Wase 9

Dolava na Yalomu ena Masu Vua na Turaga

Ena noda masu vakatamata yadudua kei na vakamatavuvale, eda na vakila kina na veivakayarayarataki ni Tamada Vakalomalagi ki na noda bula kei na noda itikotiko.

Na Bula nei George Albert Smith

Na masu a tiki bibi ni itikotiko a susu cake mai kina o George Albert Smith. “Keitou dau masu vuni ka masu vakamatavuvale na lewe ni vuvale yadua,” a kaya. “Niu se gone au sa vulica rawa mai kina ni na sauma na noda masu na Turaga ni a sauma mai vakakina o Koya na noqu masu ena vuqa sara na sala e vakatakila vei au o Koya ni sa wanonovi au matua tiko.”¹

Ena gauna mada ga sa qase kina o koya, e nanuma vinaka tu ga o Peresitedi Smith na gauna a vakavulici koya kina o Sarah Farr Smith, na tinana, ena masu:

“Au a tuberi meu dau tekiduru mai vua e dua na tina Yalododonu Edaidai. E dua vei ira na ka au nanuma rawa o ya ni a taura na ligaqu ka kauti au ki na itaba vale e cake. Ena rumu e tiko kina e rua na loga, e dua erau dau moce kina o noqu itubutubu, kei na dua na kena ka lailai vakaqiqi ena yasana kadua. Au nanuma vinaka tu oqo me vaka a yaco ga e nanoa. Ni keirau sa yaco i cake, a dabe sara o koya ena noqu loga lailai vakaqiqi. A tukuna meu tekiduru e matana. A lobika na ligaqu ruarua ka qumia e ligana, ka vakavulica vei au na imatai ni noqu masu. Au na sega vakadua ni guilecava o ya. Au sega ni vinakata meu guilecava. Oqo e dua vei ira na veika talei dina au dau vakananuma voli tu ena noqu bula, na nona mai dabe ena noqu loga e dua na tina agilosi me vakavulici au ena masu.

“E rawarawa toka ga na masu o ya, ia … na masu o ya a dolava vei au na katuba ni lomalagi. Na masu o ya e dedeka kina vei au na ligana na Tamaqu mai lomalagi, ni a vakamacalataka vei au o tinaqu na kedra ibalebale kece sara me rawa ni kila vakavinaka kina e dua na gonelailai. Mai na siga o ya me yacova nikua, ena noqu sa mai lakova rawa kina e milioni na maile e vuravura ena kedra maliwa o ira eso tale na luvena na Tamada, ena veisiga kei na bogi, na vanua cava ga au sa lakova rawa, niu laki davo ki na noqu loga se yadra cake mai kina, au vakila tu ga niu sa tiko volekata na Tamaqu Vakalomalagi. E sega ni yawa o Koya.”²

Ena nona bula taucoko, sa dau vakararavi tu ga o Peresitedi Smith ena masu ka sega walega me sala ni nona volekata tiko na Kalou ia me kerea talega na Nona veivuke ena gauna ni leqa. Ena dua na siga a qalo voli o koya ena Wasawasa na Pasivika, ena baravi kei California, a yaco vua na veika oqo:

“E tukuni ni o au e dua na dauqalo vinaka kau dau taleitaka toka na qito oqo. Ena siga oqo a ualevu sara toka ka kui vakalevu. Niu tekivu qalo mai baravi ka yacova yani na wasawasa levu, au sa tekivu dekeulutaka yani na ua lelevu era caroba mai ka savui au mai. Au a namaka tikoga yani na veiua lelevu e dau sivia yani na kena sa kasere, o ya meu na vakaciriciri voli kina e dakuqu ena veiua lelevu oqo meu lako cake ka lako sobu.

“Niu marautaka tiko na qito oqo, a caroba mai ka kasere vakasauri e dua na ua levu ni bera meu vakadodonutaki au ni oti na noqu dekeulu ena kena a yaco mai liu. A solegi au na kena ikarua oqo ka botolaki au ki na boto ni wasawasa e ra. Au vakila niu sa dreti ena kaukauwa ni kui e ra. Ena gauna vata oqo era caroba veitarataravi mai e vuqa tale na ua ka sa sega ni rawa meu vakadodonutaki au meu dekeulu rawa mai na dua na ua ki na dua tale. Au sa kila kina ni sa tekivu me yali totolo mai vei au na noqu kaukauwa, ni sa dodonu ga vei au meu vakasaqara e dua na sala ni veivuke. Niu sa kuitaki ena kena caroba mai e dua na ua levu, au raica rawa sara na duru ni wavu era sa volekati au, ka sa noqu vakanananu keu na saga ena noqu igu taucoko meu ququmi bula ki na duru sa na rawa meu vakabulai.

“Ena masu vuni au a kerea vua na Tamaqu Vakalomalagi me solia vei au na kaukauwa meu yacova rawa na duru o ya. Niu sa kuitaki ka voleka meu tara na duru, au a dedeka yani na ligaqu ka mokota e dua vei ira na duru. Era a tauvi drivi gagata karakarawa buto na duru oqo, ka ra tava na yavaqu kei na ligaqu niu mokota yani, ka mamavoavoa na serequ, na yavaqu kei na sagaqu. Au a lili toka kina ka vosota toka na kena mosi meu waraka toka kina e dua na ua levu me lomani au me lako mai meu rikata me kuitaki au ki na duru e tarava e volekata yani na matasawa. Ena veigauna yadua oqori ni noqu masu vuni e lomaqu au a sasagataka meu dewa mai na dua na duru ki na dua tale ena veivuke ni veiua era kui mai.

“Vakamalua sara ka vakavinaka ena sasaga dredre, au a yaco rawa yani ki matasawa ena vanua sa laki mamati toka kina na wai meu taubale rawa ki na matasawa. Niu yacova yani na veitaqomaki ni nuku katakata vinaka oqo, au a davo sobu, niu sa wawale sara. Sa malumalumu sara na yagoqu, niu a voleka ni luvu ka sa dredre vei au meu taubale ki neitou kau sa mani cegu kina vakalailai. Ena noqu davoca tu na veitaqomaki ni katakata vinaka ni nuku, au vakasamataka tale na veika rerevaki au a sotava o ya ka sa vakasinaiti kina na yaloqu ena vakavinavinaka kei na yalomalumalumu ni sa … mai vakabulai au na Turaga.”³ [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 107.]

iVakavuvuli nei George Albert Smith

Na masu sai koya na madigi meda vosa rawa kina vua na Tamada Vakalomalagi me vaka ga eda raici Koya tiko e matanavotu.

Sa dua na veivakalougatataki totoka meda marautaka ena loma ni veigauna dredre ka veilecayaki vakaoqo ena noda sa vakadeitaka vakaidina na veidusimaki vakalou, ka meda vakabauta vakaidina tiko e dua na Kalou ni tamata yadudua sa dau taleitaki keda ka sa dau rogoca ka sauma mai na noda masu.⁴

Ena vica na yabaki sa oti … au rogoca kina na italanoa ni dua na gonetagane yabaki ciwa, luveniyali, ka a cicivaki yani ki valenibula, ka laki vakadikevi sara ka me sa na sele sara ga ena gauna o ya. E a vakaitikotiko vata kei ira nona itokani era sa mai maroroi koya voli e nodra vale. Rau a vakavulici koya o tamana kei tinana, (ni rau se bula tiko) ena masu; ni gauna e yaco yani kina e valenibula o koya, a gadreva ga me vukei koya na Turaga.

Era sa nanuma na vuniwai me ra veivosaki kina. Ena gauna sa qiqitaki kina ki na rumu ni veisele, sa veiraiyaki o koya ka raici ira na nasi kei na vuniwai era sa veivosakitaka oti na ka e baleti koya. Sa kila o koya ni sa tauvimate bibi sara, ka kaya yani vua e dua, ni ratou sa vakarau vakanunutaka na yagona: “Vuniwai, au kerea ga ni bera ni dou seleti au, mo masulaki au mada?”

E vaka me madua kina o vuniwai, ka kerea na nona veivosoti ka kaya, “Au sega ni rawa ni masulaki iko.” Ka kerei iratou talega na vo ni vuniwai, ka tautauvata na ka era tukuna mai.

Ni oti o ya, sa qai yaco e dua na ka veivakurabuitaki; a kaya sara na gonetagane lailai oqo, “Kevaka dou sega ni rawa ni masulaki au, e rawa beka mo dou wawa meu masulaki au mada?”

Era a dreta laivi na siti, ka tekiduru o koya ena yasa ni loga ni veisele, cuvaki sobu ka kaya, “Tamaqu Vakalomalagi, o au e dua ga na gonetagane luveniyali. Au tauvimate bibi tiko. E rawa beka mo ni vakabulai au? Vakalougatataki ira na turaga oqo era na seleti au me ra vakayacora vakavinaka. Kevaka ko ni na vakabulai au, au na saga meu tubu cake meu dua na tamata vinaka. Vinaka vakalevu, Tamaqu Vakalomalagi, ni ko ni sa vakabulai au.”

Ni sa cavuta oti na nona masu, a davo sobu. Sa tonawanawa na matadra na vuniwai kei na nasi. A qai kaya, “Au sa vakarau.”

Sa vakayacori sara na veisele. Ka sa vaqiqici lesu o gonetagane lailai ki na nona rumu, ka oti ga e vica na siga sa vakasukai mai valenibula, ka sa daumaka sara na nona bula.

Ni oti toka e vica na siga, a rogoca na itukutuku oqo e dua na turaga ka gole sara ki na valenivolavola ni dua vei iratou na vuniwai a veisele ka kaya vua, “Tukuna mada vei au na veisele dou a vakayacora ena vica na siga sa oti—vua e dua na gonetagane lailai.”

A kaya mai o vuniwai, “Au sa seleta oti e vica vata na gonetagane lailai vakaoqo.”

A tomana tale mai na turaga o ya, “A gadreva na gonetagane lailai oqo e dua me masulaki koya.”

E vosa sara mai vakadodonu o vuniwai, “A yaco dina e dua na ka vakaoqo, ia au sega mada ni kila me vaka ni sa rui ka vakalou vei au na ka oqo meu talanoataka.”

A kaya na turaga oqo, “Vuniwai, kevaka o na tukuna vei au, au na doka vakalevu sara; au vinakata meu rogoca.”

Sa qai talanoa na vuniwai oqo me vaka na kena au sa mai tukuna tiko oqo, ka tomana o koya: “Au sa seleta oti e drau na tamata, o ira na turaga kei na marama era nanuma ni sa tu vei ira na vakabauta ni ra na vakabulai; ia me yacova duadua ga na gauna au sa tucake tu kina e mata ni gonetagane lailai oqo au a qai vakila ni sa tu e kea na Kalou me vaka au sa vakila oti. A dolava na gonetagane oqo na katuba ni lomalagi ka vosa vua na Tamana Vakalomalagi me vaka ga e dua e veivosaki kei na dua tale e matanavotu. Au gadreva meu tukuna vei iko niu sa mai turaga vinaka cake ena noqu a sotava na ka o ya meu tu ka rogoca e dua na gonetagane lailai ni vosa vei Tamana mai lomalagi me vaka sara ga e tu dina e kea o Koya.”⁵ [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 107.]

Meda sa qai bula voli ka tekiduru ka masu ena veibogi kei na mataka lailai ni da cuvaki sobu vua na Turaga ka vakavinavinaka, sa na qai tiko kei keda na kaukauwa meda dolava kina na katuba ni lomalagi me na rogoca ka sauma mai na Kalou na noda masu meda kila kina ni sa vakadonui keda mai o Koya.⁶

Kevaka meda na bula volekata tiko na Tamada Vakalomalagi, eda na vakauqeti meda kila kina na veika meda masulaka.

Ni se cauravou o tamaqu [a voleka sara] ni mate ena Uciwai na Provo. … A vakauqeti o tamana, ena nona tiko mai Salt Lake City, me gole ki na dua na rumu sa vakatabui tu me dau vakayacori kina na masumasu. A … tekiduru … ka kaya, “Tamaqu Vakalomalagi, au vakila ni dua na ka vakatani e yaco tiko ki na noqu matavuvale e Provo. Ko ni sa kila ni sega ni rawa meu tiko vata kei iratou mai kea niu tiko qo eke. Tamaqu Vakalomalagi, e rawa beka mo ni maroroi iratou ka taqomaki iratou vakakina. …”

Ena gauna sa masu tiko kina o koya, sa voleka sara tikoga ki na gauna sa vakatakilai mai, ni sa lutu kina ki na uciwai o tamaqu. Ka se waluvu tu kina na vanua. Era savu mai na kau kei na veivatu mai na uciwai vatuvatu, ka sa sega ni cakava rawa o koya e dua na ka. Era sa raica o ira era tu voleka e kea na nona veilecayaki, ia era sa sega ni rawa ni torovi koya rawa. Na kui kaukauwa ni wai sa na sega ni rawa me dua e bula rawa mai kina. Era sa tucake tu e kea ena rere. Sa saga o tamaqu na veika kece e rawata rawa me lamata rawa tiko kina, ia sa kuitaki cake ka vakanunuvi sobu ka tavulaki ena vatu kei na kau lelevu. Vakasauri ga a vakavuderi koya cake mai e dua na ua ka botolaki koya ki vanua mamaca. O ya sara ga na isau … ni masu.⁷

E dodonu meda dau masu vuni. E dodonu meda bula volekata tiko na Tamada Vakalomalagi baleta ni gauna eda na dau cuvaki sobu Vua eda na rawa ni kila ni veika eda kerea tiko sa na lomavinaka kina o Koya, ia kevaka me na qai sega ni soli mai ena sala eda kerea kina eda sa kila sara kina ni na yaco ga mai vei keda na veivakalougatataki o ya ni sa noda ka sa na dua na veivakalougatataki vakaidina.⁸ [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 108.]

Na masu sa dua na veivakauqeti kaukauwa ena noda bula na tamata yadudua, ena noda veivale, kei na vanua eda vakaitikotiko kina.

E vakamacalataka vei keda … na Turaga na sala meda ciqoma kina na veivakalougatataki ena masu. Era vuqa tu na lewe i vuravura era sega tu ni kila na yaga dina ni masu. Na masu e dua na kaukauwa. E tiko kina na veivakayarayarataki vei ira e lewe vica ga era na kila vakavinaka. …

… Era lewe vica beka ena Lotu oqo era sega tu ni kila ni sa tiko na dodonu vei ira, na dodonu vakaidina, me ra masu vua na Tamadra mai lomalagi, ka kerea Vua me kauta tani mai vei ira na nodra rarawa ka liutaki ira me ra tiko vakacegu ka bula marau?⁹

Ena ka vou toka ki na dua na lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai me na tukuni sara tikoga vua me na laki masu, ka ra tiko talega eso era sega ni dau masu vuni se cabora na nodra masu vakamatavuvale. Ia vakavo ga keda masu ena yali yani vei keda na veitaqomaki e tiko ena masu.¹⁰ [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 108.]

