“Usa ka Pagsamok sa Publiko,” kapitulo 43 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 (2018)
Kapitulo 43: “Usa ka Pagsamok sa Publiko”
Kapitulo 43
Usa ka Pagsamok sa Publiko
Human sa iyang pagkalagpot gikan sa Unang Kapangulohan, si William Law naglikay ni Joseph. Sa ulahing bahin sa Marso 1844, misulay si Hyrum sa pagpasiuli sa duha ka kalalakin-an, apan mibalibad si William nga makig-uli hangtud nga gipatuman pa sa propeta ang dinaghan nga kaminyoon.1 Sa samang higayon, nadunggan ni Joseph nga si William ug ang pipila ka mga tawo diha sa lungsod nagkonsabo sa pagpatay kaniya ug sa iyang pamilya.2
Masaligon nga namulong si Joseph batok sa mga nagkonsabo. “Dili ko mokuha og warrant batok kanila, tungod kay wala ko mahadlok nila,” gisultihan niya ang mga Santos. “Dili nila mahulga ang naglumlom nga himongaan.”3 Apan nabalaka siya mahitungod sa nagkadako nga panagsumpaki diha sa Nauvoo, ug ang mga hulga sa kamatayon nakapadugang lang sa pagbati nga ang iyang higayon sa pagtudlo sa mga Santos nagsingabut na ang katapusan.4
Nianang tingpamulak, usa ka miyembro sa simbahan nga ginganlan og Emer Harris mipahibalo ni Joseph nga ang mga nagkonsabo midapit kaniya ug sa iyang disinuwebe-anyos nga anak, si Denison, sa pagtambong sa ilang mga miting. “Brother Harris,” miingon si Joseph, “motambag ko nimo nga dili motambong niadtong mga miting, ni mohatag og pagtagad ngadto kanila.” Apan gisultihan niya si Emer nga gusto niyang patambongon si Denison sa mga miting ug magkat-on mahitungod sa mga nagkonsabo.
Sa kaulahian, si Joseph nakigkita ni Denison ug sa iyang higala nga si Robert Scott aron maandam sila sa ilang mga tahas. Nasayud nga ang mga nagkonsabo peligroso, iyang gipahimangnoan ang batan-ong mga lalaki nga gamay lang ang isulti kutob sa mahimo kon anaa sila didto ug dili mopasakit og ni bisan kinsa.5
Pagka Abril 7, 1844, sa ikaduha nga adlaw sa kinatibuk-ang komperensya sa simbahan, si Joseph mihikling sa iyang mga kabalaka mahitungod sa panagkonsabo diha sa pakigpulong ngadto sa mga Santos. Usa ka kusog nga hangin ang mihuros sa kongregasyon sa iyang pagduol sa atubangan. “Maglisud kamo sa pagkadungog gawas kon kamo mohatag og dakong pagtagad,” misulti ang propeta diha sa kasaba sa hangin. Gipahibalo niya nga mamulong siya mahitungod sa iyang higala nga si King Follet, kinsa bag-ohay lang namatay, ug mihalad og paghupay ngadto sa tanan kinsa namatyan og minahal.6
Nagtinguha usab siya sa paghatag sa matag Santos og usa ka ideya sa unsay nagpaabut kanila sa kalibutan nga umaabut. Gusto niyang ablihan ang espirituhanong tabil, bisan lang sa usa ka higayon, ug tudloan sila mahitungod sa kinaiyahan sa Dios ug sa ilang balaanong potensyal.
“Unsang matang sa nilalang ang Dios?” gipangutana niya ang mga Santos. “Aduna bay lalaki o babaye nga nakahibalo? Aduna bay bisan kinsa ninyo ang nakakita Kaniya, nakadungog Kaniya, nakahinabi Kaniya?” Gipasagdan ni Joseph nga hunahunaon kining pangutana sa kongregasyon. “Kon ang tabil pagagision karon,” miingon siya, “ ug ang bantugan nga Dios, kinsa naghupot niining kalibutan diha sa orbita (orbit) niini, ug nagpatuman sa tanang butang pinaagi sa Iyang gahum—kon kamo makakita Kaniya karon, inyong makita siya sa hingpit nga pagkatawo, imahe, ug porma kaayo sa tawo.”
