Masu kei na iVakatakila Yadua

“Sa nodra dodonu na luve ni Kalou me ra lako mai vua na Kalou ka ciqoma na ivakatakila.”

Na Bula nei Josefa Simici

Ena June 1829, sa yaco oti kina e vuqa sara vei ira na ka bibi ena gauna e tevuraki mai kina na vakalesui mai ni kosipeli. E a dolavi tale na lomalagi ena gauna ni iMatai ni Raivotu ka yaco me vosa tale kina na Kalou vei ira na tamata e vuravura. E a sa ciqoma oti talega kina na Parofita o Josefa Simici na peleti ni iVola i Momani ka sa vakadewataka sara tiko na kedra itukutuku tabu e tiko kina. E a sa vakalesui mai na matabete tabu, ka sa dolavi tale tu ga kina vei ira na luve ni Kalou na cakacaka tabu vakalotu ni veipapitaisotaki. Ko ira vakayadua na veika oqo era a yaco me isau ni masu ena nona vakasaqaqara ivakasala voli mai vua na Turaga o Josefa Simici.

Ni sa mai cava na cakacaka ni vakavakadewa, e a kere ivakasala tale vua na Kalou na Parofita. Me vaka ni a vakasalataki Josefa o Moronai me kakua ni vakaraitaka vua e dua na peleti me yacova ni sa vakadonui vua, e a sa galili sara ka tarabi vei Josefa na nona icolacola ena nona vakadewataka tiko na peleti. Ia e a kunea mai na ivola vakataki koya ni na vakarautaka e tolu na ivakadinadina na Turaga me ratou na vakadinadinataka ki vuravura ni dina na iVola i Momani (raica 2 Nifai 11:3; Ica 5:2–4).

E a vakasamataka lesu o Josefa “ni oti ga na nona mai kila na ka oqo,” “eratou a nanuma o Oliver Cowdery, David Whitmer kei … Martin Harris (o iratou ka ratou a mai taroga se sa vakacava tiko na toso ni cakacaka) niu na taroga vua na Turaga se na solia beka vei iratou na dodonu me ratou yaco me ratou na ivakadinadina e lewe tolu.”¹ E a masulaka na veidusimaki ka ciqoma na ivakatakila ka tukuni kina me vakaraitaka ni ratou na vakadonui na turaga e tolu oqo me ratou raica na peleti, vakatalega kina na iseleiwau nei Lepani, na Urimi kei na Camimi, vata kei na Liaona (raica V&V 17).

Ni oti e vica na siga, eratou a gole yani ki na veikau volekata ga na nodratou vale na Whitmer e Fayette, Niu Ioka na Parofita vata kei iratou na tolu na turaga oqo, ka vakatekivu me ratou masu ka me yaco vei iratou na dodonu oqo. E a vakasuka ena yalo tawakilikili o Martin Harris. E a qai volaitukutukutaka na Parofita na ka e a qai yaco: “E a sega soti ni balavu na neitou masumasu tiko, ni keitou a sa raica e dua na rarama ena maliwa lala e matai keitou, ka ramase sara na kena irairai, ia e qai yaco me tucake tu e matai keitou na agilosi o [Moronai]. E ligana e a taura tu kina na peleti vata ga keitou masulaka tiko oqo me keitou raica. E a cereka yadudua na tabana, me rawa ni keitou raici ira, ka vakadikeva sara vakavinaka na volavola ka tu kina.”² Eratou a rogoca talega na domo ni Kalou ni vakadinadinataka tiko na dina ni vakadewa ka vakaroti iratou tiko me ratou vakadinadinataka na ka eratou sa raica ka rogoca. E a qai gole sara o Josefa me laki raici Martin mai ka masumasu tale tikoga ena dua na yasa ni veikau. Eratou a masu vata ka raica vata na raivotu ka rogoca na domo vata o ya.

Ena nona a laki sikova tiko na Parofita e Fayette na tinai Josefa Simici, ena gauna vata o ya, e a vakananuma lesu kina na reki kei na yalo vakacegu nei luvena ni oti na veivakatakila oqo: “Ena gauna e lako mai kina o Josefa [ki na nodratou vale na Whitmer], e a taubitalaki koya yani e yasaqu. Ka kaya, ‘Tamaqu! Nau!’ ‘drau sega ni kila rawa na levu ni noqu marau. E a sa vakatara na Turaga me laurai talega na peleti mai vei iratou na lewe tolu tale, ka ratou sa raica talega e dua na agilosi ka ratou na vakadinadinataka na dina ni veika au a sa tukuna, ka ratou sa kila talega vakataki iratou niu sega ni dau lasutaki ira wavoki na tamata. Kau vakila na kena sa taluva tani vei au e dua na icolacola levu ka vaka me a sa rui sivia vei au na kena tarabi. Ia oqo sa vaka me ratou sa na cola talega e dua na tikina, ka sa vakamarautaka na yaloqu ka ni sa vaka meu sega ni tu taudua ena vuravura oqo.’ ”³

