Քրիստոնեական քաջություն` աշակերտ լինելու գինը
Պատասխանել մեզ մեղադրողներին Փրկչի ձևով:
Մենք հավաքվել ենք միասին ինչպես մեկ, մենք մեզ վրա ենք վերցրել Հիսուս Քրիստոսի անունը, և մենք Քրիստոնեաներ ենք: Հարցերից մեկը, որ պետք է տանք. Այդ դեպքում, ինչո՞ւ, եթե մենք ունենք Փրկչի այդ սերը, որևէ մեկը ցանկություն ունի մեզ դեմ լինելու կամ հարձակվելու մեզ վրա:
Վերջերս մի խումբ պայծառ, հավատարիմ երիտասարդ Վերջին Օրերի Սրբեր գրել էին իրենց ամենաշատը ճնշող հարցերից մի քանիսը: Մի քույր հարցրել էր. «Ինչո՞ւ Եկեղեցին չի պաշտպանում իրեն ավելի ակտիվորեն, երբ մեղադրանքներ են հնչում Եկեղեցու հասցեին»:
Ի պատասխան նրա, ես կասեի., որ մահականացու կյանքի մեծ փորձություններից մեկը մեր հավատամքը հարցականի տակ դնելը կամ քննադատելն է: Նման պահերին, մենք հնարավոր է ցանկանանք հարձակողական պատասխան տալ` «բռունցքներ թափ տալ»: Սակայն դրանք կարևոր հնարավորություններ են` ետ կանգնել, աղոթել և հետևել Փրկչի օրինակին: Հիշեք, որ Հիսուսին ատեց և մերժեց աշխարհը: Լեքիի երազում, նրանք, ովքեր եկան Փրկչի մոտ, նույնպես համբերության տարան «ծաղրել և մատով ցույց տալ» (1 Նեփի 8.27): Հիսուսն ասել է. «Աշխարհքը [իմ աշակերտներին] ատեց, որովհետև աշխարհքիցը չեն, ինչպես ես էլ աշխարհքիցը չեմ» (Հովհաննես ԺԷ.14): Սակայն երբ մենք պատասխանենք մեզ մեղադրողներին ինչպես Փրկիչը, մենք ոչ միայն կդառնանք ավելի Քրիստոսանման, այլև կհրավիրենք մյուսներին զգալ Նրա սերը և հետևել Նրան:
Քրիստոսանման պատասխանը չենք կարող բանաձևի նման գրել կամ ձևակերպել: Փրկիչն ամեն իրավիճակում տարբեր կերպ է պատասխանել: Երբ Նրան կանգնեցրել էին ամբարիշտ Հերովդես թագավորի առաջ, Նա լուռ էր: Երբ կանգնած էր Պիղատոսի առաջ, Նա պարզ ու հզոր վկայություն բերեց Իր աստվածային դերի և նպատակի մասին: Տեսնելով փող փոխանակողներին, որոնք պղծում էին տաճարը, Նա Իր աստվածային պատասխանատվությունը գործադրեց, որպեսզի պահպանի ու պաշտպանի այն, ինչ սուրբ է: Խաչի վրա Նա արտասանեց Քրիստոնեական անզուգական խոսքերը. «Հայր, թողիր դորանց, որովհետև չգիտեն թե ինչ են անում» (Ղուկաս ԻԳ.34):
Ոմանք սխալմամբ կարծում են այնպիսի պատասխանները, ինչպիսիք են` լռությունը, հեզությունը, ներումը և խոնարհ վկայություն բերելը, պասիվ են կամ թույլ: Սակայն, հավատ, ուժ և ամենակարևորը Քրիստոնեական քաջություն է պահանջվում, որ «սիրենք մեր թշնամիներին, օրհնենք մեզ անիծողներին, բարի անենք մեզ ատողներին, և աղոթք անենք մեզ չարչարողների և հալածողների համար» (Մատթեոս Ե.44):
Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթն այդ քաջությունը դրսևորեց իր ողջ կյանքում: Թեպետ նա «ծանր հալածանքների ենթարկվեց մարդկանց բոլոր խավերի կողմից` թե՛ կրոնական, թե՛ ոչ կրոնական» (Ջոզեֆ Սմիթ – Պատմություն 1.27), նա չհակադարձեց կամ ատելություն չդրսևորեց: Քրիստոսի բոլոր ճշմարիտ աշակերտների պես, նա կանգնեց Փրկչի հետ` սիրելով մյուսներին` հանդուրժելով և կարեկանքով: Դա Քրիստոնեական քաջություն է:
Երբ մենք չենք հակադարձում, երբ մենք մենք դարձնում ենք մյուս երեսը և դիմադրում զայրույթին, մենք ևս կանգնում ենք Փրկչի կողքին: Մենք Նրա սերն ենք դրսևորում, որը միակ ուժն է, որ կարող է հպատակեցնել հակառակորդին և պատասխանել մեր մեղադրողներին, առանց ի պատասխան նրանց մեղադրելու: Դա թուլություն չէ: Դա Քրիստոնեկան քաջություն է:
Տարիների ընթացքում մենք սովորում ենք, որ մեր հավատի դեմ մարտակոչերը նոր չեն, և դրանք հավանաբար շուտով չեն անհետանա: Սակայն Քրիստոսի ճշմարիտ աշակերտները հակառակության մեջ տեսնում են հնարավորություն:
Մորմոնի Գրքում մարգարե Աբինադին կապկպված բերվեց Նոյ թագավորի առաջ: Թեպետ թագավորը եռանդով հակառակվում էր Աբինադիին և, ի վերջո, դատապարտեց նրան մահվան, Աբինադին համարձակ ուսուցանեց ավետարանը և բերեց իր վկայությունը: Քանի որ Աբինադին օգտվեց այդ հնարավորությունից,Ալմա անունով քահանան դարձի եկավ դեպի ավետարանը և շատ հոգիներ բերեց դեպի Քրիստոսը: Աբինադիի և Ալմայի քաջությունը Քրիստոնեական քաջություն էր:
Փորձը ցույց է տվել, որ Եկեղեցու վերաբերյալ բացասական հրապարակախոսությունները կարող են օգնել իրականացնել Տիրոջ նպատակները: 1983թ. Առաջին Նախագահությունը գրեց Եկեղեցու ղեկավարներին, որ «Ընդդիմությունը կարող է ինքնին հնարավորություն լինել: Մեր միսիոներների դիմաց ծառացած դժվարությունը կայանում է կրոնական հարցերում և մեր ուղերձի հանդեպ հետաքրքրության պակասը: Այդ քննադատությունները … հետաքրքրություն են առաջացնում Եկեղեցու հանդեպ … Դա հնարավորություն է ստեղծում [անդամների համար] ճշմարտությունը ներկայացնել նրանց, ում ուշադրությունը այդպիսով ուղղվում է մեր կողմ»:1
Մենք կարող ենք օգտվել նման հնարավորություններից տարբեր եղանակներով` բարյացակամ նամակ խմբագրին, զրույց ընկերոջ հետ, արձագանք ինտերնետային բլոգում, կամ վերահաստատող խոսք նրան, ով արհամարհական մեկնաբանություն է կատարել: Մենք կարող ենք պատասխանել սիրով նրանց, ովքեր ազդվել են թյուր տեղեկությամբ կամ նախապաշարմունքով, ովքեր «ճշմարտությունից հեռու են մնացել, որովհետև չգիտեն որտեղ գտնեն այն» (ՎևՈւ 123.12): Ես հավաստիացնում եմ ձեզ, որ մեզ մեղադրողներին այդպես պատասխանելը թուլություն չէ: Դա Քրիստոնեական քաջությունն է գործում:
Ուրիշներին պատասխանելիս տարբեր իրավիճակներ կլինեն: Բարեբախտաբար, Տերը գիտե մեզ մեղադրողների սիրտը և թե ինչպես մենք կարող ենք առավել արդյունավետ ձևով պատասխանել նրանց: Երբ ճշմարիտ աշակերտներն առաջնորդություն են փնտրում Հոգուց, նրանք յուրաքանչյուր դեպքի համար համապատասխան ոգեշնչում են ստանում: Եվ յուրաքանչյուր դեպքում, ճշմարիտ աշակերտները պատասխանում են այնպես, որ հրավիրում են Տիրոջ Հոգին: Պողոսը հիշեցնում էր