2014
Loto Maʻa mo Sino Maʻa
Māʻasi 2014


Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú

Loto Maʻa mo Sino Maʻa

ʻĪmisi
Neill F. Marriott

Kuo fekau mai e ʻEikí ke, “Teuteuʻi ʻa kimoutolu, … ʻio, fakamaʻa homou lotó … ke u lava ʻo ngaohi ʻa kimoutolu ke mou maʻa” (T&F 88:74).

ʻĪmisi
A family dressed in Sunday clothes walking on the grounds of the Buenos Aires Argentina Temple.

Tā fakatātaaʻi ʻo e ʻatá ʻe Matthew Reier

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka, ko e Palesiteni ʻo e Kōlomu ʻo e kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻE toʻu tupu ʻoku mou tupu hake ʻi he kelekele ʻo e filí.”1 Ko e moʻoni, ʻoku ʻohofi e tuʻunga moʻui angamaʻa ʻo e Kāingalotu faivelenga ʻo e Ngaahi ʻAho Kimui Ní! ʻOkú ke mateuteu ke fakafepakiʻi ha fakakaukau ʻuli pe taʻe-maʻa ʻe tuku ʻe Sētane he ʻInitanetí, mo e māmaní ki hoʻo fakakaukaú pe lotó?

Teuteuʻi ʻa Kimoutolu

Ko e ngaahi pongipongi lahi kimuʻa he 5:00 a.m., ʻoku tuʻu laine ha ngaahi kulupu ʻo e toʻu tupu moʻui taau ʻi he fakapoʻulí ʻi he ngaahi matapā ʻo e Temipale Sōlekí, ʻo mateuteu ke hū ki he faiʻanga papitaisó. ʻOku nau mavahe mei he fakapoʻuli ʻo e māmaní ki he maama ʻo e temipalé. Hili hono fakatui e teunga hiná, naʻa nau lue fakalongolongo pē ki he faiʻanga papitaiso fakaʻofoʻofá, ʻo fakahoko ai e papitaiso maʻá e kau pekiá. ʻI heʻenau haʻu mei he vai maʻa mo mokomoko ʻo e faiʻanga papitaisó, ʻoku fakamālohia e toʻu tupú ni, ʻi he ʻilo ko ia naʻa nau kau ʻi ha ngaahi ngāue taʻengata maʻá e niʻihi kehé.

ʻOku nau toe foki atu ki he fakapoʻulí, ʻo fakatovave ki he akó—ka ʻoku ʻikai ke nau kau tatau pē, koeʻuhí he naʻa nau mavahe atu kuo fakamahafu kinautolu ʻaki e mālohi mo e nāunaú (vakai, T&F 109:22–23). ʻOku nau mateuteu ʻi heʻenau toʻo ʻa e maama mo e haohaoa ʻo e temipalé ʻi honau lotó, ke tekeʻi e fakapoʻuli ʻo e “kelekele ko ʻeni ʻo e filí” pea moʻui angamaʻa. ʻOku ʻikai makehe ʻa e meʻá ni ki he Temipale Sōlekí—ʻoku hoko maʻu pē ia ʻi he mavahe atu ʻa e toʻu tupu ʻi he funga māmaní mei he fakapoʻuli ʻo e tafaʻaki ʻa e filí pea fili ke moʻui taau ke hū ki he maama ʻo e temipalé.

Hangē ko ʻení, ne ʻi ai ha tuofefine mo hano tuongaʻane mei Kololato, USA, kuó na takitaha papi ha toko 50 tupu ʻena ngaahi kuí taʻu kuo ʻosí pea kuó na aʻusia e tuʻunga haohaoa ʻo e temipalé. Naʻe pehē ʻe he tuongaʻané, “ʻOku ou maʻu ha ongo fakafiefia mo fakalaumālie ʻi he taimi ʻoku ou ʻi he temipalé ai. Kimui ange aí, ʻi he taimi ʻoku ou fehangahangai mo e ngaahi ʻahiʻahí, ʻoku ou manatu ki he ongo ko iá pea ʻokú ne tokoniʻi au.” ʻI he feinga ke moʻui taau ke hū ki he temipalé, ne hiki ʻe he tuofefiné ha lisi ʻi heʻene tohinoá ʻo e meʻa te ne fai mo ʻikai faí ʻi he taimi ʻoku fehangahangai ai mo e ʻahiʻahí. Naʻá ne tuʻu maʻu, pea naʻá ne vahevahe e lisi mo ʻene ongomātuʻá mo e kaungāmeʻá kae lava ke nau tokoniʻi ia. Kuo fakatupu ʻe he ongo kakai kei talavoú ni ha teunga tau fakaeangamaʻa mālohi ki honau lotó, ʻatamaí, mo e sinó.

Fakamaʻa Homou Lotó

Fakataha mo e ngaahi ngāue maʻá, ʻoku ʻi ai haʻo ngaahi holi maʻa?