Ena nona bula taucoko, ena dau gole ko Josefa Simici vua na Kalou ena masumasu me vaqara veivuke kei na veidusimaki e gadreva. E a nanuma lesu e dua na lewenilotu na nona rogoci koya ni masu e Kirtland, Ohio, ena dua na nona gauna ni dredre levu:” Se sega vakadua niu a se bau rogoca e dua na tamata me cavuti Koya na Nona Dauveibuli me vaka sara ga e a vakarorogo tiko mai e dua na tama ena nona osivaka tiko na luvena ena nona itavi.… E a sega ni ka ni vakarairai, se vakadomoilevutaki ni veikilai, ia ena dua na domo walega ni veivosaki, me vaka e vosa sara tikoga oqo vua na nona itokani e dua. E a vaka talega me a sa kau tani mai vei au na ilati, au a raica rawa na Turaga ni tucake tu veiqaravi sara tu ga kei koya na Nona dauveiqaravi yalo lokumi duadua.”⁴

iVakavuvuli nei Josefa Simici

Ena rogoca na noda masu ka vosa vei keda nikua na Kalou, me vaka sara ga na nona dau vosa vei ira na Yalododonu ena gauna makawa.

“Ena noda raica ni se sega vakadua ni solia vei vuravura na Turaga na kilai ni dua na ka ena ivakatakila ka sega ni a vakasaqarai mai vei ira na nona veika buli ena kena ivakarau dodonu, na cava e nanumi kina me dua na ka ka na sega ni yaco rawa na nona rawa ni vosa tale mai ena ivakataotioti ni gauna oqo me rawa kina ni ra vakabulai?

“Sa na rawa beka ni ko na kidrowataka na veivakadeitaki oqo, ena noqu tukuna me baleta na nodra vakabulai na nona veika buli ni gauna oqo, ka me vaka ni sa tu oqo kei keda na ibinibini soqoni ni nona ivola ka sa solia oti tu mai. Ia ko na qai vakaiotaki ni a sega ni veirauti kei Eparaama na vosa e a tau vei Noa, se ni a sega ni gadrevi vei Eparaama me a biuta na vanua e sucu kina ka vakasaqara na nona iyau soli sobu mai vakavuvale ena dua na vanua tani ena vosa ka a vosataki vei Noa, ia me baleti koya e a ciqoma o koya na veiyalayala mai vua na Kalou, lako voli ena maucokona ni bula ka ni a vakatokai me itokani ni Kalou. E a sega ni gadrevi vei Aisake, na gone yalataki, me namaka na veiyalayala ka a vakayacori vei Eparaama, na tamana, ia e a rekitaka na veivakadeitaki ni nona vakadonui ena matai lomalagi ena domo sara ga ni Turaga vua.

“Kevaka me a bula rawa e dua na tamata mai na ivakatakila ka a soli vua e dua tale, ena sega beka ni dodonu vakaitaukei vei au meu taroga se cava ena gadrevi tale kina vua na Turaga me vosa vei Aisake, me vaka e a vakayacora ka volaitukutukutaki ena ika 26 ni iwase ni Nai Vakatekivu? Ka ni a taleva tale e kea, se yalataka tale na Turaga, me vakayacora na yalayala ka a vakayacora vei Eparaama. Na cava na vuni kena tokaruataki tale oqo vei Aisake? Na cava e a sega ni dina vakaoti talega kina vei Aisake na yalayala oqo me vakataka vei Eparaama? E sega beka ni luvei Eparaama o Aisake? Sa vakatalega kina, sa na sega ni rawa beka vua me taura na vosa nei tamana me vaka e dua na tamata ni Kalou? E rairai o na kaya beka ni sa rui dua na tamata duatani ka duidui mai vei ira na tamata ena gauna oqo: io sa vakakina, ni a tokoni koya ena veivakalougatataki duatani ka duidui, me vaka ni a duidui mai vei ira na tamata ena gauna oqo. Au na vakatusa eke ni a dua dina na tamata dua tani o koya ka duatani talega na mataqali veivakalougatataki e a soli vua, ia ka a vakalougatataki vakalevu talega. Ia na veika duatani au a kunea rawa vua na tamata ena gauna oqo, sai koya ni a tamata vakalou cake ka taucoko vakalevu cake vua na Kalou ka dau qaravi koya ena yalo e savasava sara mai ka levu talega na nona vakabauta mai vei ira na tamata nikua.

