Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 16: ‘Ena Noqu Siga Ka Qaravi Au Kina’


Wase 16

“Ena Noqu Siga Ka Qaravi Au Kina”

Ni da mororoya ka vakatabuya na Siga ni Vakacecegu ka kilikili meda vakaivotavota ena sakaramede ena kauta mai na kaukauwa vakayalo.

Na Bula nei George Albert Smith

Ni se gone, a vulica kina o George Albert Smith na bibi ni kena rokovi na Siga ni Vakacecegu. Eso na Sigatabu era dau gole mai eso na gonetagane ena nodratou itikotiko raraba me sureti koya me ra laki qito polo. “Au tautauvata kei iratou na gonetagane o ya,” a kaya. “Au nanuma ni na dua na marau levu meu laki qito polo kei na qito tale eso. Ia e totoka sara o tinaqu. E sega ni tukuna o koya, ‘E sega ni rawa mo cakava oqori,’ ia a kaya ga: ‘Luvequ, ko na marau cake vakalevu ke o sega ni cakava oqori. …’ Au gadreva meu tukuna vei kemuni niu sa vakavinavinaka vakalevu ki na mataqali veituberi vakaoqo ena itikotiko.”1 Na mana ni veivakavulici nei tinana e rawa ni laurai ena nona dau vakavotuya tikoga o Peresitedi Smith vei ira na Yalododonu ni maroroi ka vakatabui tiko ni Siga ni Vakacecegu ena kauta mai na veivakalougatataki cecere.

Me vaka e dua na Vakaitutu Raraba, e madigi nei George Albert Smith me tiko ena soqoni ni Lotu ena Sigatabu ena veivanua eso. Ni dau raici ira na Yalododonu ni ra sokalou vata tiko ena Siga ni Vakacecegu, e taleitaka na ivakarau ni nodra dau rokova na sakaramede: “Au vakabauta ni kena kilai vakavinaka ni sa vakalou na sakaramede ni Vakayakavi ni Turaga sa ka bibi sara vei ira na lewe ni Lotu. … Au rekitaka ni ra lako mai na tacida kei na ganeda ki valenilotu ka vakaivotavota ena ivakananumi oqo … ena kilikili.”2 [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 191.]

iVakavuvuli nei George Albert Smith

Na ivakaro ni Kalou meda vakatabuya na Siga ni vakacecegu e sega ni icolacola ia e veivakalougatataki

Sa vakavulica vei keda [na Turaga] ni sa dodonu meda rokova ka vakatabuya na Siga ni Vakacecegu. E dua na siga mai na vitu na siga sa vagalalataka o koya me nona siga, ka raici kina na nona veivakalougatataki taucoko sa vakatikora vei keda ena vo ni siga tale eso ni vaka vei au sa dodonu ga meda rekitaka na veika eda cakava sa gadreva o koya meda cakava ena nona siga vakatabui, kau vakabauta me yacova ni da sa vakayacora sara eda na sega ni kune marau. … E gadreva o koya meda marau ka sa tukuna vei keda o koya na sala meda rawata kina na marau o ya.3

E dodonu meda nanuma tiko na inaki ni nona siga na [Turaga] ka meda votai ena veivakayarayarataki ni sokalou. Na ka vinaka cava beka ena rawata o vuravura kevaka me ra doka o ira taucoko na luvena na Tamada Vakalomalagi—ni da sa luvena kecega—na nona gagadre me sa siga ni sokalou na Siga ni Vakacecegu. Ena sega ni vakarautaki rawa na veika vinaka ena rawa ni yaco, sega walega ena noda matanitu, ia ena veimatanitu kece e vuravura kevaka meda rokova na Siga ni Vakacecegu ka vakatabuya.4

Sa mai yaco na Siga ni Vakacecegu me siga ni qito … —ka ra sa vagalalataka na udolu me ra voroka kina na ivakaro a solia mai na Kalou ena dua na gauna makawa sara, kau sa vakadeitaka eke ni vuqa sara na rarawa kei na lomaleqa sa veivakararawataki tiko ka na veivakararawataki tikoga vei ira na kawatamata e tekivu ga mai ki na dina ni ra sa vakawalena na nona ivakasala me ra vakatabuya kina na Siga ni Vakacecegu.5 [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 192.]

