Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 34: Na Kaukauwa ni Veivosoti


Wase 34

Na Kaukauwa ni Veivosoti

“Gole mai, taciqu lomani, na ivalu sa mai cava, Na veitokani taumada, me sa tomani tale mada”

Na Bula nei Josefa Simici

Ena vulaikatakata ni 1839, e a solia na Parofita na yaca na Nauvoo ki na vanua era vakasoqoni tiko kina na Yalododonu mai Illinois ena yasa ni Uciwai na Mississippi. Na yaca ka kau mai Iperiu, e kena ibalebale “e dua na itutu se itikotiko rairai totoka ka kauta vata tu na vakasama ni vakacegu.1 Ena ruku ni nona veivakasalataki na Parofita, era a tekivu veisautaka na koro ko Commerce, na Yalododonu, me dua na korolevu rairai vinaka. Taumada era veisautaka na nodra vale vakacevaceva kei na valelaca me iyalayala na vale kau ia era sa tekivu basika mai na vale vakafereimi kei na levu na valevatu. Era tei vuata kei na kau rurugu, kei na vaini kei na veikau me vakarairaivinakataka na nodra tiki ni qele. Ena nodra koro totoka oqo ko Nauvoo, era nuitaka na Yalododonu ni ra na raica ekea e dua na vanua ni vakacegu me ra guilecava kina na veivakararawataki mai Missouri

Ena gauna ni nodra taraicake oqo, e a sotava kina ko Josefa Simici, e dua na ivakarau, ka vakaraitaka na nona yalololoma veivueti kei na yalorawarawa me vosoti ira na tani, ka vukei ira me ra guilecava na veika ca ni gauna makawa. E a talanoataka ko Daniel Tyler na ka e sotavi oqo:

“E dua na turaga ka vakaitutu torocake ena Lotu ena gauna e tiko kina e Far West [Missouri], e a tauvimate levu sara ka tauvi koya na malaria kei na katakata. Ena gauna e malumalumu tu kina na nona vakasama kei na yagona era vosa vakaqaseqase vua eso na ilala ka ra cikevi koya me biuti ira na Yalododonu ka lako vata kei ira. E solia eso na ivakadinadina me vakacacana na Parofita. Ni ra sa tawani Commerce, na Yalododonu sa bula mai na tauvimate na turaga ko ya, e a toki mai Missouri ki Quincy, Illinois. E kea, e a laki cakacaka me dauta buka me rawata kina na isau ni nodratou ilakolako vakamatavuvale ki Nauvoo, ka [solia] e dua na iloloma ki na tamata ni Kalou e vakamavoataki, kevaka, beka, e rawa ni vosoti koya ka vakatara me lesu tale yani ki na isoqosoqo. … E vakila, ni sega tale ni dua na vanua ena vakabulai kina kevaka e sa na sega ni soli vua, e sa na vakayalia na veika kece. E a tekivu gole mai ena yalo e rarawa kei na vakaveveku mata.

“Ni se qai lako tiko mai [na turaga ko ya] e a tukuna vei Baraca Josefa na Turaga ni sa gole tiko mai. E a rai mai na nona katubaleka ki tautuba na Parofita ka raici koya ni sa lako tiko mai ena salatu. Ena gauna ga e vuki kina me dolava na matamata e a lade cake na Parofita mai na nona idabedabe ka cici sobu ka sotavi koya e tautuba, ka qolou, ‘Isa Baraca—, au sa marau niu raici iko!’ E mokota na domona ka rau veitagicaki vaka na gone.

“Sa rauta me tukuni, ni na vakalesui ki na kena itutu dina e yaco me curu tale ki na lotu ena papitaiso na tamata e lutu, soli tale vua na Matabete, e goleva e levu na veiqaravi bibi, e vakasoqoni vata kei ira na Yalododonu mai Saioni ka mate ena vakabauta e taucoko.”2