“Na ka vata oqori sa rawa me tukuni me baleta na itukutuku makawa kei Jekope. Na cava na vuna e vosa kina vua na Turaga me baleta na yalayala vata ga o ya ni oti na nona a sa vakayacora vei Eparaama ka vakavouya vei Aisake? Na cava na vuna e a sega kina ni lomavinakataka o Jekope na vosa ka tukuni vei tamana?

“Ena gauna sa voleka mai kina na gauna yalataki me ra vakabulai na luvei Isireli mai na vanua ko Ijipita, na cava na vuni kena gadrevi me tekivu vosa vei ira na Turaga? Na yalayala se vosa vei Eparaama sai koya me ra veiqaravi vakabobula na nona kawa ka vakararawataki me va na drau na yabaki, ni oti o ya era na qai lamata mai ena qaqa. Na cava na vuni nodra sega kina ni vakararavi ki na yalayala oqo, ena nodra gauna ni vakabobulataki me va na drau na yabaki mai Ijipita, ka lako mai ka sega ni waraka na ikuri ni vakatakila, ka bula sara ena yalayala ka soli vei Eparaama ke sa sereki mai? …

“… Sa rawa me’u vakabauta ni rau a salavata kei na Kalou o Inoki. Au na rawa ni vakabauta ni rau a veivosaki vata kei na Kalou o Eparaama ka vakakina vata kei ira na agilosi. Sa rawa talega meu vakabauta ni a ciqoma sara ga mai na domo ni Kalou o Aisake na vakavoui ni veiyalayalati ka a vakayacori vei Eparaama. Ena rawa meu vakabauta ni a veivosaki kei ira na agilosi vakalou ka rogoca na domoi Koya ka Buli koya o Jekope, ka qai veimulomulo kei koya na agilosi, qaqa ka ciqoma na veivakalougatataki. Sa rawa meu vakabauta ni a kau cake ki lomalagi ena dua na qiqi bukawaqa vata kei na ose caudre o Ilaija. Sa rawa talega meu vakabauta ni ra a raica ka veivosaki e matanavotu vata kei na Turaga na Yalododonu ena nona tucaketale. Au na rawa ni vakabauta ni a lako yani na Lotu vaka-Iperiu ki na Ulunivanua o Saioni kei na korolevu ni Kalou bula, na Jerusalemi vakalomalagi, kei na dua na isoqosoqo tawawili rawa ni agilosi. Sa rawa beka meu na vakabauta ni ra a raica yani na tawamudu ka raica na nodra Daunilewa na tamata kece, kei Jisu na Dauveivakameautaki ni veiyalayalati vou.

“Ia, ena volia beka na noqu veivakadeitaki na veika oqo, se ciritaki au kina yalava ni veisiga tawamudu, ena noqu isulu sega ni tauvi duka, savasava, ka rui sekavula? Se, meu sega beka ni rawata vakaiau, ena noqu vakabauta kei na gugumatua ena noqu maroroya na ivunau ni Turaga, mei vakadei ni noqu vakabulai vakaiau? Ka sega beka na noqu dodonu vata kei ira na Yalododonu taumada? Io, ena sega beka ni rogoca na noqu masu na Turaga, me vaka na nona a rogoca na nodra kevaka meu lako vua me vaka era a vakayacora?”⁵

Sa rawa me noda ulutaga ni masu na ka kece eda vakayacora.

E a tukuna vakaoqo o Sarah Granger Kimball: “E a kaya vakaoqo o Josefa Simici ena nona vakasalataki ira tiko na veitacini ena nodra Koronivuli na Parofita … , me nodra iulutaga ni masu na ka kece sara era vakayacora.”⁶

“Io mo dou masu vua ena nomudou loqi, dou masu vua ena nomudou iteitei. Vakamuria na i Vola i Momani ka masulaki ira na nomudou vuvale, nomudou bulumakau, sipi, qele ni manumanu, nomudou sila kei na veika kece ko ni taukena [raica Alama 34:18–27]; kerea vua na Turaga me vakalougatataka na nomu cakacaka kecega, kei na veika ko vakaitavitaki iko kina.”⁷