Mipasabut si Joseph nga ang pagpangita og kahibalo ug paghupot sa mga pakigsaad makatabang sa mga Santos nga matuman ang dakong plano sa Amahan alang kanila. “Kinahanglan gayud nga inyong makat-onan kon unsaon nga kamo mismo mamahimong dios,” miingon si Joseph, “nga makahimo sa usa ka gamay nga pagtubo, ngadto-ngadto ug magsugod sa gamay ngadto sa pagkadako; gikan sa grasya ngadto sa grasya, gikan sa kahimayaan ngadto sa kahimayaan, hangtud nga moabut ang imong pagkabanhaw gikan sa kamatayon, ug makahimo sa pagpuyo diha sa mahangturon nga mga kahayag, nga mahimayaon nga maghari, uban niadtong mga maghari nga may mahangturon nga gahum.”
Kini nga plano, mipahinumdom siya kanila, mibuntog sa kamatayon. “Makapalipay gayud kaayo ngadto sa mga nagbangutan,” miingon siya, “sa pagkahibalo nga, bisan og ang yutan-ong lawas gilubong ug nahanaw, sila mabanhaw aron mopuyo sa walay katapusan nga pagkasunog sa imortal nga himaya, dili na maguol, mag-antus, o mamatay pa, apan mahimong manununod sa Dios ug isig ka manununod uban ni Jesukristo.”7
Ang proseso molanat og taas nga panahon, magkinahanglan og dakong pailub, hugot nga pagtuo, ug pagkat-on. “Kining tanan dili kinahanglan nga masabtan sa kalibutan,” ang propeta mipasalig sa mga Santos. “Modangat kini og taas nga panahon mamatay una kita aron masabtan ang kinatibuk-an.”
Sa pagtapos sa iyang wali, si Joseph nagmapamalandungon. Namulong siya mahitungod sa iyang mga sakop sa pamilya ug mga higala kinsa nangamatay na. “Wala lamang sila dinhi sulod sa usa ka higayon,” miingon siya. “Mga espiritu sila, ug kon mobiya na kita niini nga kinabuhi, atong ikahimamat ang atong mga inahan, mga amahan, ug sa tanan nga atong gimahal.” Mipasalig siya sa mga inahan kinsa nawad-an ug mga gagmayng mga bata nga sila mahiusa uban sa ilang mga anak. Diha sa mga kahangturan, miingon siya, ang mga Santos dili na magpakabuhi diha sa kahadlok sa mga manggugubot nga panon, apan magpuyo hinoon diha sa hingpit nga kalipay ug kamaya.8
Nagbarug atubangan sa mga Santos, si Joseph dili na bulingit, walay alamag nga batang mag-uuma kinsa nagtinguha og kaalam diha sa kakahoyan. Kada adlaw, kada tuig, gihasa (polished) siya sa Ginoo sama sa usa ka bato, hinay-hinayng nag-umol kaniya ngadto sa usa ka mas maayong himan diha sa Iyang mga kamot.9 Apan gamay ra kaayo ang nasabtan sa mga Santos bahin sa iyang kinabuhi ug misyon.
“Wala gayud kamo masayud sa akong kasingkasing,” miingon siya. Dili nako mabasol si bisan kinsa sa dili pagtuo sa akong kasaysayan. Kon ako wala makasinati unsay akong nasinati, tingali sa akong kaugalingon dili usab ako motuo niini.” Nanghinaut siya nga usa ka adlaw, human siya mahukman, ang mga Santos mas makaila kaniya.
Sa dihang nahuman si Joseph, milingkod siya ug ang choir mikanta sa himno. Namulong siya sulod sa hapit duha ka oras ug tunga.10
Ang wali ni Joseph nakapadasig sa mga Santos ug mipuno kanila sa Espiritu. “Ang mga pagtulun-an nga among nadungog nakapahimo sa among mga kasingkasing nga maglipay,” misulat si Ellen Douglas ngadto sa iyang mga ginikanan didto sa England usa ka semana human sa komperensya. Si Ellen ug ang iyang bana ug mga anak maoy nahimong unang Briton nga mga kinabig nga milawig paingon sa Nauvoo niadtong 1842, ug ang mga kamatuoran nga gitudlo ni Joseph diha sa iyang wali maoy usa ka pahinumdom kon nganong misakripisyo sila og dako aron makigpundok uban sa mga Santos.
