2018
Ko Sīsū Ko e Kalaisí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau Palōfita ʻi he Ngaahi ʻAho Ki Mui Ní
March 2018


Ko Sīsū Koe Kalaisí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau Palōfita ʻi he Ngaahi ʻAho Ki Mui Ní

ʻĪmisi
Jesus Christ

Tā fakatātā ʻa Jim Madsen

Naʻe fakaafe e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí ʻo pehē, “Ako ʻiate au, pea fanongo ki heʻeku ngaahi leá; ʻaʻeva ʻi he angamalū ʻo hoku Laumālié, pea te ke maʻu ʻa e melinó ʻiate au” (T&F 19:23). Hangē ko ia kuo mou ʻiló, ko e potufolofola ʻeni ʻo e kaveinga ʻa e Mutualé ki he taʻu ní. Kuó ke fakakaukau nai fekauʻaki mo e founga te ke ako ai kiate Ia mo fanongo ki Heʻene ngaahi folofolá?

Ko e founga ʻe taha ʻoku tau ako ai fekauʻaki mo Iá ko ʻetau fanongo ki he kau Palesiteni ʻo e Siasí; ʻa ia ko e kau palōfita ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní kuo uiuiʻi ke nau hoko ko e kau fakamoʻoni makehe ʻo Kalaisi, kuo nau fakamoʻoniʻi, mo hokohoko atu ke fakamoʻoni ki he ngaahi fatongia fakalangi ʻo e Fakamoʻuí ʻi he maama fakalaumālié, māmaní, mo e maama hili ʻa e maté ʻi he palani taʻengata ʻa e Tamai Hēvaní.

Moʻui ʻi he Maama Fakalaumālié

ʻĪmisi
space

“ʻOku tau ʻilo ko e fakamoʻuí ʻoku ʻia Kalaisi; ko e ʻAlo Lahi Ia ʻo e Tamai Taʻengatá; naʻe fili Ia mo tomuʻa fakanofo ʻi he fakataha lahi ʻi he langí ke Ne fakahoko ʻa e Fakalelei taʻe-fakangatangata mo taʻengatá; naʻe aloʻi Ia ki he māmaní ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá; pea kuó Ne ʻomi ʻa e moʻuí mo e moʻui taʻe-faʻamaté ʻo fou ʻi he ongoongoleleí.”1

Palesiteni Siosefa Filitinga Sāmita (1876–1972), Palesiteni hono 10 ʻo e Siasí

“Ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá … naʻá Ne maʻu ʻa e mālohi ke foʻu ha ngaahi māmani mo Ne puleʻi kinautolu. Naʻá Ne hāʻele mai ko e ʻAlo pē Taha ia Ne Fakatupú, … ke fakahoko ai hono fakamoʻui ʻo e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá. ʻI Heʻene foaki ʻEne moʻuí, naʻá Ne fakaava ai e matapā ki he toetuʻú mo akoʻi ʻa e founga te tau lava ai ʻo maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.”2

Palesiteni Hāloti B. Lī (1899–1973), Palesiteni hono 11 ʻo e Siasí

“Naʻe hoko pea ʻoku kei hoko ʻa Sīsū Kalaisi ko e ʻEiki ko e ʻOtua Māfimafí. (Vakai, Mōsaia 3:5.) Naʻe fili Ia ʻoku teʻeki ke ʻaloʻí. Ko Ia ʻa e Tupuʻanga mālohi aoniu ʻo e ngaahi langí mo e māmaní. Ko ia ʻa e tupuʻanga mo e moʻui mo e maama ki he meʻa kotoa pē.”3

Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni (1899–1994), Palesiteni hono 13 ʻo e Siasí

Moʻui Fakamatelié

ʻĪmisi
Jesus talking to a woman

“Ko e taumuʻa ʻo e misiona ʻo Kalaisi ʻi māmaní ke foaki Ia ko e feilaulau huhuʻi ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá mei he mate taʻengatá. …

“ʻOku halaʻatā ha taha ia ʻokú ne maʻu ha mālohi ke fakahaofi e laumālie ʻo e tangatá mo foaki ange ʻa e moʻui taʻengatá tuku kehe pē ʻa e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí, ʻi he malumalu ʻo e fekau ʻa ʻEne Tamaí.”4

Palesiteni Uilifooti Utalafi (1807–98), Palesiteni hono fā ʻo e Siasí

ʻĪmisi
Jesus talking to a group

“Ko Sīsuú ko e Huhuʻi ia ʻo e māmaní, ko e Fakamoʻui ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. …

“Naʻe hāʻele mai ke Ne akoʻi kitautolu ʻi he ʻulungaanga ʻo e ʻOtuá, mo Ne fakamahinoʻi ʻa e halá ʻi he akonaki mo e faʻifaʻitakiʻanga lelei, ʻa ia kapau te tau fou ai, te Ne taki fakafoki kitautolu ki hono ʻafioʻangá. Naʻe hāʻele mai ke maumauʻi e ngaahi haʻi ʻo e maté ne haʻisia ai ʻa e tangatá, mo fakaʻatā ʻa e toetuʻú ke ʻoua naʻa lava ʻe faʻitoka ʻo ikuna pea mole mo e huhu ʻo e maté.”5

