Wase 23

“Koi Kemudou sa Kilikili Mo Dou Vosota”

Ena noda dau vosoti ira tale eso, eda sa sereki keda tiko kina mai na icolacola ni veicacati ka vakarautaki keda ki na bula tawamudu.

Na Bula nei George Albert Smith

Ena 1897, ni a se gonetagane kina, a curu ena Utah National Guard, o George Albert Smith. Ena nodra veivakayarayarataki eso vei ira na nona itokani, a tu ki na dua na itutu ena mata Yadra ia ena macawa ni bera na veidigidigi, a tekivu vakauta e dua na itukutuku lasu e dua na dauyadra ka qati koya tiko ka beitaki George Albert Smith me vakayaco ivakarau e veisaqasaqa tiko kei na nodra lawa ni bula. Me kena isoqoni, a druka o Satini Smith ena dua na veidigidigi ka nanuma ni a dodonu me a qaqa kina. Na ka e dredre vakalevu kina baleta ni o la ka mai veibeitaki e a dua na itokani makawa ga.

Dina ga ni a via taviraka laivi, ia a vakasinaita na yaloi George Albert Smith ena yalo ca. A gole yani ki valenilotu ena Sigatabu tarava o ya, ia a sega ni lomana na vakayagataka na sakaramede. A masuta na veivuke ka qai kila ni a gadreva vakaikoya me veivutunitaka na nona cudru. A nanuma me sa lako vei nona itokani ka kere veivosoti vua.

A gole vakadodonu yani o George Albert Smith ki na nona valenivolavola na turaga o ya ka laki kaya ena domo malumu, “Taciqu, au vinakata mo vosoti au ena noqu sevaki iko tiko mai ena vica na macawa sa mai oti oqo.”

A malumu ena gauna vata o ya na yaloi nona itokani. “Baraca Smith, e sega ni gadrevi mo veivutuni,” a kaya. “Sai au kau gadreva mai vei iko na veivosoti.” Rau a lululu, ka tekivu mai na gauna o ya rau sa veitokani vinaka sara yani.¹ [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 277.]

Vica na yabaki ni oti o ya, a tovolea sara o George Albert Smith me dua vei ira na nona navunavu ni bula sai koya me sa nona ivakarau tudei na dauveivosoti: “Au na sega sara ni dau segata meu vakamavoataka na yalona e dua, sega mada ga ni o koya ka sa cakacala vei au, ia au na tovolea meu cakavinaka vua ka saga me noqu itokani.”²

E dua na nona itokani voleka a raica rawa ni a dua dina na ivakarau nei Peresitedi Smith na dauveivosoti: “Sa dau vosoti ira dina na tamata kece sara. A dau qarauna sara ena nona bula taucoko na ivunau ni Kalou: Sa dau vosota na Kalou o koya sa lewa. Ia ko ikemudou sa kilikili mo dou vosota na tamata kecega. A rawa vua me cakava o ya ka qai solia vua na Kalou na ka o ya. Ena nona vosota au kila ni a guilecava talega vakakina. Ena gauna e dua sa guilecava rawa kina ni sa vosota oti, sa qai yaco kina me tamata duatani, io me tamata sara ni Kalou!”³

iVakavuvuli nei George Albert Smith

Kevaka eda kila vinaka na kosipeli i Jisu Karisito, sa na rawarawa sara kina meda dau vosoti ira tale eso.

E dua na ka e dodonu meda susuga sara, ka sai koya o ya, meda dau veivosovosotitaka na noda cakacala. Na yalo ni veivosoti e ivalavala dodonu vakaikoya ka da na dau sega ni kila rawa na veivakalougatataki eda na rawata rawa mai kina.⁴

Era sega ni kila na kai vuravura … na ka e vakila na iVakabula ni ena lolosi ni yalona, a tagi vei Tamana Vakalomalagi me kakua ni lewai ira ka vakarusai ira ka ra sa kauta tiko na nona bula vakatamata, ia a kaya-:

“… I Tamaqu, kakua ni cudruvi ira; ni ra sa sega ni kila na ka era sa kitaka.” (Luke 23:34.)

