Kalipay ug sa Sosyal nga mga Kalingawan

Si Presidente Brigham Young nasayud nga ang tinuod nga kalipay moabut lamang pinaagi sa matarung nga pagpuyo, apan siya nasayud usab nga daghang mga katagbawan sa kinabuhi mahimong moabut pinaagi sa maayo nga mga kalihokan ug kalingawan. Ganahan usab siya og mga salida, sayaw, ug lain pang sosyal nga mga kalihokan ug mihatag og mga kahigayunan sa mga Santos nga malingaw sa oras nga walay trabaho, sa pagtuo nga kini importante alang sa kaayohan sa mga katawhan. Sa Siyudad sa Salt Lake iyang gidumala ang pagtukod sa Social Hall, diin didto gihimo ang mga sayaw ug mga pasundayag sa entablado. Agi’g pagpasabut kabahin sa Social Hall siya miingon: “Mao kana ang atong dapit nga lingaw-lingawan, ug dili usa ka dapit diin ang sakrament pagahimoon. Ato kining gipahinungod ngadto sa katuyoan sa pagtukod niini. … Nasayud kamo kon unsa nga espiritu ang anaa niana nga lawak. Diha kitay may mga gobernador, mga huwes, mga doktor, mga abugado, mga negosyante, mga tawo nga nangagi lamang, ug uban pa, nga dili mga miyembro sa simbahan, ug unsa ang tibuok pamahayag sa matag usa? Sukad wala pa gayud nako matagamtam ang ingon kaanindot sa bisan unsang kalingawan sa tibuok nakong kinabuhi sama sa gibati nako dinhi;’ ug ang mga Santos wala usab mobati og ingon niini didto sa laing mga dapit sa kalingawan. … Ang tanang butang anaa sa iyang panahon, ug tanang butang anaa sa iyang dapit” (DNW, 26 sa Mar. 1862, 1).

Mga Pagtulun-an ni Brigham Young

Ang tinuod nga kalipay makaplagan diha sa pagkamatarung ug sa pag-alagad.

Unsa ang nag-una nga tumong sa tawo? Kalipay. Hatagi ako og himaya, hatagi ako og gahum, hatagi ako og katigayunan, hatagi ako og maayo nga dungog, hatagi ako og pag-impluwensya sa akong isig-katawo, hatagi ako niining tanan, ug wala kana magpasabut nga ako malipayon na niana nga paagi; kanang tanan nag-agad giunsa sa pag-angkon kanang mga butanga (DBY, 235).

Kitang tanan nangita og kalipay; nangandoy kita niini, sa atong pagtuo nabuhi kita niini, mao kini ang atong tumong niining kinabuhi. Apan kita ba nagpakabuhi aron lamang sa pagpahimulos sa kalipay nga gitinguha nato og maayo? (DBY, 236).

Asa ang kalipay, ang tinuod nga kalipay? Wala dinhi apan anaa sa Dios. Pinaagi sa pag-angkon sa diwa sa atong relihiyon, malipayon kita sa buntag, malipayon kita sa udto, malipayon kita sa gabii; kay ang espiritu sa gugma ug paghiusa anaa kanato, ug kita nalipay niana nga espiritu tungod, kay kini iya sa Ginoo, ug kita nagmaya diha sa Dios, kay siya ang tighatag sa tanang maayo nga butang. Ang matag Santos sa Ulahing mga Adlaw, kinsa nakasinati sa gugma sa Dios diha sa iyang kasingkasing, human niya madawat ang kapasayloan sa iyang mga sala, pinaagi sa bunyag, ug sa pagpandong sa mga kamot, makamatikod nga siya puno sa kalipay, ug kasadya, ug kahupayan. Mahimong anaa siya sa kasakit, sa sayop, sa kakabus, o sa prisohan, kon ang panginahanglan na ang nangayo, sa gihapon, siya malipayon. Kini mao ang atong kasinatian, ug ang matag Santos sa Ulahing mga Adlaw makapamatuod niini (DBY, 236).

Unsay inyong bation, mga Santos, kon kamo napuno sa gahum ug gugma sa Dios? Ingon kamo ka malipayon sama sa madala sa inyong mga lawas (MSS, 15:48).

Ang tibuok kalibutan nag-apas sa kalipay. Dili kini makit-an diha sa bulawan o pilak apan anaa kini diha sa kalinaw ug sa paghigugma (DBY, 235).