Ko George Q. Cannon, ka veiqaravi vakadaunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada, e a solia tale eso na ivakaraitaki ni nona dau veivosoti ko Josefa Simici: “Ena tudei ni nona valataka na dina, kei na muria vakadodonu na ivunau ni Kalou, e dau loloma veivueti ko Josefa vei ira era malumalumu kei ira era cakacala. Ena vulaikatakata ni 1835, e a vakaitavi tiko ena mataveivosaki kei na veisoqoni e Kirtland kei na veivanua wavokita, ka digitaki me vakaitavi ena veilewai baleta eso na lewe ni Lotu era vosa vakacacataka na Mataveiliutaki ni Lotu. Se nona na madigi me valataka na nodra kisi na beitaki se me veibeitaki, e dina ni ko koya e a dua beka vei ira na vakacacani, e vakayacora na nona cakacaka ena yalo e malumu kei na lewa dodonu ka rawata kina na nodra loloma kecega”3

iVakavuvuli nei Josefa Simici

Me da vakaraitaka na ivakavuvuli ni loloma veivueti ka vosoti ira na tacida kei na ganeda.

“E dua na ka marautaki e dau vakaraitaki me yaco e vuravura, sai koya, ni dua e sa ivalavala ca vua e dua tale, qai, vosoti na ivalavala ca ko ya; ia me vaka na ituvatuva e uasivi ka cecere taudua nona na iVakabula, masu vua na Tamada mai lomalagi me vosoti [o koya e ivalavala ca] talega.”4

“Dau vulica na ivakavuvuli ni loloma veivueti, ka tu vakarau mo vosota ira na tacida ena imatai ni ivakaraitaki ni veivutuni, kei na kere veivosoti; ia kevaka eda vosoti ira na tacida, se na keda meca, ni bera ni veivutuni se kerea mai na nona veivosoti, ena lomani keda ka vueti keda vakatalega kina na Tamada Vakalomalagi.”5

“Mo dou veivueti ka veivosoti vakaikemudou, ni vakako ya na ka e cakava na Turaga kivei keda. Masulaki ira na kemuni meca ena Lotu ka kakua ni rukaki ira na kemuni meca e taudaku ni Lotu: a noqu itavi meu cudruvaka; au na sauma koi au, sa kaya na Turaga [raica Roma 12:19]. Kivei ira vakayadua na lewe ni lotu era tabaki, ia vei ira kece sara, keimami tukuna, mo dau loloma vakalou ko na kunea kina na loloma veivueti. Vakasaqara mo veivuke ena kena vakabulai e dua na yalo, ka kakua ni vakarusai ira: au sa kaya vei kemudou ni sa levu vakakina na reki mai lomalagi ena vuku ni tamata ivalavala ca e le duabau ga sa veivutuni, ia ka lailai ga ena vukudra na yalododonu e le ciwasagavulu ka ciwa sa sega ni yaga vei ira na veivutuni.’ [Raica Luke 15:7.]”6

iTukutuku nei Eliza R. Snow ena nona vosa na Parofita: “[Ko ira na Yalododonu] e dodonu me tu vei ira na loloma veivueti, veitalia ga na ivalavala ca e tu maliwai keda. E tukuna ko koya ni sa vakaitavi ena kena vakaraitaki mai na ivalavala ca–e dua na vakasama butobuto ka rerevaki ni lewe levu era biuti ira ena ruku ni veivakacalai ni tevoro, ka ra lako ki na rusa. Ena titobu ni kila, e kaya, ni ko ira oqo era tamata talega, eda a lomani ira ena dua na gauna, ka sega li ni dodonu me da vakayaloqaqataki ira me ra veisau? Eda sa sega [ga] ni vosoti ira me vakavitusagavulu na vitu, me vaka e vakarota na iVakabula [raica Maciu 18:21–22]; e rairai eda se sega ni vosoti ira vakadua ga. Oqo e dua na siga ni veivakabulai vei ira era veivutuni ka veisau.”7

“E vakacava ke besetaki keda ko Jisu Karisito kei ira na agilosi baleta eso na ka lalai, na cava ena yacovi keda? Me vakalou na noda veilomani, ka guilecava na ka e sega na betena.”8

Ena itukutuku nei Willard Richards, e dua na lewe ni Kuoramu ni Le Tinikarua, e kaya kina: “E a kaya ko Josefa ni vinaka tu na nodrau veimaliwai kei lomalagi; ka sega ni cata e dua; ia me vaka na masu nei Jisu, se nona ivakarau, e masu vakakina ko Josefa—‘Tamaqu, ni vosota na noqu cala me vaka au vosoti ira era cala vei au’ [raica Maciu 6:12, 14], ni galala na noqu vosoti ira na tamata kecega. Kevaka me da na maroroya ka susuga na nodra loloma na tani, e dodonu me da lomani ira na tani, ko ira mada ga na keda meca, ka vakakina ko ira na noda itokani.”9

Na veivosoti e vakalesuya mai na yalo ni duavata.