“Kakua ni vakawalena na nomu itavi ena nomu matavuvale, ia dau kerea na veivakalougatataki ni Kalou vei iko, kei na nomu matavuvale, kei ira na wekamu—vei ira na nomudou sipi, kei na qele ni manumanu, kei ira era sa nomu—me rawa kina ni nomu na vakacegu kei na sautu—kei na gauna o vakayacora tiko kina oqo, mo masulaka na sautu e Saioni, me ra sautu o ira sa lomani koya.’ [Raica Same 122:6]”⁸

Na nona masu na Parofita ka tabaki ena Okosita ni 1842 ka laurai kina na nona gadreva na vuku mai vua na Kalou: “Oi kemuni, ko ni raica ka kila na yalo ni tamata kece sara … , ni raica mada mai ena gauna oqo na Nomuni italai o Josefa; ka vakatara me nona na vakabauta ena yaca ni Luvemuni ko Jisu Karisito, ena kena ivakatagedegede e cecere sara ka se bera vakadua ni se bau marautaka na Nomuni italai, na vakabauta sara mada ga nei Ilaija; ka vakatara me waqa ena yalona na cina ni bula tawamudu, ka me kakua sara ni kau tani; ka vakatara talega me sovaraki ena yaloi koya na Nomuni italai na vosa ni bula tawamudu, ka me rawa kina vua me kila na Lomamuni, na Nomuni cecere, kei na Nomuni ivunau, kei na Nomuni lewa me baleti ira. Me sovaraki e buradelai koya na Nomuni italai me vaka na tegu ena Ulunivanua ko Hermon, me sa vakatalega kina na kumuni vata ni Nomuni loloma vakalou, lagilagi, kei na rokovi, na cecere ni Nomuni veivosoti, kaukauwa, kei na vinaka.”⁹

Ni da masu rawarawa ena vakabauta, eda na ciqoma na veivakalougatataki ka raica na Kalou ni ganiti keda.

“Kerekere ena idabedabe ni loloma uasivi, ena qai dau nomu tu ga na Yalo ni Turaga. Nanuma tiko, ni da na sega ni rawata e dua na ka kevaka eda sega ni kerekere; o koya gona, kerekere ena vakabauta, ka ko na qai rawata na veivakalougatataki ka raica na Turaga ni ganiti iko. Masu ena yalo sa sega ni kocokoco mo rawata rawa kina ena gagadre ca, ia mo dou masu vagumatua mo dou rawata na veisolisoli vinaka [raica V&V 46:8–9].”¹⁰

“Na ivakarau vinaka sa dua vei ira na ivakavuvuli yaga sara ka rawa ni vukei keda me da doudou ena torova na Tamada mai lomalagi ka kerea vua na vuku. O koya gona kevaka me da vakamareqeta na ivakavuvuli oqo ena yaloda, ena rawa kina ni da dau kerekere vua ena dei ni yaloda ka na yaco me sovaraki mai vei keda [raica V&V 121:45–46].”¹¹

“Me rogo ki lagi na nodra masu na Yalododonu, ka me rogo vei koya na Turaga ni Siga ni Vakacecegu, ni sa yaga vakalevu na nona masu gumatua na tamata yalododonu. [Jemesa 5:16].”¹²

E vakananuma lesu o Henry W. Bigler: Ni da veivosakitaka tiko na masu vua na Tamada mai lomalagi, au a rogoci Josefa Simici ni kaya ena dua na gauna, ‘Me lekaleka ka rawarawa ka kerea na ka o vinakata, me vaka ga na nomu na lako vua e dua na wekamu ka kaya, au kerea mada na nomu ose meu gole kina ki na iqaqi.’ ”¹³

Sa rawa ni da ciqoma na ivakatakila yadudua mai vua na Yalo Tabu.

“Sa nodra dodonu na luve ni Kalou me ra lako mai vua na Kalou ka ciqoma na ivakatakila … sa sega ni dau rokova na tamata na Kalou; sa tu kecega vei keda na dodonu.”¹⁴

“Eda vakabauta ni sa tu na noda dodonu ki na ivakatakila, raivotu, kei na tadra mai vua na Kalou, na Tamada vakalomalagi; vakakina na rarama kei na vuku, mai na isolisoli ni Yalo Tabu, ena yaca i Jisu Karisito, ena vuku ni veika kece sara me baleta na noda bula vinaka vakayalo; kevaka gona eda na maroroya na nona ivunau, sa na yaco me da kilikili sara kina ena kena iserau.”¹⁵