Unsa ang maghatag sa tawo og kalipay? Kadto nga makahatag kaniya og kalinaw (DBY, 235).

Kon ang kasingkasing malipayon, ang tanan puno sa kahayag ug himaya, walay kasub-anan (DBY, 235).

Kon ang tawo kugihan ug matarung, niana siya malipayon (DBY, 235).

Usa ka sayop nga hunahuna sa mga lumulupyo sa yuta ang paghukom nga dili importante alang kanila ang pagsunod sa mga kasugoan sa langit, sa kahadlok nga kini unya ang mopugong sa ilang mga kahupayan ug mga katagbawan; kay walay tinud-anay nga kalinaw, walay tinud-anay nga kalipay sa bisan unsang butang sa langit o sa yuta, gawas niadtong kinsa moalagad sa Ginoo. Sa iyang pag-alagad anaa ang kamaya, anaa ang kalipay, apan dili kana makit-an bisan asa. Niini anaa ang kalipay ug kahupayan, apan kon ang kalag mapuno sa kamaya, sa kalinaw ug sa himaya, ug hingpit ang katagbawan niini, ang usa ka tawo bisan pa niana adunay gamay lamang nga ideya sa mga butang nga giandam alang sa tanang matinud-non (DNW, 15 sa Hulyo 1857, 4).

Kita makahimo sa pagpahimulos sa tanang napahimuslan sa Dios, sa pagpanunod sa tanan niya nga napanunod, sa pagbaton sa tanang gahum nga iyang naangkon, sa tanang kahalangdon nga gihatag kaniya—ang tanang butang pagadad-on ubos sa iyang pagmando pinaagi sa iyang matinud-anon nga mga anak, nga sila unta makapahimulos sa tanang butang uban kaniya, kini nga mga hunahuna magdala og kalinaw ngadto sa kasingkasing nga giablihan alang sa pagsabut (DBY, 237).

Adunay usa lamang ka paagi alang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw aron magmalipayon, kini mao lamang ang pagpuyo sa atong relihiyon, o sa laing pagkasulti motuo sa matag bahin sa ebanghelyo ni Jesukristo, magsunod sa ebanghelyo sa kagawasan uban sa hingpit nga katuyoan sa kasingkasing, nga sa pagkatinuod mohimo kanatong gawasnon. Kon kita, isip usa ka komunidad, mosunod sa balaod sa Dios, ug mobuhat sa mga ordinansa sa kaluwasan, niana makapaabut kita nga makakaplag sa kalipay nga atong gitinguha (DBY, 236).

Ingon sa akong gihunahuna kanunay, ug giingon, kon gikinahanglan sa katungdanan malipayon akong molakaw gikan sa balay ug malipay akong mopauli, kay kini mao akong dakong kalipay ug kadasig ang pagbuhat sa unsay gikinahanglan sa Ginoo kanako ug unsa ang akong nahibaloan nga maoy akong katungdanan, bisan unsa pa kini kon ang Ginoo nagkinahanglan niini kanako. Kini nga buhat maghatag og kamaya ug kalinaw (DN, 6 sa Peb. 1856, 4).

Malipayon sa tinud-anay ang lalaki o babaye, o ang mga katawhan, kinsa nagpahimulos sa mga kahigayunan sa Ebanghelyo sa Anak sa Dios, ug kinsa nasayud kon unsaon sa pagpasalamat ang iyang mga panalangin (DBY, 236).

Gusto namong makita ang mga panagway nga puno sa kalipay, ug matag mata nga mosanag sa paglaum sa umaabut nga kalipay (DBY, 236).

Ako moingon, kon kamo gusto nga makapahimulos sa hilabihan kanindot, himoa nga mahimo kamo nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ug dayon sunda ang doktrina ni Jesukristo (DNSW, Hunyo 30, 1874, 1).

Ang tawo kinsa nakapahimulos sa kasinatian sa kahibalo sa Gingharian sa Dios dinhi sa yuta, ug sa samang higayon adunay paghigugma sa Dios sulod kaniya, mao ang pinakamalipayon sa tanang tawo sa yuta (DBY, 235).

Ang paglingaw-lingaw diha uban sa tarung nga espiritu makapatubo sa atong pisikal ug espiritwal nga kaayohan.

