2019
Ko e Sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ki he Fakakaungāmeʻá
Tīsema 2019


Kakai Lalahi Kei Talavoú

Ko e Sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ki he Fakakaungāmeʻá

ʻOku tau aʻusia kotoa ha ngaahi taimi ʻo e ongoʻi taʻelatá, ka ʻoku akoʻi mai ʻe he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ha ngaahi meʻa siʻi fekauʻaki mo e fakakaungāmeʻá.

ʻĪmisi
friends walking

Laʻitā mei he Getty Images

ʻI heʻetau hoko ko ha kakai lalahi kei talavoú, ʻoku tau aʻusia kotoa ha ngaahi taimi ʻo e ongoʻi taʻelatá—ko e mavahe atu ki he akó, foki ki ʻapi mei he ngāue fakafaifekaú, ʻosi mo e ngaahi kaumeʻá, hoko ko e mēmipa pē ʻe taha ʻo e Siasí ʻi ho feituʻú, foʻou ki ha uooti, teʻeki malí, mali mo ha taha ʻoku lahi ʻene mavahe mei ʻapí, hoko ko ha mātuʻa foʻou, mo ha ngaahi meʻa lahi. ʻOku ʻi ai ha ngaahi tuʻunga ʻe niʻihi ʻo e moʻuí ʻoku ʻikai faʻa faingofua ai e fakakaungāmeʻá.

Ka ‘oku ʻikai ‘uhinga ia ʻoku ʻikai malava. Hangē ko ia ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē, ʻoku maʻu ʻa e talí ʻi he muimui ki he Fakamoʻuí. Naʻe pehē ʻe ʻEletā Lainolo A. Lasipeni ʻo e Kōlomu ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻOku hoko ʻa Sīsū Kalaisi ko hotau Faʻifaʻitakiʻangá ʻi he fakakaungāmeʻá, pea mo e tefitoʻi moʻoni kehe kotoa ʻo e ongoongoleleí.”1 ‘Oku ʻi heni ha ngaahi meʻa siʻi te tau lava ʻo ako mei he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ki he fakakaungāmeʻá.

Fekumi Kiate Kinautolu

Naʻe mahuʻingaʻia ʻa Sīsū ʻi he kaungāmeʻá. Naʻá ne fie maʻu e tokoni mo e poupou ʻa e niʻihi kehé (hangē pē ko kitautolu kotoa!) ke fakahoko ʻEne ngāue fakafaifekau fakamatelié, ka naʻá Ne ʻalu atu ʻo kumi e kakai totonú kae ʻikai tali ke nau ʻalu atu kiate Ia. Naʻá Ne ʻalu ki he ngaahi feituʻu mahalo ne ʻikai angamaheni ke Ne ʻalu ki ai (vakai, Luke 5:3–10), naʻá Ne hāʻele holo (vakai, Maʻake 1:16; Sione 1:36), pea naʻá Ne fakaafeʻi foki e kakaí ke nau haʻu mo mamata ki he feituʻu naʻá Ne nofo aí (vakai, Sione 1:39).

Mahalo he ʻikai ke tau fie maʻu ha ngaahi kaungāmeʻa ʻo hangē ko e ngaahi ʻuhinga ʻa e Fakamoʻuí, ka ʻoku kei mahuʻinga pē ke tau feohi mo e kakai lelei. Kapau ‘okú ke ʻi ha tuʻunga foʻou ʻo e moʻuí ʻokú ke fie maʻu ai ha ngaahi kaungāmeʻa, fekumi kiate kinautolu. ʻAlu ki he lotú mo e ngaahi ʻekitivitī kehé, fakafeʻiloaki koe, ʻahiʻahiʻi ha ngaahi meʻa foʻou, fakahoko ha fakataha (get-together), ngāue fakaetauhi ʻi he loto-moʻoni (mahalo ko e tokotaha ʻokú ke ngāue fakaetauhi ki aí ʻokú ne fie maʻu foki mo ha kaungāmeʻa!), pea te ke fakatokangaʻi ai ʻokú ke feohi ange ai mo ha niʻihi te nau ala hoko ko ho ngaahi kaungāmeʻa.

