Wase 21

Na Kaukauwa ni Yalovinaka

Ena yalovinaka kei na dauvosota, eda na rawa kina ni vakamalumutaka ka vakauqeti ira tale eso me ra bula dodonu.

Na Bula nei George Albert Smith

E vakabauta dei tu o George Albert ni na rawa me dau ivakamalumu ni yalo na kaukauwa ni yalovinaka. E vakavuli meda dau “sotava na noda leqa ena yalo ni loloma kei na yalovinaka vei ira kece sara na tamata.”¹ A talanoataka o makubuna yalewa na kena dau kauta mai na vakacegu ena gauna ni veilecayaki na nona dau yalovinaka vakakina na nona dau veinanumi:

“Ena dua na siga ni vula ikatakata a yaco e dua na leqa ena gaunasala ka voleka ki na vale nei Tutu e Salt Lake City, ka ra sa yaco sara mai eso na tamata cakacaka me ra mai vakavinakataka. A katakata vakalevu sara e tautuba, ni a kaukauwa sara na cila ni matanisiga, me vaka na cakacaka ni kelikeli a vakayacori tiko, sa mani vakavuna sara oqori me drodro yauyau na buno ena matadra kei na dakudra na turaga era a kelikeli tiko e gaunisala. Era a sega ni qarauna sara na tamata cakacaka na vosa era tauca tiko, se a sega beka ni vakavulici ira vinaka na tinadra, ka ni ra a vosavosa ca tiko ka cavuta tale tikoga eso na ka vakasisila. Sa yaco sara me ra sevaka o ira na tu voleka ka dola tu na nodra katubaleka ena nodra vinakata me ra bau vakabatabatataki mada la vakalailai ena mudre ni cagi.

“A gole yani e dua me laki kerei ira na turaga oqo me ra kua ni vosa ca tiko, ka vakaraitaka talega kina ni vakaitikotiko sara tikoga ekea o Baraca Smith—me ra bau vakarokoroko mada la vakalailai ka bau galu mada ga na gusudra. Me kena isau o ya a qai tasoro ga mai eso na vosa ca vovou. A vakarautaka galugalu ga yani o Tutu eso na wainimoli, ka kauta yani vei ira na turaga ka ra cakacaka sara tiko vakaukauwa oqo ena dua na terea eso na bilo kei na joke, ‘Kemuni na noqu itokani sa laurai vei kemuni ni o ni sa katakata sara ka rui oca vakalevu. Vakacava mo ni mai dabe mada ena ruku ni noqu veivunikau oqo ka gunuva mada eso na wai batabata oqo?’ Ena seyavu ni cudru, era a gole yani ki na yalovinaka oqo na tamata cakacaka ena yalovakarokoroko kei na vakavinavinaka. Ni oti na nodra cegu lekaleka oqori era a tomana tale na nodra cakacaka ena qaqarauni kei na vakadigagalu.”² [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 252.]

E dua na vuni nona dau raici ira kina ena loloma na tamata o Peresitedi Smith sai koya na nona kila deivaki ni tamata yadua a sucu vata mai eso na vinaka ena nodra bula. Ni vo e vica na macawa ni bera ni takali yani na bula nei Peresitedi Smith, a sikovi koya yani i valenibula o Elder Matthew Cowley, e dua na lewe ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. A kaya kina vakaoqo “Ena noqu gole yani ki na nona tutu ni loga, a dodoka mai na ligana ka taura na ligaqu, ka kaya mai ena gauna vata ka qumia matua tiko kina na ligaqu, ‘Cauravou, nanuma tiko ena nomu bula taucoko ni na rawa vei iko mo dau kunea na ka vinaka ena nodra bula yadua na tamata, kevaka mo na dau vakasaqara kina.’”