Kinahanglan kitang makakat-on unsaon sa pagpahimulos sa mga butang sa kinabuhi—unsaon sa pagpalabay sa atong mortal nga pagpuyo dinhi. Walay katagbawan, walay kahupayan, walay kalipay, walay tawhanong kasingkasing ang makahunahuna, uban sa tanang pagpadayag nga atong makuha, nga mohilig sa pagpatahum, sa paglipay, paghimo nga haruhay ug malinawon, ug pagbayaw sa mga pagbati sa mga mortal, apan unsa lamang ang giandam sa Ginoo alang sa iyang mga katawhan. Wala gayud siya mosupak sa ilang pagpangita og kahupayan. Wala gayud siya magpadayag og bisan unsang doktrina, nga akong nahibaloan, gawas kon unsa ang gihimo sa kinaiyahan nga mopuno og kalinaw ug himaya, ug motubag sa matag pagbati ug tinguha sa kasingkasing ibabaw sa matag ubos, masub-anon, ingon og makamatay, sayop ug nagpaubos nga mga pagbati. Ang Ginoo nanghinaut kanato nga mabuhi aron unta kita makapahimulos sa hingpit nga himaya kabahin sa celestial nga gingharian, ug mobiya sa malisud, ngitngit, ingon og mikatap nga mga pagbati nga mingkatap sa tanang lumulupyo sa yuta (DBY, 237).

Aduna bay law-ay sa paglingaw-lingaw? Kon akong makita ang akong mga anak nga nalingaw sa ilang mga kaugalingon, nag-istoryahanay, namisita, nagsakay-sakay moadto og usa ka party o usa ka sayaw, aduna bay laway niana? Akong gitan-aw og maayo, ug kon ako makabati og usa ka pulong, makakita og panagway, o magbugalbugal sa balaan nga mga butang o bisan unsa nga makadaot sa maayo nga pamatasan, bation dayon nako, ug moingon ako, “Kon ikaw mosunod niana dili kana makahatag og kaayohan, dautan kana; dili kana modala ngadto sa tuburan sa kinabuhi ug salabutan; sunda, lamang, ang dalan nga modala ngadto sa kinabuhing walay katapusan” (DBY, 237).

Kahigayunan sa mga Santos ang pagpahimulos sa tanang maayo nga butang, kay ang yuta ug ang iyang kahingpitan iya sa Ginoo [tan-awa sa D&P 104:14], ug siya misaad ngadto sa tanan niyang matinud-anon nga mga Santos; apan kinahanglang kini nga mapahimuslan nga walay espiritu sa pagkasina ug kahakog—walay espiritu sa kahigal, ug anaa diha sa espiritu sa Ebanghelyo; niana ang adlaw matam-is nga modan-ag kanato; ang matag adlaw mapuno sa kalipay, ug ang tanang butang mapuno sa katahum, naghatag og kamaya, kalipay, ug pagpahulay sa mga Santos (DBY, 237).

Ang paghimo sa atong kaugalingon nga malipayon gilakip diha sa kinatibukang plano sa kinabuhi sa tawo. Nakakat-on ako nga dili magmulo sa akong kaugalingon sa mga butang nga dili nako mahimo. Kon makahimo ako og maayo, buhaton ko kini; ug kon dili nako mabuhat ang usa ka butang, akong tagbawon ang akong kaugalingon nga wala kini. Kini naghimo kanakong malipayon sa tibuok adlaw (DBY, 236).

Niana kat-uni nga magmalipayon kon kamo adunay higayon (DBY, 235).

Kita karon nagpahimulos sa atong mga paglingaw-lingaw. Kasagaran kita magpundok ug mosimba sa Ginoo pinaagi sa pagpanganta, pag-ampo, ug pagsangyaw, pagpuasa, ug pagkalawat diha sa Sakramento sa Katapusang Panihapon sa Ginoo. Karon nag-abot kita isip usa ka sosyal nga komunidad—alang sa unsa? Aron ang atong mga hunahuna makapahulay, ug ang atong mga lawas makadawat sa paglingaw-lingaw nga husto ug gikinahanglan aron sa pagbaton og timbang, aron pagpalambo og himsog nga panglihok sa tibuok kalawasan (DBY, 240).

Kanunay nakong gisultihan ang mga tawo sa atong mga dapit sa kalingawan, kon dili sila makaadto uban ang Espiritu sa Ginoo, mas maayo pa nga magpuyo sila sa panimalay (DBY, 240).

