2002
E Mafai e Tamaiti Ona Faia Mea Tetele
Iulai 2002


E Mafai e Tamaiti Ona Faia Mea Tetele

E manaomia e tamaiti taitoatasi lipoti e le aunoa e faamaonia ai, “E aloaia oe. E faatauaina oe. E i ai mea e te mafaia. E te lelei.”

A o avea au o se tina talavou, sa ma aveina ma lo’u toalua le ma fanau e toalima e i lalo ifo o le valu tausaga le matutua, e nonofo i Amerika i Saute. E ui lava ina leai se isi o i matou e tautala i le gagana, ma o la’u tama e ono tausaga sa aupito sili ona faigata ia te ia ona aoao se gagana fou. Sa tonu ia i ma’ua e ave o ia i se aoga faataitai sa i ai tamaiti e ta’i fa tausaga le matutua, e ui lava ina sa tatau ona ave i le vasega muamua. Sa ma faamoemoe, o le fegalegaleai ma tamaiti laiti o le a le fefe ai ma atonu o le a mafai ona faafaigofie ai ona tautala i le faa-Potukale.

Peitai, o le mea moni e le masani la’u tama i tamaiti e faapena foi i latou ia te ia. O tauiviga lava aso taitasi, ma e tiga lava lo’u mafaufau mo ia i taeao uma pe a ou alu e ave i le aoga ma toe faatalitali mo ia pe a fo’i mai, i le afiafi.

I se tasi aso, sa matua agaleaga ai lava nisi tamaiti ia te ia. Sa tau’ai e nisi i maa ma tulei solo, ma talie aamu i ai i le taimi o le malologa. Sa tiga o ia ma fefe ma sa tonu e le mafai ona toe alu o ia i le vasega. A o nofonofo na o ia i le malae taalo ua leai ma se isi o i ai, sa ia manatua mea sa ma aoaoina ai o ia e uiga i le tuua toatasi. Sa ia manatua e latalata e le aunoa le Tama Faalelagi i Lana fanau, ma e mafai ona ia talanoa atu ia te Ia i soo se taimi, ae le na o le taimi o le a moe ai. O le a malamalama o Ia i le gagana a lona loto. Sa punou ifo lona ulu i se tulimanu o le malae taalo ma tatalo ai. Sa na ia le iloa po o le a lana tatalo a fai, o lea sa ia ole atu ai ia mafai ona faatasi atu lona tama ma lona tina e puipui ia te ia. A o toe foi atu o ia i le potuaoga, sa oo mai se pese a le Peraimeri i lona mafaufau.

Ou te alu soo i togalaau,

Ma ao mai i o’u lima fugalaau manaia.

A ou vaai atu i fugalaau;

Ou te manatua ai oe lo’u tina.

(“Ou Te Alu Soo,” Tusipese a Tamaiti, 109).

Ina ua pupula ona mata, sa ia vaaia si tamai fugalaau sa tupu i le ta’e o le sima. Sa ia tauina ma tuu i totonu o lana taga. E le’i faapea na mou ese atu faafitauli i le va ma isi tamaiti, ae sa ia savali atu i le aoga ma le lagona o loo faatasi o ia ma ona matua.

O i tatou taitoatasi, e faapei o la’u tama teine e ono tausaga, e lagona ua tatou se pe o tatou i ai foi i se nuu ese. Atonu sa aoao i lou nuu ese le gagana o le numera po o le kemisi. Atonu sa e mafaufau sa e sau i se apitagalu ese ina ua e auai i le Ekalesia, tusa lava pe sa e auai [i le ekalesia] i lou lava atunuu. Faapea la o oe o se tagata faatoa liliu mai. O upu e pei o le “valaauga”, “Epikopo Pulefaamalumalu,” e oo lava i le “Pulega Aoao” e tatau ona faamatala lelei le uiga ona e faatoa malamalama lea i ai.

E faapefea o tatou faifeautalai ua malamalama ma tali atu i uunaiga a le Agaga Paia e moni le Ekalesia, ae ua feagai ma le luitau o le taufai aoaoina o le talalelei ma se gagana fou i le taimi e tasi? Ou te maofa lava pe a mafaufau i lo latou lototetele.

E tutumu o tatou olaga i le tele o taimi e mamafa ai o tatou mafaufau i le aoaoina o se gagana ese. Ae ui o lea, e i ai se gagana e tasi e laugatasia ai le lalolagi. Peitai “A ou vaai atu i fugalaau, ou te manatua ai oe lo’u tina” o upu ia sa tautalatala ai se teineitiiti. O se pese o le Peraimeri ma se fugalaau o le gagana masani lea o se tatalo ua talia.

Ina ua mavae se taimi o aoao atu Iesu i le malumalu i Nuumau, sa Ia lagona atonu e le o malamalama tagata i upu sa Ia fetalai atu ai. Sa fetalai atu o Ia ia te i latou e o i o latou aiga ma mafaufau loloto ai ma tatalo faatasi ma o latou aiga ma sauniuni o le a toe afio mai o Ia i le aso na sosoo ai.

