Mga Pagtulon-an sa mga Presidente
Hugna 44: Ang Pagpahiuli sa Tanang mga Butang: Ang Dispensasyon sa Kahingpitan sa mga Panahon


Hugna 44

Ang Pagpahiuli sa Tanang mga Butang: Ang Dispensasyon sa Kahingpitan sa mga Panahon

“[Kini] sa pagkatinuod mao ang dispensasyon sa kahingpitan sa panahon, kon ang tanan nga mga butang nga anaa ni Kristo Jesus, maanaa man sa langit o sa yuta, mapundok ang tanan diha Kaniya, ug kon ang tanang mga butang mapahiuli.”

Gikan sa Kinabuhi ni Joseph Smith

Ang Propeta nga si Joseph Smith nahigugma sa Templo sa Nauvoo ug nagtinguha og dako nga makompleto kini. Si Martha Coray usa ka lumulupyo sa Nauvoo didto sa usa ka pakigpulong diin nakita niya ang Propeta nga mihukyad sa iyang mga kamot atubang sa templo ug miingon sa hinay nga tingog, “Kon ugaling itugot … sa kabubut-on sa Dios nga ako unta buhi pa aron makakita niana nga templo nga makompleto ug mahuman gikan sa pundasyon ngadto sa kinaibabwan nga bato, ako moingon, ‘O Ginoo, igo na kini. Ginoo, tuguti ang imong sulugoon nga mobiya sa kalinaw.’ ”1

George Q. Cannon, kinsa sa wala madugay nahimo nga usa ka magtatambag sa First Presidency, miingon: “Sa wala pa ang iyang kamatayon, si Propeta Joseph nagpakita og dakong kahinam nga makakita sa templo sa [Nauvoo] nga makompleto, ingon man sa kadaghanan kaninyo kinsa anaa sa Simbahan sa iyang kapanahunan, nasayud kaayo. ‘Paspasi ang trabaho, mga kaigsoonan,’ kasagaran siya nga moingon,___‘atong humanon kini nga templo; ang Ginoo adunay dakong endowment nga giandam alang kaninyo, ug nagtinguha ako nga ang mga kaigsoonan makaangkon sa ilang endowment ug madawat ang kahingpitan sa priesthood.’ Miawhag siya sa mga Santos sa walay hunong nga pagpadayon, nagsangyaw ngadto kanila sa kamahinungdanon sa pagkompleto niana nga bilding, aron didto sa sulod ang mga ordinansa sa kinabuhi ug kaluwasan mapangalagad sa tanang katawhan apan labaw na gayud ngadto sa mga korum sa balaan nga priesthood; ‘unya,’ miingon siya, ‘ang Gingharian matukod, ug dili na ako mabalaka bisan unsa man ang mahitabo kanako.’ ”2

Ang mga plano alang sa Templo sa Nauvoo nagkinahanglan og usa ka edipisyo nga mas dako pa ug gani mas maanindot pa kay sa Templo sa Kirtland. Nahimutang sa tuktok sa may bung-aw nga makalantaw sa Suba sa Mississippi, ang makompleto nga Templo sa Nauvoo usa unya sa Labing matahum nga bilding sa Illinois. Ginama kini sa anapog nga kinuha gikan sa minahan [quarry] duol sa Nauvoo ug ang mga kahoy gipaanod sa sapa gikan sa kakahoyan sa Wisconsin. Kon mahuman kini, aduna kini gitas-on nga 128 ka pye, 88 ka pye nga gilapdon, ug 165 ka pye ang gihabogon gikan sa ibabaw sa tore [spire]. Ang gawas niini gibutangan ug mga kinulit nga bato nga porma og mga bulan, mga adlaw, ug mga bitoon, samtang ang sidlak sa adlaw milapos sa mga bintana nga midan-ag sa sulod nga bahin.