Sa tanan ninyong sosyal nga mga komunikasyon, o bisan unsa ang inyong mga pagkig-uban, himoa nga ang tanang ngil-ad, walay katagbawan, pagbagulbol, walay kalipay, masulub-on nga mga pagbati—tanang dautan nga mga bunga sa hunahuna, matagak nga hilum gikan sa kahoy ug dili mamatikdan; ug busa wagtanga kini, ug dili dad-on ngadto sa mga silingan. Apan kon kamo adunay kamaya ug kalipay, kahayag ug salabutan, kamatuoran ug hiyas, itanyag kana nga bunga sa makadaghan ngadto sa inyong mga silingan, ug kini makahatag kanila og kaayohan, ug busa lig-una ang inyong mga isigkatawo (DBY, 240).

Kinahanglan kitang mangita og maayo nga mga kalingawan nga nagsubay sa mga sumbanan sa ebanghelyo.

Ako mitukod [sa] teyatro aron pagdani sa mga batan-on sa atong komunidad ug sa paghatag og kalingawan sa mga lalaki ug mga babaye, kay sa makita silang nagdagan-dagan bisan asa aron malingaw. Dugay pa kaayo [kini] sa wala pa kini matukod miingon ako sa mga Bishop, “Himoa ang inyong mga party ug luna nga kalingaw-lingawan aron sa paglingaw sa mga tawo” (DBY, 243).

Aduna bay dautan sa teyatro, sa sayawan; sa dapit nga simbahanan; sa puluy-anan, sa kalibutan? Oo, kon ang mga tawo adunay hilig sa paghimo og dautan bisan hain niini nga mga dapit. Adunay dautan sa panagpundok nga managtabi-tabi, kon tugutan ang ilang mga kaugalingon nga makahimo og dautan samtang nalingaw sila diha (DBY, 243).

Diha sa entablado sa usa ka teyatro manig-ingnan ang kinaiya, ang dautan ug ang mga sangputanan niini, ang kamaayo ug ang malipayon nga mga resulta niini ug mga ganti; ang mga kahuyang ug mga kabuang sa tawo, ang kadungganan sa hiyas ug ang ka halangdon sa kamatuoran. Ang entablado mahimo nga abag sa pulpito sa pagsilsil diha sa mga hunahuna sa usa ka komunidad og usa ka nahayagan nga pagbati sa usa ka matarung nga kinabuhi, usab igo nga kalisang sa kadako sa sala ug usa ka makiangayon nga kahadlok sa mga sangputanan niini. Ang mga agianan sa sala uban sa iyang mga tunok ug mga laang, ang iyang mga bitik ug mga panglingla mahimong ipadayag, ug unsaon sa paglikay niini (DBY, 243).

Ang trahedya gikahimut-an sa kalibutan; ako dili uyon niini. Wala ako mangandoy og pagpatay ug tanan niini nga kangil-ad ug ang kadautan niini nga makita sa atong mga kababayen-an ug mga kabataan; dili ako gusto nga ang bata modala sa panimalay sa kahadlok sa … espada, sa pistola, o sa kutsilyo, ug mag-antus inig kagabii sa makahahadlok nga mga damgo. Gusto nako nga ang mga dula nga ipasundayag nga ang manan-aw maayo ang pagbati; ug ako manghinaot ngadto kinsa magpasundayag sa pagpili og matang sa nga mga dula nga makapalambo sa hunahuna sa mga tawo, ug makabayaw sa literaryo nga mga pagpili sa komunidad (DBY, 243–44).

Kon ganahan kamo nga mosayaw, sayaw; ug kamo sama ra kaayo ka andam alang sa usa ka miting sa pag-ampo human sa pagsayaw, kon kamo mga Santos. Kon kamo nagtinguha nga mangayo sa Dios og mga butang, sama ra ikaw ka andam sa paghimo niana diha sa sayawan ingon man sa uban pang mga dapit, kon kamo mga Santos (DBY, 243).

[Hinoon,] kadtong dili makaalagad sa Dios uban sa putli nga kasingkasing diha sa sayawan kinahanglang dili mosayaw (DBY, 243).

Gusto nako nga tataw kining masabtan, nga ang pagsamok-samok ug pagsayaw dili kabahin sa atong pagsimba. Ang pangutana mahimo nga ipangutana, Alang sa unsa kini? Ako motubag, nga ang akong lawas makatumbas sa gikusgon sa akong hunahuna. Ang akong hunahuna nagtrabaho sama sa usa ka tawo nga namutol og kahoy, sa tanang panahon; ug mao kini ang hinungdan ngano nga ako ganahan niining mga lingaw-lingaw sa panahon nga mga buhat—nga naghatag kanako og higayon sa pagsalibay sa tanan sa layo, ug uyugon ang akong kaugalingon, nga ang akong lawas maka ehersisyo, ug ang akong hunahuna makapahulay. Sa unsang hinungdan? Aron makaangkon og kusog, ug aron maabtik ug malagsik, ug malipayon, ug madasig, aron ang akong hunahuna dili maluya (DBY, 242).

Daghan sa atong mga edaran nga mga kaigsoonan ug mga sisters, kinsa, tungod sa mga tradisyon sa ilang mga amahan ug sa mga gipanginahanglan sa ilang sayop nga relihiyon, wala gayud makasulod og usa ka sayawanan o usa ka teyatro hangtud sila nahimong mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ug karon ingon og sila mas naghinam-hinam niini nga matang sa kalingawan kay sa atong mga kabataan. Kini nagagikan sa kamatuoran nga sila nagutman sulod sa daghang mga katuigan sa ingon niana nga kalingawan nga gidesinyo sa pagbuhi sa ilang mga espiritu ug paghimo sa ilang mga lawas nga abtik ug kusgan, ug mga napulo ka liboan ang namatay sa dili pa panahon tungod sa kakulang sa maong mga ehersisyo sa lawas ug sa hunahuna. Ilang gikinahanglan ang pag-amuma sa usag usa aron maayo ang ilang lawas ug himsog. Ang tanang galamhan ug gahum sa lawas ug hunahuna usa ka gasa gikan sa Dios. Ayaw gayud pag-ingon kana nga pamaagi gigamit aron pagmugna og kanunay himsog nga panglihok sa lawas ug hunahuna gikan sa impyerno (DBY, 242).

Kon gusto kamong mosayaw, maglumba og dagan, … o modula og bola, himoa kini, ug pag-ehersisyo sa inyong mga lawas, ug papahulaya ang inyong mga hunahuna (DBY, 243).

Kadtong naghupot sa mga pakigsaad ug mialagad sa ilang Dios, kon sila mga hunahuna sa pag-ehersisyo sa ilang kaugalingon sa bisan unsang paagi aron makapahulay ang ilang mga hunahuna ug luyahon ang ilang mga lawas, lakaw ug tagbawa ang inyong mga kaugalingon sa pagsayaw, ug tuguti nga ang Dios maanaa sa tanan ninyong mga hunahuna niini ingon man sa ubang tanang butang, ug siya manalangin kaninyo (DBY, 242).

Ang atong buluhaton, ang atong inadlaw nga trabaho, ang atong tibuok kinabuhi nasulod sa tumong sa atong relihiyon. Kini maoy atong gituohan ug maoy atong gipaningkamutan sa paghimo. Gani ang Ginoo mitugot sa daghan pang mga butang nga wala gayud niya isugo. … Ang Ginoo wala magsugo kanako sa pagsayaw, apan ako misayaw: kamong tanan nasayud niini, kay ang akong kinabuhi nag-atubang sa kalibutan. Samtang ang Ginoo wala magsugo kanako sa paghimo niini, bisan pa siya mitugot niini. Wala ako masayud sukad nga siya misugo sa mga lalaki sa pagdula og bola, bisan pa mitugot siya niini. Wala ako makaamgo sukad nga siya misugo kanato sa pagtukod og usa ka teyatro, apan siya mitugot niini, ug ako makahatag sa katarungan kon ngano. Ang paglingaw-lingaw ug kalingawan ingon ka kinahanglanon sa atong kaayohan isip ang labing mahinungdanon nga mga katuyoan sa kinabuhi (DBY, 238).

Ako nakatuo nga kadtong mga tawo nga nagbundak-bundak sa ilang mga tiil, namakpak, nanaghoy, ug naghimo og mga kasaba ug kalangas nga mga kalihokan diha sa mga teyatro, nga labihan ka dili angay ug wala kinahanglana, adunay gamay ra kaayo nga pagbati, ug wala masayud sa kalainan tali sa usa ka malipayon nga pahiyum sa katagbawan aron sa paglipay sa panagway sa usa ka higala, o sa usa ka pagbiay-biay nga buhat nga magdala og tunglo sa tawo ngadto sa usa ka tawo (DBY, 241).