Peitai ina ua “toe silasila solo o ia i le motu o tagata, ua silafia foi ua maligi o latou loimata, ma ua latou pulatoa mai ia te ia, e peiseai ua latou ole mai ia te ia, latou te nonofo teisi ma i latou… .

“Ua ave foi e Ia o latou tamaiti taitoatasi ma faamanuia ia te i latou… .

“Na ia fetalai atu foi i le motu o tagata, ua faapea atu ia te i latou: Vaai ia i o outou tamaiti.

“Ua latou vaai atu … ona tetepa ae ai lea o i latou i le lagi, ma ua latou iloa le lagi ua avanoa, ma ua latou iloa foi agelu ua ifoifo mai le lagi, e peiseai ua i totonu o le afi; ua latou o ifo ma ua si’osi’o i na tamaiti, … ma ua auauna atu agelu ia te i latou” (3 Nifae 17:5, 21, 23–24).

O le “si’osi’o” i le afi po o le malosi o a tatou molimau, o se gagana e tatau ia i tatou uma ona aoao e tautala ma ia malamalama ai.

O le uluai lesona e aoao e tamaiti taitoatasi i le lalolagi e auai i le Peraimeri o le “O Au o se Atalii o le Atua.” O tamaiti laiti e tai 18 masina e mafai ona tusi o latou lima ia i latou lava ma faatino le tauloto e fai taga i tamatamailima:

E iloa a’u e le Tama Faalelagi

Ma mea ou te manao e fai.

Na te iloa lo’u igoa ma le mea ou te nofo ai.

Ou te iloa e alofa foi o Ia ia te au”

(E Iloa A’u e le Tama Faalelagi,” Peraimeri 1: O Au o se Atalii o le Atua [1994].2)

A o ou faiaoga i le vasega ono i ni tausaga ua mavae, sa savali atu i totonu o la’u vasega se tamaitiiti e 14 tausaga le matua ma ni ofu o se keni a tamaiti. E lua tausaga e matua ai nai lo le isi 30 tamaiti o le vasega. Sa vave ona ou iloa e le iloa e Brian faitautusi, e le’i aoga lelei foi, ma e eseese tagata na nofo ai ma tausia o ia i aai eseese.

Ua lata mai le taimi o lipoti [o tamaiti] ma sa ou alu i le faleaoga i le aso sa tatau ai ona ou malolo, e tusi faauma togi o galuega a tamaiti ma faatutumu lipoti. A o ou ulufale atu i le potuaoga e tuufaatasi lipoti, sa mafai ona ou iloa atu Brian, o vevesi mai ai le vasega. Sa ou fautuaina le faiaoga sa ma toalua, o le sa tumu i le loto faafetai, o le a ma o ma Brian. Sa ma agai atu loa i le faletusi ma ni tusi ata mo le vasega muamua laiti, ma ma talatalanoa i lakapi faa-Amerika.

Sa ma nonofo ifo i se laulau sa fai ai a’u lipoti. Sa ou fesili atu ia te ia pe sa i ai sona lipoti.

Sa lulu mai lona ulu ma fai mai “Leai.” Sa ou fesili pe manao i sona lipoti.

Sa pulatoa mai ia te au [ma faapea mai], “Seiloga lava e tusi mai ai o a’u o se tama lelei.”

Sa ou faia se lipoti faapitoa mo ia ma faamamafa ai mea e malosi ai. Sa ou tusia ai lona igoa atoa ma lona tomai e faaaofia ai tagata uma ma faatalie. Sa ou ta’ua faapitoa lava lona fiafia i taaloga. E le o se lipoti e masani ai, ae sa foliga mai sa faafiafiaina ai o ia. E le’i leva ona uma lena mea, ae le toe vaaia Brian i le matou aoga, ma o le taimi mulimuli na ou faalogo ai e uiga ia te ia, o la ua nofo i se isi setete. Sa ou faamoemoe po o fea lava o i ai, ia i ai i lana taga la’u lipoti na ou tusia ai o ia o se tama lelei.

E i ai se aso o le a tatou maua uma ai ni lipoti. Atonu o le a togi i tatou po o le a le lelei tatou te lipotia ai le lelei o isi. E manaomia e tamaiti taitoatasi lipoti e le aunoa e faamaonia ai, “E aloaia oe. E faatauaina oe. E i ai mea e te mafaia. E te lelei.”

Ou te fiafia lava i tala e uiga i tamaiti paionia. E masani ona tatou faalogo i tala e uiga i o latou matua sa savavali i le Vanu o Sate Leki. Peitai, i upu o se pese a le Peraimeri;

“Pe a ou mafaufau i paionia,

Ou te manatu i tane ma fafine lototetele.

Manatua sa i ai foi tamaiti paionia;

Ta fia manao, o se tasi o na tamaiti.”