Au gadreva meu vakamacalataka mada na kena oqo: Au sa nuitaka tiko ni o ira na Yalododonu Edaidai era na sega ni guce me ra vakayacora na nodra masu, na nodra masu vuni kei na masu vakamatavuvale. O ira na gone era sega ni susugi cake mai na itikotiko era sega ni dau vakayacora na nodra masu vakamatavuvale kei na masu vuni ena yali vei ira e levu sara na ka, kau ririkotaka ni maliwa ni veilecayaki, ni vakusakusa kei na osooso ni vuravura oqo, e vuqa sara na itikotiko era sega tu ni dau masu ka sega kina na veivakalougatataki ni Turaga; ka ra na sega ni gugumatua na itikotiko vakaoqo ena bula marau. Eda bula tiko oqo ena dua na yabaki ni bula eda sa gadreva dina kina na Tamada Vakalomalagi me vaka ga era gadrevi Koya vakalevu cake eso ena yabaki ni bula cava ga.¹¹

Kakua ni kauta laivi mai vei iko na kaukauwa ni Kalou. Me maroroi tikoga ena nomuni itikotiko na veivakayarayarataki ni masu kei na vakavinavinaka, ka me vakacaberi ga Vua na vakavinavinaka o koya sa tekivuna na keda ituvaki ka solia mai na veika vinaka kecega.¹²

Me vakatikori na noda itikotiko me vanua ni masu kei na vakavinavinaka kei na vakamuduo. … Meda masulaki ira na turaga kei na marama vuku ni noda vuravura era gadreva tu na Turaga ia era sega ni kila vakavinaka ni sa taleitaki ira o Koya. Meda masulaki ira … na noda kovana, o ira na noda meya ni veisiti lelevu, o ira na turaga era vakayaco-ka vakapolitiki ena noda itikotiko raraba, me ra vakayacora na ka ena vinaka vei keda kece sara ka meda bula marau cake vakalevu, ka vakalomavinakataka na Tamada Vakalomalagi. Sai koya oqori na noda madigi. Au tukuna vei kemuni ni kaukauwa ni masu ena sega ni vakarautaki rawa.¹³

Na masu vakamatavuvale e kauta mai na duavata ki na matavuvale.

Oi keda [na lewe ni matavuvale] ena sega ni dau tautauvata na veika eda raica; era na sega ni dau muadonu tu ga o ira na turaga ka vakakina o ira na marama ka na vakatiko oqori, ia kevaka mo ni na masu vata, ni ko sa gadreva dina mo ni duavata, au sa rawa ni kaya vei kemuni, ko ni na duavata ena veika bibi kece sara.

Au a wilika … ena dua na sainilevu (billboard): “Na matavuvale era daumasu vata era na dau tiko vata.” Au sega ni kila o cei a vakaduria tu e kea, ia au gadreva meu tukuna ni kevaka mo ni vakasamataka mada vakalailai ko ni na kila ni sa ka dina sara. Au sa vakamasuti kemuni mo ni masu vata vua na Turaga, kau sega ni tukuna tiko eke mo ni sa masu tu ga yani me rawa, au sega ni tukuna tiko mo ni … vakamurimuria tikoga na veika ko ni dau cavuta tiko, ia mo ni dolava na yalomuni vua na Turaga oi kemuni na turaga vakawati ka tama tiko ena nomuni dui itikotiko, ka me ra masu vata kei kemuni o ira na dui watimuni kei ira na luvemuni. Me ra vakaitavi sara ga o ira. Sa qai rawa me yaco mai ki na itikotiko e dua na veivakayarayarataki ko ni na vakila vakaidina ni ko na yaco kina.¹⁴

Me vaka niu dua vei ira sa kerea na Turaga me veivakavulici, au sa vakamasuti kemuni mo ni tuvanaka vakadodonu me vakaivakarau na nomuni itikotiko. Mo ni kakua ni vakawalena e vuqa na ka. Mo ni kakua ni vagolei ki na veika lialia ka tawayaga ni vuravura oqo. Taqomaki ira nomuni matavuvale ena sala kecega ko ni rawata. Vakaduavatataki ira ena veivakayarayarataki ni masu. … Oqo na kaukauwa ni masu me maroroi keda tiko ena salatu ki na bula tawamudu ka liutaki keda ki na matanitu vakasilesitieli!¹⁵ [Raica na vakatutu 5 ena tabana e 108.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e viii–x.