Sai koya o ya na ivakarau ni vakasama ka dodonu me tiko vei ira kece na lewenilotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Sa dodonu me o koya o ya na ivakarau ni nodra vakasama taucoko na luvena tagane kei na yalewa na Kalou ka vaka vei au, kevaka me ra kila na taucoko ni yavu ni veivakabulai. … Ena sega ni kauta mai vei keda na vakacegu kei na marau na cudru kei na veicacati ni yaloda.⁵

Sa solia tu vei keda na Turaga na ivakamacala cecere, sa vakaraitaka vei keda na Nona vakasama kei na lomana, sa vakavulica vei keda na veika ka sega tu ni kila o vuravura, ka me sala vata kei na ivakamacala eda sa ciqoma, sa namaki keda meda bulataka na bula e cecere cake, na bula e taucoko mai vei ira ka ra sega ni se kila vinaka sara na Kosipeli me vakataki keda. Na yalo ni veivosoti sa dua na ka ka na rawa vei ira na Yalododonu Edaidai me ra vakaraitaka taucoko vakalevu cake ena dua na tubu ena kedra maliwa vakataki ira. … E dodonu meda curuma yani e dua na ituvaki ka rawa kina meda vosoti ira na tacida.⁶ [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 277.]

Na gauna eda vosoti ira kina eso tale, eda vakaraitaka na noda vakavinavinakataka na veivosoti sa solia vei keda o Tamada Vakalomalagi.

Me veisemai kei na ka oqo [na nodra vosoti eso tale], au na wilika e vica na tikina mai na ikatinikawalu ni iwase ni Maciu, ka tekivu mai na ika ruasagavulu ka dua ni tikina. E vaka me a tiko kei koya na iVakavuvuli o ira na iApositolo ena gauna oqo, ka qai lako mai vua o Pita ka taroga:

“Noqu Turaga, me ivalavala ca vakavica mada vei au na wekaqu, kau kakua ga ni cudruva? Me vakavitu?

“Sa kaya vua ko Jisu, Au sa sega ni kaya vei iko, Me vakavitu walega, Me vakavitusagavulu na vitu.” [Maciu 18:21–22.]

Sa qai solia na iVakabula na vosa vakatautauvata me baleti rau … e rua na turaga. E dua vei rau a dinautaka tu vei nona turaga e dua na ilavo levu, a gole mai vua ka kaya ni sa sega ni rawa ni na sauma na nona dinau, ka kerea ke rawa me vosoti na nona dinau. Sa lomani koya vakalevu sara na nona turaga ka vosota na dinau. Sega ni bera na nona sa gole sara vakadodonu na tamata oqo ka sa vosoti ka laki raica e dua na nona itokani vakacakacaka ka dinautaka tu vua e dua na uma ilavo lailai ga, ka qai kaya vua me sauma. A sega ni sauma rawa na turaga, ka sa yaco talega vua me kerea me vosoti na dinau. Ia a sega ni vosoti; me kena veibasai sa tauri koya o koya sa vosoti mai vua na nona turaga ka balata ki valeniveivesu. Na gauna ratou sa raica kina na vo ni itokani vakacakacaka era a lako ki vua na nona turaga ka tukuna vua, a sa curdru vakalevu ka kaya me sa vakararawataki o koya ka sa vosoti oqo, me yacova ni sa sauma lesu na ka ka sa dinautaka tu. A sega ni vakavinavinakataka na yalona na loloma veivueti ka sa mai vakaraitaki vua, ka me isau ni sega ni loloma cecere sa mai vakayali kece kina. (Raica na Maciu 18:23–35.)