Sama sa daghang mga Briton nga mga kinabig, ang mga Douglas migahin sa kadaghanan sa ilang tinigum sa paglalin ngadto sa Nauvoo, nga nakapauyamot nila. Ang bana ni Ellen, nga si George, wala magdugay human sa ilang pag-abut namatay, ug siya [si Ellen] gihilantan og maayo, hinungdan nga dili siya makahimo sa pagbuhi sa iyang walo ka anak. Usa ka higala misugyot nga magpakitabang siya gikan sa Relief Society, nga giapilan ni Ellen human miabut sa siyudad.
“Ako kining gibalibaran,” misulti si Ellen sa iyang mga ginikanan diha sa sulat nga iyang gihimo human sa komperensya, “apan miingon siya nga nagkinahanglan ko og usa ka butang ug nga dugay na kong nasakit, ug kon dili kini nako buhaton mismo, iya kining buhaton para nako.” Nasayud si Ellen nga ang iyang mga anak nagkinahanglan sa daghang butang, ilabi na sa mga sinina, mao nga sa katapusan miuyon siya nga mohangyo og tabang ngadto sa usa ka sakop sa Relief Society.
“Nangutana siya kon unsay akong gikinahanglan kaayo,” mipasabut si Ellen, “ug gikuha nila ang karwahe ug gidad-an ako og regalo nga wala pa nako sukad madawat gikan sa bisan asang dapit sa kalibutan.”
Siya ug ang iyang mga anak aduna nay usa ka baka ug mibuhi og dinosenang manok sa lote nga ilang giabangan samtang nagtigum pa sila og kwarta sa pagpalit sa ilang kaugalingong yuta. “Wala pa ko sukad nalingaw sa akong kinabuhi nga mas maayo kay sa karon,” misulti siya sa iyang mga ginikanan. “Ako lang daan mibati nga maglipay ug magdayeg sa akong Dios nga gipadala gayud Niya ang mga elder sa Israel ngadto sa England, ug nga gihatagan gayud ako Niya og kasingkasing nga motuo kanila.”
Gitapos niya ang iyang sulat pinaagi sa paghatag og pagpamatuod ni propeta Joseph Smith. “Moabut ra ang adlaw,” gisultihan niya ang iyang mga ginikanan, “nga makahibalo kamo nga ako nagsulti kaninyo sa kamatuoran.”11
Nianang tingpamulak, silang Denison Harris ug Robert Scott mitambong sa sekreto nga mga miting ni William Law ug mireport sa unsay ilang nahibaloan ngadto ni Joseph.12 Sa pagkakaron, si William miisip sa iyang kaugalingon nga usa ka tigreporma sa simbahan. Miangkon pa gihapon siya nga nagtuo sa Basahon ni Mormon ug sa Doktrina ug mga Pakigsaad, apan nasuko kaayo siya mahitungod sa dinaghan nga kaminyoon ug sa kasamtangang pagtulun-an ni Joseph mahitungod sa kinaiyahan sa Dios.13
Taliwala sa mga nanagkonsabo, nailhan nilang Denison ug Robert ang asawa ni William, si Jane, ug ang iyang magulang nga lalaki nga si Wilson. Nakita usab nila sila si Robert ug Charles Foster, kinsa mga higala ni Joseph hangtud nga nakigsumpaki kaniya tungod sa pagpalambo sa yuta libut sa templo.14 Ang mga daan nga mga kaabin ni John Bennett nga sila si Chauncey ug Francis Higbee mitambong usab, kuyog ang usa ka lokal nga bagison nga tawo nga ginganlan og Joseph Jackson.15
Ang propeta natandog nga silang Denison ug Robert andam nga mirisgo sa ilang mga kinabuhi para niya. Human sa ilang ikaduha nga miting uban sa mga nagkonsabo, iyang gisugo ang mga batan-ong lalaki nga motambong og kausa pa. “Magpakahilum lang gyud,” tambag niya, “ug ayaw pagsaad nga makigkonsabo batok kanako o sa bisan unsang bahin sa komunidad.” Gipasidan-an niya sila nga ang mga nagkonsabo mahimong mosulay sa pagpatay kanila.