Palesiteni Hiipa J. Kalānite (1856–1945), Palesiteni hono fitu ʻo e Siasí

ʻĪmisi
Jesus giving a blessing

“Kuo takiekina ʻe Sīsū Kalaisi e faʻahinga ʻo e tangatá ʻo laka hake ʻi ha toe taha kuo moʻui. …

“… Naʻá Ne fakamoʻui e mahakí, fakaʻā e kuí, kapusi e ngaahi laumālie ʻulí, fakamoʻui e maté, fakafiemālieʻi ʻa kinautolu ʻoku ngaohikoviá, fakamafola e pōpoaki ʻo e ongoongolelei ʻo e ʻofá, fakamoʻoni ki he Tamaí, akoʻi e palani taʻengata ʻo e fakamoʻuí, mo fokotuʻu e fakavaʻe ʻo ha siasi te ne fakahoko e fakamoʻui ʻo e tangatá—ko Hono Siasí.”6

Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo (1895–1985), Palesiteni hono 12 ʻo e Siasí

Moʻui Hili ʻa e Maté

ʻĪmisi
resurrected Christ

“Ko e ngaahi tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻo ʻetau tui fakalotú ko e fakamoʻoni ko ia ʻa e kau ʻAposetoló mo e kau Palōfitá ʻo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí, naʻe pekia, pea telio, pea toetuʻu ʻi he ʻaho hono tolú, ʻo hāʻele hake ki he langí; pea ko hono toenga ʻo e ngaahi meʻa kehe kotoa pē fekauʻaki mo ʻetau tui fakalotú ko ha tānaki atu pē ki ai.”7

Palesiteni Siosefa Sāmita (1805–44), Fuofua Palesiteni ʻo e Siasí

“Naʻá Ne ikunaʻi ʻa e maté, mo heli pea mo faʻitoka, ʻo Ne toetuʻu fakaʻeiʻeiki ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, ko e Tamai taʻengatá tonu pē, ko e Mīsaia, ko e Pilinisi ʻo e melinó, ko e Huhuʻi, ko e Fakamoʻui ʻo māmani. … Naʻá Ne ikuna ʻa e meʻa kotoa, pea hāʻele hake ki he nima toʻomataʻu ʻo e ʻOtuá ʻo taʻengata.”8

Palesiteni Sione Teila (1808–87), Palesiteni hono tolu ʻo e Siasí

“ʻOku ou fakahoko ʻeku fakamoʻoni molumalú mo e houngaʻia ko Sīsū ʻa e Kalaisí, ko e Fakamoʻui ʻo e māmaní. Ko Ia ʻa e uho ʻo ʻetau moihuú mo hotau fiefiaʻangá. Tuku ke tau muimui he ʻAlo ʻo e ʻOtuá ʻi he tapa kotoa pē ʻo e moʻuí. Tau ʻai muʻa Ia ko hotau faʻifaʻitakiʻangá mo hotau faifakahinohinó.”9

Palesiteni Hauati W. Hanitā (1907–95), Palesiteni hono 14 ʻo e Siasí

“He ʻikai te u lava ʻo fakahoungaʻi feʻunga e Fakalelei kuo fakahoko ʻe hoku Fakamoʻuí mo hoku Huhuʻí. Naʻe vete e ngaahi haʻi ʻo e maté ʻo fakafou ʻi Heʻene feilaulau ʻi he taupotu taha ʻo e moʻui haohaoá—ʻa e feilaulau ko ia naʻe fakahoko ʻi he mamahi taʻe-hano-tataú—pea naʻe fakapapauʻi ai ʻa e toetuʻu ʻa e tokotaha kotoa pē. Mahulu hake aí, kuo fakaava e ngaahi matapā ʻo e nāunau fakasilesitialé kiate kinautolu kotoa te nau tali e moʻoni fakalangí mo talangofua ki hono ngaahi akonakí.”10

Palesiteni Kōtoni B. Hingikilī (1910–2008), Palesiteni hono 15 ʻo e Siasí

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Siosefa Filitingi Sāmita, “Out of the Darkness,” Ensign, June 1971, 2 (naʻe fakatonutonu ʻa e fakaʻilonga leá mo e mataʻitohi lahí).

  2. Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Hāloti B. Lī (2000), 22.

  3. ʻEselā Tafu Penisoni, “Jesus Christ: Our Savior and Redeemer,” Ensign, Nov. 1983, 6.

  4. Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Uilifooti Utalafi (2004), 75, 82 (naʻe fakatonutonu ʻa e fakaʻilonga leá mo e mataʻitohi lahí).

  5. Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Hiipa J. Kalānite (2002), 256-58 (naʻe fakatonutonu ʻa e fakaʻilonga leá mo e mataʻitohi lahí).

  6. Sipenisā W. Kimipolo, “The True Way of Life and Salvation,” Ensign, May 1978, 6 (capitalization standardized).

  7. Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Sāmita (2007), 57.

  8. Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Sione Teila (2001), 52.

  9. Hauati W. Hanitā, “Follow the Son of God,” Ensign, Nov. 1994, 87 (capitalization standardized).

  10. Kōtoni B. Hingikilī, “My Testimony,” Ensign, Nov. 1993, 52.