2007
Manatuaina, Salamo, ma Suia
Me 2007


Manatuaina, Salamo, ma Suia

O le auala faigofie ma vave i le fiafia ma le filemu o le salamo lea ma suia, i le vave tatou te mafai ai.

Ata

Ou te faafetai mo lo tatou Faaola ma le valaaulia ua tatou maua uma ia “o mai ia ia Keriso ina ia faaatoatoaina outou e ia.”1 Ou te faamoemoe e mafai ona ou faailoa atu ia te outou nisi o mea sa ou mafaufau ma manatunatu i ai e uiga i le manatuaina o Ia, salamo, ma le suia. Ou te manatu, e sili atu ona lelei lou faailoa atu o mea o loo i lo’u loto e ala i le faamatala atu ia te outou e uiga i ni tamaitai se toatolu, ma talanoaina ni lesona na ou aoaoina mai ia latou tala.

O le a ou amata atu ia Ruth May Fox, o le sa avea ma peresitene aoao o Tamaitai Talavou i le tele o tausaga ua mavae. Na tautua o ia i lena valaauga seia oo ina 84 ona tausaga. Sa soifua ae Sister Fox i Egelani ma ina ua 13 ona tausaga, sa savali o ia na toetoe o le ala atoa e agai mai i le Vanu o Sate Leki faatasi ma se vaega o paionia. Na maliu lona tina a o pepe o ia, o lea na alu ai le sefululua tausaga muamua o lona olaga o nofo i ni aiga eseese. Atonu na avea o ia ma se teineitiiti na faigata ona vaavaai, fua i le valaau o ia e lona tinamatua o se “teine leaga” ma musu e tausi o ia.2

Mulimuli ane, na faaipoipo Ruth ma maua se fanau e toa 12. Sa ia faasoa atu lana molimau maumaututu i lana fanau ma aoaoina lesona o le talalelei ao latou galulue faatasi, ae na ta’ua, o nisi taimi na maua ai e lana fanau matutua se aoaiga malosi ona sa vave lona ita, ma sa le o taimi uma na “faitau ai [e oo i le] sefulu”3 pe a oso lona ita. Na galue malosi o ia e lafoai lenei vaivaiga ma na iu ina lauiloa i lona loto alofa ma le auauna atu i isi.

Na soifua Sister Fox seia oo ina 104 ona tausaga. I lona soifuaga umi, na oo ai o ia i le fiafia maoae ma tofotofoga faigata ma na ia aoao mai, “e aumaia e le olaga nisi o lesona faigata. O laauiti malolosi e le totoina i lalo o tioata, ma o le malosi o se tagata e le maua mai i le alofia o faafitauli.”4

O le tausaga ua tuanai, na ou aea ai le Independence Rock i Wyoming e sue le mea na vane ai e Sister Fox lona igoa i le 13 o ona tausaga a o agai atu i lana malaga i le Vanu o Sate Leki. O le tau mai le 140 tausaga ua mavae ua toeitiiti lava a pe ai, ae na mafai lava ona ou tau iloa atu “Ruth May 1867.” Na ou fia iloa atili e uiga i lenei taitai maoae ma le soo o Iesu Keriso, o le na galue i lona olaga atoa e faaleleia ia lava ma o lana anavatau “o le Malo o le Atua po o le leai”!5

O le isi a’u tala e sosoo ai, e uiga i se tamaitai o le a ou faaigoaina ia Mele. O ia o se afafine o ni matua paionia faamaoni o e na ositaulagaina le tele o mea mo le talalelei. Sa faaipoipo o ia i le malumalu ma na avea ma se tina o se fanau toa 10. O ia o se tamaitai talenia o le na aoaoina lana fanau i le ala e tatalo ai, e galulue malosi, ma ia alofa le tasi i le isi. Sa totogi lana sefuluai, ma na o atu faatasi le aiga i le lotu i Aso Sa i le latou taavale solofanua.