Si Joseph Smith wala makaabut nga buhi aron makakita sa Templo sa Nauvoo nga makompleto, apan human sa iyang kamatayon, liboan ka mga Santos nakadawat sa sagrado nga mga ordinansa sa templo ubos sa pagdumala ni Brigham Young. Human ang mga Santos gipugos sa pagpabiya sa Nauvoo, ang ilang matahum nga templo giguba. Ang kinatibuk-ang sulod niini gihurot og guba pinaagi sa kalayo niadtong 1848, ug pagka 1850 ang usa ka alimpulos mitumba sa uban nga mga haligi, nga maoy hinungdan nga nahuyang ang nahibiling mga haligi nga kini nangatumba. Mga 150 ka tuig ang milabay, ang pagtukod gisugdan sa usa ka bag-o nga Templo sa Nauvoo, nga gitukod didto gihapon sa orihinal nga dapit. Ang natukod pag-usab nga templo gipahinugod niadtong Hunyo 27, 2002, nga nahimong usa sa kapin sa gatos nga mga templo sa tibuok kalibutan. Ang matag usa niini nga mga templo usa ka simbolo nga ang kahingpitan sa mga panalangin sa Dios ngadto sa Iyang mga anak, buhi ug patay, napahiuli na niining katapusan nga dispensasyon.

Si Propeta Joseph Smith gitawag sa Dios sa pagpahiuli niining talagsaon nga mga panalangin dinhi sa yuta ug aron mobarug sa ulohan niini nga dispensasyon sa kahingpitan sa panahon. Sa panahon sa pagpangalagad sa Propeta, ang tanang butang napahiuli nga kinahanglanon alang sa pagtukod og pundasyon sa pinakatalagsaon nga dispensasyon sa tanang panahon. Ang priesthood, uban sa iyang mahinungdanon nga mga yawe, napahiuli; ang Basahon ni Mormon nahubad; ang Simbahan naorganisar; ug ang mga doktrina, mga ordinansa, ug mga pakigsaad napadayag, lakip na ang mga ordinansa ug mga pakigsaad sa pagtuga ug sa pagbugkos sa kaminyoon. Ang Ginoo namahayag nga iyang gitugyan ngadto ni Joseph Smith “ang yawe sa akong gingharian, ug sa kapaigoan sa ebanghelyo alang sa katapusan nga mga panahon; ug alang sa kahingpitan sa mga panahon, nga anaa sa langit, ug anaa sa yuta” (D&P 27:13).

Mga Pagtulun-an ni Joseph Smith

Niining katapusan nga dispensasyon, ang tanan nga katungod, ug mga ordinansa, ug kahibalo sa nag-una nga mga dispensasyon napahiuli.

“Usa kini ka balaod sa mga butang sa langit nga ang Dios kanunay gayud nga mopadala og bag-o nga dispensasyon ngadto sa kalibutan kon ang katawhan mobiya sa kamatuoran ug mawadan sa priesthood.”3

Pagka Septyembre 6, 1842, si Propeta Joseph Smith misulat sa mga mosunod ngadto sa mga Santos, wala madugay gi-rekord kini diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 128:18: “Kinahanglanon kini sa pagsugod sa kahingpitan sa panahon, hain nga dispensasyon ang gisugdan na karon sa pagpaila, aron ang usa ka tibuok ug kompleto nga pagkausa, ug ang pagtapot sa mga dispensasyon, ug mga yawe, ug mga gahum, ug kahimayaan mahitabo, ug mapadayag gikan sa mga adlaw ni Adan hangtud sa kasamtangan nga panahon. Ug dili lamang kay mao ra kini, apan kadtong mga butang nga wala pa gayud mapadayag sugod sa katukuran sa kalibutan, apan gitago kini gikan sa mga maalam ug mabinantayon, ipadayag ngadto sa mga bata ug mga masuso dinhi, sa dispensasyon sa kahingpitan sa panahon.”4

