“Kauban nga mga Sulugoon,” kapitulo 7 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 (2018)
Kapitulo 7: “Kauban nga mga Sulugoon”
Kapitulo 7
Kauban nga mga Sulugoon
Tugnaw ug basa ang tingpamulak niadtong 1829 hangtud na sa Mayo. Samtang ang mga mag-uuma sa Harmony nagpabilin sa sulod, gilangay ang ilang pagtanom sa tingpamulak hangtud nga moarang-arang ang panahon, si Joseph ug Oliver mihubad sa rekord kutob sa ilang mahimo.1
Miabut na sila sa istorya sa nahitabo tali sa mga Nephite ug Lamanite sa diha nga namatay si Jesus sa Jerusalem. Naghisgut kini sa grabe nga mga linog ug bagyo nga milaglag sa katawhan ug miusab sa porma sa yuta. Ang ubang mga siyudad nangaunlod sa yuta, samtang ang uban midilaab ug nangasunog. Nagpangilat sa kalangitan sulod sa daghang oras ug nawala ang adlaw, ang baga nga kangitngit mitabon sa mga naluwas. Nanghilak ang mga tawo sulod sa tulo ka adlaw, nagbangutan tungod sa ilang mga patay.2
Sa katapusan, ang tingog ni Jesukristo milusot sa kangitngit. “Dili ba kamo karon mobalik ngari kanako,” nangutana Siya, “ug maghinulsol sa inyong mga sala, ug makabig, aron Ako moayo kaninyo?”3 Gikuha Niya ang kangitngit, ug ang katawhan naghinulsol. Wala madugay, daghan kanila nanagpundok sa templo sa dapit nga gitawag og Bountiful, diin naghisgut sila sa talagsaong mga kausaban sa yuta.4
Samtang nag-istoryahanay ang mga tawo sa usag usa, ilang nakita ang Anak sa Dios nga nanaug gikan sa langit. “Ako si Jesukristo,” miingon Siya, “kinsa gipamatud-an sa mga propeta nga moanhi sa kalibutan.”5 Nagpabilin Siya kauban nila sa makadiyot, mitudlo sa Iyang ebanghelyo, ug misugo kanila nga magpabunyag pinaagi sa pagpaunlod alang sa kapasayloan sa mga sala.
“Bisan kinsa ang motuo kanako, ug magpabunyag, ang mao maluwas,” miingon Siya. “Sila kadtong makapanunod sa gingharian sa Dios.”6 Sa wala pa mosaka sa langit, gihatagan Niya ang matarung nga mga lalaki og awtoridad nga mobunyag niadtong mituo Kaniya.7
Samtang naghubad sila, si Joseph ug Oliver naapektuhan kaayo niini nga mga pagtulun-an. Sama sa iyang igsoong si Alvin, si Joseph wala pa gayud mabunyagi, ug gusto niyang mas masayud pa kabahin sa ordinansa ug sa awtoridad nga gikinahanglan sa paghimo niini.8
Niadtong Mayo 15, 1829, mituang na ang ulan ug si Joseph ug Oliver miadto sa kakahoyan duol sa Suba sa Susquehanna. Nangluhod, nangutana sila sa Dios kabahin sa bunyag ug sa kapasayloan sa mga sala. Samtang nag-ampo sila, ang tingog sa Manunubos misulti og kalinaw ngadto kanila, ug usa ka anghel mipakita diha sa kahayag sa panganod. Gipaila niya ang iyang kaugalingon nga mao si Juan Bautista ug gipatong ang iyang mga kamot sa ilang mga ulo. Hingpit nga kalipay ang mipuno sa ilang kasingkasing samtang giliyukan sila sa gugma sa Dios.
“Diha kaninyo nga akong kauban nga mga sulugoon,” mideklarar si Juan, “sa ngalan sa Mesiyas ako motugyan sa Pagkapari [priesthood] ni Aaron, nga naghupot sa mga yawe sa pagpangalagad sa mga anghel, ug sa ebanghelyo sa paghinulsol, ug sa bunyag pinaagi sa pagpaunlod alang sa kapasayloan sa mga sala.”9
Hinay ang tingog sa anghel, apan daw midulot kini sa kinahiladman ni Joseph ug Oliver.10 Mipasabut siya nga ang Aaronic Priesthood naghatag kanila og awtoridad sa pagpahigayon og mga bunyag, ug misugo siya kanila sa pagbunyag sa usag usa human sa iyang pagbiya. Miingon usab siya nga makadawat sila sa dili madugay og dugang nga gahum sa priesthood, nga mohatag kanila og awtoridad sa pagtugyan sa gasa sa Espiritu Santo sa usag usa ug ngadto sa ilang mabunyagan.