Ena so na gauna eda dau raica eso na ka dredre ni ra dau tubu mai ena keda maliwa, eda dau guilecava kina na veivosoti nei Tamada Vakalomalagi vei keda, ka da vakalevutaka eso na ka tawayaga lalai era cakava se kaya baleti keda o ira na tacida kei na ganeda.. Eda sega kina ni bula ena lawa sa gadreva vei keda na Turaga meda muria ena vuku ni ka oqo. Eda guilecava na ivunau a solia vei ira na iApositolo ena qaqa ni masu, ka ra kerei kina me ra dau kerea me ra vosoti ena nodra ivalavala ca me vaka era sa vosota na nodra era sa ivalavala ca vei ira [raica na Maciu 6:12]. Au vakila ni sa dodonu meda vulica e vuqa sara na ka me baleta na ka oqo. Eda se sega ni muria taucoko me vaka e dodonu me vaka sa vinakata na Tamada Vakalomalagi.⁷ [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 277.]

Ena noda digia meda kakua ni vakacudrui, meda vagalalataka mai yaloda na tawa yalovinaka kece.

Eda sa vakavulici meda lomani ira na keda meca, ka masulaki ira era dau veidabuitaki keda, ka vosa vakacacataki keda [raica na Maciu 5:44]. … Ni da vakacacani, kakua ni veivakacacani lesu. Ni so era vosataki iko, lomani ira, ka masulaki ira. Nanuma na ivakaraitaki nei koya na iVakavuvuli Vakalou, o koya, ena gauna a rube toka kina ena kauveilatai, a kaya, “I Tamaqu, ni kakua ni cudruvi ira, ni ra sa sega ni kila na ka era sa kitaka”⁸

So na gauna ena dua beka na tacida dau vakatulewa ena vakararawataki, ena dua na sala, e dua vei ira na lewe ni Lotu, ka na sega tiko beka ni kila o koya, ka na mavoa galugalu tu beka ga na yaloi koya na luvena na Tamada o ya, ka sega kina ni cakava na ka sa vakarota na Turaga, me lako vua sa vakararawataki koya ka kaya vua, ena yalovinaka, na veika sa tara na yalona, ka solia vua na tacina o ya na madigi me kaya kina vua, “Ni vosoti au ena noqu vakararawataki iko, kau sa kerea mo vosoti au.” Na ka e qai yaco, ena so na gauna, eda raica e dua na yalo ni veicacati ka vakavuna o Setani.⁹ [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 277.]

Me kua ni da dau cudruvi ira na wekada; me kua na ka e vuna. Kevaka era sega ni kila vinaka na ka eda vinakata, sega ni tauri keda vinaka, se vakacacani keda, e dodonu meda kila ni ra sa tu ena liga ni Turaga. … O koya gona ena gauna eda votai kina ena sakaramede ni Vakayakavi ni Turaga, … meda tovolea meda vakagalalataka mai yaloda na yalo ca kece ena keda maliwa ka vakakina ena kedra maliwa na tacida kei na ganeda era sega ni lewe ni noda vakabauta.¹⁰

Ena noda vosoti ira tale eso, eda sa vakarautaki keda tiko kina ki na matanitu vakasilesitieli.

Meda tovolea meda bula ena dua na sala ka na sega kina vua na vuni ca na kaukauwa me tarai keda. Kevaka eso na duidui ena kemu maliwa kei ira na wekamu, vakameautaka ena gauna totolo duadua eda rawata, ena ruku ni veivakayarayarataki ni Yalo ni Turaga, me rawa kina ni yaco na kena gauna o iko kei ira na nomu kawa ka ra muri iko mai mo ni rawa ni rawata na iyau vakawa ena matanitu vakasilesitieli.¹¹

Ena iVola ni Vunau kei na Veiyalayalati eda kunea kina e dua na ivakaraitaki ni ka oqo na veivosoti, ka solia kina e dua na ivunau na Turaga, e tiko ena ikaonosagavulu kava ni iwase, ka taurivaki vei keda nikua. E vakaoqo na kena rorogo:

“… E dina sa ivalavala ca talega ko koya ia koi au na Turaga au sa vosoti ira era sa vakatusa vei au na nodra ivalavala ca, ka kerea me ra vosoti; io na ivalavala ca ka sega ni yaco kina na mate.