E ui lava ina sa ia iloaina na feteenai ma le Upu o le Poto, ae sa ia faia ma masani le inu o le kofe ma na tuu se ulo kofe i tua o lana ogaumu. Na ia tautino mai e faapea “o le a le taofia e le Alii a’u i fafo o le lagi ona o se ipu kofe laitiiti.” Ae, talu ai ona o lena ipu kofe laitiiti, na le mafai ai ona agavaa o ia mo se pepa faataga o le malumalu ma na faapena foi i nisi o lana fanau o e na latou inu kofe faatasi. E ui ina sa ola o ia i ni tausaga se tele, ma na iu lava ina agavaa e toe ulufale ma auauna atu i le malumalu, ae sa na o le toatasi o lana fanau e toa 10 na agavaa mo se faaipoipoga i le malumalu, ma o se aofaiga toatele o e na tupuga mai ia te ia, lea ua i ai nei i le lima o augatupulaga, o loo ola e aunoa ma faamanuiaga o le talalelei toefuataiina lea sa talitonu i ai o ia ma ositaulaga tele ai ona tuaa.

O le tala mulimuli e faatatau ia Christina (e le o lona suafa moni lea), o le na papatiso ma faamauina i lona aiga a o laitiiti lava, ae o se taimi mulimuli ane, na le toe ola ai le aiga i le talalelei. O lenei ua oo i tausaga faaiu o le avea ma se tupulaga talavou, ma sa ia faia nisi o filifiliga sese ma sa matuai le fiafia lava.

O se tasi aso na ou aveina i ai se tusi o le Alualu i Luma o le Tagata Lava Ia ma fai atu i ai, “O le tusi lenei o le a fesoasoani e te faaaogaina ai ni uiga o Keriso i lou olaga, ina ia mafai ona e faia suiga e te manao i ai. Ou te valaaulia oe ina ia amata nei ona e galue i lau tusi, ona e sau lea ma aumai i le faeasaite a le autalavou nanei, ma faasoa mai ia te au se mea ua e aoaoina.” O lena afiafi, na faapea mai ai o ia ma loimata, “O nei, na ou amataina ai la’u [tusi] alualu i luma o le tagata lava ia.” Na tusi mai o ia ia te au i ni nai taimi talu mai lena aso. Na amata ona toe alu o ia i sauniga i Aso Sa, Mutuale, ma le seminare. E lua vaiaso ae o atu lona uso ma lona tina faatasi ma ia i le lotu. Mulimuli ane, na auai atu lona tama faatasi ma i latou, ma o le taimi nei ua toe foi faatasi atu le aiga i le malumalu.

Ia o a la nisi o lesona na ou aoaoina mai nei tala e uiga i le manatuaina, salamo, ma le suia?

O le lesona muamua o le, e fai e tagata uma ni mea sese.6 E le’i mamao atu na ou i ai faatasi ma se teineititi e valu tausaga i le aso o lona papatisoga. I le faaiuga o le aso na ia faapea mai ai ma le mautinoa uma, “Ua atoa le aso talu ona ou papatiso, ae ou te le’i agasala faatasi!” Peitai, o lona aso atoatoa sa le’i tumau ai e faavavau, ma ou te mautinoa ua ia iloaina i le taimi nei, e pei ona tatou iloaina uma, po o le a lava le malosi tatou te taumafai i ai, e le o taimi uma e mafai ona tatou teena ai tulaga leaga uma, filifiliga sese uma, pe pulea i tatou lava e pei ona tatau ai ona tatou faia. E masani ona ou faalogo i le tupulaga filifilia ma mamalu o lenei tisipenisione, ae ou te le’i faalogo lava o taua o le tupulaga atoatoa. O le tupulaga talavou e sili atu ona vaivai aua e moni le mana o Satani, ma o loo latou faia a latou uluai filifiliga iloga, fai toatasi. O le mea lea, o loo latou faia ai foi a latou uluai mea sese iloga.