Human mibiya si Juan Bautista, si Joseph ug Oliver miadto sa suba ug miubog sa tubig. Unang gibunyagan ni Joseph si Oliver, ug sa paghaw-as dayon niya sa tubig, si Oliver misugod sa pagpanagna mahitungod sa mga butang nga mahitabo sa dili madugay. Gibunyagan dayon ni Oliver si Joseph, kinsa mihaw-as gikan sa suba ug nanagna mahitungod sa pagsugod sa simbahan ni Kristo, nga gisaad sa Ginoo nga i-establisar taliwala kanila.11
Misunod sa instruksyon ni Juan Bautista, mibalik sila sa kakahoyan ug mi-orden sa usag usa ngadto sa Aaronic priesthood. Sa ilang pagtuon sa Biblia, ingon man sa ilang paghubad sa karaan nga rekord, si Joseph ug Oliver kanunayng makabasa mahitungod sa awtoridad alang sa paglihok diha sa ngalan sa Dios. Karon sila mismo nagdala na niana nga awtoridad.
Human sa ilang bunyag, nakaplagan ni Joseph ug Oliver nga ang mga kasulatan nga kaniadto daw lisud ug misteryuso kalit lang nga nahimong mas tin-aw. Ang kamatuoran ug panabut misulod sa ilang mga hunahuna.12
Didto sa New York, ang higala ni Oliver nga si David Whitmer naghinam-hinam nga makakat-on pa og dugang mahitungod sa buhat ni Joseph. Bisan og nagpuyo si David sa Fayette, mga kwarenta y otso ka kilometro gikan sa Manchester, siya ug si Oliver nagkahigalaay samtang si Oliver nagtudlo sa eskwelahan ug nagpuyo sa mga Smith. Kanunay silang mag-istorya mahitungod sa bulawang mga palid, ug sa dihang mibalhin si Oliver sa Harmony, misaad siya nga mosulat ngadto ni David mahitungod sa paghubad.
Ang mga sulat nagsugod sa pagpangabut wala madugay human niana. Misulat si Oliver nga nasayud si Joseph og mga detalye mahitungod sa iyang kinabuhi nga dili masayran ni bisan kinsa gawas kon pinaagi sa pagpadayag gikan sa Dios. Gihulagway niya ang mga pulong sa Ginoo ngadto ni Joseph ug ang paghubad sa rekord. Sa usa ka sulat, gipaambit ni Oliver ang pipila ka linya sa hinubad, nagpamatuod sa katinuod niini.
Ang laing sulat mipahibalo ni David nga kabubut-on sa Dios nga dad-on niya ang iyang mga hayop ug karwahe ngadto sa Harmony aron sa pagtabang nila ni Joseph, Emma, ug Oliver sa pagbalhin ngadto sa panimalay sa mga Whitmer sa Fayette, diin didto nila humanon ang paghubad.13 Ang mga tawo sa Harmony dili na kaayo maabi-abihon sa mga Smith. Dunay pipila ka tawo nga mihulga pa gani sa pag-ataki kanila, ug kon dili pa sa impluwensya sa pamilya ni Emma, tingali grabe silang mapasakitan.14
Gipaambit ni David ang mga sulat ni Oliver ngadto sa iyang mga ginikanan ug mga igsoon, kinsa nagkauyon nga i-welcome si Joseph, Emma ug Oliver sa ilang panimalay. Ang mga Whitmer kaliwat sa German og sinultihan nga mga nanimuyo sa maong dapit ug nailhan sa ilang kakugi ug karelihiyuso. Igo ang kadul-on sa ilang umahan ngadto sa balay sa mga Smith aron mabisitahan apan igo ang gilay-on nga dili sila maisturbo sa mga kawatan.15
Gusto ni David nga moadto dayon sa Harmony, apan gipahinumduman siya sa iyang amahan nga duna pa siyay duha ka adlaw nga bug-at nga mga buluhaton sa dili pa siya makabiya. Panahon na sa tingtanom, ug kinahanglang modaro si David og walo ka ektarya ug moabuno sa yuta og plaster of paris aron sa pagtabang sa ilang trigo nga motubo. Miingon ang iyang amahan nga kinahanglan siyang mag-ampo una aron masayud kon gikinahanglan ba gayud nga mobiya na siya dayon.
Gisunod ni David ang tambag sa iyang amahan, ug samtang nag-ampo siya, gibati niya ang Espiritu nga nagsulti kaniya sa paghuman sa iyang buluhaton sa balay sa dili pa moadto sa Harmony.