“Sa pagkatinuod mao kini ang adlaw nga dugay nang gihandum nga hinumduman sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw,— ang adlaw diin ang Dios sa kalangitan misugod sa pagpahiuli sa karaan nga han-ay sa Iya nga gingharian ngadto sa Iya nga mga sulugoon ug sa Iya nga mga katawhan,—ang adlaw diin ang tanang butang managhiusa sa pagpahinabo sa pagkompleto sa kahingpitan sa Ebanghelyo, ang kahingpitan sa dispensasyon sa tanang mga dispensasyon, bisan ang kahingpitan sa panahon; ang adlaw diin ang Dios misugod sa pagpakita ug sa paghan-ay sa mga butang diha sa Iyang Simbahan niadtong mga butang nga miagi na, ug kadtong mga butang diin ang mga karaan nga mga propeta ug maalamon nga mga propeta ug maalam nga mga tawo nagtinguha nga makakita apan nangamatay nga wala makakita niini; ang adlaw diin kadto nga mga butang gisugdan sa pagpakita, nga gitago gikan sa wala pa ang katukuran sa kalibutan, ug diin si Jehovah misaad nga ipahibalo kini sa Iyang kaugalingon nga panahon ngadto sa Iyang mga sulugoon, aron pag-andam sa kalibutan alang sa paghibalik sa Iyang himaya, gani ang celestial nga himaya, ug usa ka gingharian sa mga Kaparian ug mga hari sa Dios ug sa Kordero, hangtud sa hangtud, didto sa Bukid sa Zion.”5

“Ang dispensasyon sa kahingpitan sa panahon mohimo og kahayag sa mga butang nga napadayag sa tanang nangagi nga mga dispensasyon; ingon man usab ang ubang mga butang nga bisan kaniadto wala pa mapadayag. Iya nga ipadala si Elijah, ang Propeta, ug uban pa, ug ipahiuli ang tanang butang diha ni Kristo.”6

“‘Kay diha sa tanang kaalam ug pagsabut, Iyang gipahibalo kanato ang tinago mahitungod sa Iyang kabubut-on, sumala sa Iyang maayong tuyo nga gilaraw niya diha kang Kristo: Iyang gipadayag ang maong tuyo ingon nga usa ka laraw nga pagatumanon inig abut sa tukma nga panahon, laraw sa paghiusa diha kang Kristo sa tanang mga butang, mga butang diha sa langit ug mga butang dinhi sa yuta.’ [Mga Taga-Epeso 1:9–10.]

“Karon ang tuyo sa Dios diha sa Iyang kaugalingon niining naghinapos nga bahin sa katapusan nga dispensasyon mao nga ang tanang mga butang nga may kalabutan niana nga dispensasyon kinahanglan nga dumalaon sa piho nga paagi sumala sa nangagi nga mga dispensasyon.

“Ug usab. sumala sa maayong tuyo sa Dios diha sa Iyang kaugalingon dili gayud moabut ang kahingpitan sa kahangturan hangtud ang matag dispensasyon mahuman ug mapundok ngadto sa usa, ug ang tanang butang bisan unsa man, nga kinahanglang mapundok ngadto sa usa niadto nga mga dispensasyon ngadto sa sama nga kahingpitan ug himaya, kinahanglang pinaagi ni Kristo Jesus….

“… Ang tanan nga mga ordinansa ug mga katungdanan nga sukad kaniadto gikinahanglan sa Priesthood, ubos sa mga direksyon ug kasugoan sa Makagagahum sa bisan unsa nga dispensasyon, ang tanan anha sa katapusan nga dispensasyon, mao nga ang tanan nga butang nga maanaa ubos sa awtoridad sa Priesthood sa bisan asa niadtong nangagi nga panahon, maanaa pag-usab, aron pagpahinabo sa pagpahiuli nga gipamulong sa mga ba-ba sa tanang mga Balaang Propeta.”7

Si Joseph Smith naghupot sa mga yawe sa dispensasyon sa kahingpitan sa panahon.

“Ako … naghupot sa mga yawe sa katapusan nga gingharian, diin nga dispensasyon sa kahingpitan sa panahon gipamulong sa mga ba-ba sa tanan nga mga balaang Propeta sukad sa sinugdanan sa kalibutan, ubos sa gahum sa Melchizedek Priesthood sa pagsilyo.”8

“Ang matag tawo nga adunay buluhaton sa pagpangalagad sa mga lumulupyo sa kalibutan gi-orden niana gayud nga katuyoan didto sa Dakong Konseho sa langit sa wala pa ang kalibutan. Ako moingon nga ako gi-orden niini gayud nga katungdanan niadto nga Dakong Konseho. Usa kini ka pagpamatuod nga gusto nako nga ako usa ka sulugoon sa Ginoo, ug kini nga katawhan Iya nga katawhan. Ang karaan nga mga propeta namahayag nga sa katapusan nga mga adlaw ang Dios sa langit mopahimutang gayud og usa ka gingharian nga dili na gayud magun-ob pa ug dili na ibilin ngadto sa ubang tawo….

“Akong nabana-bana nga ako usa sa mga instrumento sa pagtukod sa gingharian ni Daniel pinaagi sa pulong sa Ginoo, ug tuyo nako ang pagtukod og pundasyon nga maoy mousab sa tibuok kalibutan.”9

“Ako aduna nianang kinatibuk-an nga plano nga ania kanako, ug walay laing tawo ang aduna niini.”10

“Si Lucy Mack Smith didto usab sa dihang si Joseph Smith nagsangyaw sa Kirtland, Ohio, niadtong 1832. Iyang gisulti pag-usab kining mga pulong sa Propeta: Ako mismo ang naghupot sa yawe niining katapusan nga dispensasyon, ug ako hangtud sa hangtud magahupot niini sulod niining panahon ug hangtud sa kahangturan.”11

Kini nga katapusang dispensasyon usa sa dako kaayo og importansya nga kini nagkinahanglan sa kinatibuk-an, dili hinakog nga dedikasyon sa mga Santos.

Niadtong Septyembre 1840, si Joseph Smith ug ang iyang mga magtatambag sa First Presidency mihimo niining mosunod nga mga pamahayag ngadto sa mga miyembro sa Simbahan: “Ang buluhaton sa Ginoo niining katapusan nga mga adlaw, usa sa lapad nga luná ug ingon og lapas kini sa panabut sa mga tawo. Ang mga himaya niini dili mahulagway, ug ang kaanindot walay makatupong. Kini ang tema nga mipalagsik sa dughan sa mga propeta ug sa matarung nga mga katawhan sugod sa pagmugna sa kalibutan paubos ngadto sa nagsunod nga mga henerasyon hangtud sa kasamtangang panahon; ug sa pagkatinuod mao kini ang dispensasyon sa kahingpitan sa panahon, kon ang tanan nga mga butang nga anaa ni Kristo Jesus, maanaa man sa langit o sa yuta, mapundok ang tanan diha Kaniya, ug kon ang tanang mga butang mapahiuli, sumala sa gipamulong sa mga balaang propeta sukad pa sa sinugdanan sa kalibutan; kay niini mahitabo ang mahimayaon nga katumanan sa mga panaad nga gihimo ngadto sa mga amahan, samtang ang mga pagpakita sa gahum sa Labing Halangdon mahimong talagsaon, mahimayaon, ug madasigon….

“… Gibati namo nga andam sa pagpadayon ug sa paghiusa sa among mga kusog alang sa kalamboan sa Gingharian, ug pagestablisar sa Priesthood sa kahingpitan niini ug kahimayaan. Ang buluhaton nga kinahanglang humanon sa katapusan nga mga adlaw maoy usa sa mahinungdanon kaayo, ug nagkinahanglan sa kusog, kahanas, talento, ug abilidad sa mga Santos, aron kini magadugmok ug magaut-ut niining tanan nga mga gingharian nga gihulagway sa propeta [tan-awa sa Daniel 2:34–35, 44–45]; ug hinungdan kini nga gikinahanglan ang halawom nga paghunahuna sa mga Santos, aron matuman ang mga buluhaton nga ingon ka daghan ug kaanindot.

“Ang buluhaton sa pagpundok nga gipamulong diha sa mga Kasulatan kinahanglanon kaayo alang sa pagpahinabo sa kahimayaan sa katapusan nga dispensasyon….

“Minahal nga mga kaigsoon, sa pagbati og dakong tinguha aron mapadayon ang mga katuyoan sa Dios, diin nga buluhaton kita gitawag; ug mahimong kauban sa buhat uban Kaniya niini nga katapusang dispensasyon; among gibati ang panginahanglan sa pag-angkon sa kinasingkasing nga kooperasyon sa mga Santos niining tibuok nga luna, ug diha sa mga isla sa kadagatan. Kinahanglanon sa mga Santos ang pagpaminaw sa mga tambag ug iwaling ang ilang mga atensyon ngadto sa Simbahan, ang pagtukod sa Gingharian, ug isalikway ang tanang hinakog nga baruganan, ang tanang ubos ug mangil-ad; ug mobarug nga maisug alang sa kamatuoran, ug moabag diha sa kinatibuk-an nilang kusog, kinsa kadtong gihatagan sa sundanan ug sa desinyo sa Gingharian….

“Dinhi, karon, minahal nga mga kaigsoonan, ang usa ka buluhaton usa ka buluhaton aron mahimong takus sa mga arkanghel–usa ka buluhaton nga mohimo sa mga natuman na kaniadto nga sa pagkakaron gamay ra nga tan-awon kon itandi sa nahimo sa nangagi; usa ka buluhaton nga gipangandoy ug gipaabot sa mga hari ug mga propeta ug sa mga matarung nga katawhan sa milabay nga katuigan, ug tinud-anay nga nagtinguha nga makakita, apan nangamatay nga wala pa matuman; ug maayo kini alang niadtong kinsa moabag nga mapadayon kini ngadto sa katumanan sa gamhanan nga pamaagi ni Jehovah.”12

“Ang pagtukod sa Zion usa ka buluhaton nga nakapadasig sa mga tawo sa Dios sa tanang panahon; usa kini ka tema diin ang mga propeta, mga pari ug mga hari mipuyo uban sa talagsaon nga kalipay; sila nagpaabot niini uban sa malipayon nga pagpaabot hangtud karong adlawa sa atong pagpuyo; ug mipabuhagay og langitnon ug malipayon nga mga pagpaabot nanag-awit sila ug nanagsulat ug nanagna niining atong panahon; apan nangamatay sila nga wala makakita; kita ang pinalabi nga mga tawo nga gipili sa Dios aron sa pagdala sa Ulahing adlaw nga himaya; gibilin kini alang kanato aron makakita, makaapil ug makatabang sa pagpadayon sa Ulahing adlaw nga himaya, ‘ang dispensasyon sa kahingpitan sa panahon, sa higayon nga ang Dios mohiusa sa tanang mga butang, mga butang diha sa langit, ug mga butang dinhi sa yuta’ [tan-awa sa Mga Taga-Efeso 1:10], sa panahon nga ang mga Santos sa Dios magkapundok nga maghiusa gikan sa tanang kanasuran, ug mga kaliwatan, ug katawhan, ug pinulongan, sa panahon nga ang mga Judeo magkapundok ngadto sa usa, ang mga dautan pagapundukon usab aron paga gun-ubon, sumala sa gipamulong sa mga propeta; ang Espiritu sa Dios makig-uban sa Iyang mga katawhan, ug pagakuhaon gikan sa ubang mga kanasuran, ug ang tanang mga butang bisan anaa sa langit o dinhi sa yuta mahiusa diha kang Kristo.

“Ang langitnon nga Priesthood makighiusa uban sa kalibutanon nga Priesthood, sa pagpahinabo niadtong mga dagko nga mga katuyoan; ug samtang kita magkahiusa sa usa ka sama nga katuyoan, sa pagpalambo sa gingharian sa Dios, ang langitnon nga Priesthood dili lamang maghinan-aw, ang Espiritu sa Dios mopaubos gikan sa kahitas-an, ug siya mopataliwala kanato. Ang mga panalangin sa Labing Halangdon mopuyo diha sa atong mga tabernakulo, ug ang atong pangalan mahisgutan ngadto sa umaabut nga mga panahon; ang atong mga anak mobarug ug motawag kanato nga bulahan; ug ang mga henerasyon nga wala pa mahimugso makig-uban sa talagsaon nga kalipay diha sa mga panghitabo nga atong naagian, ang mga kalisdanan nga atong gilahutay, walay hunong nga kadasig nga atong gipakita, ang tanan apan lisud buntugon nga mga kalisdanan nga atong nabuntog sa pagtukod og pundasyon sa usa ka buluhaton nga magdala sa himaya ug panalangin nga ila unya nga makab-ot; usa ka buluhaton nga gihunahuna sa Dios ug sa mga anghel uban sa kahimuot alang sa milabay nga mga henerasyon; nga midasig sa mga kalag niadtong karaan nga mga patriarch ug mga propeta; usa ka buluhaton nga gitagana aron mapahinabo ang kalaglagan sa mga gahum sa kangitngit, ang pagbag-o sa yuta, ang himaya sa Dios, ug ang kaluwasan sa tawhanon nga pamilya.” 13

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo

Hunahunaa kini nga mga ideya samtang kamo magtuon niini nga hugna o samtang kamo mangandam sa pagtudlo. Alang sa dugang nga tabang, tan-awa sa mga pahina vii–xiii.

  • Ribyuha ang mga pahina 615–17. Ngano nga importante man kaayo ang mga templo sa pagtuman sa buluhaton sa Ginoo?

  • Sa inyong hunahuna ngano man nga ang karaang mga propeta ug maalamon nga mga tawo naglantaw man sa atong panahon? (Alang sa pipila ka mga sanglitanan, tan-awa sa mga pahina 617–19.) Hunahunaa ang mga kahigayunan sa pagkahimong miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw niini nga dispensasyon sa kahingpitan sa panahon.

  • Tun-i ang paragrap nga anaa sa pahina 619. Samtang inyo nga hunahunaon kini nga pulong, unsa man ang inyong mga hunahuna ug mga pagbati kabahin sa inyong mga calling sa pagserbisyo sa Simbahan?

  • Basaha ang tulo ka paragrap sa pahina 620. Unsaon man niini nga mga gipamulong sa pagpalig-on sa imong pagpamatuod sa misyon ni Propeta Joseph Smith?

  • Si Propeta Joseph Smith miingon, “Ang buluhaton sa Ginoo niining katapusan nga mga adlaw, usa ka halapad nga luna” (pahina 619). Tun-i ang mga pahina 619–22, nga maghunahuna sa atong mga responsibilidad aron pagtabang nga matuman ang buluhaton sa Ginoo niining katapusan nga dispensasyon. Nganong kinahanglan man nga atong “hiusahon ang atong mga kusog” kon kinahanglan natong matuman ang buluhaton? Nganong kinahanglan man nga kita “mosalikway sa hinakog nga mga baruganan”? Hunahuna kon unsaon ninyo sa paggamit ang inyong “kusog, kahanas, talento, ug abilidad” aron makatampo sa buluhaton sa Dios.