Naʻe lotu ʻa Tēvita, ko e tangata faʻu sāmé, ʻi he Saame 139:23–24: ʻo pehē “ʻE ʻOtua, ʻafioʻi au, peá ke ʻiloʻi hoku lotó: ʻahiʻahiʻi au, mo ke ʻilo ʻeku ngaahi mahaló: peá ke vakai pe ʻoku ai ha hala kovi ʻiate au.” Ne lea ʻa Palesiteni Lolenisou Sinou (1814–1901) ʻo kau ki he ongo veesi ko ʻení peá ne faleʻi: “ʻOku ou fie fokotuʻu atu ke fakahoko leva [ʻe he tokotaha kotoa pē] ʻa e lotu ko ʻeni ʻa Tēvitá. … ʻOku tōnounou ha tokolahi ʻi he tuʻunga haohaoa ko ʻení he ʻoku nau fai fakapulipuli ha ngahi meʻa … pea nau faʻa mavahe ai mei he ʻOtua Māfimafí.”2

Ko e kole ki he Tamai Hēvaní ke fakatupu ha loto maʻa kiate koé, ko ha ngāue ia ʻi he tuí. ʻOkú Ne maʻu ʻa e mālohi kotoa; tafoki maʻu pē kiate Ia pea kolea maʻu pē ʻa ʻEne tokoni fakalangí ʻi he loto fakatōkilalo ke tauhi ke maʻa hoʻo ngaahi ongó—ʻo aʻu pē ki he haohaoa fakasekisualé.

“ʻAʻeva ʻi he Laumālié, pea ʻe ʻikai te mou fai ai ki he holi ʻo e kakanó (Kalētia 5:16). Ko e hā ʻa e mālohi te ke te maʻu ʻi he taimi ʻokú ke ʻaʻeva ai ʻi he Laumālié! ʻI hoʻo maʻu e sākalamēnití ʻi he Sāpate kotoa pē, ʻokú ke fakamoʻoni ai ʻokú ke loto fiemālie ke manatu maʻu ai pē kia Sīsū Kalaisi (vakai, T&F 20:77, 79). Manatuʻi ʻe lava ʻe he Fakamoʻuí ke ʻoatu kiate koe ha mālohi fakalaumālie ke tafoki mei he ʻulungāanga taʻemaʻá.

Ke ke Maʻa ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá

Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e haohaoa fakasekisualé ko ha fekau? Koeʻuhí he naʻe ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní e mālohi ʻo e fakatupú ʻi loto ʻi he nofomalí ki ha ngaahi taumuʻa faka-ʻOtua pē. Naʻe pehē ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻE fakapapauʻi moʻoni hotau ikuʻanga taʻengatá mei he anga ʻetau ongoʻi mo fakaʻaongaʻi e mālohi fakalangi ko iá.”3

ʻOku ʻomi ʻe he feohi fafale fakasekisualé ʻa e uouangataha ʻi he ʻofa mo e loto ʻo e husepānití mo e uaifí. Neongo ia, kuo fakatokanga mai ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “Ko e ngaahi feohi fafale ko iá ʻoku tapui ia ʻe he ʻEikí ʻi tuʻa he tukupā tuʻuloa ʻo e nofomalí he ʻoku nau fakasiʻia ʻEne ngaahi taumuʻá. ʻOku nau fakatupu ha maumau lahi fakaeloto mo fakalaumālie. Neongo ʻoku ʻikai fakatokangaʻi ʻe he niʻihi ʻoku kau ki aí ʻa e meʻa ʻoku hoko he taimi ko iá, ka te nau toki fakatokangaʻi ia ʻamuiange. ʻOku hanga ʻe he angaʻuli fakasekisualé ʻo fokotuʻu ha ʻā vahevahe ke taʻofiʻaki e tākiekina ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.”4

ʻOku ʻikai ʻomi e feohi fafale fakasekisualé ke fakafiemālieʻi e holi koví, manakoá, pe fie ʻiló. ʻE hanga maʻu pē ʻe hono fakaʻaongaʻi siokita e meʻafoaki faka-ʻOtua ko ʻení ʻo fakatupu e loto-mamahí mo taʻotaʻofi e tupulaki fakalaumālié.

ʻI hoʻomou teuteu mo fakamaʻa homou lotó, ʻe lava ʻe he ʻEikí ke fakahoko mo tokoni atu ki hono tauhi ia ke maʻá. Kapau ʻokú ke ongoʻi halaia pe ongoʻi mā fakalongolongo pē, fekumi ki he mālohi ʻo e Fakaleleí. ʻOku fakafou pē ʻi he feilaulau fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ʻa e lava ke tau maʻá. Fakatomala pea lotu moʻoni ke maʻu ha fakamolemole. ʻAlu ki hoʻo pīsopé pe palesiteni fakakoló kapau ʻoku fie maʻu. ʻE lava nai ke ke hoko ʻo maʻa mo kei maʻa ʻi ha māmani ʻuli? ʻIo, te ke lava! ʻOkú ke ʻiloʻi ʻa e moʻoní mo maʻu e tokoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, mātuʻá, kau takí mo e palōfita moʻuí. ʻI hoʻo vakai kia Sīsū Kalaisí, te ke lava pea kei maʻa ʻi Hono ʻaó.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Boyd K. Packer, “Faleʻi ki he Toʻu Tupú”, Liahona, Nōvema 2011, 16.

  2. Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Lolenisou Sinou (2012), 132.

  3. David A. Bednar, “ʻOku Mau Tui ki he Angamaʻá”, Liahona, Mē 2013, 42.

  4. Richard G. Scott, “Making the Right Choices,” Ensign, Nov. 1994, 38.