Pagkasunod buntag, miadto si David sa umahan ug nakita ang mga laray sa naglagitom nga tudling nga gidaro na nga wala pa man kadto madaro sa miaging gabii. Sa dugang nga pagsuhid sa umahan, nakita niya nga mga duha ug tunga ka ektarya ang gidaro na sa tibuok gabii, ug ang daro naghulat kaniya diha sa katapusang tudling, andam na aron tiwason niya ang trabaho.
Natingala ang amahan ni David sa dihang nahibaloan niya ang nahitabo. “Sigurado nga dunay gamhanang kamot nga nagbuhat niini,” miingon siya, “ug sa akong hunahuna kinahanglan ka nga moadto dayon sa Pennsylvania human nimo maabuno ang plaster of paris.”
Mitrabaho og maayo si David sa pagdaro sa nahabiling umahan ug sa pag-andam sa yuta alang sa malampusong pagpananom. Dihang nahuman na siya, gitaud niya ang iyang karwahe ngadto sa lig-ong pundok sa mga kabayo ug mibiyahe padulong sa Harmony nga mas sayo kay sa gidahuman.16
Sa dihang mibalhin na silang Joseph, Emma, ug Oliver sa Fayette, ang inahan ni David na-busy og maayo. Si Mary Whitmer ug ang iyang bana, si Peter, duna nay walo ka anak nga nag-edad og kinse ug hangtud sa traynta, ug ang pipila nga wala na magpuyo sa balay anaa ra sa duol nagpuyo. Ang pag-atiman sa ilang mga panginahanglan maoy tibuok adlaw nga buluhaton ni Mary, ug ang tulo ka mga bisita nakahatag og dugang nga buluhaton. Adunay pagtuo si Mary sa tawag ni Joseph ug wala magreklamo, apan gikapoy na siya.17
Hilabihan ang kainit sa Fayette niana nga ting-init. Samtang nanglaba si Mary ug nangandam og pagkaon, si Joseph nagdiktar sa hinubad didto sa ibabaw nga lawak. Si Oliver kasagaran ang misulat alang kaniya, apan usahay si Emma o ang usa sa mga Whitmer mopuli sa pagsulat.18 Usahay, kon kapuyon na silang Joseph ug Oliver sa paghubad, moadto sila sa duol nga lim-aw ug maglabay-labay og bato tadlas sa ibabaw sa tubig.
Wala kaayoy panahon si Mary nga makarelaks sa iyang kaugalingon, ug ang dugang nga mga buhat ug kahago nga nahatag kaniya lisud agwantahon.
Usa ka adlaw, samtang didto siya duol sa kamalig diin ang mga baka didto gatasan, nakakita siya og ubanon nga tawo nga dunay knapsack nga gisab-it sa abaga. Ang kalit nga pagtumaw sa tawo nakapakurat niya, apan samtang nagkaduol kini, namulong kini kaniya sa buotan nga tingog nga nakapakalma niya.
“Ang akong ngalan si Moroni,” miingon siya. “Gikapoy na ka og maayo tungod sa daghang ekstra nga buluhaton nga kinahanglan nimong himoon.” Iyang gitangtang ang iyang knapsack gikan sa iyang abaga, ug mitan-aw si Mary samtang gibadbad niya kini.19
“Matinud-anon ka kaayo ug makugihon sa imong mga buluhaton,” mipadayon siya. “Busa, angay lang nga makadawat ka og saksi aron ang imong pagtuo malig-on.”20
Giablihan ni Moroni ang iyang knapsack ug gikuha ang bulawang mga palid. Gigunitan niya kini diha sa atubangan ni Mary ug gipakli ang mga pahina aron makakita si Mary sa mga sinulat nga diha niini. Human niya gipakli ang katapusang pahina, miawhag siya ni Mary nga magmapailubon ug magmatinud-anon samtang agwantahon pa niya og dugay-dugay ang dugang nga palas-anon. Misaad siya nga mapanalanginan si Mary niini.21
Ang tigulang nga lalaki nawala lang dayon, gibiyaan si Mary nga nag-inusara. Duna pa gihapon siyay mga buluhaton, apan wala na kini makahasol kaniya.22
Sa umahan sa mga Whitmer, paspas nga naghubad si Joseph, apan dunay pipila ka lisud nga mga adlaw. Ang iyang hunahuna motipas ngadto sa ubang mga butang, ug dili siya makatutok sa espirituhanong mga butang.23 Ang gamay nga balay sa mga Whitmer kanunay nga busy ug daghan ang makabalda. Tungod sa ilang pagbalhin didto, nawagtang ang gamayng kapribado nga natagamtam nilang Joseph ug Emma sa Harmony.