Sa misunod nga Dominggo, nakita nilang Denison ug Robert ang mga lalaki nga nagbantay sa naandan nga dapit sa miting nga dunay mga riple ug mga bayoneta. Ang duha misulod sa balay ug hilum nga naminaw samtang ang nagkonsabo nagdebate. Ang tanan nagkauyon nga si Joseph kinahanglang mamatay, apan walay usa nga miuyon sa plano.
Sa wala pa gitapos ang miting, si Francis Higbee mipahigayon og usa ka panaghiusang panumpa sa matag usa sa nagkonsabo. Tagsa-tagsa, ang kalalakin-an ug kababayen-an diha sa lawak miisa sa Biblia diha sa ilang tuo nga kamot ug nanumpa. Sa dihang miabut ang turno nilang Denison ug Robert, mibalibad sila nga moabante.
“Wala ba kamo makadungog sa lig-on nga pagpamatuod sa tanang ania batok ni Joseph Smith?” mirason ang tigkonsabo. “Giisip nato kini nga atong balaan nga katungdanan sa pagpatuman sa iyang kalaglagan ug moluwas sa mga tawo gikan niining kakuyaw.”
“Mianhi mi sa inyong mga miting tungod kay nagtuo mi nga kamo among mga higala,” miingon ang mga batan-ong lalaki. “Wala mi nagtuo nga dunay makadaut niini.”
Ang mga lider mimando sa mga gwardiya nga dakpon sila si Denison ug Robert ug gidala sila sa silong. Pag-abut didto, ang batan-ong mga lalaki gihatagan og usa pa ka kahigayunan sa pagpanumpa. “Kon mobalibad pa gani kamo gihapon,” sila gisultihan, “Kami mopaagas gayud sa inyong dugo.”
Ang mga batan-on miingon na usab nga dili ug nangandam na sa ilang kaugalingon sa kamatayon.
“Ayaw una!” adunay misinggit diha sa silong. “Ato usa nga istoryahan kining butanga!”
Diha-diha dayon ang tigkonsabo nagkalalis na usab, ug ang mga batan-on nakadungog sa usa ka tawo nga miingon nga kuyaw kaayo ang pagpatay nila. “Ang mga ginikanan sa mga bata,” nangatarungan siya, “mahimong mopasiugda og pagsiksik nga mahimong makuyaw kaayo ngari kanato.”
Gidala sila si Denison ug Robert didto sa sapa sa mga armadong mga gwardiya ug gibuhian. “Kon manabi gani kamo,” mipasidaan ang gwardiya, “patyon mo namo sa gabii o sa adlaw, bisan asa mo namo makit-an.”16
Mibiya ang mga batan-on—ug diha-diha dayon mireport og balik ngadto ni Joseph ug sa usa ka bata-bata nga kuyog niya. Samtang naminaw ang propeta sa ilang istorya, mapasalamaton nga wala sila maunsa, midayag ang kaseryuso sa iyang panagway. “Kaigsoonan,” miingon siya, “wala mo masayud kon unsa ang sangputan niini.”
“Nagtuo ba ka nga mopatay sila nimo?” nangutana ang bata-bata. “Mapatay ba diay ka?”
Wala mitubag si Joseph sa direkta nga pangutana, apan iyang gipasalig sa mga batan-ong lalaki nga si William Law ug ang ubang nagkonsabo nasayop mahitungod niya. “Dili ako mini nga propeta,” mipamatuod siya. “Wala koy mangitngit nga pagpadayag. Wala koy mga pagpadayag nga naggikan sa yawa.”17
Atol sa kasamok sa tingpamulak, si Joseph regular nga nakigtagbo sa Konseho sa Kalim-an aron maghisgot og sundanan nga mga hiyas sa tiyokratikanhong demokrasya ug sa mga balaod ug mga binuhatan nga nagdumala niini. Sa usa ka miting, sa dili pa lang dugay human sa komperensya sa Abril, ang konseho miboto sa pagdawat ni Joseph isip propeta, pari, ug hari.