E dua vei ira na isevu ni vunau a cauraki ena buca oqo [o Salt Lake] a vakayacora o Peresitedi Brigham Young, ka a vakarota vei ira na tamata me ra vakatabuya na Siga ni Vakacecegu, se cava ga na dredre ni ituvaki ni nodra bula e a sega ni vakatarai me ra gole i tautuba ka vakayacora na cakacaka eso ena Siga ni Vakacecegu. … Sa vakayaloqaqataki ira na nona tamata na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai me ra nanuma tiko na Siga ni Vakacecegu ka vakatabuya baleta ni sa ka taleitaki vua na Tamada Vakalomalagi meda vakayacora vakakina.6

Meda sa qai vakavulici ira na gonetagane kei na goneyalewa oqo ena [loma ni Lotu] ni ra sa tubu cake tiko me ra cakava na veika sa gadreva na Turaga me ra vakayacora ena Siga ni Vakacecegu, ka na veivakurabuitaki na nodra veivakayarayarataki yani ena itikotiko raraba era tiko kina. Vakavo ga ke veivutunitaka o vuravura na nona sakasaka kei na veivakaduiduitaki, vakavo ga ke o keda na Yalododonu Edaidai, ena vuqa na sala, meda veivutunitaka na noda vakawalena tiko na siga tabu e nona na Tamada Vakalomalagi, ena sega ni yaco mai vei keda na reki kei na marau taucoko eda gadreva tu meda marautaka eke, ka na sega ni tiko vata kei keda ena gauna tawamudu.7

Eso era nanuma kevaka era sa lako tiko ki na soqoni ni lotu se vakaitavi ena so na kena veiqaravi ena Sigatabu, era sa qai galala me ra vakasaqara na marau ka vakaitavi ena soqo eso e veicalati kaya kei na yalo ni Siga ni Vakacecegu ka rawa tikoga me ra marautaka na loloma nei Tamada. Au sa kaya vei kemuni kevaka era sa saga tikoga o ira na lewe ni Lotu, ni ra sa kila tiko, me ra vakacacana tikoga na Siga ni Vakacecegu ena nodra vakasaqara na marau vakavuravura, ena yali na nodra vakabauta; ka na lako tani mai vei ira na Yalo ni Tamada Vakalomalagi.8

E sega ni ka wale na kena voroki na Siga ni Vakacecegu. Au via tukuna eke ni na yali mai vei iko na ka ena veigauna yadua o voroka kina na Siga ni Vakacecegu, ka na levu cake na ka o vakayalia mai na kena o nanuma ko na rawata rawa.9

E veibeci na kena guilecavi tiko [na Siga ni Vakacecegu] o ya na siga ni Turaga, me vaka eso vei keda era rairai cakava tiko. Sa vagalalataka o koya e dua na siga mai na vitu na siga, me kakua ni vakaicolacolataki, ia me kauta mai na reki ki na noda bula ka yaco na noda itikotiko me vanua ni vakasokumuni ni matavuvale, me rawa vei ira na itubutubu kei na gone me ra vakavolivolita na ivakariri ni matavuvale ka tarai cake kina na noda veilomani vakai keda yadua. …

Kemuni na Yalododonu Edaidai, mo ni rokova na Siga ni Vakacecegu ka vakatabuya, ena qai kauta mai vei kemuni na reki sa cecere ka na vakatikora na Tamada Vakalomalagi vei kemuni na veivakalougatataki e isau ni talairawarawa ki na nona ivakasala kei na ivakaro.10

Na tiko ena lotu sa tiki bibi ni vakatabuya tiko na Siga ni Vakacecegu.

Kevaka meda cakava na veika sa vinakata vei keda na Tamada Vakalomalagi meda cakava, eda na gole ki na nona vale savasava ena Siga ni Vakacecegu ka laki votai ena sakaramede me ivakananumi ni solibula a vakayacori ena vukuda mai vei koya na Dauveivueti ni kawatamata.11

Na [Siga ni Vakacecegu oqo] sa siga tabu ni Turaga; oqo na siga sa vagalalataka o koya meda na sokalou vua, ka sa solia mai o koya ena gauna oqo e dua na ikuri ni ivakaro o ya meda gole ki na vale ni masumasu kei na lolo ena siga tabu oqo, e kea meda laki vakaraitaka kina na noda cala ka wasea na noda ivakadinadina ena kedra maliwa na tamata [raica na V&V 59:9–12]. …

Ena itabayabaki totoka oqo era dabe ena vakacegu e nodra itikotiko na tamata ka vakarorogo ki na ivakatagi vakavuravura ka vakatudaliga ki na veivosa kei na vunau eso, era na tikoga ena nodra ivakariri ka ra rairai nanuma ni ra sa ciqoma taucoko na veika e dodonu me ra ciqoma ka segai ena vanua vakarautaki ni soqoni vakalotu e a dodonu me ra gole kina.