O le mea lenei na tupu ia Korianetona i le Tusi a Mamona. Na tatau ona auauna faamaoni Korianetona i se misiona, ae sa ia manatu ua lava lona malosi ma ua lava lona poto e taulimaina ai tulaga matautia ma uo le lelei, ma na oo atu i se faafitauli tele ma se agasala tele, ina ua amata ona alu i nofoaga sese, ma tagata sese, ma faia mea sese.7

O lau lesona lona lua e faapea, o le salamo e le o se mea e tuu i le faitalia. Ua poloaiina i tatou ia salamo.8 Na aoao mai le Faaola, a tatou le salamo ma ia “pei o se tamaitiiti, … e le mafai lava ona fai mo [tatou] tofi le malo o le Atua.”9 E le tatau ona tatou faatagaina se ipu kofe laitiiti se tasi, se amioga leaga se tasi, se filifiliga leaga se tasi, se faaiuga sese se tasi e faaleagaina i tatou mo se olaga atoa.

O nisi taimi e faalepopole ai tagata i le salamo. Ua ou faalogo ua fai mai nisi tagata o le salamo e faigata tele. O isi ua fai mai, ua latou le lavava i le lagonaina o le tausalaina pe na faatiga foi i latou e se taitai sa fesoasoani ia i latou ia salamo. O nisi taimi e fiu gofie ai tagata pe a latou faia se mea sese ma iu ai ina talitonu e leai se faamoemoe mo i latou. Atonu ua manatu nisi tagata o le a toe lelei o latou lagona ia i latou lava pe afai latou te tuua le talalelei toefuataiina ma o ese.

O Satani lena e tuuina manatu le aoga i loto o i latou o e ua faia ni mea sese. E tuuina mai e le Alii o Iesu Keriso i taimi uma ia i tatou le faamoemoe. Na Ia fetalai:

“Na filifilia oe e faia le galuega a le Alii, peitai ona o solitulafono, afai e te le faaeteete o le a e pau.

“Ae manatua, e alofa mutimutivale le Atua; o le mea lea, ia salamo ai i lena mea ua e faia ua le tusa ma le poloaiga lea na ou tuuina atu ia te oe, ma ua filifilia pea oe; ma ua toe valaauina i le galuega.”10

O le auala faigofie ma vave i le fiafia ma le filemu o le salamo lea ma suia, i le vave tatou te mafai ai.

O le lesona lona tolu, tatou te le faia toatasia na o i tatou. E le mafai ona faia se suiga moni na o i tatou lava. O lo tatou lava manao o le naunau ma faamoemoega lelei ua le lava lea. A tatou faia ni mea sese pe leaga foi a tatou filifiliga, e tatau ona tatou maua le fesoasoani a lo tatou Faaola e toe foi ai i le ala. Tatou te aai i le faamanatuga i lea vaiaso ma lea vaiaso e faaali ai lo tatou faatuatua i Lona mana e suia i tatou. E tautau atu a tatou agasala ma folafola atu e lafoaia.11

Pe a le lava a tatou taumafaiga aupito sili ona lelei, e ala mai i Lona alofa tunoa tatou te maua ai le malosiaga e taumafai ai pea.12 Ua fetalai mai le Alii: “Afai e o mai tagata ia te au, ou te faailoa atu ia te i latou lo latou vaivai. Ou te tuuina atu i tagata le vaivai, ina ia latou faamaulalo ai; ma ua lava lo’u alofa tunoa i tagata uma o e faamaulaloina i latou lava i o’u luma; aua afai latou te faamaulaloina i latou lava i o’u luma, ma faatuatua ia te au, ona ou faia lea o mea vaivai ma mea malolosi ia te i latou.”13

Pe a tatou sailia le fesoasoani a le Alii e suia i tatou, ona tatou maua lea o le folafolaga lenei: “O le ua salamo i ana agasala, e faamagaloina o ia, ma o a’u, le Alii, ou te le toe manatua lava.”14 E le fiu gofie le Alii ia i latou. Ua Ia fetalai, “Ia outou o mai ia te au, o outou uma o e tigaina ma mafatia i avega, o au foi e malolo ai outou.”15 O le olioli ma le filemu tatou te maua pe a tatou iloa ua faamagaloina i tatou o se faamanuiaga paia. O lena filemu e oo mai i le taimi a le Alii ma i Lana lava ala, ae e oo mai lava.