“Raica ko ira na noqu tisaipeli ena gauna e liu era a veibeitaki vakiira, ka ra sega ni veivosoti vakaidina; a ka oqo era sa cala kina; a ra sa cudruvi ka kune rarawa kina.

“Raica au sa kaya vei kemudou, mo dou veivosoti vaka ikemudou; ia ko koya sa sega ni vosota na wekana ena nona cala; ena cudruvi koya na Turaga; raica sa ivalavala ca vakalevu cake ko koya” (V&V 64:9).

Na iotioti ni tikina e wiliki sa ikoya kau via vakadreta.

“Ia koi au na Turaga, au na vosoti ira ga kau sa lewa, ia ko ikemudou, sa kilikili mo dou vosota na tamata kecega;

“Ia sa kilikili talega mo dou kaya e lomamudou: Me lewa mada vei kedaru na Kalou, ka sauma vei iko na nomu i valavala.” [V&V 64:7–11.]

Kevaka me a vaka tu beka o ya na noda bula, ni gauna eda sega ni tautauvata kina kei ira eda veitikivi, kevaka, meda kakua ni dau veivakalewai vakaikeda ena rawa sara ga kina meda na dau tacake vakawasoma vua na Tamada mai Lomalagi ka kaya, Me lewa mada vei kedaru na Turaga; sa kila na yaloqu o Koya; sa kila o Koya niu sa sega ni cudruvi koya; vukei keirau me keirau raica ruarua, ka solia vei keirau na vuku me keirau veiqaravi ena dodonu,” sa na lailai sara kina na duiyaloyalo, ka na levu sara kina na neirau reki kei na kalougata! Ia, sa na lailai sara na duiyaloyalo ena dau yacovi keirau ena veisiga, ia ena tomani na noda rarawa kevaka eda sa vakayarayarataki cala, ka sega ni dauloloma. …

… “Ia sa vakaoqo na noqu ivakaro me baleti kemudou kei na nomudou matavuvale; raica kevaka era sa yaviti kemudou se na nomudou matavuvale ko ira na tamata ena imatai ni gauna, mo dou vosota ga ka kakua ni vosa vakacacataki ira; ia mo dou kakua talega ni sauma lesu; raica dou na rawata vakaidina na kena isau;

“Ia kevaka dou sa sega ni vosota rawa, dou sa cala kina; io ena caka vei kemudou na ka sa ganiti kemudou.” V&V 98:23–24

Sa ikoya talega oqo na nona vosa na iVakavuvuli vei keda. Kevaka eda na bula me vaka na ivunau oqo, eda na tubu ena loloma kei na kaukauwa ena veisiga yadua, ka taleitaki keda tiko na Tamada Vakalomalagi. Ena tubu ena yalodra na luveda na vakabauta. Era na lomani keda me baleta na noda bula kilikili kei na yalodina, ka ra na rekitaka na noda vakasucumi ira mai. Au via kaya vei kemuni ni sega ni vakaveitalia na kena soli mai na ivunau oqo; ka ni sa kaya na Turaga ni sega ni dau solia vakatawayaga wale tu ga o koya na lawa, ia sa solia na lawa meda dau talairawarawa ka dinata tiko.

Ena lekaleka walega na noda bula ena vuravura oqo. O ira era gone sara kei ira era qaqa ena keda maliwa era sa vakavakarautaki ira yani me baleta na bula kadua, ka ni bera ni rawa meda curuma yani na lagilagi nei Tamada ka marautaka na veivakalougatataki ka da nuitaka meda ciqoma ena noda yalodina, sa na dodonu meda bulataka na lawa ni dauvosota, ka vakatovotovotaka na dau vosoti ira era cakacala vei keda, ka kakua ni dau cudruvi ira e yaloda.