“Ena rawa ka e dua na tamata mai na nona vakila dina sara ena imatai ni gauna na yalo ni vakatakila; me vaka na nomu vakila na vuku savasava ni drodrovi iko yani, sa na rawa ni solia vei iko na votu ni veivakasama,mai na nomu na vakila sara, ko na rawa ni kunea na kena vakataudeitaki ena siga vata ga o ya se dua na gauna lekaleka mai oqo; na veika ka na tukuni ki na nomu vakasama mai vua na Yalo ni Kalou, ena yaco vaka kina; (o ya) ena nomu vulica na Yalo ni Kalou ka kila vinaka, sa rawa mo na tubu ena ivakavuvuli ni ivakatakila, me yacova ni ko sa vinaka sara vei Karisito Jisu.”¹⁶

“E tiko na noqu ilavelave makawa ni Veiyalayalati Vou ena vosa vaka-Latini, Iperiu, Jamani kei na Kiriki.… Au vakavinavinakataka na Kalou ena noqu taukena na ivola makawa oqo; ia au vakavinavinakataka vakalevu cake na Kalou ena vuku ni isolisoli ni Yalo Tabu.… Na Yalo Tabu ka tiko e lomaqu, ka kila vakalevu cake mai vei vuravura; kau na veimaliwai vata kaya sara.”¹⁷

“Sa sega ni rawa vua e dua ka ciqoma na Yalo Tabu ka sega ni ciqoma talega vakakina na ivakatakila. Sa dau ni vakatakila na Yalo Tabu.”¹⁸

E a kaya o John Taylor ena nona veiqaravi voli vaka- Peresitedi ni Kuoramu ni Le Tinikarua: “Au se nanuma vinaka tikoga oqo e dua na ka ka kaya cake vei au o Josefa Simici ena vasagavulu na yabaki sa oti. E a kaya, ‘John Taylor, o sa papitaisotaki oti, sa tabaki oti na buradelamu mo ciqoma rawa kina na Yalo Tabu, ka ko sa vakatikori oti ki na matabete tabu. Ia, oqo kevaka mo tomana tiko mo liutaki mai vua na yalotabu, ena dau tomana tiko na nona liutaki iko vakadodonu. Ena so na gauna ena dau veisaqasaqa beka kei na nomu vakatulewa; kakua ni yalolailai, muria ga na nona ivakaraitaki; ia kevaka mo na dina tikoga ki na nona vakasolokakana ena yaco vakaidina kina me nomu iyau levu ni ivakatakila me rawa ni ko kila kina na ka kece sara.’ ”¹⁹

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na wase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Raica na tabana e vii–xii me ikuri ni veivuke

Tovolea mo raica na bibi ni masu ena veika me baleti Josefa Simici kei iratou na Lewe Tolu na iVakadinadina ni iVola iMonami (tabana e 141–43). Sa vakauqeta beka vakacava na masu na veika o sotava vata kei na iVola iMomani? Na veitikini nomu bula cava tale sa uqeti ena masumasu?
Na cava na nomu vakanananu ni ko wilika na parakaravu ena boto ni tabana e 143? Ena nomu vakanananutaka tiko na tikina oqo, vakasamataka eso na ka e rawa mo vakayacora me vakavinakataki cake kina na nomu dau cavuti Koya na [nomu] Dauveibuli.”
Na cava sa sega ni rawa kina me da vakararavi tikoga ki na ivakatakila mai na veigauna makawa? (Me kena ivakaraitaki, raica na tabana e 145–47). Na cava eda gadreva tikoga kina na ivakatakila yadudua.
Raica lesu na iwase ka tekivu ena tabana e 147. Vakasaqara ena ivakavuvuli ni Parofita na gauna cava e dodonu me da daumasu kina kei na cava me da masulaka. Ena rawa ni vukea vakacava na nomu daumasu vakataki iko na ivakavuvuli oqo? Ena vukei ira vakacava na lewe ni matavuvale ena nodra masumasu vakavuvale?
Vulica na ivakavuvuli ni Parofita ena tabana e 147–48 me da daumasu vakacava. Na cava na yaga ni noda dau vakayagataka na veivosa “leleka ka rawarawa” ni da daumasu? E rawa vakacava me solia vei keda na doudou na noda bula dodonu ena noda torova na Tamada Vakalomalagi ena masumasu?
Wilika taucoko na ikatolu ni parakaravu ena tabana e 148. Na gauna cava o a sa vakalougatataki kina ena nomu “vakila dina sara ena imatai ni gauna” na veivakauqeti ni Yalotabu vei iko? Sa rawa vakacava me da kila sara vakatotolo na dauvakasolokakana ni Yalotabu ena gauna e yaco mai kina?

iVolanikalou Veisemati: 1 Tui 19:11–12; Jemesa 1:5–6; Ilamani 5:30; 3 Nifai 18:18–21; V&V 6:22–23; 8:2–3; 88:63–65