E sega ni dodonu me ra lawakitaki vakaoqo o ira na Yalododonu Edaidai. E sega walega ni yaga na vosa eda vakarogoca, ia na veivakayarayarataki e curuma yani na noda veivale ni sokalou ka lako mai vua na Tamada Vakalomalagi sa ka yaga sara. Ena rairai tiko beka na noda retio ena noda itikotiko, ia ena sega ni yaga vei keda vakayalo, me vakataka na kena e levu cake ni da gole ga ki na vale ni Turaga ena nona siga tabu, na vanua sa vakadonui kina meda votai kina ena Sakaramede ka sa vanua talega ni noda masu ka ciqoma kina na veivakalougatataki nei Tamada Vakalomalagi ka ciqoma kina e [dua] na ivakadinadina ni ka dina sa tuvanaki tu me vakabulai ira na kawatamata.12 [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 192.]

Sa dua na madigi vakalou meda votai ena sakaramede ena Siga ni Vakacecegu.

Au nanuma ni vuqa vei keda eda sa raica rawa na cecere ni isolisoli sa yaco mai vei keda ena veigauna oqori ena noda vakatara meda soqoni vata ena vakacegu kei na vakanomodi, meda soqoni vata ka votai ena ivakananumi ni yago sa ramusu kei na dra sa dave nei koya na iVakavuvuli. E dodonu ga, kau vakabauta ni [sa] vakakina, ni da sa vakasamataka tiko oi keda yadua ni sa gauna vakalou ka cecere duadua meda kila tiko ni da sa vakavouya tiko na noda veiyalayalati kei koya ka a solia na nona bula me rawa ni da tucake tale ka bula vakacerecerei. Ni da sa votai ena ivakananumi oqo, au vakadeitaka ni da sa kila kece tiko ni sakaramede, ka a tauyavutaka o koya ni bera ni takali yani, me sa laveti keda ka veivakauqeti ka dua na kalougata e tawamudu.13

Sa ka bibi cecere na sakaramede. Sa vakatabuya Vakaikoya na Turaga meda votai ena ivakananumi oqo. E vuqa na tamata era vakabauta ni sa ka yaga sara meda papitaisotaki, ka me vakayacori na veicakacaka vakalotu tale eso ni Kosipeli ena vukudra, ia era vakawalena ga ka sega ni doka na veika e baleta na sakaramede ni Vakayakavi ni Turaga. E rokova sara vakabibi na ka oqo na Tamada mai Lomalagi, ka ra sa vakasalataki kina na Yalododonu mai vua na Luvena daulomani, kei ira na parofita kei na iapositolo, me vaka sa volai tu ena ivolanikalou, me ra dau votai kina vakawasoma. E tolu vei ira na dauvunau [vola na Kosipeli] era a tukuna vakakina [raica na Maciu 26:26–28; Marika 14:22–24; Luke 22:19–20], ka da raica ni ivolanikalou, ena vuqa na vanua, era vakavulica na kena bibi, me vaka ga na nona vakavulica Vakaikoya na Turaga ni a se bula voli vakatamata. Na Tamada mai Lomalagi e sega ni solia vei keda na ivakaro se ivakasala era ka wale tu ga. E vakavulici keda meda laveti cake kina, meda tubu kina ka vakatorocaketaki, ni kevaka meda muria na Nona ivakasala ena qai vakarautaki keda meda lesu rawa ki na Nona itikotiko. … Sa qai namaki vei keda ena Siga ni Vakacecegu yadua meda soqoni vata ka votai ena ivakananumi ni yagona kei na dra ni noda Dauveivueti sa vakaturi cake tale. …

Eda raica talega na kena tukuni tiko ena wase 18 ni iKatolu ni Nifai, ni a vakasala na iVakabula vei ira na tamata ena vanua oqo [o Amerika], me vaka ga a vakavulici ira na nona tisaipeli ena vuravura makawa me ra vakayagataka na sakaramede. E volai toka vakaoqo:

“Ia ni ra sa kana oti na lewevuqa, sa kaya vei iratou na tisaipeli, raica au na lesia e dua vei kemudou me dovia na madrai ka lotutaka, ka solia vei iratou na noqu lewe ni Lotu, ia ko ira kecega sa vakabauta ka papitaisotaki ena yacaqu.