“Au rarawataka vakalevu ni sega ni levu na yalo ni duavata; eda vakila kece, ni dua na noda itokani e sotava na dredre, ena noda veitokoni ena yalo vata, eda rawata vata na kaukauwa kei na Kalou. E kaya na Karisito ni lako mai ko Koya, me kacivi ira na tamata ivalavala ca me ra veivutuni, me ra vakabulai. Era a vakacacana na Karisito, ko ira na Jiu, era vakadonui ira ga, baleta ni kauti ira yani na tamata ivalavala ca ki na Nona ilawalawa; e ciqomi ira ena ivakavuvuli ni ra sa veivutunitaka na nodra ivalavala ca. … Kevaka era sa veivutuni na [tamata ivalavala ca], e kilai deivaki ni da na tauri ira, vakasavasavataki ira ka samaki ira ena yalovinaka mai na nodra dukadukali ena noda ivakadre ena noda vakatawai ira. … E sega ni dua na ka e okati vata kei na noda tuberi ira na tamata, ka da vakatawai ira ena yalo e malumu, me ra biuta na nodra ivalavala ca.”10

E a volavola vei ira e dua na ilawalawa iliuliu ni Lotu na Parofita o Josefa Simici: “Sai koya gona, kemudou na taciqu vakalotu, meu tukuna vei kemudou, ni sa noqu itovo meu solisoli ka veivosoti, ka meu colata ka vosota, ena vosota vakadede kei na yalovosota, na nodra cala, itovo lialia, malumalumu, kei na cakacaka butobuto na taciqu kei na vuravura taucoko ni kawatamata; kei na noqu vakararavi vei kemudou ka lomani kemudou e sega ni vakalailaitaki ka sega ni vakamalumumalumutaki. Ia, oqo, kevaka dou sa kacivi mo dou vosota vakalailai eso na neitou malumalumu kei na itovo lialia, ia, ena ka ko ya, dou vunauci kina, vakataki keitou, ni kua ni levataka. Ena gauna eda na veisotari mata kina, au namaka, ena yalo e sega sara ga ni vakatitiqa, ni noda veimaliwai, ena macala vakadodonu, ia ena qaqa na loloma uasivi; kei na veiyalayalati tabu eda vauci vata kina, ena vakamareqeti ena utoda.”11

E a tukuna na Parofita o Josefa Simici ena dua na nona bose vata kei rau na nona daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada vata kei iratou na Le Tinikarua: “Ena so na gauna, ena noqu nanuma totolo, e sa rui dau bibi na noqu vosa, ia, au kerea kina na nomudou veivosoti na taciqu vakalotu, niu dau vakamavoataka na yalomudou, niu lomani kemudou ka au na tokoni kemudou ena yaloqu taucoko kei na bula savasava taucoko, ena mata ni Turaga, kei na matadra na tamata kecega; ia, mo dou yalo vakacegu na taciqu vakalotu, au sa tu vakarau meu tarova na ualuvu ni veiqati, cava kei na cagilaba, ena kurukuru kei na tibi ni liva, ena wasawasa kei na vanua mamaca, ena vanua liwalala se ena kedra maliwa na tacida vakailasu, se lala dauvakacaca, se na vanua cava ga e kacivi kedatou kina na Kalou ena Nona kila vuni. Ia, sa dei na yaloqu, ni na sega ni dua na ka cecere se ka titobu, se ko ira sa liu se ko ira sa kaukauwa, se na veika sa yaco edaidai se na veika ena yaco e muri, se dua tale na ka buli me tawasei au mai vei kemudou [raica Roma 8:38–39].