O lau lesona mulimuli o le, e mafai ona tatou suia. O aso uma lava o se avanoa fou e manatua ai lo tatou Faaola ma Lana faataitaiga. A aunoa ma le salamo, e le mafai ona tatou alualu i luma.16 O le mafuaaga lena ua lona lua ai le salamo i mataupu faavae o le talalelei.17

Nai lo le faia o ’alofaga ona o se vaivaiga, tatou te galulue i aso taitasi e atiina ae ni uiga lelei ma ni uiga faaKeriso. Na saunoa Peresitene Spencer W. Kimball, “O le atiina ae o uiga faaKeriso o se galuega faigata ma umi—e le mo i latou e faigaluega faavaitaimi pe mo i latou o e o le a le mafai ona faaauau pea le sailiga ina ia tuputupu ae.”18 Na ou aoaoina mai ia Christina, o le atiina ae o uiga faaKeriso i o tatou olaga o se faailoga lea o lo tatou suia.

Talu ai ona o i tatou uma o tagata ola, o lea tatou te faia uma ai mea sese. O le salamo e le o se mea e tuu i le faitalia, ae tatou te le faia foi na o i tatou. O loo i ai so tatou Faaola e fesoasoani ia tatou salamo. E ala i le atiina ae o Ona uiga i o tatou olaga, tatou te iloa ai o loo tatou faia ni suiga e fesoasoani ia i tatou tatou te latalata atili atu ai ia te Ia.

Fai mai Sister Fox o le talalelei na avea ma ona “ofutele o le puipuiga mai faaosoosoga, [lona] toomaga i taimi faanoanoa, [lona] fiafiaga ma mamalu i [ona] aso uma, ma [lona] faamoemoe mo le ola faavavau.”19 Na ia faia ma ana anavatau “o le Malo o le Atua po o le leai,” aua sa ia iloa o le taliaina o le talalelei ma lona loto atoa, e mafai ai ona ia maua le folafolaga na tuuina mai e le Faaola ia i tatou uma: “E oo foi ina faatumuina lē salamo ma papatisoina i lo’u igoa; afai foi e tumau o ia seia oo i le gataaga, faauta, ou te tauamiotonuina o ia i luma o lo’u Tama, i le aso ou te tu ai e faamasino i le lalolagi.”20

E ala mai i le salamo ua oo ai ina ou iloa le Faaola, ma ao ou saili mo Lana fesoasoani e suia au, na faateleina ai lou faatuatua ma lou faalagolago atu ia te Ia. Ou te molimau atu i Lona moni ma [Lona] mana, i le suafa o Iesu Keriso, amene.

Faamatalaga

  1. Moronae 10:32.

  2. Tagai Janet Peterson and LaRene Gaunt, Keepers of the Flame; Peresitene o Tamaitai Talavou (1993), 33–34.

  3. Tagai Keepers of the Flame, 38.

  4. I le Keepers of the Flame, 41.

  5. I le Keepers of the Flame, 49.

  6. Tagai Bible Dictionary, “Repentance,” 761.

  7. Tagai Alema 39:1–9.

  8. Tagai MFF 19:15.

  9. 3 Nifae 11:38.

  10. Tagai MFF 3: 9–10.

  11. Tagai MFF 58:43.

  12. Tagai Bible Dictionary, “Grace,” 697.

  13. Eteru 12:27.

  14. MFF 58:42–43.

  15. Mataio 11:28.

  16. Tagai Bible Dictionary, “Repentance,” 760–61.

  17. Tagai Mataupu Faavae o le Faatuatua 1:4.

  18. “Privileges and Responsibilities of Sisters,” Ensign, Nov. 1978, 105.

  19. I le Keepers of the Flame, 49.

  20. 3 Nifae 27:16.