A qai kaya talega vakaoqo o Elder Cowley me baleti Peresitedi Smith:

“E dau lomana kece na tamata baleta ni dau raica na veika vinaka e tu vei ira. E sega sara ni dau vakatara me raica mada ga vakalailai na nodra ivalavala ca, ia e dau lomani koya sa ivalavala ca baleta ni kila ni sa loloma na Kalou [raica na 1 Joni 4:16], baleta ni sai koya na loloma ni Kalou ka sa dau veisautaka na loma ni tamata ka dau rawa ni yaco sara kina, na ilakolako o ya, me veisau e dua na ivalavala ca me yalododonu.

“Eso beka na ivalavala ca era a lecava me vaka ni ka ni vakarokoroko na nona loloma. Ia a sega ni rokova na tamata ivalavala ca, ia a lomana ga. Au vakabauta ni ra a vakila vinaka e lomadra vakakina ena nodra bula o ira ka lomani ira o koya.”³

iVakavuvuli nei George Albert Smith

E yalovinaka na Yalo ni Turaga, ka sega ni dau veivakasaurarataki se vakalelewa.

E dau tuburi au na rarawa ena so na gauna niu dau rogoca na nodra vosa vakacacataki, sega walega o ira ena noda Lotu, ia o ira sara tale mada ga e vuravura. Era sega ni dau cavuti ena veivakauqeti ni Turaga na veivosa vakacaca. Ia na yalo ni Turaga sa yalo ni yalovinaka; e yalo ni dauvosota; e yalo ni loloma cecere kei na loloma, ka sa dau vosota vakadede; e sega sara ni dua vei keda me sega ni gadreva na veivakarau vinaka oqo ka sa ivakaraitaki ni kena sa tu vei keda na Yalo ni Tamada Vakalomalagi.⁴

Sa dodonu me cakacakataki na veivakayarayarataki kece ni tiko sautu. Sa saga vakaukauwa sara tiko o Lusefa me vakarusa na veiyalo ena matavuvale vakatamata. Sa bulabula sara me vaka e se sega vakadua ni yaco vua ka sa cakacaka sara tiko ena veisala vakarerevaki. Au na sega ni vakamatailalaitaka na veisala eso sa vakayagataka tiko, ia e dua na sala ka cakacaka tiko kina, ka cakacaka talega kina mai na ivakatekivu kei vuravura, sai koya me temaka e dua me vakarusa na kena irogorogo e dua tale na tamata ena nona vosa vakacacataki koya.⁵

Sa dau rawarawa sara na vakalewa e dua, dau rawarawa sara na vakaleuta na malumalumu, ka yaco sara ena so na gauna meda vosa vakaca taki ira na noda icaba kei ira na noda itokani. Ia sai koya oqo na ka a solia vei keda na Tamada Vakalomalagi … :

“Dou kakua ni daulelewa, de dou lewai.

“Ia na lewa dou na kitaka, dou na lewai kina: kei na ivakarau dou sa vakarautaka, ena vakarautaki tale vei kemudou.

“Ia ka vakaevei, ni ko sa raica na malamala ena mata ni wekamu, ka ko sa sega ni nanuma na kau e matamu?

“Se ko na kaya vakaevei vua na wekamu, Meu leuta mada na malamala mai na matamu; ka raica, sa tu e matamu na kau?” [Maciu 7:1–4.]

Me vaka e dua na mataqali tamata vata eda sa vakasalataki meda kakua ni dau vakalelewa, ka meda dau veinanumi, ka kakua ni dau vosa vakacacataki ira eda veimaliwai vata. Sa dodonu kina meda ivakaraitaki cecere duadua sara ena ka oqo ki vuravura. Meda raica mada na daulelewa ena gauna oqo. Tomika mada na niusipepa ka raica na veika caca era kaya kina eso me baleti ira eso tale, ka sa vakakina ni o koya sara mada ga e vakalelewa tiko e tu talega na malamala ena matana, ka sega sara mada ga ni rai vinaka tiko, ia sa nanuma sara ni sa tu e dua na kau e matai tacina.⁶ [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 252.]