Usa ka buntag, samtang nangandam siya sa paghubad, nasuko si Joseph kang Emma. Wala madugay, sa dihang miipon siya ni Oliver ug David sa itaas nga lawak diin sila nagtrabaho, dili siya makahubad bisan usa lang ka pulong.
Mibiya siya sa kwarto ug miadto sa prutasan. Mipalayo siya og mga usa ka oras, nag-ampo. Sa iyang pagbalik, nangayo siya og pasaylo kang Emma. Dayon mibalik siya sa paghubad sama sa naandan.24
Gihubad na niya karon ang katapusang bahin sa rekord, nailhan isip ang gagmay nga mga palid ni Nephi, nga maoy magsilbing sinugdanan sa libro. Naghisgut og kasaysayan nga susama niadtong gihubad niya ug ni Martin ug nawala, ang gagmay nga mga palid naghisgut kabahin sa usa ka batan-ong lalaki nga ginganlan og Nephi, kansang pamilya gigiyahan sa Dios gikan sa Jerusalem padulong sa bag-ong gisaad nga yuta. Mipasabut kini sa gigikanan sa rekord ug sa sayo nga mga panlimbasug tali sa Nephite ug Lamanite nga katawhan. Mas importante, mihatag kini og gamhanang pagpamatuod kabahin ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula.
Sa dihang gihubad ni Joseph ang sinulat sa katapusang palid, nasayran niya nga mipasabut kini sa katuyoan sa rekord ug gihatagan kini og ulohan, Ang Basahon ni Mormon, nga gipangalan sa karaang propetang-tigsaysay kinsa mihugpong sa libro.25
Sukad sa pagsugod niya og hubad sa Basahon ni Mormon, daghan og nakat-unan si Joseph mahitungod sa iyang umaabut nga tahas sa buhat sa Dios. Sa mga pahina niini, iyang nakita ang sukaranang mga pagtulun-an nga iyang nakat-unan gikan sa Biblia ingon man ang bag-ong mga kamatuoran ug panabut mahitungod ni Jesukristo ug sa Iyang ebanghelyo. Nakadiskubre usab siya og mga tudling kabahin sa ulahing mga adlaw nga nanagna mahitungod sa usa ka pinili nga manalagna nga ginganlan og Jose [Joseph], kinsa mopatungha sa pulong sa Ginoo ug mopahiuli sa nawala nga mga kahibalo ug mga pakigsaad.26
Diha sa rekord, iyang nakat-unan nga gipalapdan ni Nephi ang propesiya ni Isaias kabahin sa usa ka sinilyohan nga libro nga dili mabasa sa maalamon nga mga tawo. Samtang gibasa ni Joseph ang propesiya, naghunahuna siya sa interbyu ni Martin Harris kang Propesor Anthon. Nagmatuod kini nga ang Dios lamang ang makapatungha sa libro gikan sa yuta ug maka-establisar sa simbahan ni Kristo sa katapusang mga adlaw.27
Samtang si Joseph ug ang iyang mga higala mitapos sa paghubad, naghunahuna sila sa saad nga gihatag sa Ginoo diha sa Basahon ni Mormon ug sa Iyang mga pagpadayag—nga ipakita ang mga palid ngadto sa tulo ka mga saksi. Ang mga ginikanan ni Joseph ug si Martin Harris mibisita sa uma sa pamilyang Whitmer nianang panahuna, ug usa ka buntag si Martin, Oliver, ug David mihangyo kang Joseph nga sila ang himoong mga saksi. Nag-ampo si Joseph ug ang Ginoo mitubag, nag-ingon nga kon sila kinasingkasing nga mosalig Kaniya ug mopasalig nga mopamatuod sa kamatuoran, makakita sila sa mga palid.28
“Kinahanglan ka nga magpaubos atubangan sa Dios niining adlawa,” si Joseph piho nga misulti kang Martin, “ug kon mahimo makaangkon og kapasayloan sa imong mga sala.”29
Wala madugay nianang adlawa, gidala ni Joseph ang tulo ka tawo ngadto sa kakahoyan duol sa panimalay sa mga Whitmer. Nangluhod sila, ug nagpuli-puli sa pag-ampo nga pakit-on sa mga palid, apan walay nahitabo. Misulay sila sa ikaduhang higayon, apan sa gihapon walay nahitabo. Sa katapusan, mibarug ug mipalayo si Martin, nag-ingon nga siya ang hinungdan nga nagpabiling sirado ang kalangitan.