“Au sa yalayala kina oqo, vei kemudou, ena mata ni Kalou, niu na sega ni vakarogoca, se vakadinata, e dua na itukutuku torosobu, me baleta e dua vei kemudou, se lewai kemudou mo dou cudruvi ena dua na ivakadinadina e ruku ni lomalagi, vakavo ga ke ivakadinadina e sega ni cala rawa, me yacova ni datou veiraici mata, kau vakadinadinataka; ia ena sega ni vakalailaitaki na noqu vakadinata na nomudou vosa, niu vakabauti kemudou, ni dou tamata dina. Ia, au kerea vei kemudou, me vaka talega kina na nomudou vakabauta na noqu vosa, niu tukuna vei kemudou e dua ga na ka, ka niu kila, niu na sega ni tukuna vei kemudou, e dua na ka, au sega ni kila.”12

Ena vulaitubutubu ni 1835, e a sega ni duavata kina ko William, na tacina na Parofita, ena dua na lewa e cakava na Parofita, e a cudru vakalevu, ka tekivu me beca na Parofita, ka vakauqeti ira na kena vo, me ra cakava talega. E a rarawataka na itovo oqori na Parofita ka vola kina na veika oqo vei William: “Au gadreva, Baraca William, mo yalomalua. Au vosoti iko ena galala, ka ko kila na noqu itovo ni sega ni yavalati se veivukiyaki; Au kilai koya au vakararavi kina; au tu ena dela ni vatu; na dobui ena sega ni rawa, e sega, era na sega ni rawa, ni talaraki au. Ko kila na ivakavuvuli au vakavulica e dina, ko kila ni sa vakalougatataki au na Kalou. … Ko kila ni noqu itavi meu vunauci iko, ni ko caka cala. Au na dau taura na galala oqo ia ena tiko talega vei iko na galala vata ga ko ya. E tiko vei au na galala, meu vunauci iko, baleta niu qase vei iko; ia au solia vei iko na galala, baleta ni noqu itavi meu yalomalua, ka taura na veivunauci kei na veivakasalataki mai vua e dua na taciqu se noqu itokani. …

“Ia oqo me tiko mada ga ena vale nei tamadatou na nona loloma veivueti na Kalou; me kauta tani mada ga na Kalou na veimaliwai ca ena kedaru maliwa; ia, me vakalesui mai na veivakalougatataki kece, ka guilecavi vakadua na ka sa yaco oti. Me kauti keirau, ruarua, mada ga yani kivei kemuni, na Kalou, na yalomalua, na veivutuni ka vakakina ki na nomuni kaukauwa kei na veitaqomaki, kei na isala vakatui, me keirau marautaka na veitokani nei tata, nana, Alvin, Hyrum, Sophronia, Samuel, Catherine, Carlos, Lucy, ko ira na Yalododonu, kei ira na vakatabui ena vakacegu, me tawamudu, e masu nei tuakamu.”13

Ena 1 ni Janueri, 1836, e a tukuna kina na Parofita me baleta na nona sasaga me vakameautaka na dredre e tiko ena nona matavuvale: “Veitalia na vakavinavinaka e sinai tu e yaloqu ena veika e yaco ena yabaki se qai oti ga oqo, kei na veivakalougatataki e vakalevutaki e vakaisalataki e ului keitou, e mosi na utoqu ena dredre ka tiko oqo ena matavuvale nei tamaqu. … Au yalodei ni na sega ni lekaleka na ligaqu meu kauta tani, ena yalovinaka ka vakameautaka na neitou dredre kece vakamatavuvale ena siga edaidai, oqori, me na rawa ni vakayagataki, na yabaki, se na veiyabaki, e muri mai, e lailai, se levu ena bula savasava ena mata ni Kalou. …

“Eratou gole mai vale, ko Baraca William kei Hyrum, kei John Smith na noqu tata lailai, ka keitou curu vakataki keitou ga ki na dua na rumu, ka rau tomani keitou ko tamaqu kei Talatalaqase Martin Harris. E qai dolava na neitou veivosaki ko Tata Smith ena dua na masu, e qai tarava mai na nona vakaraitaka ena gauna ko ya, ena yalo e tarai kei na yalo malua, ena loloma kece vakatama, ka titobu na mavoa ni yalona ena dredre e tara tu na matavuvale; ia, ena gauna e vosa tiko kina kivei keitou, e a tarai keitou na Yalo ni Kalou, ena kaukauwa levu, ka vakamalumalumutaka na yaloi keitou. E a vakatutusa ena yalo malua ko Baraca William ka kerea na noqu veivosoti ena nona vosa vakacacataki au. Au kerea na nona veivosoti ena vanua au caka cala kina.

