻo liliu e moʻui ʻa ha taha. ʻOku fie maʻu koe ʻe hoʻo ngaahi kaungāmeʻá! Kolea ʻe fakahinohino ʻa e ʻEikí, pea te Ne poupouʻi koe ʻi ho ngaahi faingataʻaʻiá mo tokoni atu ke ke ʻai ʻa māmani ko ha feituʻu lelei ange.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. ʻInitaviu mo ʻEletā Lenilani he ʻaho 23 ʻo Sānuali 2018.

  2. Linda K. Burton, “Tomuʻa Sio, Pea [Toki] Tokoni,” Liahona, Nōvema 2012, 78.