“Ia kevaka era sa yaviti kemudou tale na nomudou meca, ka dou sa vosota ga ka sega ni sauma lesu, sa na yadrau na kena isau vei kemudou .

“Ia kevaka era sa yaviti kemudou vakatolu, ka dou sa vosota rawa tikoga, ena vakaruataki vakava na kena isau vei kemudou.” [V&V 98:25–26] …

Me tikotiko ga kei keda na Yalona na iVakavuvuli, ka me rawa kina ni da dau vosoti ira kece tiko na tamata me vaka sa vakarota o Koya, vosota, sega walega mai na tebenigusuda ia vakatalega kina mai na vu ni yaloda, na veicala kece ka sa vakayacori vei keda. Kevaka eda na dau vakayacora tiko ena noda bula taucoko na ka oqo, ena sobuti keda tiko ka vakakina na noda itikotiko na veivakalougatataki ni Turaga.¹² [Raica na vakatutu 5 e ra.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e viii–x.

Vakasamataka mada na italanoa ena tabana e 269 ka wilika 3 Nifai 12:22–24. Na cava na vuna o gadreva kina na Turaga mo veivinakati taumada kei ira na tacimu kei na ganemu ni bera ni o gole yani Vua?
Ena tabana e 271–272 e vakamacalataka o Peresitedi Smith ni na noda kila me baleta na yavu ni veivakabulai e dodonu me vukei keda meda dau veivosoti vakalevu cake. Na cava o nanuma ni vakakina o ya? Na sala cava eda na rawa ni “tiko rawa kina ena itutu” (tabana e 272) ni noda rawa ni vosoti ira tale eso?
Ni ko vulica tiko na iwase ka tekivu ena tabana e 272, vakasamataka mada na dua na gauna o ya ka vosoti iko kina o Tamada Vakalomalagi. Na cava o nanuma kina ni na noda sega ni vosoti ira tale eso sa rawa ni vuna na noda tawakilikili kaya na veivosoti eda gadreva?
Wilika na ikarua ni parakaravu ena tabana e 273. Na cava e tarova na noda veimaliwai vinaka tale kei na dua na iliuliu ni Lotu se kei na dua tale ka sa nakita se sega ni nakita me vakararawataki keda? Na cava e rawa ni da vakayacora me vakameautaki kina na duidui oqo?
Taleva na iotioti ni iwasewase ni ivakavuvuli (tabana e 274–276). E rawa vakacava ni vakavakarautaki keda ki na matanitu vakasilesitieli na noda dau tu vakarau meda veivosoti? Na sala cava era vakalougatataki kina o ira na noda matavuvale ena noda vosoti ira tale eso?

iVolanikalou Veisemati: Maciu 5:23–24, 38–48; 6:12, 14–15; 7:1–5; 18:15; 1 Nifai 7:16–21; Vunau kei na Veiyalayalati 42:88

Veivuke ni Veivakavulici: “Na gauna era taro kina eso, tovolea mo solia vei ira tale eso me ra sauma mai na nomu sauma tikoga vakataki iko. Me vaka, ena rawa mo kaya, ‘Sa vakavure vakasama dina na taro oqori. Na cava o ni nanuma na kena vo?’ se ‘ena rawa beka ni dua e veivuke ena taro oqo?’” ( Na Veituberi, Ai Lutua ni Bula, 73 ).

“Nanuma na ivakaraitaki nei koya na iVakavuvuli Vakalou, o koya, ena gauna e rube toka kina ena kauveilati, a kaya, “Tamaqu, kakua ni cudruvi ira, ni ra sa sega ni kila na ka era sa kitaka.’”

“Kevaka eso na duidui ena kemu maliwa kei ira na wekamu, vakameautaka ena gauna totolo duadua eda rawata, ena ruku ni veivakayarayarataki ni Yalo ni Turaga.”