“E tu yadudua vei keitou kece, na yalo ni vakatutusa kei na veivosoti, ka keitou vosa yalayala ena keitou maliwa, ena mata ni Kalou kei ira na agilosi yalosavasava, kei ira na veitacini, me keitou tovolea mai na gauna ko ya me keitou veitarai cake ena bula savasava ena veika kece, ka kakua ni vakarorogo ki na veitukutuku lasu me baleti keitou yadudua; ia, me vaka na veitacini dina, me keitou veilakovi, ka kauta na neitou duidui, ena yalo e malumalumu, ka vakaveivinakatitaki tale, ia, mai kea me tosoya cake na neitou marau, kei na marau ni matavuvale, ia, me vakalekalekataki, na marau kei na tu vinaka ni tamata kece. Eratou a qai kacivi mai na watiqu, kei na tinaqu, kei na noqu vunivola ka keitou tokaruataka na neitou yalayala ka keitou a cakava vei iratou ; ia ni ladelade na lomasarei keitou ena vakavinavinaka, e tuturu na wai ni mata. Au qai kerei meu sogota na neitou veivosaki, kau a cakava, ena masu; ia e dua dina na gauna ni marau kei na reki.”14

Ni da vakaraitaka na vosota vakadede, na dau vosota, kei na loloma veivueti vei ira na yalo veivutuni, eda rawa ni vukei ira ka kauti ira ki na nodra galala na luve ni Kalou lomani.”

Ena mua ni 1838, ko William W. Phelps, e dua na lewe ni Lotu nuitaki, e maliwai ira na vosa vakacacataka vakailasu na Parofita kei ira eso tale na iliuliu ni Lotu, ka yaco me ratou kauvakavesu ki Missouri. Ena June ni 1840, e a volavola kina ko Baraca Phelps vei Josefa Simici, ka vakamamasu me vosoti koya. E a sauma na Parofita ko Josefa: “E yaga meu kaya, ni sega ena yalo wale, au saga meu vola yani vakalekaleka, na isau ni nomu ivola ena ika 29 ni siga [ni vula sa oti]; ena gauna vata oqo au rekitaka na dokai ni itavi e soli vei au.

“E dodonu ena dua na ivakarau me macala vinaka vei iko na noqu vakanananu ka vakakina na nodrau ko Talatalaqase Rigdon kei Baraca Hyrum ena gauna keitou wilika kina na nomu ivola— ena gauna keitou sa kila deivaki kina na nomu inaki kei na veika vata kaya, e luluvu dina na yaloi keitou ena yalo e malumu, kei na yalololoma. Au via vakadeitaka vei iko, niu na vakasamataka e dua na ituvatuva me qaravi kina na nomu kisi me na sotava na veivakadonui nei Jiova, (kau nona tamata koi au), ka lako vata kei na ivakavuvuli ni dina, kei na bula savasava ka sa vakaraitaki oti; ia, ni, me vaka, ni vosota vakadede, yalo vosota, kei na loloma veivueti e vakaitovotaka na ivotavota nei Tamada vakalomalagi vei ira na yalomalua kei na yalo e bibivoro, au nanuma, me noqu ituvatuva, meu vakatotomuria na ivakaraitaki, ka maroroya na ivakavuvuli vata ga ko ya, ia, ena noqu kitaka oqo, au na yaco me ivakabula, nodra na noqu itokani.

“E dina, ni keitou sotava na rarawa levu ena vuku ni nomu ivalavala— na bilo ni veivakararawataki, e sa rauta na kena sinai me ra gunuva na kai vuravura, e a tawa vakaidina, ka vuabale, ena nomu vakanadakui keitou, e dua keitou dau tauri vakasala kamikamica vata, ka rekitaka e levu na gauna ni veivakabulabulataki mai vua na Turaga—‘kevaka me a meca, keitou na vosota rawa.’ [Raica Same 55:12–14.] ‘Ena siga ko sa tu tani kina, ena siga sa vakabobulataka kina na nona ivalu ko ira na kai tani, ka ra curu ko ira na meca ki na matamata ni koro, ka vakawirimadigi kei [Far West], ko iko talega ko sa vaka e dua vei ira; ia mo kakua ni vakaraica na kena siga na tacimu, ena siga sa yacovi koya kina na ka tani, mo kakua talega ni vosa vakaviavialevu ena siga era rarawa kina.’ [Raica Opetaia 1:11–12.]