E “Na Bula nei George Albert Smith” (tabana e 99–101), ko ni na raica kina na veigauna taumada eso ni masu a sotava o Peresitedi Smith ka dau vakayarayarataki koya tu ena nona bula taucoko. Na cava beka na sala mana eso me ra vakavulici kina na luveda me baleta na kaukauwa ni masu?
Taleva na kena italanoa na gonetagane yabaki ciwa (tabana e 101–103. Na cava na vuna e dau yaco kina na noda masu ena so na gauna me sega tu ni vaka eda veivosaki dina tiko ena matanavotu kei na Tamada Vakalomalagi? Mo raica na veika o rawa ni cakava ki na nomu masu mo vakila vakalevu cake kina ni sa tiko o Koya.
Ni ko vakasamataka tiko na tabana e 104 ni ivakavuvuli nei Peresitedi Smith, mo vakasamataka lesu mada na gauna o vakila kina na nomu vakauqeti mo kerea e dua na ka ena masu. Na cava beka o na kaya vua e dua e vakila ni sa sega ni saumi mai na nona masu?
Mo vakasamataka mada na vosa oqo nei Peresitedi Smith, “Vakavo ga keda masu ena yali yani vei keda na veitaqomaki e tiko ena masu.” (tabana e 104). Ena sala cava beka ko ni sa vakila kina na kaukauwa kei na veitaqomaki ni masu? Sa rawa mo wasea na nomuni ivakadinadina baleta na kaukauwa ni masu vei ira ko sikova ena nomuni itutu ni dauveituberi ni matavuvale se dauveisiko.
E vakavulica o Peresitedi Smith ni masu ena “maroroi keda tiko ena salatu ki na bula tawamudu” (tabana e 105–106). Na cava o nanuma kina ni dina oqo? Na cava beka me ra cakava na matavuvale me vakadeitaka rawa me ra masu vata tiko ena veigauna lavaki? Vakasamataka na veika o rawa ni cakava me vakaibalebale cake vakalevu ki na nomu bula na nomu masu vakai iko ga.

iVolanikalou Veisemati: Maciu 6:7–13; 7:7–11; 2 Nifai 4:35; Alama 34:18–27; 37:37; 3 Nifai 18:20–21; Vunau kei na Veiyalayalati 88:63–64

Veivuke ni Veivakavulici: “O ira na lewenikalasi e dodonu me ra kitaka. Ni sa mai taura taucoko na qasenivuli na itavi vaqasenivuli, ka cicivaka duadua na nona kalasi, o koya ga e vakamacala ka vosa tiko, ka cicivaka taucoko sara na itaviqaravi, ka sa mai vakaleqa tale na nodra vuli na lewenikalasi” (Asahel D. Woodruff, ena Veituberi, Me iLutua Ni Noda Bula, 69).

“Sa dua na veivakalougatataki totoka meda marautaka … ena noda sa vakadeitaka vakaidina na veidusimaki vakalou, ka meda vakabauta vakaidina tiko e dua na Kalou ni tamata yadudua sa dau taleitaki keda ka sa dau rogoca ka sauma mai na noda masu.”

“E dodonu meda bula volekata tiko na Tamada Vakalomalagi baleta ni gauna eda na dau cuvaki sobu Vua eda na rawa ni kila ni veika eda kerea tiko sa na lomavinaka kina o Koya.”

“Taqomaki ira nomuni matavuvale ena sala kecega ko ni rawata. Vakaduavatataki ira ena veivakayarayarataki ni masu. ”