E sega beka ni da sa rui dau totolo sara ena noda raica na ka era sega ni rawata rawa na tamata ka vakakina na nodra veimalumalumu? Ia oqori e veibasai kei na ivakavuvuli ni Kosipeli i Jisu Karisito. E tiko e dua na iwasewase ni tamata era dau vaqara na cala ka vakalelewa ena sala veivakarusai eso. E tu na veimataqali vakalelewa. Kevaka meda vakalelewa vinaka ena veivakayarayarataki ni Yalo ni Turaga, eda na rawa ni veisautaka me vinaka kina eso na ka sa caka tu. Ia kevaka sa tikoga vei keda na yalo ni vakasaqara na cala, malumalumu kei na nodra bula druka eso ena sala e veivakarusai, ena sega sara ni yaco oqori vakaivakarau ni veitokani kei na Yalo ni Tamada Vakalomalagi ka sa dau veivakamavoataki.⁷

Meda dau raica na nodra ivakarau vinaka eso tale ka veivakacaucautaki ena yalodina.

Au tu oqo nikua meu vakaraitaka na veika me baleta e dua na turaga ka sa mai takali yani. … Au tukuni Francis M. Lyman [ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua] tiko kau via kaya vei kemuni ni dua na turaga ka vaka sara e dua na gone lailai malua o koya, ka totoka sara na nona dau gadreva me veivuke ka veivakauqeti. Au sa dau rogoci koya ni vakacaucautaki ira na tacina ena vuqa na gauna ni ra dau cakava kina eso na ka ka dodonu me vakacaucautaki—e dua ka totoka sara na nona vosa, e dua tale ka veivakauqeti sara na nona ivakadinadina, ka vakakina e dua tale ena nona vakayacora e dua na ka ka sa dodonu me vakacaucautaki kina. Au a raici koya ni a mokoti ira, e ligana ka kaya, “Sa dua na ka na noqu dokai iko ena vuku ni ka o sa vakayacora.” E sega beka ni dua na ivakarau vinaka ni bula oqo? Sai koya oqori na sala meda dau vakamarautaki keda kina. Kevaka walega, meda kakua ni dau vuvu, meda dau raica ka vakavinavinakataka ka vosa vinakataka na ivakarau vinaka kei na gugumatua era dau vakayacora na noda itokani, kevaka walega meda dau raica na kaukauwa ni vakayaco vinaka sa tu vei [ira tale eso], sa na dua na ka na kena vinaka.

E vuqa vei keda eda sa dau tu sara ga ena itutu e vaka tale meda tamata galu ena gauna e yaco kina eso na ka ka dodonu me vosa vakacaucautaki kina e dua tale. E vaka meda sa sega tu ni kaya rawa na ka eda rawa ni kaya … me ra vakalougatataki kina eso tale. Meda vakasaqara na ivalavala dodonu sa tu vei ira eda dau veimaliwai kei ira mai na noda kilai ira meda dau vakamarautaki ira ena noda vosa vinakataki ira.⁸

Au vakamasuti kemuni na taciqu kei na ganequ, meda dau veinamuni vakaikeda. Meda dau veivosovosoti vakaikeda me vaka sara ga na noda na vinakata me ra dau vosoti keda eso tale. Meda dau raica na nodra ivakarau vinaka o ira eda tu vata kei ira na noda itokani ka meda dau tukuna na nodra ivakarau vinaka, ka kakua ni vakasaqara ga na nodra cala ka vakalelewa. Kevaka eda na vakayacora oqori eda na vakacaudreva tiko na rarama ni matanisiga, ka ra na lomani keda o ira era kilai keda.⁹ [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 252.]

Sa tu ena yalovinaka na kaukauwa me vueti ira na tamata mai na nodra cakacala.