Ang kalalakin-an walay politikanhong katungod, busa ang mosyon walay temporal nga sangputanan. Apan nakapalig-on kini sa mga katungdanan sa priesthood ni Joseph ug sa mga responsibilidad isip pangulo sa yutan-ong gingharian sa Ginoo sa dili pa ang Ikaduhang Pag-anhi. Aduna usab kini kalabutan ngadto sa pagpamatuod ni Juan ang Manalagna nga si Kristo mihimo sa matarung nga mga Santos nga mahimong mga hari, mga pari ngadto sa Dios, nakahatag og dugang kahulogan ngadto sa tawag sa Manluluwas nga Hari sa mga Hari.18
Pagkataud-taud nianang hapona, si Joseph mipahinumdom nga pipila sa mga sakop sa konseho dili mga miyembro sa simbahan. Iyang gipamahayag nga diha sa Konseho sa Kalim-an, ang kalalakin-an wala gikonsulta mahitungod sa ilang mga opinyon sa relihiyon bisan unsa man kini. “Milihok kami base sa halapad ug liberal nga baruganan nga ang tanang katawhan adunay patas nga mga katungod ug angay nga tahuron,” miingon siya. “Ang matag tawo adunay usa ka pribilehiyo dinhi niining organisasyon nga siya mismo ang boluntaryong mopili sa iyang Dios ug unsay iyang nagustuhan nga relihiyon.”
Samtang namulong siya, gipunit niya ang usa ka ruler ug miwara niini, sama sa buhaton sa usa ka magtutudlo. “Kon ang usa ka tawo mobati nga natintal ngadto sa ingon nga pagkatig-a, angay niya kining isalikway,” miingon siya sa konseho. Miingon siya nga ang diwa sa pagmatig-a sa relihiyon makapadanak sa dugo diha sa yuta. “Diha sa tanang pangagamhanan o politikanhong mga transaksyon,” namahayag siya, “ang relihiyusong opinyon sa usa ka tawo kinahanglan dili gayud kwestyunon. Ang usa ka tawo kinahanglan hukman pinaagi sa balaod, gawasnon sa relihiyusong pagpihig.”
Sa dihang nahuman si Joseph sa pagpamulong, aksidenting nabali niya ang ruler, nga gikahibulong sa tanan diha sa lawak.
“Sama sa pagkabali sa ruler diha sa mga kamot sa nangulo kanato,” misagbat si Brigham Young, “ingon usab unta ang matag malupigon nga gobyerno nga mabali diha sa atong atubangan.”19
Sa katapusan sa Abril, ang nagkadako nga pagsupak nilang William ug Jane Law misangpot nga ang konseho sa katloan-ug duha ka mga lider sa simbahan mi-excommunicate nila ug ni Robert Foster tungod sa binuhatan nga dili kristohanon. Gumikan kay walay mipatawag kanila sa pagdepensa sa ilang kaugalingon diha sa pagdungog, si William nasuko pag-ayo, ug iyang gisalikway ang desisyon sa konseho.20
Human niana, ang mga kritiko sa simbahan nahimong mas nasaba samtang ang pipila ka mga apostoles ug gidaghanon sa mga elder mibiya sa Nauvoo aron sa pagserbisyo sa mga misyon ug nangampanya sa pagka presidente ni Joseph. Si Robert Foster ug Chauncey Higbee nangaykay og mga ebidensya nga mahimong magamit sa pagpasaka og kaso batok sa propeta.21 Mipahigayon si William Law og miting diha sa publiko niadtong Abril 21 diin iyang gitawag si Joseph isip usa ka napukan nga propeta ug miorganisar og bag-ong simbahan.
Atol sa miting, ang mga sumusunod ni William mibutang kaniya isip presidente sa bag-ong simbahan. Human niana, magpundok sila matag Dominggo ug magplano og mga paagi sa pagdani diha sa ilang kawsa sa ubang nasilo nga mga Santos.22
Sa samang higayon, si Thomas Sharp, ang batan-ong editor sa pamantalaan kinsa nahimong supak sa mga Santos wala madugay human sila miabut sa Illinois, gilukop ang iyang pamantalaan sa mga pagsaway ni Joseph ug sa simbahan.