Կորնթացիներին, որ իր քարոզը «ոչ թե մարդկային իմաստnւթյան պատիր խոսքերովն եղավ, այլ Հոգու և զորութեան ապացուցութեամբը» (Ա Կորնթացիս Բ.4): Քանի որ այդ զորությունը կենում է Տիրոջ Հոգում, մենք պետք է երբեք չհակառակվենք, երբ մեր հավատն ենք քննարկում: Ինչպես գրեթե յուրաքանչյուր միսիոներ սովորում է ` Աստվածաշնչով կրակոտ անզիջող ելույթ ունենալը միշտ հեռացնում է Հոգին: Փրկիչն ասել է. «Նա, որ ունի հակառակության ոգին, ինձանից չէ» (3 Նեփի 11.29): Եկեղեցին ոչ քրիստոնեական լինելու մեջ մեղադրելուց ավելի ցավալի է այն, որ Եկեղեցու անդամները նման մեղադրանքներին պատասխանում են ոչ Քրիստոսանման ձևով: Թող որ մյուսների հետ մեր զրույցները միշտ բնորոշվեն Հոգու պտուղներով, որոնք են` «սեր, ուրախություն, խաղաղություն, երկայնամտություն, քաղցրություն, բարություն, հավատք, հեզություն, և ժուժկալություն» (Գաղատացիս Ե.22–23): Լինել հեզ ըստ բացատրական բառարանի, նշանակում է «համբերատարություն և երկայնամտություն դրսևորել, կրել վնասը առանց վրդովվելու»:2 Հեզությունը թուլություն չէ: Դա Քրիստոնեական քաջության նշան է:
Սա հատկապես կարևոր է մյուս Քրիստոնեական հավատքների անդամների հետ մեր շփումներում: Իսկապես մեր Երկնային Հայրը տխրում է, իսկ դևը ծիծաղում, երբ մեր Քրիստոնյա հարևանների հետ մենք բորբոքված վիճաբանում ենք վարդապետական տարբերությունների շուրջ:
Սա չի նշանակում, որ մենք պետք է զիջումների գնանք մեր սկզբունքների առումով կամ իմաստազրկենք մեր համոզմունքները: Մենք չենք կարող փոխել վերականգնված ավետարանի վարդապետությունները, նույնիսկ եթե դրանք ուսուցանելով և դրանց հնազանդվելով աշխարհում մենք համակրանք չենք վայելի: Սակայն եթե մենք զգում ենք, որ պետք է Աստծո խոսքը խոսենք համարձակորեն, մենք պետք է աղոթենք, որպեսզի լցվենք Սուրբ Հոգով (տես Գործք Դ.29, 31): Մենք պետք է երբեք չշփոթենք համարձակությունը Սատանայի խարդախության` բռնադատության (տես Ալմա 38.12): Ճշմարիտ աշակերտները խոսում են հանգիստ վստահությամբ, ոչ թե գոռոզամիտ հպարտությամբ:
Որպես ճշմարիտ աշակերտներ, մեր սկզբնական մտահոգությունը պետք է լինի մյուսների բարեկեցությունը, ոչ թե մեր անձնական արդարացումը: Հարցերն ու քննադատությունը մեզ հնարավորություն է ընձեռում մատչելի լինել մյուսների համար և ցույց տալ, որ նրանք կարևոր են մեր Երկնային Հոր և մեզ համար: Մեր նպատակը պետք է լինի` օգնել նրանց հասկանալ ճշմարտությունը, չպաշտպանել մեր եսը կամ միավորներ շահել աստվածաբանական քննարկումներում: Մեր սրտանց վկայություններն ամենահզոր պատասխանն են, որ մենք կարող ենք տալ մեզ մեղադրողներին: Եվ նման վկայությունները կարող են միայն ծնվել սիրով և հեզությամբ: Մենք պետք է նմանվենք Էդվարդ Փարթրիջին, որի մասին Տերն ասել է. «Նրա սիրտը մաքուր է իմ առաջ, քանզի նա նման է հին Նաթանայէլին, որի մեջ չկա նենգություն» (ՎևՈւ 41.11): Անկեղծ լինելու համար պետք է մանկական անմեղություն ունենալ, լինել դանդաղ վիրավորվելիս և արագ ներելիս:
Այս հատկանիշները սովորելով տանը և ընտանիքում կարելի է գործածել մեր բոլոր հարաբերություններում: Լինել անկեղծ, նշանակում է առաջինը փնտրել մեր մեղքը: Երբ մեղադրվում ենք, մենք պետք է հարցնենք ինչպես Փրկչի Առաքյալներն էին հարցնում. «Ե՞ս եմ, Տեր» (Մատթեոս ԻԶ.22): Եթե լսում ենք Հոգու կողմից տրված պատասխանը, մենք կարող ենք անհրաժեշտության դեպքում ուղղումներ կատարել, ներողություն խնդրել, ներում փնտրել և ավելի լավ գործել:
Անկեղծորեն, ճշմարիտ աշակերտները խուսափում են մյուսների տեսակետները սխալ ձևով դատապարտելուց: Մեզանից շատերն ամուր ընկերական կապեր են հաստատել նրանց հետ, ովքեր մեր Եկեղեցու անդամներ չեն` դասընկերներ, գործընկերներ և ընկերներ ու հարևաններ ողջ աշխարհում: Մենք նրանց կարիքն ունենք, նրանք էլ մեր: Ինչպես Նախագահ Թոմաս Ս. Մոնսոնն է ուսուցանել. «Եկեք սովորենք հարգել մյուսներին … Մեզանից ոչ ոք չի ապրում միայնակ մեր քաղաքում, մեր պետության մեջ կամ մեր աշխարհում»:3
Ինչպես Փրկիչը վերաբերվեց Հերովդեսին, երբեմն ճշմարիտ աշակերտները պետք է Քրիստոնեական քաջություն ցուցաբերեն ոչինչ չասելով: Մի անգամ երբ ես գնացել էի գոլֆ խաղալու, ես թեթևակի դիպա մի հսկայական կակտուսի, որը կարծես իր ասեղներով նետահարեց ինձ: Այդ բույսի փշերը խրվեցին հագուստիս մեջ, թեպետ շատ թեթևակի էի դիպչել նրան: Որոշ իրավիճակներ նման են այդ բույսին. դրանք կարող են միայն վնասել մեզ: Նման իրավիճակներում, մենք ավելի լավ է հեռու մնանք և ուղղակի հեռանանք: Այդ ժամանակ ոմանք կփորձեն մեզ բարկացնել և վիճաբանության մեջ ներքաշել: Մորմոնի Գրքում մենք կարդում ենք Լեքոնտիի և նրա մարդկանց մասին, ովքեր վրաններ էին խփել լեռան մոտ: Դավաճան Ամաղիկիան համոզում էր Լեքոնտիին «վար իջնել» և հանդիպել իր հետ հովտում: Սակայն երբ Լեքոնտին իջավ բարձր դիրքից, նրան «աստիճանաբար» թունավորեցին, մինչև նա մահացավ, և նրա բանակն անցավ Ամաղիկիայի ձեռքը (տես Ալմա 47): Վիճաբանելով և մեղադրելով, որոշ մարդիկ գայթակղում են մեզ իջնել բարձր դիրքից: Բարձր դիրքում գտնվում է լույսը: Այնտեղ ենք մենք տեսնում առավոտի առաջին լույսը և երեկոյի վերջին լույսը: Դա ապահով հողն է: Այնտեղ է ճշմարտությունը և գիտելիքը: Երբեմն մյուսները ուզւոմ են, որ մենք իջնենք բարձրք դիրքից և միանանք իրենց ցեխի մեջ ընթացող աստվածաբանական ծեծկռտուքին: Այդ մի քանի կռվարար անհատները պատրաստ կանգնած են մասնակցելու կրոնական կռիվներին` դա կլինի ինտերնետով, թե անհատապես: Ավելի լավ է մենք միշտ մնանք փոխադարձ հարգանքի և սիրո բարձր դիրքում:
Այդպես, մենք կհետևենք մարգարե Նէեմիայի օրինակին, որը պարսպով պատեց Երուսաղեմը: Նէեմիայի թշնամիները խնդրում էին նրան հանդիպել դաշտավայրում, որտեղ «նրանք մտածում էին, որ իրեն չարություն անեն»: Ինչևէ, հակառակ Լեքոնտիի Նէեմիան իմաստուն ձևով մերժեց նրանց առաջարկը, ասելով. «Ես մեծ գործով զբաղված եմ, և չեմ կարող իջնել. ինչու համար գործը դադարե, երբ որ ես ձգեմ նրան, և իջնեմ ձեր մոտ» (Նէեմիա Զ.2–3): Մենք նույնպես մեծ գործ ունենք, որը չի իրագործվի, եթե կանգ առնենք և վիճաբանենք: Փոխարենը մենք պետք է Քրիստոնեական քաջությամբ զինվենք և առաջ շարժվենք: Ինչպես կարդում ենք Սաղմոսում. «Մի բարկանար չարերի վրա» (Սաղմոս ԼԷ.1):
Այս աշխարհում չարը միշտ մեզ հետ կլինի: Մահկանացու մեծ փորձության մասն է` ապրել աշխարհում առանց աշխարհի պես դառնալու: Իր Միջնորդական Աղոթքում, Փրկիչը խնդրեց Իր Երկնային Հորը. «Ես չեմ աղաչում, որ աշխարհքիցը վեր առնես նրանց. այլ որ նրանց պահես չարիցը» (Հովհաննես ԺԷ.15): Բայց թեպետ Փրկիչը զգուշացրեց հալածանքների մասին, Նա խոստացավ խաղաղություն. «Խաղաղություն եմ թողում ձեզ … Ձեր սիրտը չխռովի և չվախենա» (Հովհաննես ԺԴ.27): Ես վկայում եմ, որ ունենալով Նրա խաղաղության թիկնոցը մեզ վրա, Առաջին Նախագահության խոստումը կիրականանա. «Հակառակությունը, որը թվում է դժվար տանելի, օրհնություն կլինի երկրի վրա Աստծո արքայության համար»:4
Հարց տվող քրոջը և բոլոր նրանց, ովքեր ձգտում են իմանալ, թե ինչպես մենք պետք է արձագանքենք մեզ մեղադրողներին, ես պատասխանում եմ` մենք սիրում ենք նրանց: Ինչպիսին էլ լինի նրանց ռասսան, դավանանքը, կրոնը կամ քաղաքական համոզմունքները, եթե մենք հետևում ենք Քրիստոսին և դրսևորում Նրա քաջությունը, մենք պետք է սիրենք նրանց: Մենք չենք համարում մեզ նրանցից ավելի լավը: Փոխարենը, մենք ցանկանում ենք մեր սիրով ցույց տալ նրանց ավելի լավ ուղի` Հիսուս Քրիստոսի ուղին: Նրա ուղին տանում է դեպի մկրտության դուռը, արդարակյաց ապրելակերպի նեղ ու անձուկ ճանապարհը և Աստծո տաճարը: Նա է «ճանապարհը, և ճշմարտությունը և կյանքը» (Հովհաննես ԺԴ.6): Միան Նրա միջոցով մենք և մեր բոլոր եղբայրներն ու քույրերը կարող ենք ժառանել մեծագույն պարգևը` հավերժական կյանք և հավերժական երջանկություն: Թույլերը չեն կարող նրանց օգնել, նրանց համար օրինակ լինել, դա ուժեղները կարող են անել: Դա դուք և ես, Վերջին Օրերի Սրբերը կարող են անել, ովքեր վճարում են աշակերտ լինելու գինը` մեզ մեղադրողներին Քրիստոնեական քաջությամբ պատասխանելով:
Ես եզրափակում եմ վկայություն բերելով Մորմոնի խոսքերով. «Ահա, ես մի հետևորդ եմ Հիսուս Քրիստոսի` Աստծո Որդու: Ես կանչված եմ Նրա կողմից հայտարարելու նրա խոսքն իր ժողովրդի մեջ, որպեսզի նրանք կարողանան ունենալ հավիտենական կյանք» (3 Նեփի 5.13): Ես իմ հատուկ վկայությունն եմ բերում Նրա մասին, որ մեր կյանքը կարող է հավիտենական լինել, որովհետև Նրա սերը հավիտենական է: Որ մենք կիսվենք Նրա հավերժական, անպայմանական սիրով մեր եղբայրների և քույրերի հետ ամենուր, իմ խոնարհ աղոթքն է Հիսուս Քրիստոսի անունով, ամեն: