2007
O Lesona Aoaoina o le Olaga
Me 2007


O Lesona Aoaoina o le Olaga

Ou te uunaia outou ina ia suesue lou olaga. Iloilo po o fea o loo e tu ai, ma po o a mea e tatau ona e faia, ina ia avea ai oe ma le ituaiga tagata e te manao e te oo i ai.

Ata

Lata mai nei, na ou tomanatu ai i le tele o aafiaga matagofie na ou maua i lou olaga. A o ou faailoa atu le agaga faafetai i lou Tama Faalelagi mo nei faamanuiaga ma avanoa ofoofogia, ua ou iloa ai, atonu e sili atu nai lo se isi lava taimi, e taua tele tausaga o le tuputupu ae o lou olaga.

O le tele o taimi aupito taua ma suiga o lou olaga na tutupu a o ou talavou. O lesona na ou aoaoina i na taimi na fofoaina ai lou tagata ma faatulagaina ai lou faasinomaga. Ana leai na tausaga, semanu ua avea au ma se tagata ese ma i ai i se nofoaga e matua ese lava nai lo le tulaga ua ou i ai nei. O lenei afiafi, ou te fia talanoa ai mo ni nai minute e uiga i nisi o nei aafiaga ma mea na ou aoaoina mai ai.

O le a le galo ia te au se tasi taaloga lakapi [faaAmerika] i le aoga maualuga, ma se aoga faatautava. Na ou taalo i le tulaga uigi pito i tua ma o lou tofiga, a le o le poloka o le tagata o le laina pito i tua, po o le taumafai foi ia maua se avanoa e mafai ai e le afa ona togi mai le polo ia te au. O le mafuaaga ou te manatua lelei ai lenei taaloga faapitoa, ona o le alii sa i le isi itu o le laina—o le alii sa tatau ona ou polokaina—o se sauai.

Sa le o au moni o le tagata taalo sili ona umi o le lalolagi. Ae ou te manatu atonu sa sili ona umi le isi alii lea. Ou te manatua lou tilotilo atu ia te ia ma mafaufau, atonu e faaluaina lou mamafa faatoa maua lona mamafa. Ia manatua, o aso na ou taalo ai, sa leai ni a matou mea e faaaoga mo le puipuiga, e pei ona i ai i aso nei. O lou pulou sa fai i le pa’u, ma sa leai se puipuiga mo foliga.

O le tele lava o lou mafaufau i ai, o le tele foi lea o lou matua iloaina: afai ou te faatagaina o ia e pue au, o lona uiga e iu ina ou tapuai mo lau au i le taamilosaga atoa, mai se moega o le falemai.

O le mea na ou laki ai, sa ou saoasaoa. Ma o le tele o le taimi o le afa muamua, na mafai lava ona ou aloese mai ia te ia.

Vagana ai se faatinoga se tasi.

Na laa i tua le matou afa e pasi le polo. Sa ou avanoa. Na ia togiina le polo ma na sau ia te au.

Na pau lava le faafitauli, sa ou lagonaina se patapatatu mai i ou tua. Na vave lava ona ou manatua, na ou manatu afai ou te mauaina le polo, e mautinoa lava o le a faaaoga se faagaau e fafaga ai au. Sa sau le polo agai ia te au ma sa faamoemoe foi la’u au ia te au. O lea, na ou aapa atu ai, ma—o le taimi lava lena—na ou tilotilo a’e ai.

Na i ai o ia iina.

Ou te manatua le tau o le polo i ou lima. Ou te manatua le taumafai e taofi le polo. Ou te manatua le pao o le polo ua pau i lalo. Mulimuli ane, ou te le o mautinoa lelei po o le a le mea na tupu, aua na matuai tauga le puega o au e le sauai, na ou le mautonu ai po o le a le paneta sa ou i ai. Ae tasi le mea na ou manatua, o se leo oolo na sau mai le nenefu pogisa: “Sei iloa ai lava le sese o le au ua e i ai.”

O William McKinley Oswald o lou faiaoga lakapi [faaAmerika] lea i le aoga maualuga. O ia o se faiaoga maoae ma e i ai sona aafiaga tele i lou olaga. Ae ou te manatu, atonu na ia aoaoina mai ana metotia o le faaosofia o ana au taaalo mai se satini faiaoga o le ami.

O lena aso, i le taimi o lana tautalaga ina ua ta le afa o le taaloga, na faamanatu atu e Faiaoga Oswald i le au atoa e uiga i le pasiga na ou le mauaina. Ona tusi tonu mai lea ia te au ma fai mai, “Aisea na e faia ai lena mea?”

Sa le’i leo laitiiti o ia.

“Ou te fia iloa pe aisea na e le maua ai lena polo.”

Na ou faatautu mo se taimi ma iu ai ina ou filifili e ta’u le mea sa’o. “Ou te lei tilotilo i le polo,” na ou fai atu ai.

Na tilotilo mai le faiaoga ia te au ma fai mai, “E sao, e te lei tilotilo i le polo. Ia aua nei toe faia le mea lena. O ituaiga mea sese na e faiaina ai se taaloga.”

Sa ou faaaloalo ia Faiaoga Oswald, ma e ui lava i le le lelei o ou faalogona, ae na tonu i lou mafaufau e faia le mea na fai mai ai le Faiaoga. Na ou tautino ai, ia aua lava nei toe tepa ese ou mata mai le polo, e tusa lava pe afai e olopala ai au e oo i Monokolia e le sauai o loo i le isi itu o le laina.

Sa matou toe o atu i le malae ma amataina le afa mulimuli. O se taaloga vavalalata lava, ma e ui ina sa lelei le taaalo a lau au, ae e fa ai na matou maotua ai i le kuata lona fa.

Na valaau mai e le afa lau numera mo le isi faatinoga. Sa ou toe tamoe atu. Ma sa ou toe avanoa foi. Na sau foi le polo ia te au. Ae o le taimi lenei, na i ou luma le sauai, ma na i ai tonu i le tulaga e faalavelave ai i le pasiga.

Na aapa ae o ia, ae na misi le polo mai ona lima. Na ou oso maualuga, sa le’i aveesea lava lau vaai mai le polo; na ou mau ai; ma aumai i lalo mo le sikoa na manumalo ai le taaloga.

E le tele ni mea ou te manatua o le samiga mulimuli ane, ae ou te manatua le vaaiga i foliga o Faiaoga Oswald.

“Manaia tele lou tulimata’ia o le polo,” na fai mai ai.

Ou te manatu na atoa se vaiaso o ou ataata.

Ua ou iloaina le toatele o alii ma tamaitai maoae. E ui ina eseese o latou tulaga, taleni, ma faamoemoega, ae o le mea lenei e tutusa ai i latou uma: latou te galulue filiga ma le finafinau i le ausiaina o a latou sini. E faigofie ona faasalaveia ma aveesea ai le tulimata’ia o mea e sili atu ona taua o le olaga, sa ou taumafai e manatua ia lesona sa ou aoaoina mai le Faiaoga o Oswald ma faamuamua tulaga faatauaina o loo taua ia te au, ina ia mafai ona taulai atu pea lau vaai i mea e taua moni.

Ou te uunaia outou ina ia suesue lou olaga. Iloilo po o fea o loo e tu ai, ma po o a mea e tatau ona e faia, ina ia avea ai oe ma le ituaiga tagata e te manao e te oo i ai. Ia faatu ni sini musuia, tamalii, ma amiotonu ia e faaosofia ai ou manatu ma fatufatuai ai le fiafia i totonu o lou loto. Ma ia e taulai atu pea i ai. Galue e le aunoa i le ausiaina o ia sini.

Na tusia e Henry David Thoreau, “Afai e agai atu se tagata ma le mautinoa i le itu o ana miti, ma taumafai e ola i le olaga na ia mafaufauina, o le a la fetaiai ma se manuia e le’i mafaufauina i taimi masani.”1

I se isi faaupuga, ia aua lava nei e tilotilo ese mai le polo.

O le isi lesona na ou aoaoina i luga o le malae lakapi, o le pito lea i lalo i isi tagata taaalo e toa 10. O le taaloga suega siamupini a le Rocky Mountain Conference, ma o le faatinoga o au ou te tamoe ma le polo i le ogatotonu e sikoa ai se sikoa e tele ni ai e maua ai. Na ou tago atu i le polo ma tamoe loa agai i le laina. Na ou iloaina sa ou taulalata atu i le laina sikoa, ae ou te le’i iloaina pe o le a le latalata i ai. E ui lava ina sa ou omia i le pito i lalo o le faaputuga, na aapa atu ou tamatamailima i ni nai inisi, ma na mafai ona ou lagonaina. Sa na o le lua inisi le mamao o le laina sikoa.