“Ia, na bilo e sa gunuvi oti, na lomana na Tamada e sa vakayacori oti, ia keitou sa bula tiko, ena ka oqo, keitou vakavinavinakataka kina na Turaga. Ia ni keitou sa vakabulai mai na ligadra na tamata ca ena loloma veivueti ni Kalou, keitou kaya, ni sa nomu itavi mo vakabulai mai na kaukauwa ni meca, kau ki na nodra galala na luve ni Kalou lomani, ka taura tale na nomu itutu ena kedra maliwa na Yalododonu nei Koya e Cecere Sara, ia ena gugumatua, yalomalumalumu, kei na loloma e sega ni veivakaisini, tataunaki iko vua na noda Kalou, kei na nomu Kalou, kei na Lotu i Jisu Karisito.

“Ena noqu vakabauta ni ka dina na nomu vakatutusa, ka ko sa veivutuni ena yalomu dina, au marautaka, meu solia tale vei iko, na liga imatau ni veimaliwai, ka rekitaka na nona lesu mai na gone cidroi.

“E a wili na nomu ivola vei ira na Yalododonu ena Sigatabu sa oti, e a tauri na nodra nanuma, ka sa duavata na vakanananu ena lomavata me sa ciqomi ko W. W. Phelps ki na loma ni isoqosoqo lotu.

“ ‘Gole mai, taciqu lomani, na ivalu sa mai cava,

Na veitokani taumada, me sa tomani tale mada.’ ”15

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqori ka vulica na iwase ni ivola oqo se ko vakavakarau mo veivakavulici. Raica na tabana e vii–xii, me ikuri ni veivuke.

  • Na iwase oqo e okati kina e vica na itukutuku ni nona vosoti ira eso ko Josefa Simici. Raica lesu na itukutuku oqo ena tabana e (449–51, 453–56, kei na 356–59.) Ena vukea vakacava e dua e sasaga tiko me vosota e dua tale na itukutuku oqori?

  • Na veivakalougatataki cava e lako mai ki na noda bula ni da vosoti ira era caka ca vei keda? A cava e dau dredre kina ena so na gauna me da vosoti ira eso? Na cava eda rawa ni cakava me da vakatubura cake kina e dua na yalo e veivosoti vakalevu?

  • Tabana e 452 e tu kina eso na itukutuku leleka ka yalomatua me baleta na vosoti ira na tani. Kena ivakaraitaki: “Mo dou veivueti ka veivosoti vakaikemudou ni vaka ko ya na ka e cakava na Turaga kivei keda.” “Mo dau loloma vakalou ko na kunea kina na loloma veivueti.” “Vakasaqara mo veivuke ena kena vakabulai e dua na yalo ka kakua ni vakarusai ira.” “Me vakalou na noda veilomani ka guilecava na ka e sega na betena.” Na tubu cava ko rawata ena veitukutuku yadudua oqo?

  • Ena parakaravu ka tekivu ena boto ni tabana e 452 raica lesu na vosa nei Parofita Josefa Simici me baleta na vua ni yalovinaka kei na yalomalua. Na cava ko nauma kina ni dina na ivakasala oqo? Na cava ko sa sotava ena ivakavuvuli oqo ena nomu bula?

  • Raica lesu na parakaravu ka tekivu ena boto ni tabana e 453. Na leqa cava so eda rawa ni levea ena noda muria na ivakasala oqo? A cava e dau dredre kina ena so na gauna me da vakamuria na ivakasala oqo? Eda rawa ni vorata vakacava na veitemaki me da vakadinata na veiripote e sega ni vinaka baleti ira na tani?

  • Ena nona sasaga me vosoti ira na tani, e tukuna kina na Parofita ena nona gadreva, “meu vakatotomuria na ivakaraitaki” nei Tamada Vakalomalagi tabana e 458 ka bula “me vaka na cecere kei na uasivi ni ituvatuva nona na iVakabula” (tabana e 451). Ni da saga me da muria na ivakaraitaki ni Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito, a cava eso na itovo e dodonu me da tovolea me da tara cake?

iVolanikalou veisemati: Same 86:5; Maciu 18:21–35; 1 Nifai 7:16–21; Mosaia 26:29–31; V&V 64:9–11

iVakamacala

  1. History of the Church, 4:268; mai na dua na ivola nei Josefa Simici kei rau na nona daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada vei ira na Yalododonu, 15 ni Janu., 1841, Nauvoo, Illinois, tabaki ena Times and Seasons, 15 ni Janu., 1841, tt. 273–74.