Kumi ki he Lelei ʻi he Niʻihi Kehé

‘Oku ou saiʻia ʻi he taimi ne fetaulaki ai ʻa Sīsū mo Natāniela pea folofola ʻo pehē, “Vakai, ko e ʻIsileli moʻoni, ʻoku ʻikai ʻi ai ha kākā!” (Sione 1:47). ‘I he taimi pē ʻoku ou fakakaukau ai ki he vēsí ni, ʻokú ne fakamanatu mai ʻoku totonu ke u kumi pea fakahā ke ʻiloʻi ʻa e lelei ʻoku ou vakai ki ai ʻi he niʻihi kehé.

Naʻe fakamahino mai foki ʻe “Misa” Feleti Lousa, ko ha mataotao ʻi he fakakaungāmeʻá, ʻa e founga ʻoku hoko ai e vakai ki he lelei taha ʻi he niʻihi kehé ko ha ʻulungaanga faka-Kalaisí. Naʻá ne pehē, “ʻOku ou tui ko e loto-houngaʻiá ko ha meʻa māʻoniʻoni ia. ʻI heʻetau kumi e meʻa lelei taha ʻi he tokotaha ʻoku tau feohi he momeniti ko iá, ʻoku tau fakahoko ai e meʻa ʻoku fai ʻe he ʻOtuá. Ko ia ai, ʻi heʻetau ʻofa mo fakahoungaʻi hotau kaungāʻapí, ʻoku tau kau ai ki ha meʻa toputapu moʻoni.”2

Lotua ha Ngaahi Kaungāmeʻa

ʻOku pau pē ko ha niʻihi ʻo e ngaahi aʻusia fakamatelie fakangalongataʻa taha ʻa e Fakamoʻuí naʻe hoko ia ʻi Heʻene lotua e niʻihi kehé. Naʻe lekooti ʻe he kau Nīfaí “koloto ke faʻa ʻiloʻi ʻe ha taha ʻa e fiefia ʻa ia naʻe fakafonu ʻaki [honau] laumālié ʻi he taimi naʻa [nau] fanongo ai ki [heʻenau] hūfekina ʻa [kinautolu] ki he Tamaí” (3 Nīfai 17:17). Mahalo he ʻikai ongo moʻoni ʻetau lotú ʻo hangē ko ʻEne lotú, ka te tau kei lava ʻo tuku ha taimi ke lotua ʻa kinautolu ʻoku tau tokangaʻí.

Makehe mei hono lotua ho ngaahi kaungāmeʻá, te ke lava foki ʻo lotua ke maʻu ha ngaahi kaungāmeʻa. ʻI hoʻo “fealeaʻaki mo e ʻEikí ʻi he meʻa kotoa pē te ke fai” (ʻAlamā 37:37)—kau ai hoʻo hohaʻa ki hoʻo tuenoá mo e fie maʻu ha ngaahi kaungāmeʻá—he ʻikai ngata pē ʻi Heʻene “fakahinohinoʻi koe ʻi he meʻa ʻoku leleí,” ka te Ne tataki foki koe ki he leleí—ki ha kakai lelei te nau lava ʻo hoko ko ha ngaahi kaungāmeʻa lelei.

Vakai ki he Fakamoʻuí

ʻOku ʻafioʻi ʻe Sīsū ʻa e meʻa ‘oku tau ongoʻi ʻi heʻetau ongoʻi tuenoá, he naʻá Ne “maheni [foki] mo e loto-mamahí” mo e tuenoá (Mōsaia 14:3). Ko ia ai neongo kapau ʻoku tau ʻosikiavelenga ʻi heʻetau hoko ko ha kaungāmeʻá, ʻe ngalingali ʻe kei ʻi ai pe ha ngaahi vahaʻataimi pe momeniti te tau ongoʻi tuenoa ai. Ka ‘oku lava foki ke hoko ʻa e ongoʻi tuenoá ko ha fakamanatu ʻo e fekau fakalangi ke tau feʻofaʻakí (vakai, Sione 13:34).

Kapau ‘okú ke foua ha vahaʻataimi tuenoa he taimí ni, vakai ki he sīpinga ʻa e Fakamoʻuí. ʻAi ke Ne hoko ko ho kaungāmeʻa, ʻo mahulu hake ʻi ha toe taha. He ʻikai ke Ne teitei tuku—mo ʻetau Tamai Hēvaní—ke ke tuenoa.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Ronald A. Rasband, “True Friendship,” New Era, Oct. 2016, 5.

  2. Fred Rogers, commencement address at Marquette University, 2001, marquette.edu/universityhonors/speakers-rogers.shtml.