O le taimi lena sa faaosoosoina a’u e tulei le polo i luma. E mafai lava ona ou faia. Ma ina ua ili le faili a le laufali ma aveese mai le au taalo mai le faaputuga, na semanu e avea au ma tagata lauiloa. E leai lava se tasi o le a na iloaina.

Sa ou moemiti mo lenei taimi mai lava i le taimi o ou laitiiti. O lea na i ai tonu iina ma na mafai foi ona ou faia. Ae ou manatuaina loa upu a lou tina. “Iosefa,” sa masani ona ia fai mai ia te au, “fai le mea sa’o, e tusa lava po o le a le taunuuga. Fai le mea sao ma o le a lelei ai mea uma.”

Sa matuai ou manao lava ina ia ou sikoaina lena sikoa. Ae na sili atu nai lo le avea ma se tagata lauiloa i le vaai a au uo, na ou manao ia avea au ma tagata lauiloa i le vaai a lou tina. Ma o lea na ou tuua ai le polo i le mea na i ai—e lua inisi mai le laina sikoa.

Ou te le’i iloaina i lena taimi, ae o se aafiaga taua lea na aafia ai lou tagata. Pe ana ou tuleia le polo, semanu e avea au ma se siamupini mo se taimi, ae o le taui o le mamalu na semanu e aafia ai lou tagata i le leaga. Semanu e vaneina i luga o lou mafaufau se ma’ila e tumau ia te au seia oo i le iuga o lou olaga. Na ou iloaina e tatau ona ou faia le mea sa’o.

O le Malamalama o Keriso e fesoasoani ina ia tatou iloa ai le sao mai le sese. A tatou faatagaina faaosoosoga e lelemo ai le leo malu ma le itiiti o o tatou lagona—o le taimi lena o le a faigata ai filifiliga.

Na aoaoina au e ou matua ina ia ou vave tali atu pe a oo mai faaosoosoga ma fai atu “Leai!” i le taimi lava lena ma ia malosi. Ou te tuuina atu foi lena lava fautuaga ia te outou. Aloese mai faaosoosoga.

O le isi lesona na ou aoaoina o le fiafia i le auauna atu i isi. E masani ona ou talanoa atu muamua i le ala na utaina ai e lou tama, o le sa avea ma epikopo o le matou uarota, se taavaletoso ma tiliva atu meaai ma sapalai na manaomia i fale o na aiga na limavaivai. Sa le tuua na o ia i lona manao e aapa atu ia i latou na mafatia.

O le fitusefululima tausaga ua mavae, na pulefaamalumalu ai Epikopo William F. Perschon i le Uarota Fa o le Siteki a Paionia i le Aai o Sate Leki. O ia o se tagata malaga mai Siamani, o se tagata liliu mai i le Ekalesia, ma sa tautala o ia ma se faaleoga mamafa [o le faaSiamani]. O ia o se tagata faipisinisi lelei, ae o le mea na sili ai ona tulaga ese o ia, o lona agalelei tele i isi.

O vaiaso taitasi i le taimi o le lotu perisitua, e fai ai lava e Epikopo Perschon ina ia tauloto e le au Perisitua Arona le fuaitau lenei: “O le perisitua o lona uiga o le auauna atu; o le umiaina o le perisitua, o le a ou auauna atu ai.”

Sa le na o se agaga. Pe a manaomia e tina ua oti a latou tane le fesoasoani, na i ai iina Epikopo Perschon ma le au Perisitua Arona e fesoasoani. Ina ua fausia se falesa, na i ai iina Epikopo Perschon ma le au Perisitua Arona. Ina ua manaomia le veleina po o le fafai mai o umala ma pateta mai le faatoaga o le uelefea, na i ai iina Epikopo Perschon ma le au Perisitua Arona.

Mulimuli ane, na auauna atu William Perschon i le au peresitene o le siteki lea na ia faia ai se aafiaga i se epikopo talavou e suafa ia Thomas S. Monson. I le vaitaimi o le 1950, na tofia ai Epikopo Perschon e pulefaamalumalu i le misiona a Swiss-Austria ma faia ai se vaega taua i le fausiaina o le malumalu muamua “i fafo” o Bern, Suitiselani.

E faigata ona e mafaufau ia Epikopo e aunoa ma le mafaufauina o lona popole ma le agalelei mo isi, ma lana tautinoga e le vaivai e aoao atu lena lava uiga lelei i isi. Mai alii talavou o le perisitua Arona lea na pulefaamalumalu ai o ia a o epikopo, e 29 i latou na avea ma ni epikopo. E toa sefulu na i ai i au peresitene o siteki. E toalima na avea ma peresitene o misiona, e toatolu na taliaina valaauga e avea o ni peresitene o malumalu, ma e toalua na auauna atu o ni Pulega Aoao.2

O le mana lena o se taitai maoae, uso e. O le mana lena o le auauna atu.

E ui ina sa ou le malamalama atoatoa i ai i lena taimi, ua manino mai ia te au i le taimi nei, o nei lesona—ma le tele o isi na ou aoaoina a o ou talavou—na avea ma faavae lea na fausia ai lou olaga atoa.

Ua tofu uma i tatou ma ni meaalofa faaleagaga. O nisi ua faamanuiaina i le meaalofa o le faatuatua, o isi o le meaalofa o le faamalologa. O le Ekalesia atoa, ua i ai uma faamanuiaga faaleagaga. I lou tulaga, atonu o se tasi o faamanuiaga faaleagaga lea e sili ona ou faafetai ai, o le faamanuiaina o au i se agaga usiusitai. Pe a ou faalogo i fautuaga atamai mai ou matua po o taitai o le Ekalesia, ou te faalogo ma taumafai ia avea lea ma vaega o ou mafaufauga ma au amioga.

Uso e, o le perisitua, ou te uunaia outou ina ia atiina ae le meaalofa o se agaga usiusitai. Na aoao mai le Faaola e faapea “ai se faalogo i a’u upu nei, ma faia e ia, ou te faatusaina o ia i le tagata poto … ai se faalogo foi i a‘u upu nei, a e le faia, e faatusaina o ia i le tagata valea.”3

E faapefea ona tatou iloa pe ua tatou popoto pe valea? Pe a tatou faalogo i fautuaga musuia, tatou te usitai i ai. O le suega lena o le poto po o le valea.

O le a le mea tatou te maua mai ai pe afai tatou te faalogo i fautuaga atamai ae tatou te le usitai i ai? O le a le aoga o aafiaga pe afai tatou te le aoao mai ai? O le a le lelei o tusitusiga paia pe afai tatou te le teufatuina ia upu ma faataunuu i o tatou olaga?

Ua folafola mai Peresitene Gordon B. Hinckley e faapea, “O le a liligi mai e le [Tama Faalelagi] faamanuiaga i luga o i latou o e savavali ma le usiusitai i Ana poloaiga.”4

E faaopoopo atu foi i ai ma lo’u leo.

Ou te molimau atu o Iesu o le Keriso, o le Faaola o tagata uma. Ou te molimau atu o loo latalata mai le Atua ia i tatou. E manatu mai o Ia ia i tatou ma e alofa ia i tatou, o Lana fanau. O perofeta, tagatavaai ma talifaaaliga e taialaina le alualu i luma o le Ekalesia toefuataiina a Iesu Keriso. O Peresitene Gordon B. Hinckley o le perofeta o aso e gata ai a le Ekalesia ma le lalolagi.

Ou te faafetai i lou Foafoa mo lenei olaga matagofie, lea ua maua ai e i tatou taitoatasi le avanoa e aoao ai lesona, ia tatou te le malamalama atoatoa i ai mai se isi lava ala.

Ou uso pele, tau ina ia tatou faatutuina ni sini amiotonu ma galulue ai ina ia ausia, fai le mea sa’o, ma ia aapa atu i le alofa ia i latou o loo siomia i tatou. O la’u tatalo ma la’u molimau lea, i le suafa o Iesu Keriso, amene.

Faamatalaga

  1. Walden, ed. J. Lyndon Shanley (1971), 323.

  2. Tusi mai ia Elder Glen L. Rudd ia Peresitene Thomas S. Monson, 5 Fep. 1987.

  3. Mataio 7:24, 26.

  4. “O Le Galuega Lenei a le Matai,” Liahona, Iulai 1995, 76.