Era tu o ira era dau cakacala. Era tu ena keda maliwa nikua o ira era sa lako sese, ia era luvena na noda Turaga ka lomani ira o koya. Sa solia tu vei keda o koya na dodonu me daru gole vei ira ena yalovinaka kei na loloma vakakina ena vosota kei na yalo e gadreva me veivakalougatataki, ka meda rawati ira mai ena veicakacala era vakayacora tiko. E sega ni ka talei vei au meu vakalewai ira oqo era a cala, ka ra se cakacala tiko, vakavo ga ena noqu sa mai kacivi ena vuku ni lewa ka sa mai vakatikori vei au. Ia ena madigi ni marau vei au, na noqu raica ni ra cakacala tiko, kau rawa ena sala cava ga, e rawa kina vei au, meu moici ira lesu ki na sala ka vakanaulu ki na bula tawamudu ena matanitu Vakasilesitieli.¹⁰

Me sa rauta mada na noda kudruvaki ira na noda itokani kei ira eda tu vata, ena nodra sega ni vakayacora na ka eda vinakata me ra vakayacora. Ia meda lomani ira me rawa ni vakayacora na ka ena vinakata vei ira o Tamada Vakalomalagi. Ena rawa meda vakayacora oqori, ka sa sega talega ni tiko e dua tale na sala meda na rawata rawa kina na nodra veivakabauti kei na loloma.¹¹

Sa dua na ka na reki, na loga vinaka, kei na vakacegu ka na rawa me nodra o ira eda tu vata kei ira na noda itokani, mai na ivakarau ni yalovinaka. Sa dua na ka na noqu via vola vakamatanivola lelevu na vosa oqo ka me vakaraitaki matanalevu tu e macawa. Na yalovinaka sai koya na kaukauwa sa solia tu vei keda na Kalou meda tadolava rawa kina na yalokaukauwa ka vakamanoataka kina na lomaqa ka tuberi ira ki na nodra yaco me ra kila na Nona inaki.¹² [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 253.]

Na loloma kei na yalovinaka ena noda veivale ena tuberi ira na luveda me ra dau rogoca na domo ni noda veivakasalataki.

Sa noda itavi—au na tukuna eke ni sa noda madigi ka vakakina noda itavi meda dau taura na gauna e veiganiti kaya meda dau vakavolivoli ira na luveda ena veika ni veimaroroi ka vakakina meda dau lomani ira ka kilikili kaya na nodra loloma me rawa kina vei ira me ra taleitaka na rogoca na noda veivakasalataki.¹³

Ni bula ena dua na sala, ena loloma kei na yalovinaka, me na rawa kina me ra na dau tikoga ena nomuni vale na, vakacegu, kei na masumasu vakakina na vakavinavinaka. Me kakua ni yaco na nomuni veivale me vanua ka dau laki vakaliligi kina na nomu isala ena bogi vakakina me vanua ga ni kana ka mo ni qai dau vakakusakusa yani ki na so tale na vanua, ia mo ni vakatara na nomuni vale me vanua ka sa dau tikoga kina na Yalo ni Turaga.¹⁴

Sa noqu masu meda na dau vakasinaiti ena yalo sa mai vua [na Turaga], ka sai koya oqori na yalo ni loloma, ni yalovinaka kei na veivukei vakakina ni dauvosota sara vakabalavu. O koya gona, kevaka eda na dau maroroya na yalo oqori ena noda veivale, era na qai tubu cake kina na noda gonetagane kei na goneyalewa me ra vaka na ka eda namaka vei ira.¹⁵

Au nanuma ena vica na yabaki sa oti ena noqu gole vaka tiko ki na vualiku. Au a raica ni dabe toka ena ikelekele ni sitima o ya e dua na marama kau a dau kila tu eliu. … A tauri au mai ena gauna au lako siviti koya kina. A vosa mai vei au, kau taroga sara: “O gole tiko evei?” A kaya mai: “Au gole tiko ki Portland, [Oregon].” Au kila ni ratou sega soti ni matavuvale rawati ratou. Au kila ni a tina ni dua na matavuvale levu ni gonetagane, kau taroga sara: “Na cava o lai cakava ki Portland?” A kaya mai: “E tiko mai kina oqo e valenibula e dua na luvequ tagane.”