Si Joseph, Oliver, ug David mibalik sa pag-ampo, ug wala madugay usa ka anghel mipakita uban sa sanag nga kahayag ibabaw kanila.30 Naggunit siya sa mga palid ug gipakli kini sa tagsa-tagsa, gipakita kanila ang mga simbolo nga gikulit diha sa matag pahina. Usa ka lamesa mitunga tapad kaniya, ug nakapatong niini ang karaang mga butang [artifacts] nga gihulagway sa Basahon ni Mormon: ang mga ighuhubad, ang panagang sa dughan, espada, ug ang milagrusong kompas nga migiya sa pamilya ni Nephi gikan sa Jerusalem paingon sa gisaad nga yuta.
Ang mga lalaki nakadungog sa tingog sa Dios nga mipahayag, “Kini nga mga palid gipadayag pinaagi sa gahum sa Dios, ug kini gihubad pinaagi sa gahum sa Dios. Ang paghubad niini, nga inyong nakita, husto, ug ako mosugo kaninyo sa pagpamatuod sa unsay inyong nakita ug nadungog karon.”31
Sa dihang mibiya na ang anghel, si Joseph miadto sa mas sulod nga bahin sa kakahoyan ug nakita si Martin nga nagluhod. Misulti si Martin kaniya nga wala pa siya makadawat og saksi gikan sa Ginoo, apan gusto gihapon niyang makakita sa mga palid. Mihangyo siya ni Joseph sa pag-ampo uban niya. Miluhod si Joseph tupad niya, ug sa wala pa sila makatarung og sulti sa mga pulong, ilang nakita ang mao gihapon nga anghel nga mipakita sa mga palid ug sa ubang karaan nga mga butang.
“Igo na kana! Igo na kana!” Nakatuaw si Martin. “Nakita na sa akong mga mata! Nakita na sa akong mga mata!”32
Si Joseph ug ang Tulo ka mga Saksi mibalik sa balay sa mga Whitmer nianang pagkahapon. Si Mary Whitmer nakig-istorya sa mga ginikanan ni Joseph sa dihang kalit nga misulod si Joseph sa kwarto. “Pa! Ma!” miingon siya. “Wala mo masayud unsa ko ka malipayon!”
Milingkod siya tupad sa iyang inahan. “Gipakita na sa Ginoo ang mga palid ngadto sa tulo pa ka tawo gawas kanako,” miingon siya. “Nasayud sila sa ilang kaugalingon nga wala ko mangilad sa mga tawo.”
Gibati niya nga daw dunay palas-anon nga gitangtang gikan sa iyang abaga. “Karon duna na usab silay parte niini,” miingon siya. “Dili na ko hingpit nga mag-inusara sa kalibutan.”
Sunod nga misulod sa kwarto si Martin, halos mobuto sa kalipay. “Karon nakakita na ko og anghel gikan sa langit!” mituaw siya. “Akong gihimaya ang Dios uban sa kasinsero sa akong kalag nga mitugot Siya nga himoon ko—bisan ako—nga usa ka saksi sa katalagsaon sa Iyang buhat!”33
Paglabay sa pipila ka adlaw, ang mga Whitmer nakig-uban sa pamilyang Smith sa ilang uma sa Manchester. Nasayud nga ang Ginoo misaad nga moestablisar sa Iyang mga pulong “sa mga ba-ba sa ingon ka daghan nga mga saksi nga iyang nakita nga maayo,” si Joseph miadto sa kakahoyan uban sa iyang amahan, si Hyrum, ug Samuel, ingon man sa upat ka mga igsoon ni David Whitmer—si Christian, Jacob, Peter Jr., ug John—ug ang ilang bayaw nga si Hiram Page.34
Ang mga tawo nagpundok sa dapit diin didto kanunay moadto ang pamilyang Smith aron mag-ampo sa tago. Uban sa pagtugot sa Ginoo, giablihan ni Joseph ang mga palid ug gipakita kini sa grupo. Wala sila makakita og anghel sama sa Tulo ka mga Saksi, apan gitugutan sila ni Joseph nga mogunit sa rekord, mopakli sa mga pahina niini, ug mosusi sa karaang mga sinulat diha niini. Ang paggunit sa mga palid mimatuod sa ilang pagtuo nga ang pagpamatuod ni Joseph mahitungod sa anghel ug sa karaang rekord tinuod.35
Karon nga nahuman na ang paghubad ug duna na siyay mga saksi nga mosuporta sa iyang milagrusong pagpamatuod, wala na kinahanglana ni Joseph ang mga palid. Human mibiya ang mga tawo sa kakahoyan ug mibalik sa balay, ang anghel mipakita ug giuli ni Joseph ang sagradong rekord ngadto kaniya.36