“Wala kamo nasayud sa balik-balik nga pagpanginsulto ug mga kadaot nga nadawat sa atong mga katagilungsod gikan sa mga nangulo sa Mormon nga simbahan,” namahayag siya, midepensa sa iyang mga pag-atake ngadto sa mga Santos. “Kon nasayud pa lang unta kamo bahin niining mga butanga, o dili na kamo mistil mosulay sa pagtudlo namo nga ibutyag ang maong pundok sa mga kriminal, mga traydor, mga malinglahon.”23
Dayon, pagka Mayo 10, si William ug ang iyang mga sumusunod mipahibalo sa ilang mga plano sa pagmantala sa Nauvoo Expositor, usa ka pamantalaan nga makahatag og, sumala pa nila, “usa ka hingpit, dayag, ug tukma nga pamahayag sa kamatuoran, ingon nga kini anaa gayud sa siyudad sa Nauvoo.”24 Si Francis Higbee mipasaka usab og sumbong batok ni Joseph, mipasangil kaniya sa pagpakaulaw sa iyang pagkatawo diha sa publiko, samtang si William ug Wilson migamit sa dinaghan nga kaminyoon ni Joseph isip basihanan sa pagkiha kaniya sa pagpanapaw.25
“Ang yawa motukod kanunay sa iyang gingharian sa samang higayon agi’g pagsupak sa Dios,” misulti si Joseph sa mga Santos diha sa usa ka wali samtang ang mga bakak nga mga sumbong gipasaka batok kaniya. Pagkahuman niana, siya ug ang uban nga mga natugahan nga mga Santos nagpundok sa taas sa iyang tindahan ug nag-ampo aron maluwas gikan sa ilang mga kaaway.26 Gusto ni Joseph nga malikayan ang pagdakop, apan dili siya gusto nga magtago-tago pag-usab. Mabdos si Emma ug masakiton kaayo, ug mapanagan-on sa pagbiya sa iyang kiliran.27
Sa katapusan, atol sa hinapos sa Mayo, mihukom siya nga moadto sa Carthage, ang sentro sa distrito, ug moatubang sa usa ka legal nga imbestigasyon ngadto sa mga pasangil batok kaniya.28 Mga duha ka dosena sa mga higala ni Joseph ang mikuyog niya ngadto sa lungsod. Sa dihang ang kaso miabut sa atubangan sa huwes, ang mga piskal nawad-an og motestigo ug wala makapadayon sa imbestigasyon. Ang mga pagdungog nalangay sulod sa pipila ka bulan, ug ang sheriff mitugot ni Joseph sa pagpauli.29
Ang pagbuhi ni Joseph nakapasuko ni Thomas Sharp. “Igo na ang atong nakita ug nadungog sa pagkumbinser nato nga si Joe Smith dili luwas gawas sa Nauvoo, ug dili nato ikahibulong nga makadungog nga siya mamatay sa bayolenting paagi sa mubo nga panahon,” namahayag siya diha sa usa ka editoryal. “Ang mga pagbati sa kasuko niini nga nasud anaa na sa kinatumyan, ug gamay nalang kaayo ang kulang mga mabugto kini sa gamay kaayong pagbikil.”30
Samtang ang oposisyon ni Joseph nagkagrabe, ang mga Santos mipadayon sa pagtukod sa ilang siyudad. Si Louisa Pratt nanglimbasug sa kapuy-an ug pagpakaon sa iyang upat ka anak nga mga babaye samtang ang iyang bana tua sa layo sa iyang misyon sa Habagatang Pasipiko. Sa wala pa mibiya, si Addison mipalit og pipila ka kahoy, apan dili igo alang kang Louisa sa pagtukod og balay diha sa ilang luna sa siyudad. Tungod kay nanag-iya man siya og pipila ka yuta sa kasikbit nga estado, miadto siya sa duol nga bansohan sa kahoy, ug nangutana kon makapangutang ba siya og kahoy, nga gamiton ang iyang yuta isip kolateral.