Au sega mada ni kila se me a sa toki kina e dua vei ira na luvena, kau mani tomana noqu vakatataro, ka mani dolava sara vei au na lomana. A kaya: “Na luvequ tagane gone duadua, a biubiu mai vale ena vica na macawa sa oti ka sega ni tukuna se evei e gole kina. Keitou a sega ni taura tale e dua na itukutuku mai vua, ia a nanuma o koya me sa gole mada yani ki vuravura ka laki raica sara mada ga vakataki koya, ia na imatai ni itukutuku matata me baleta na vanua sa tu kina sai koya e dua na telakaramu mai na valenibula na Mercy e Portland, ka vakaraitaki tiko mai kina ni sa tiko mai kina na luvei keirau tagane ka tauvimate koto.” A kaya: “Sa dua na ka na neitou kidacalataka na itukutuku oqori. Sa ka duadua ga keitou rawa ni vakayacora, sai koya me keitou qara na ka me rawa kina na lako vua na gonetagane o ya.”

… A sa tu vakarau me vodo vakabalavu, siga kei na bogi, ka sega ni kauwaitaka na nona sega ni veinanumi na nona gonetagane oqo, ia a kila tikoga ni nona, ka sa nona dina sara, ka ni a soli koya vua na Kalou, ka vakakina ni sa solia tu na Tamada Vakalomalagi vua na veisala kece sara me rawa ni vakavuavuai vinakataka kina na nona bula ka vakarautaki koya ki na veimadigi vivinaka kece sa waraki koya tu mai. O koya gona mai na gauna balavu ni lomaloma ni bogi, ena kena vadugu voli yani na sitima ena kena sala, a dabe voli kina na marama vinaka oqo, ena nona gadreva toka na nona gonetagane, na veimaile taucoko sa vakavolekati koya tiko yani ki na idre kaukauwa ka sa vesuka toka oqo na yalona. Sa yaco sara me sa tadu yani, ka sa saga sara ena nona igu taucoko me yaco yani ki na valenibula. E a qai yaco talega me vakakina me voleka toka ga ena vanua meu laki tiko kina na valenibula kau mani gole sara yani kina meu laki raica se sa vaka tu beka evei na ka sa yaco.

Sa mai dabe toka yani na marama totoka oqo ena bati ni imocemoce ni nona gonetagane ka mai tauvi koya bibi toka yani na niumonia, ka sa mosi vakalevu sara vua. A sega ni kudruvaka na nona sega ni nanumi koya; a sega ni cudruvaka na nona sega ni veinanumi se vakawelewele, ia a vakavinavinakataka ga na nona sa tiko rawa tale kei na nona gonetagane ka a solia vua na Kalou. Sa tovolea sara oqo me vakabula vinakataka tale mai na gone ka rau a sa veidinadinatitaka vakaitokani kei Tamana Vakalomalagi, me kauta mai ki na vuravura oqo. O koya, meu kaya mada, e sa yabaki 16, ia se nona gone lailai tikoga. Sa tovolea sara vakaukauwa me tukuna vua na veika ena vakamarau ka vakamamautaki koya, ka vakaraitaka toka yani vua na veimadigi ka sa rawa me nona ni sa bula vinaka mai. Mai na kena a dua toka na rumu ni lolosi kei na rarawa na rumu o ya ni bera ni a curu yani kina, sa tu kina e dua na rarama ni cina kei na vakacegu vakakina na marau ka curumi koya vakasauri na gonetagane o ya ena nona a raica cake yani na matai koya ka a soli koya me bula rawa kina, ka vakakina o koya ka lako sara tu mai vakabalavu ena gauna oqo me mai dabe toka e yasana ka vakalesui koya tale mai ki na bula vinaka.

Au dau vakananuma ena so na gauna se ra bau dau kila tu na tina na kedra totoka ena matai luvedra ena so na gauna me vaka oqo. A sa vakatulewataka oti tu na gonetagane oqo ni bera ni yaco yani e kea o tinana, ni na sega tale vakadua ni drovaki koya vakaoqo, sega tale vakadua ni guilecava na veika sa solia vua, ka sa na guta me na vakarogo vinakataka tiko na yaca ka sa mai soli vakaturaga oqo vua ena vo ni nona bula taucoko.¹⁶ [Raica na vakatutu 5 ena tabana e 253.]