(“Pe a Ou Mafaufau e Uiga i Paionia,” Children’s Songbook, 222)

Sa faamatala e Susan Madsen le tala e uiga ia Agnes Caldwell i le Vaega o Taavaletosolima a Uili. Sa fetaia’i i latou ma ni afa matautia ma latou matua pagatia ai i le fiaaai ma le malulu. Sa oo atu ni taavaletoso fesoasoani ma ni meaai ma palanikete, ae sa le lava taavaletoso e la’u ai tagata mama’i. E oo lava ina ua uma le galuega laveai, o le toatele lava o tagata sa savavali ma le faigata mo le tele o isi maila ma taunuu manuia ai i le vanu.

O Akenese e iva tausaga, sa matua vaivai tele ma ua le mafai ona toe savali. Sa vaaia e se avetaavale toso lona naunautai e o faatasi ma le taavaletoso, ma sa fesili atu i ai pe fia manao e tietie. Sa faamatala [e le teineitiiti] i ana lava upu le mea na sosoo ai.

“I lea taimi, sa aapa mai ai o ia, ma uu atu lo’u lima, ma tata lona gutu i le solofanua ia alu ae faatamo’e ai au, ma o’u vae ua … le mafai ona toe lala’a. Sa matou o pea, i se mea sa foliga mai e tele ni maila. Sa ou mafaufau i lena taimi, o se tamaloa ua sili lea ona agaleaga ua ola mai, pe ua ou faalogo foi i ai. Ina ua oo i le taimi ua foliga mai ai ua ou matua le toe mafaia lava ona toe savali, o lea na ia tu ai [ma toso atu a’u i totonu o le taavaletoso]. Sa ia aumaia se palanikete, ma faapulupulu ai a’u … sa ou mafanafana ma maua le to’a. O iina na suia ai lo’u mafaufau, aua sa ou mautinoa, o le faatamo’eina o a’u, na ia laveaiina ai au mai le malo i le ‘aisa ina ua tuu i totonu o le taavaletoso” (Sa Ou Savali i Siona, [1994], 59).

Sa faatamoe e lena avetaavaletoso loto fesoasoani le teineitiiti i le mamao ma le saosaoa sa mafai ai, ina ia toe sosolo lelei atu ai le toto i ona vae ua malo i le aisa. Sa ia laveaiina vae o le teineitiiti, ma atonu foi e faapena i lona ola, e ala i lona tuu atu i le teineitiiti e fesoasoani ia te ia lava.

O loo faia e a tatou fanau i aso nei ni faigamalaga faigata ma le matautia e pei o le malaga atu i sisifo. O loo latou feagai ma tofotofoga i le ala. E tatau ona tatou faateleina lo latou tulaga gafatia e tauave ai a latou avega ma ia aoao foi ia latou maua le olioli i lenei olaga. O nisi taimi, e tatau ona tatou taufetuli ina ia tatou o faatasi ma le faatuatua o a tatou fanau.

I se isi taimi i le 3 Nifae ina ua faamanuia e Keriso le au soo, “na u atu ona fofoga ia te i latou ma le fiafia, ma ua pupula atu le malamalama o ona fofoga ia te i latou” (3 Nifae 19:25).

E ta’u atu e se fofoga ataata o oe e te lelei. E taumafai tamaiti ia faapei o Iesu. Latou te mananao e avea faapei o se tasi e laufofoga fiafia. Latou te mananao e mafuta ma se tagata e tali atu ma le fiafia ia te i latou.

Na saunoa Peresitene Hinckley, “E manaomia e tamaiti le malamalama o le la. Latou te manaomia le fiafia. Latou te manaomia le alofa ma le faafaileleina” (“Laveai le Fanau,” Liahona, Ian. 1995, 54).

E tatau ona avea le alofa ma gagana e aoao ai le talalelei i a tatou fanau. Pe o le a lava lau gagana, ia aoao e aoao atu ma tautala i le gagana o tatalo ma le loto atoa ma se molimau e tumu i le fiafia, ina ia mafai ai e agelu, i le lagi ma le lalolagi ona si’osi’o ma auauna mai ia te i tatou. Tatou te manaomia ni faiaoga faatuatuaina o e e tautatala i le gagana o le faaviivii ma le faauo. E manaomia lo tatou faia e le aunoa ni lipoti faaleagaga e faamaonia ai lo tatou lelei i le vaaiga a isi. O se faamanuiaga lava le faatagaina o le fanau e taufetuli i le mamao latou te mafaia i lo latou lava malosi, e galueaiina ai le malosi o a latou lava molimau, ma e tatau ona tatou soisoi atu ia te i latou ma faapulupulu i latou i se palanikete o o tatou lagona alofa i le faigamalaga tele i le gagana aoao o le alofa.

Ou te faafetai ona o le faamanuiaga sili o le [fetalaiga] “vaai ia i o outou tamaiti.” “Ou te taumafai ia ou manatua, o loo i ai foi tamaiti, [e le na o tagata matutua],” i le suafa o Iesu Keriso, amene.