  2. Daniel Tyler, ena “Recollections of the Prophet Joseph Smith,” Juvenile Instructor,15 ni Okos., 1892, t. 491; vakavoui na pagitueti; sa veisau na iwasewase ni parakaravu.

  3. George Q. Cannon, The Life of Joseph Smith, the Prophet (1888), tt. 190–91.

  4. History of the Church, 6:245; mai na “A Friendly Hint to Missouri,” e dua na itakitaki ka volai ena nona veituberi ko Josefa Simici, 8 ni Maj., 1844, e Nauvoo, Illinois, tabaki ena Times and Seasons, 15 ni Maj., 1844, t. 473.

  5. History of the Church, 3:383; mai na dua na vunau e solia ko Josefa Simici ena 2 ni Jiulai, 1839, e Montrose, Iowa; itukutuku nei Wilford Woodruff kei Willard Richards.

  6. History of the Church, 2:230, ivakamacala toka era; mai na “To the Saints Scattered Abroad,” Messenger and Advocate, June 1835, t. 138.

  7. History of the Church, 5:19–20; vosa kovuti “ia” ena kena dina; sa veisau na iwasewase ni parakaravu; mai na dua na vunau nei Josefa Simici ena 26 ni Me, 1842, e Nauvoo, Illinois; itukutuku nei Eliza R. Snow.

  8. History of the Church, 5:23; mai na dua na vunau nei Josefa Simici ena 9 ni June, 1842, e Nauvoo, Illinois; itukutuku nei Eliza R. Snow.

  9. History of the Church, 5:498; vakavoui na pagitueti; mai na dua na vunau nei Josefa Simici ena 9 ni Jiulai, 1843, e Nauvoo, Illinois; itukutuku nei Willard Richards.

  10. History of the Church, 5:23–24; mai na dua na vunau nei Josefa Simici ena 9 ni June, 1842, e Nauvoo, Illinois; itukutuku nei Eliza R. Snow.

  11. Nai vola mai vei Josefa Simici kivei Edward Partridge kei na so tale, Maj. 30, 1834, Kirtland, Ohio; ena Oliver Cowdery Letterbook, tt. 34–35, Vale ni wili vola mai Huntington, San Marino, California; ilavelave ena iYau Maroroi ni Lotu, Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, Salt Lake City, Utah.

  12. History of the Church, 2:374; sa veisau na iwasewase ni parakaravu; mai na itukutuku ni bose ni dua na mataveivosaki ni Mataveiliutaki Taumada kei iratou na Le Tinikarua ka vakayacori ena 16 ni Janu., 1836, e Kirtland, Ohio; itukutuku nei Warren Parrish.

  13. History of the Church, 2:343; mai na dua na ivola nei Josefa Simici vei William Smith, 18 ni Tise., 1835, Kirtland, Ohio.

  14. History of the Church, 2:352–54; sa veisau na iwasewase ni parakaravu; mai na dua nai tukutuku e vakacurumi ena vola ni veisiga, Janu. 1, 1836, Kirtland, Ohio.

  15. History of the Church, 4:162–64; ikarua ni soqoni ni vosa kovuti ena ikatolu ni parakaravu ena ka dina; vakavoui napagitueti kei na matanivola lelevu; sa veisau na iwasewase ni parakaravu; vosakala sa bokoci; mai na dua na ivola nei Josefa Simici vei William W. Phelps, 22 ni Julai, 1840, Nauvoo, Illinois.

iVakatakilakila
Christ teaching

Na iVakabula ena nona vakaraitaka tiko na yalololoma kivua na yalewa e a kune ni dautagane (raica Joni 8:–11 ) E vakaraitaka ko Josefa Simici, “Ni kaya na Karisito ni sa lako mai me kacivi ira na ivalavala ca me ra veivutuni me ra vakabulai.

iVakatakilakila
W. W. Phelps speaking with Joseph

E ceuti tu oqo ko William W Phelps ena ivakatakarakara vata kei Josefa Simici ena nona vakalesui tale ki na isoqosoqo lotu, e vola baleta na Parofita ka sa vosoti koya ena galala: “Praise to the Man who Communed with Jehovah!” (Serenilotu naba 27).