May Kalabutan nga mga Kasulatan: D&P 27:12–13; 90:2–3; 112:30–32; 124:40–41

Mubo nga mga Sulat

  1. Gikutlo ni Martha Jane Knowlton Coray, nag-report sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith sa Nauvoo, Illinois; Martha Jane Knowlton Coray, Notebook, Church Archives, Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, Siyudad sa Salt Lake, Utah; kini nga pakigpulong gipitsahan og Hulyo 19, 1840, sa notebook ni Sister Coray, apan ang pakigpulong tingali gihatag sa wala pa kini nga petsa.

  2. George Q. Cannon, Deseret News: Semi-Weekly, Dis. 14, 1869, p. 2.

  3. History of the Church, 6:478–79; gikan sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith pagka Hunyo 16, 1844, sa Nauvoo, Illinois; nga gi-report ni Thomas Bullock; tan-awa usab sa apendiks, pahina 682, aytem 3.

  4. Doktrina ug mga Pakigsaad 128:18; sulat gikan ni Joseph Smith ngadto sa mga Santos, Sep. 6, 1842, Nauvoo, Illinois.

  5. History of the Church, 4:492–93; gikan sa natala sa journal ni Joseph Smith, Ene. 6, 1842, Nauvoo, Illinois.

  6. History of the Church, 4:426; gikan sa mga hinisgutan sa usa ka komperensya sa Simbahan nga gihimo niadtong Okt. 3, 1841, sa Nauvoo, Illinois, gimantala sa Times and Seasons, Okt. 15, 1841, p. 578.

  7. History of the Church, 4:208, 210–11; gikan sa usa ka pakigpulong nga giandam ni Joseph Smith ug gibasa diha sa komperensya sa Simbahan nga gihimo niadtong Okt. 5, 1840, sa Nauvoo, Illinois.

  8. History of the Church, 6:78; ang spelling gimoderno; gikan sa usa ka sulat nga gikan ni Joseph Smith ngadto kang James Arlington Bennet, Nob. 13, 1843, Nauvoo, Illinois; ang apelido ni James Bennet nasayop og spelling “Bennett” sa History of the Church.

  9. History of the Church, 6:364–65; gikan sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith niadtong Mayo 12, 1844, sa Nauvoo, Illinois; gi-report ni Thomas Bullock.

  10. History of the Church, 5:139; gikan sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith niadtong Ago. 29, 1842, sa Nauvoo, Illinois, gi-report ni William Clayton.

  11. Gikutlo ni Lucy Mack Smith, nga nagreport sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith sayo niadtong 1832 sa Kirtland, Ohio; Lucy Mack Smith, “The History of Lucy Smith, Mother of the Prophet,” 1844–45 manuskrito, basahon 13, p. 5, Church Archives.

  12. History of the Church, 4:185–87; ang punctuation gimoderno; gikan sa usa ka sulat gikan ni Joseph Smith ug sa iyang mga counselor sa Unang Kapangulohan ngadto sa mga Santos, Sep. 1840, Nauvoo, Illinois, gimantala sa Times and Seasons, Okt. 1840, mga pahina 178-79.

  13. History of the Church, 4:609–10; ang punctuation gi-moderno; pagkabahin sa paragrap giusab; gokan sa “The Temple,” usa ka editoryal nga gimantala sa Times and Seasons, Mayo 2, 1842, p. 776; si Joseph Smith ang editor sa mao nga peryodiko.

Imahe
Nauvoo Temple construction

Si Propeta Joseph nagpakita og dakong kahinam nga makakita sa templo sa [Nauvoo] nga makompleto, “‘Paspasi ang trabaho, mga kaigsoonan,’ kasagaran siya nga moingon,—‘atong humanon kini nga templo; ang Ginoo adunay dakong tuga [endowment]nga giandam alang kaninyo’”

Imahe
missionaries at MTC

Mga full time nga mga misyonaryo sa Missionary Training Center sa Provo, Utah. Si Joseph Smith namahayag nga sa katapusan nga dispensasyon “kinahanglanon sa mga Santos ang pagpaminaw sa mga tambag ug… mobarug nga maisug alang sa kamatuoran,”