“Ia mo dou vakayacora ena kena icakacaka au sa kitaka; io me vaka au sa dovia na madrai ka lotutaka, ka solia vei kemudou.”

… E vakaoqo na tikina e tarava:

“Dou kitaka oqo me vaka au sa vakaraitaka vei kemudou, mo dou vakananumi au kina. Oqo me ivakadinadina vei Tamaqu, ni dou na daunanumi au tikoga. Ia kevaka dou sa daunanumi au tikoga, ena tikoga kei kemudou na noqu YaloTabu.” [3 Nifai 18:5–7.]

… Me kena ikuri, eda raica ni noda gauna oqo sa solia mai vei keda na Turaga na ivakatakila me baleta na ulutaga oqo. Ena wase 20 ni Vunau kei na Veiyalayalati, sa solia kina vei keda na Turaga na ivakasala baleta na ka oqo. Mai na ivakatakila o ya, vakatekivu ena tikina e 75, e kaya kina o Koya:

“Raica me ra dausoqoni vakawasoma na lewe ni lotu me ra kana madrai ka gunu waini; io me ra vakananuma kina na Turaga ko Jisu;

“Ia me lotutaka na italatala qase se bete; ka vakaoqo na kena icakacaka—tekiduru vata kei ira na ivavakoso … ka masu vakaoqo vua na Tamada—”

Raica na masu totoka ena tarava … :

“Oi kemuni na Kalou, na Tamai keimami Tawamudu; keimami sa kerei kemuni ena yaca ni Luvemuni o Jisu Karisito, mo ni vakalougatataka ka vakatabuya na madrai oqo me yaga vei ira era sa kania; ia era sa kania me ra vakananuma kina na lewe ni Luvemuni, ka vakadinadinataka vei kemuni na Kalou na Tamai keimami Tawamudu, ni ra sa yalataka me ra taura na yaca ni Luvemuni, ka daunanumi Koya ka muria na vunau sa solia vei ira, ka me tikoga kei ira na nona Yalotabu ka sega ni mudu. Emeni.” [V&V 20:75–77.]

Na masu kei na vakalougatataki ni wai e tautauvata vakakina [raica na V&V 20:78–79].

Sa ka bibi sara ka vakalou, na vakasama e cavuti ena masu ni sakaramede. Au sa vakamasuti kemuni, na taciqu, ni gauna eda vakaitavi kina ena qaravi ni sakaramede, eda vakatotomuria … vakadodonu na veivosa yadua e soli mai ena ivakatakila, ka ni da sa vakayacora tiko ena Yalo ni Turaga. Ni da vakatotomuria na masu oqo, e dodonu meda vakila na kena ibalebale e vakamatatataki tiko ena vosa eda cavuta.14

Eso na gauna au ririkotaka ni sa dau qaravi tiko na sakaramede ena noda soqoni e sega sara ga kina na vakanomodi e dodonu me tiko kina. Sa madigi vakalou oqo. … O ira era [votai] ena sakaramede e dodonu me ra dauvakananuma tiko na veika me vakayacori ka tukuni tiko ena qaqa ni masu.15 [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 192.]

Ena vakavoui na noda kaukauwa vakayalo ni da sa kilikili meda vakaivotavota ena sakaramede.

Eda votai ena kakana vakayago—o ya, na noda votai ena madrai kei na wai kei na kena tale eso., me bulabula kina na yagoda. Sa ka yaga vakakina meda votai ena ivakananumi ni yagona kei na dra ni noda Turaga sa vakaturi cake tale me torocake kina na noda kaukauwa vakayalo. E laurai ni o ira na turaga kei na marama era lako mai na dua na yabaki ki na dua tale ka ra sega ni vakaivotavota ena sakaramede ni Vakayakavi ni Turaga, ena yali vakamalua mai vei ira na Yalo ni Tamada Vakalomalagi; era sa lakotani mai na kena veitokani na gauna a soli vei ira na madigi me ra vakaitavi ena veivakalougatataki o ya, ia era a sega ni taura. …

Au sa raica e dua na malanivosa ena ivolanikalou ena wase 11 ni iMatai ni Korinica, vakatekivu ena tikina 23 ka vakatoka oqo:

“Niu a rogoca mai vua na Turaga na ka kau a tukuna talega vei kemudou, Ni sa taura na ibuli madrai na Turaga ko Jisu ena bogi sa soli yani kina ko koya:

“Ia ni sa vakavinavinaka oti sa dovia ka kaya, Oqo na yagoqu sa dovi ena vukumudou; kitaka oqo mo dou vakananumi au kina.