[Apan] himoa nga ang atong hunahuna mokanta sa kalipay, ug tuguti nga ang kinabuhi mosabwag sa iyang kaugalingon ngadto sa matag dapit sa kalawasan; kay ang tumong sa atong miting mao ang pag-ehersisyo, alang sa kaayohan niini (DBY, 240).

Mga Sugyot alang sa Pagtuon

Ang tinuod nga kalipay makaplagan diha sa pagkamatarung ug sa pag-alagad.

Ngano nga ang tawo mangita og kalipay? Nganong daghan kaayong tawo ang ingon og wala gayud makakaplag niini? Asa nato makaplagi ang tinuod nga kalipay? Unsaon man sa paghatag sa ebanghelyo og kalipay bisan niadtong “anaa sa sakit, sa kasaypanan, sa kakabus, o anaa sa prisohan”?
Daghang mga tawo ang nagtuo nga ang pagsunod sa mga kasugoan sa Dios mopugong sa ilang kagawasan ug mopaminus sa ilang kalipay. Unsang mga sitwasyon ang inyong nasinati o namatikdan nga nagpakita nga ang kaatbang ang tinuod gayud—nga ang pagkamasulundon sa mga kasugoan mohimo kanatong malipayon, samtang ang pagkamasinupakon mohimo kanatong dili malipayon?
Unsay inyong gibati sa pagkasayud nga kamo “gihimo aron makapahimulos sa tanang napahimuslan sa Dios” ug ang Langitnong Amahan ug si Jesukristo gusto nga ang tawo magmalipayon?
Unsa ang giingon ni Presidente Young nga bugtong paagi sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga magmalipayon? Sa unsang paagi nga ang pagsunod sa ebanghelyo mohimo kaninyong malipayon?

Ang paglingaw-lingaw diha sa tarung nga espiritu makapatubo sa atong pisikal ug espiritwal nga kaayohan.

Sa inyong hunahuna ngano kaha nga si Presidente Young miawhag sa paglingaw-lingaw? (Tan-awa usab sa D&P 136:28.) Unsaon nga ang atong mga kalihokan sa paglingaw-lingaw “mopuno [kanato] og kalinaw ug himaya, ug motubay sa matag pagbati ug tinguha sa kasingkasing”?
Unsa nga mga obligasyon ang kinahanglan gayud natong tumanon sa dili pa makaapil sa paglingaw-lingaw, kon ang atong mga kalihokan mopanalangin kanato sa espirituhanon ingon man sa pisikal nga paagi?
Si Presidente Young nagtudlo nga ang paglingaw-lingaw kinahanglang buhaton sa tarung nga espiritu. Unsaon man nato sa pagsiguro nga anaa kanato ang Espiritu sa Ginoo sa atong paglingaw-lingaw?

Kinahanglan kitang mangita og maayo nga mga kalingawan nga nagsubay sa mga sumbanan sa ebanghelyo.

Nganong importante ang pag-apil sa nagkalain-laing mga kalihokan, lakip na ang kalingawan ug mga kalihokan sa paglingaw-lingaw? Unsa ang gisulti ni Presidente Young ang pipila sa piho nga mga kaayohan sa musika, pagsayaw, ug sa teyatro ang giingon ni Presidente Young? Unsa ang iyang giingon ngadto sa mga nagtuo nga ang teyatro?
Kinahanglan unsa gayud ang atong mga sukdanan sa pagpili og angay nga kalingawan? Unsaon nimyo sa pagsiguro nga “ang Ginoo [anaa] sa tibuok ninyong panghunahuna” bisan kon kamo miapil sa mga kalingawan o mga kalihokan sa paglingaw-lingaw? Unsaon sa mga ginikanan sa pagpakita og maayo nga ehemplo alang sa ilang mga anak pinaagi sa klase sa kalingawan nga ilang gipili?
Ngano nga ang paglingaw-lingaw “ ingon ka kinahanglanon sa atong kaayohan sama sa labing mahinungdanon nga mga katuyoan sa kinabuhi”?
Unsaon ninyo sa pagsangkap og walay kuyaw ug maayo nga paglingaw-lingaw ug kalingawan alang sa inyong kaugalingon, sa inyong mga anak, o sa uban diha sa inyong komunidad?