“Dili na kinahanglan nga matahap mo sa usa ka babaye,” misulti siya sa tigbanso, nabalaka nga balibaran ang iyang pagpangutang tungod kay siya babaye. “Sa kinatibuk-an, mas matuohan paman gani sila kay sa mga lalaki.”
Ang tigbanso walay problema bahin sa pagpautang kaniya, ug si Louisa sa wala madugay aduna nay kahoy nga iyang gikinahanglan sa pagtukod og gamay nga balay nga tabla. Subo lang, ang mga tawo nga iyang gisuholan nga motrabaho perming makapasagmuyo, nakapugos niya nga magsuhol pa og lain hangtud makakita siya og kasaligan nga mga trabahante.
Samtang padayon nga gitrabaho ang balay, nagtrabaho si Louisa isip usa ka sastre. Sa dihang ang iyang mga anak nga mga babaye nataptan sa tipdas, iya silang gibantayan gabii ug adlaw, nag-ampo alang sa ilang kaayohan hangtud nga sila nangaayo. Sa makita sa tanan, ingon og maayo ra niyang pagkadala ang mga kahimtang. Apan usahay bation niya ang pag-inusara, pagkakulang, ug kawalay mahimo sa pagdala sa mga palas-anon sa iyang mga abaga.
Sa dihang nahuman na ang balay, gibalhin ni Louisa ang iyang pamilya. Nagbutang siya og nuog nga siya mismo ang naghimo ug misangkap sa panimalay sa mga butang nga iyang napalit gikan sa iyang mga kinitaan.
Sa paglabay sa mga bulan, si Louisa ug ang mga batang babaye nakalahutay ra sa iyang gamay nga kinitaan, nakigbaylo ug nangutang samtang nag-impas sa ilang utang sa tigbanso. Kon ang ilang pagkaon mahurot ug si Louisa adunay bag-ong utang nga bayranan, ang iyang mga anak mangutana, “Ma, unsa may atong buhaton?”
“Moreklamo ngadto sa Ginoo,” seryuso nga mitubag si Louisa. Naghunahuna siya kon unsa kaha ang iyang mga pag-ampo. Magreklamo ba siya bahin sa mga tawo nga nakautang niya og kwarta? Magmulo ba siya batok niadtong kinsa wala mobayad kaniya sa trabaho nga ilang gipabuhat kaniya?
Niana lang jud higayuna usa ka tawo ang miabut nga nagdala og daghang kahoy para niya, nga mahimo niyang ikabaligya. Dayon laing tawo ang miabut nga nagdala og gatusan ka libras nga harina ug bayenti-singko ka libras nga baboy.
“Wow Ma,” ingon sa iyang anak nga si Frances, “pagka-swerte nimo nga babaye!”
Naghingapin ang pagpasalamat, si Louisa mihukom nga magpugong sa iyang mga reklamo.31
Sumala sa gisaad ni William Law, ang Nauvoo Expositor nakita diha sa kadalanan sa Nauvoo sa sayo nga bahin sa Hunyo. “Matinguhaon kaayo mi sa pagguba sa masalaypon nga mga baruganan ni Joseph Smith,” gipahayag kini sa sinugdanan dinhi, “nga kita nasayud kaayo nga wala mahisubay sa mga baruganan ni Jesukristo ug sa mga apostoles.”
Diha sa pamantalaan, si William ug ang iyang mga sumusunod miinsister nga si Joseph nahisalaag gikan sa gipahiuli nga ebanghelyo pinaagi sa pagpaila sa endowment, paghimo og dinaghan nga kaminyoon, ug pagtudlo og bag-ong doktrina mahitungod sa kahimayaan ug sa kinaiyahan sa Dios.32
Mipasidaan usab sila sa mga lumulupyo sa nasud nga ang politikanhong gahum sa mga Santos nagkadako. Ilang gipanghimaraut ang paglibug ni Joseph sa mga katungdanan sa simbahan ug sa estado ug gidaut ang iyang pagkakandidato alang sa pagkapresidente.