Sa noqu masu me na dau kama tiko e yaloda na lomana na kosipeli ni noda Turaga ka vakabulabulataka na yaloda kei na noda bula, ka na vakatara na turaga vakawati me ra lomana vakalevu cake na watidra, ka vakakina o ira na marama vei ira na watidra, o ira na itubutubu vei ira na luvedra, ka vakakina o ira na gone vei ira na nodra itubutubu ena vuku ni kosipeli i Jisu Karisito, ka sa kosipeli ni loloma kei na veikauwaitaki.¹⁷

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e viii–x.

Wilika na italanoa kei George Albert Smith ena nona vakarautaka na medra wainimoli na tamata cakacaka oca (ena tabana e 243). O a sa bau raica mada ena gauna cava me vakamalumalumutaka na yalo ni tamata na cakacaka ni yalovinaka? Na cava soti eso na leqa o kila me na rawa ni wali “ena yalo ni loloma kei na yalovinaka”?
E vakavulica vakaoqo o Peresitedi Smith “e dodonu meda ivakaraitaki cecere duadua e vuravura taucoko” ena levei ni vakalewai vaka ca sara (tabana e 246). Na cava so na veigauna eda na rawa ni ivakaraitaki kina vakaoqo? Ena nomu nanuma, na cava era sa rui veivakamavoataki vakalevu kina na vakalelewa kei na dau vakasaqara na malumalumu?
Ena tabana e 247, E vakaraitaka kina o Peresitedi Smith na nona vosa vinakataki ira tiko na tacina o Elder Francis M. Lyman. E a tarai iko sara mada vakacava na nona saga e dua me vakacaucautaki iko dina? Taura e dua na gauna mo vakananuma mada kina e dua mo vosa vinakataka.
A vakavulica o Peresitedi Smith ni “Na yalovinaka sai koya na kaukauwa sa solia tu vei keda na Kalou meda tadolava rawa kina na yalokaukauwa” (tabana e 248). Na italanoa cava soti o rawa ni vakasamataka mai na ivolanikalou era vakaraitaka na ivakavuvuli oqo? (Me baleta eso na ivakaraitaki, raica na Maciu 9:10–13; Alama 20:1–27.)
Taleva na italanoa baleta na tina ka laki sikovi luvena tagane e valenibula (tabana e 248–249). Ena gauna era dau lakosese kina na gone, na cava na ka e dau dredre kina meda vakayacora na ka vata ka vakayacora na tina ena italanoa? Vakasamataka mada ena masumasu na sala e rawa kina me vakavinakataka cake ki na na nomu veimaliwai kei ira na lewe ni nomu matavuvale na yalovinaka kei na dauvosota.

iVolanikalou Veisemati: Vosa Vakaibalebale 15:1; Maciu 18:15; Joni 8:2–11; Efeso 4:29–32; 3 Nifai 12:22–24; Vunau kei na Veiyalayalati 121:41–46

Veivuke ni Veivakavulici: Veivosakitaka vakailawalawa lalai “solia ki na dua na ilawalawa levu ni tamata na madigi me ra vakaitavi ena dua na lesoni. O ira ka ra dau sega soti ni rawa ni vakaitavi ena rawa ni ra wasea nodra nanuma ena ilawalawa lalai ka ra na sega beka ni cakava rawa ena ilawalawa taucoko” (Na Veituberi, Ai Lutua ni Bula, 195 ).

“A vakarautaka galugalu ga yani o Tutu eso na wainimoli, ka kauta yani vei ira na turaga ka ra cakacaka sara tiko vakaukauwa oqo ena dua na terea eso na bilo kei na joke.”

“Ni bula ena dua na sala, ena loloma kei na yalovinaka, me na rawa kina me ra na dau tikoga ena nomuni vale na, vakacegu, kei na masumasu vakakina na vakavinavinaka.”