“Sa vaka talega kina na bilo, ni sa kania oti na vakayakavi ko koya, sa kaya, Na bilo oqo na veiyalayalati vou ena noqu dra: ena gauna kecega dou sa gunuva kina, dou kitaka oqo mo dou vakananumi au kina.

“Ia ena gauna kecega dou sa kania kina na madrai oqo, ka gunuva na bilo oqo, dou sa vakatakila kina na nona mate na Turaga ka yacova na nona lako mai.

“Ia ena tarogi kina ena vuku ni yago ni Turaga kei na nona dra, o koya yadua ena kania na madrai oqo, ka gunuva na bilo ni Turaga ka sega ni doka.

“Ia me dikevi koya mada na tamata vakai koya, me qai kania na madrai ko ya, ka gunu ena bilo ko ya.

“Ni sa kania ka gunuva na nona cudruvi ko koya sa kania ka gunuva ka sega ni doka, ni sa sega ni kila na yago ni Turaga.

“Ena vuku ni ka oqo sa lewe vuqa kina vei kemudou sa malumalumu ka tauvimate, ka lewe vuqa sa moce.” 1 Korinica 11:23–30

… Au gadreva meu vakayadrati kemuni ki na dina oqo ni sa ka rerevaki kevaka eda na vakayacora oqo [meda votai tawa kilikili ena sakaramede]. Ni bera ni da vakaivotavota ena sakaramede, e dodonu me savasava tiko na yaloda; e dodonu me savasava tiko na ligada; e dodonu meda biuta tani kece vakadua na yalocataki ira tiko na noda; e dodonu meda tiko vakacegu vata kei ira na wekada; ka dodonu me tiko e yaloda na gadreva na cakava na lewa nei Tamada ka maroroya tiko na Nona ivakaro kecega. Ni da vakayacora oqo, ena qai ka ni veivakalougatataki vei keda na noda vakaivotavota ena sakaramede ka vakavouya na noda kaukauwa vakayalo. …

… E dodonu meda taura vakabibi na veiyalayalati eda cakava vua na Tamada. Meda muria sara vakadodonu na veiyalayalati oqori, ka raica meda sa kana ka gunu ena kilikili, me vakalougatataki kina na yaloda ka me torocake kina na noda kaukauwa vakayalo. Na veivakalougatataki oqo sa nomuni, kemuni na taciqu kei na ganequ, ko ni sa veitokani ena vakabauta. Meda sa qai vakavinavinakataka, ka bula kilikili kaya, ka meda vakaraitaka ki na noda bula na noda vakabauta. Me kakua ni dua e cudruvi vei keda ena nona vakaivotavota tawakilikili ena sakaramede, ena yaco kina me cawadru mai vua na veitokani ni Yalo ni Tamada.16

E dodonu meda votai [ena sakaramede] ena yalomalumalumu, ena vakarautaki ni liga sa savasava kei na yalo sa dodonu, kei na gagadre me ciqomi mai vua na Tamada; eda sa na qai ciqoma ena kilikili, ka reki ena veivakalougatataki sa yaco mai vei keda.17

Me sa qai vakalougatataki keda kece na Turaga; me sovaraki tikoga mai na Nona Yalotabu kivei keda. Meda sa qai veilomani tiko vakai keda, me vaka sa vakarota vei keda na Tamada meda cakava. Kevaka meda votai ena sakaramede ena kilikili, sa rawa meda veilomani vakai keda, ni sa vakatikora vakakina o Tamada; ka nanuma tiko ni sa tukuna oti vei keda: “Kevaka dou sa sega ni duavata, dou sa sega ni noqu.” [V&V 38:27]18 [Raica na vakatutu 5 ena tabana e 192.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e viii–x.