“Mobarug kita diha sa kaharianon sa atong kusog,” mahulgaon silang mipahayag, “ug silhigon ang malupigon nga impluwensya ug ang mga tigpasiugda sa kasamok sa ibabaw sa yuta.”33
Sa adlaw human migawas ang pamantalaan, gipundok ni Joseph ang Konseho sa Siyudad sa Nauvoo aron mahisgutan kon unsay buhaton mahitungod sa Expositor. Daghan nang mga kasilinganan sa mga Santos ang dili mahigalaon ngadto sa simbahan, ug nabalaka siya nga ang Expositor maoy magtukmod nila ngadto sa kasamok. “Dili luwas nga anaa kanang mga butanga,” miingon siya, “tungod sa kalagmitan nga makapagawas kini sa diwa sa manggugubot nga panon.”34
Mipahinumdom si Hyrum sa konseho sa siyudad bahin sa manggugubot nga panon nga miabug kanila gawas sa Missouri. Sama ni Joseph, nabalaka siya nga ang pamantalaan makasulsol sa mga tawo batok sa mga Santos gawas kon sila mopasar og balaod sa pagpahunong niini.
Lawom na kadtong gabii sa Sabado, ug ang kalalakin-an mitapos sa miting hangtud sa Lunes.35 Nianang adlawa, ang konseho sa siyudad nagpundok gikan sa buntag hangtud sa gabii, naghisgut na usab kon unsay ilang mahimo. Misugyot si Joseph nga ipahayag ang pamantalaan nga usa ka pagsamok sa publiko ug gub-on ang imprintahan nga nagprinta niini.36
Miuyon si John Taylor. Isip editor sa Times and Seasons, si John mihatag og bili sa gawasnon nga pamahayag ug gawasnon nga pag-istorya, apan siya ug si Joseph mituo nga aduna silay balaudnon nga katungod sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon batok sa bakak. Ang pagguba sa Expositor ug sa imprintahanan niini mahimong kontrobersiyal, apan mituo sila nga ang balaod nagtugot kanila sa paghimo niini.
Gibasa ni Joseph og kusog gikan sa konstitusyon sa estado sa Illinois ang bahin sa kagawasan sa pamahayag aron ang tanan diha sa lawak makasabut sa balaod. Gikuha ang usa ka respetadong libro sa balaod, laing konsehal ang mibasa sa usa ka legal nga pangatarungan sa pagguba sa kasamok nga miguba sa kalinaw sa komunidad. Uban sa legal nga gikatakda nga rason, gibalik ni Hyrum ang gisugyot ni Joseph nga ilang gub-on ang imprintahanan ug ikatag ang type.37
Si William Phelps misulti sa konseho nga iyang naribyu ang Konstitusyon sa Estados Unidos, ang balaod sa siyudad sa Nauvoo, ug ang mga balaod sa yuta. Sa iyang hunahuna, ang siyudad hingpit ug makatarunganon sa legal nga paagi sa pagdeklarar sa imprintahanan nga usa ka pagsamok ug gub-on kini diha-diha dayon.
Ang konseho miboto sa pagguba sa imprintahanan, ug si Joseph mipadala og mando sa marshal sa siyudad sa pagtuman sa tahas.38
Nianang pagkagabii, miabut ang marshal sa Nauvoo sa opisina sa Expositor uban ang mga gatusan ka mga kalalakin-an. Ilang gilungkab ang buhatan gamit ang maso, giguyod ang imprintahanan ngadto sa kadalanan, ug gidugmok nga napisa-pisa. Dayon ilang gipanghabwa ang mga drawer sa type ug gisunog hangtud naugdaw. Ang bisan unsang mga kopya sa pamantalaan nga ilang nakit-an gitambog ngadto sa daub.39
Pagkasunod adlaw, si Thomas Sharp mireport sa pagkaguba sa imprintahanan diha sa usa ka sumpay nga edisyon sa iyang pamantalaan. “Gubat ug kamatay dili na kapugngan! Mga katagilungsod bangon, usa ug ang tanan!!!” misulat siya. “Wala nay panahon para sa pagkomentaryo, ang kada usa makahimo mismo. Mga pulbora ug bala himoa na!!!”40