  1. Wilika na iotioti ni parakaravu e tiko ena tabana e 183. Kevaka me na tiko ena nomudou soqoni ni sakaramede na Peresitedi ni Lotu, na cava beka na nona vakanananu? Na cava beka mo na cakava mo vakaraitaka kina ni ko rokova vakalevu na Turaga kei na sakaramede?

  2. Vakananuma mada na vosa nei Peresitedi Smith ena ikarua kei na ikatolu ni parakaravu ena tabana e 184. Era na kune vinaka vakacava na lewenivanua raraba kevaka e vuqa era na rokova na Siga ni Vakacecegu? Na cava eso na sala vinaka me ra vukei kina na noda matavuvale kei ira eso tale me ra raica kina na maroroi ni Siga ni Vakacecegu ni sa dua na veivakalougatataki ka sega ni dua na icolacola bibi?

  3. Na kune vinaka cava eso ni sokalou vata ena Sigatabu eda na sega ni ciqoma rawa mai na noda vulica tu ga e noda itikotiko na kosipeli? (Raica na tabana 184–185 me baleta na ivakaraitaki eso; raica talega na V&V 59:9–12.)

  4. Ni o wilika na iwase ka tekivu ena tabana e 172, vakasamataka mada na veika o rawa ni cakava me vakaibalebale vakalevu cake kina ena nomu bula na cakacaka vakalotu ni sakaramede. Na cava eso na sala mana me ra vukei kina na gone me ra vakavakarau ki na sakaramede ka me ra doka vakakina?

  5. Ni o wilika na iotioti ni ikava ni parakaravu ni veivakavulici (tabana e 187–188), raica na veika e tukuna o Peresitedi Smith e lavaki keda meda kilikili kaya ena votai ena sakaramede. Na cava o nanuma kina ni vakaivotavota ena sakaramede ni kilikili tu na noda bula ena torocake kina na noda kaukauwa vakayalo?

iVolanikalou Veisemati: Lako Yani 20:8–11; Aisea 58:13–14; Maciu 18:20; 3 Nifai 18:1–12; 20:8–9; Moronai 6:5–6

Veivuke ni Veivakavulici: “O koya e matai ena veivakavulici e sega tale ni dau vakasama, ‘Na cava au na cakava ena kalasi edaidai?’ ia [ena taroga], ‘Na cava era na cakava na noqu lewenikalasi edaidai?’; me kua ni, ‘Na cava au na vakavulica vei ira edaidai?’ e vinaka cake me, ‘Au na vukei ira vakacava na noqu lewe ni kalasi me ra kunea na veika e dodonu me ra kila?’” (Virginia H. Pearce, ena Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula, 69-70).

iVakamacala

  1. Ena Conference Report, Okot. 1948, 188.

  2. Ena Conference Report, Epe. 1908, 34–35.

  3. Ena Conference Report, Okot. 1937, 50.

  4. “A Faith Founded upon Truth,” Deseret News,17 ni June, 1944, iwasewase ni Lotu, 4.

  5. Ena Conference Report, Okot. 1935, 120.

  6. Ena Conference Report, Epe. 1948, 13–14.

  7. “Tribute to Richard Ballantyne,” Instructor, Nove. 1946, 505.

  8. “Faith—and Life,” Improvement Era, Epe. 1949, 252.

  9. Ena Conference Report, Okot. 1948, 188.

  10. Ena Conference Report, Okot. 1932, 23.

  11. Ena Conference Report, Okot. 1932, 23.

  12. Ena Deseret News, 31 ni Janu., 1925, wase 3, tabana e 4.

  13. “The Sacredness of the Sacrament,” Improvement Era, Epe. 1946, 206.

  14. Ena Conference Report, Epe. 1908, 35–37.

  15. “The Sacredness of the Sacrament,” 206.

  16. Ena Conference Report, Epe. 1908, 34–35, 37.

  17. Ena Conference Report, Epe. 1908, 36.

  18. Ena Conference Report, Epe. 1908, 37.

“Kemuni na Yalododonu Edaidai, mo ni rokova na Siga ni Vakacecegu ka vakatabuya, ena qai kauta mai vei kemuni na reki sa cecere.”

“Na sakaramede, ka a tauyavutaka [na iVakavuvuli] ni bera ni takali yani, sa na yaco meda laveti cake kina ka vakauqeti ka dua na veivakalougatataki ki na veigauna tawamudu.”