Mga Pagtulon-an sa mga Presidente
Apendiks: Mga Kapanguhaan nga Gigamit niini nga Libro


Apendiks:

Mga Kapanguhaan nga Gigamit niini nga Libro

Lain-lain ang mga kapanguhaan diin ang mga pagtulun-an ni Propeta Joseph Smith gikuha, lakip na sa History of the Church. Ang mosunod nga mga materyal gihatag aron makatabang kaninyo nga makasabut niini nga mga kapanguhaan.

Mga Kapanguhaan sa mga Pagtulun-an sa Propeta

Ang mga pagtulun-an ni Propeta Joseph Smith nga nalakip niini nga libro gikuha gikan sa mga mosunod nga klase sa mga kapanguhaan.

Mga sermon. Kini nga libro daghan og gikutlo gikan sa mga pakigpulong nga gipamulong ni Propeta Joseph Smith. Ang paagi sa pagrekord niini nga mga sermon lahi ra kaayo kay sa giunsa pagrekord ang sermon alang sa umaabut nga mga Presidente sa Simbahan. Ang mga Presidente sa Simbahan human ni Joseph Smith migamit og mga tigsulat aron pagrekord niini sa minugbo nga pagkasulat [shorthand] sa ilang mga pakigpulong ngadto sa mga miyembro sa Simbahan. Dihang aduna nay electronic nga paagi sa pagrekord, sama sa tape recorders ug film nga mosalida, gigamit kini aron marekord sa husto ang mga pulong nga gipamulong sa mga lider sa Simbahan.

Sa kapanahonan sa kinabuhi ni Joseph Smith, hinoon, ang minugbo nga pagkasulat wala pa kaayo magamit sa kadaghanan. Mao nga, ang mga sermon nga iyang gipanghimo narekord nga dili kaayo eksakto pinaagi sa pinakatay, kasagaran pinaagi sa mga tigsulat, mga lider sa Simbahan, ug ubang mga miyembro sa Simbahan. Hapit tanan sa mga pakigpulong ni Joseph Smith gihatag nga diretso lang [extemporaneously], nga walay giandam nga mga teksto, mao nga ang mubo nga mga sulat nga nalista niadtong mga naminaw kaniya naglangkob lamang sa rekord sa mao nga pakigpulong. Samtang ang ubang tag-as nga mga pakigpulong nga anaa, kadaghanan mga katingbanan sa mga mensahe nga gihatag sa Propeta. Sa walay palad, walay rekord sa daghang mga pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith. Sa kapin sa 250 ka mga sermon nga nahibaloan nga iyang gihatag, ang mga report o mubo nga mga sulat nga nahimo sa mga tigsulat o sa uban pa mikabat lamang sa mga 50 ka mga sermon nga gihatag.

Mga Artikulo. Ang uban sa mga pagtulun-an sa Propeta niini nga libro gikuha gikan sa mga artikulo nga gidesinyo ni Joseph Smith alang sa publikasyon sa mga mantalaan sa Simbahan, lakip na sa Evening and Morning Star, Latter Day Saints’ Messenger ug Advocate, Elders’ Journal, ug Times and Seasons.1 Si Joseph Smith misulat o midikta sa ubang mga materyal alang sa pagmantala. Ingon man, sa kasagaran iyang tudloan ang iyang tigsulat, laing sakop sa First Presidency, o lain pang kasaligan nga indibidwal sa pagsulat og artikulo mahitungod sa tino nga mga butang nga gusto niyang ipamulong. Ang Propeta dayon mohatag sa teksto, nga giaprubahan nga nagrepresentar sa iyang hunahuna, ug imantala kini ubos sa iyang pangalan. Sama pananglit, kini nga libro mikutlo gikan sa daghang mga editoryal nga gimantala sa Times and Seasons niadtong 1842. Sulod sa walo ka bulan nianang tuiga, gikan sa Pebrero ngadto sa Oktubre, si Joseph Smith nagserbisyo isip usa ka editor niini nga mantalaan ug sa kasagaran momantala og mga artikulo nga pinirmahan og “Ed.” Bisan tuod ug ang uban mitabang og sulat sa daghan niini nga mga artikulo, ang propeta miaprubar niini ug mimantala niini sa iyang pangalan.

Mga Sulat. Kini nga libro mikutlo gikan sa daghang mga sulat nga gisulat o gidikta ni Joseph Smith. Kini usab nga libro mikutlo gikan sa mga sulat nga giaprubahan ug gipirmahan ni Joseph Smith nga ang bahin niini o ang kinatibuk-an giandam pinaagi sa uban ubos sa iyang direksyon.

Mga Journal. Ang journal sa Propeta usa ka buhong nga kapanguhaan sa iyang mga pagtulun-an. Bisan og ang iyang journal daghan ang gilakip, siya gayud mismo ang misulat niini bisan dili kanunay. Sa iyang dapit, siya mimando nga ang iyang journal mahipos sa iyang mga tigsulat, ubos sa iyang pagdumala, paghatag kaniya og higayon nga makapokus sa kadinalian sa iyang mga responsibilidad diha sa iyang calling. Sa wala pa ang pagmartir kaniya siya miingon, “Sulod sa tulo ka tuig ako adunay rekord sa tanan nakong mga gilihok ug gipanghimo, kay ako adunay pipila ka maayo, matinud-anon, ug maayo nga mga klerk nga nagpadayon sa pagtrabaho: miuban sila kanako bisan asa, ug mainampingon nga mitipig sa akong kasaysayan, ug sila misulat sa akong mga gipanghimo, diin ako gikan, ug unsay akong gipanulti.”2 Ang mga tigsulat sa Propeta mo-rekord diha sa journal pinaagi sa pagsulat sa ngalan sa tawo nga maoy gipanag-istoryahan [third person] ug sa ngalan sa tawo nga maoy nag-istorya [ first person], maingon og si Joseph Smith mismo ang misulat.

Mga handumanan gikan sa uban. Kini nga libro mikutlo gikan sa mga panumduman niadtong mga nakadungog sa propeta nga namulong ug unya ila kining gi-rekord sa ilang mga journal ug uban pang mga gipangsulat. Human sa kamatayon sa Propeta, ang mga lider sa Simbahan ug mga tigsulat sa kasaysayan mihimo sa dakong paningkamot aron sa pagkolekta ug pagpreserbar niana nga mga sinulat ug aron pagrekord sa nangagi nga mga panumduman nga wala masulat kabahin sa Propeta. Kana nga mga kapanguhaan gigamit lamang kon ang tawo nakadungog gayud sa mga pulong nga iyang gi-rekord.

Mga Kasulatan. Kini nga libro mikutlo gikan sa mga pagtulun-an ni Joseph Smith nga sa wala madugay gibalaan isip kasulatan diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad ug sa Perlas nga Labing Bililhon. Ang ingon nga mga sinulat nga gibalaan naglakip sa mga instruksyon nga iyang gihatag kabahin sa doktrinal nga mga hilisgutan, mga panan-awon nga iyang gi-rekord, ug mga sulat ug uban pang mga dokumento nga iyang gisulat. Kini nga libro mikutlo gikan niini nga mga gibalaan nga mga pagtulun-an ug mga sinulat kon kini mosangkap og panahum [insight] ngadto sa mga doktrina niini nga libro Mga Kasulatan. Kini nga libro mikutlo gikan sa mga pagtulun-an ni Joseph Smith nga sa wala madugay mihimo niini nga balaan isip kasulatan diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad ug sa Perlas nga Labing Bililhon. Ang ingon nga mga gibalaan nga mga sinulat naglakip sa mga instruksyon nga iyang gihatag kabahin sa doktrinal nga mga hilisgutan, mga panan-awon nga iyang gi-rekord, ug mga sulat ug uban pang mga dokumento nga iyang gisulat. Kini nga libro mikutlo gikan niini nga mga gibalaan nga mga pagtulun-an ug mga sinulat kon kini mosangkap og panahum [insight] ngadto sa mga doktrina niini nga libro.

Kasaysayan sa Simbahan [History of the Church]

Daghan sa mga sermon ni Propeta Joseph Smith ug mga sinulat nga nalakip niini nga libro gikutlo gikan sa History of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, nga gipasabut usab dinhi niini nga libro isip Kasaysayan sa Simbahan [History of the Church].3 Ang unang unom ka mga bolumin [volumes] sa History of the Church nagrepresentar sa kasaysayan sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw gikan gayud sa sinugdanan niini hangtod sa pagkamatay ni Joseph Smith. Ang kasaysayan una nga naghulagway sa mga panghitabo ug mga kasinatian nga naglambigit sa kinabuhi ug pangalagad ni Joseph Smith. Usa kana ka importante nga kapanguhaan sa makasaysayanon nga impormasyon kabahin sa kinabuhi sa Propeta ug mga panudlo ug mahitungod sa kalamboan sa nag-una nga Simbahan.

Si Joseph Smith nagsugod sa pagpangandam sa kasaysayan hangtod nga kini nahimo nga History of the Church niadtong tingpamulak sa 1838 sa pagbatok sa sayop nga mga report nga gimantala sa mga newspaper ug sa bisan asa nga sinulat. Ang pagkompleto sa iyang kasaysayan nahimong usa ka hilisgutan nga nakapabalaka kaayo og dako kaniya.. Niadtong 1843 miingon siya, “Adunay pipila lamang ka mga butang [subjects] nga ako mibati og dako nga kabalaka kay sa akong kasaysayan, diin nahimo kining usa ka malisud nga tahas.”4

Ang History of the Church gibase sigun sa mga panumduman sa Propeta, mga journal, ug uban pang mga personal nga rekord. Nagpresentar kini sa inadlaw nga sugilanon sa mga kalihokan sa Propeta ug makahuluganon nga mga panghitabo sa kasaysayan sa Simbahan. Naglakip usab kini og mga report sa mga pakigpulong sa Propeta, mga kopya sa mga padayag nga iyang nadawat, mga artikulo gikan sa mga mantalaan sa Simbahan, mga gihisgutan [minutes] sa mga komperensya, ug uban pang mga dokumento.

Si Joseph Smith nagpabilin nga nanginlabot sa pagpangandam sa pagribyu sa iyang kasaysayan hangtod sa iyang kamatayon. Hinoon, siya mimando nga kadaghanan sa iyang mga buluhaton himoon sa uban, ubos sa iyang pagdumala. Ang mga rason niini naglakip sa iyang tibuok kinabuhi nga kagustuhan sa pagsulti o pagdikta sa iyang mga hunahuna, kay sa pagsulat niini, ug ang padayon nga buluhaton sa iyang pangalagad. Ang kasaysayan sa Propeta sa Hulyo 5, 1839, nakarekord, “Nagdikta ako sa kasaysayan, moingon ako nga nagdikta, kay ako sa akong kaugalingon panagsa ra nga mogamit og pluma [pen].”5

Pagka Hunyo 1844 ang kasaysayan nasulat hangtod sa Agosto 5, 1838. Didto sa Bilanggoan sa Carthage, sa hapit na siya mamatay, ang propeta misangon ni Elder Willard Richards, iyang pangulo sa mga tigsulat nianang higayona, sa pagpadayon sa plano sa paghugpong [compile]sa kasaysayan.6 Si Elder Richards ug ubang tawo nga suod sa Propeta mipadayon sa kasaysayan sigun sa giingon hangtod sa kamatayon ni Elder Richards pagka 1854. Dayon ang buhat sa paghugpong sa kasaysayan gihimo o gipamunoan mismo ni Elder George A. Smith, ig-agaw ug suod nga higala sa Propeta, kinsa naordinahan sa pagka Apostol niadtong 1839 ug nahimong Historian sa Simbahan pagka 1854. Daghan pang uban nga nagtrabaho sa Buhatan sa Historian sa Simbahan mitabang usab sa paghugpong.

Usa sa mga importante nga tahas sa mga tighipos sa Kasaysayan sa Simbahan [History of the Church] mao ang pag-edit ug pag-andam sa orihinal nga dokumento alang sa paglakip niini diha sa kasaysayan. Ang ilang buluhaton naglangkob sa paghimo sa ginagmay nga pag-edit sa hapit tanan nga mga orihinal nga dokumento nga apil sa History of the Church. Ang mga tighipos mikorihir sa sayop nga mga spelling sa pulong ug mipa-reho sa tanang punctuation, pag-capital ug grammar. Dugang pa, sa ubang mga sitwasyon, ang mga tighipos sa kasaysayan mihimo og lain pang mga kausaban sa orihinal nga mga dokumento. Kini nga mga kausaban nabahin ngadto sa tulo ka mga kategoriya:

  1. Pag-ipon sa mga asoy [accounts]. Daghan sa mga pakigpulong ni Joseph Smith girekord sa dili usa lamang ka tigpaminaw o tigpaniid. Sa ubang mga higayon, ang mga naghugpong sa History of the Church mitipon sa duha ka mga asoy sa sama nga pakigpulong ngadto sa usa na lang ka bersyon.

  2. Pag-usab sa mga asoy gikan sa ngalan sa tawo nga giistoryahan [third person] ngadto sa tawo nga nag-istorya [ first person]. Daghan sa mga asoy sa mga pagtulun-an ug mga kalihokan sa Propeta girekord gamit ang tawo nga giistoryahan. Kini nga asoy maoy una nga gigamit sa sinulat sa iyang mga tigsulat, apan ang ubang mga asoy gikuha gikan sa mga sinulat sa uban kinsa nakaila sa Propeta ug gikan sa mga artikulo sa mantalaan. Dihang nagtrabaho ang mga tighipos sa History of the Church, misulat sila sa kasaysayan nga nagpasabut sa tawo nga nag-istorya [ first person], susama ra nga ang Propeta maoy nagsulat. Nagkinahanglan kini nga ang ubang gipasabut sa tawo nga giistoryahan [third-person] nga gigamit sa asoy usbon ngadto sa tawo nga nag-istorya [ first-person].

  3. Pagdugang o pag-usab sa mga pulong o hugpong sa mga pulong. Kadaghanan sa orihinal nga mga sinulat nga natala gikan sa mga sermon sa Propeta mga mugbo ra, dili kompleto, ug putol-putol. Sa pipila niini nga mga sitwasyon, ang mga tighimo sa kasaysayan sa Simbahan mihimo og usab sa sermon sa Propeta nga gibase sa rekord nga magamit, nga gikuha usab gikan sa mga panumduman ug mga kasinatian uban sa Propeta. Kini nga buhat usahay naglakip sa pagdugang o pag-usab sa mga pulong o hugpong sa mga pulong aron hulipan ang mga bal-ang ug paglinaw unsay gipasabut.

Ang tanan nga nahugpong ug pagsulat sa History of the Church gihimo ubos sa superbisyon sa mga apostoles ug pagribyu. Ang kasaysayan gibasa ngadto sa mga sakop sa First Presidency, lakip na si Presidente Brigham Young, ug ang Korum sa Napulog duha ka mga Apostoles, ang uban kanila nakaila gayud sa Propeta ug nakadungog sa orihinal nga mga pakigpulong. Kini nga mga lider miaprubar sa manuskrito nga mamantala isip kasaysayan sa Simbahan sa sulod niini nga panahon.

Pagka Agosto 1856 ang kasaysayan nahuman hangtud sa panahon nga namatay si Joseph Smith. Ang kasaysayan gianam-anam sa pagmantala diha sa Simbahan sa ika-19 nga siglo isip “Kasaysayan ni Joseph Smith.”7 Sa wala madugay ang kasaysayan gi-edit ni Elder B. H. Roberts, sakop sa kapangulohan sa Seventy, ug gimantala sulod sa 1902 ug 1912 sa unom ka mga bolumin [volumes]. Giulohan kini og History of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints.

Ang mga tawo nga naghimo sa kahugpungan sa kasaysayan mipamatuod sa pagkahusto sa mao nga buhat. Si Elder George A. Smith miingon: “Ang bug-os nga pagkamabinantayon gihimo aron mapadangat ang mga ideya nga susama gayud sa estilo sa Propeta, ug walay higayon diin ang mga emosyon nga akong nahibaloan giusab, kay ako mismo nakadungog sa kadaghanan sa iyang mga pakigpulong, nasayud kaayo sa mao nga mga pulong nga iyang gigamit, nagbilin og usa ka tin-aw kaayo nga panumduman sa iyang mga pagtulun-an, ug nasayud kaayo sa iyang mga baruganan ug mga katuyoan.”8

Si Elder George A. Smith ug si Elder Wilford Woodruff namahayag: “Ang kasaysayan ni Joseph Smith ania na karon sa kalibutan, ug kami ania sa katagbawan nga wala pa gayud mamantala ang usa ka kasaysayan nga labing husto sa iyang mga detalye kaysa niini nga kasaysayan. Aron higpit gayud ang pagkahusto niini, ang posibleng hilabihan nga mga kasakit maoy gikuha sa mga tigsulat sa kasaysayan ug sa mga klerk nga apil sa buluhaton. Sila mga saksi sa ilang mga mata ug mga dalunggan dul-an sa tanan nga mga transaksyon nga narekord niini nga kasaysayan, diin kadaghanan niini gireport samtang kini nanghitabo,ug, kon wala man sila nianang panahona sa personal, aduna silay makuha gikan sa mga mitambong niana. Ug dugang pa, sukad sa pagkamatay ni Propeta Joseph, ang Kasaysayan mainampingon nga gimoderno ubos sa higpit nga pag-inspeksyon ni Presidente Brigham Young, ug iyang giaprubahan.

“Busa, kami, mopamatuod sa tibuok kalibutan, ug ngadto sa makabati niini nga mga pulonga, nga ang Kasaysayan ni Joseph Smith matuod, ug usa sa pinakamatuod nga kasaysayan nga sukad nasulat.”9

Dinhi niini nga libro, ang mga pakigpulong ni Propeta Joseph Smith ug mga sinulat gikutlo gikan sa History of the Church gawas lang kon ang orihinal nga pakigpulong o mga sinulat wala malakip niini. Kon kini nga libro mokutlo gikan sa History of the Church, ang mga mubo nga mga sulat sa ubos [endnotes] maglakip og impormasyon bahin sa orihinal nga pakigpulong o sinulat, lakip na ang mga pangalan niadtong mirekord sa mga sermon sa Propeta. Ang mubo nga mga sulat sa ubos mopasabut usab kon ang mga tighipos sa History of the Church migamit gikan sa ilang mga panumduman ug mga kasinatian uban ni Joseph Smith sa pag-usab sa mga pulong o sa pagdugang og mga pulong o hugpong sa mga pulong ngadto sa orihinal nga report. Ang ingon nga mga pagdugang o mga kausaban gibuhatan og mubo nga mga sulat kon kini nakaapekto sa buot ipasabut sa kinutlo. Ang ginagmay nga mga pag-edit gisulat usab.

Ang libro nga giulohan og Joseph Smith––Kasaysayan, nga girekord diha sa Perlas nga Labing Bililhon, usa ka kinutlo gikan sa nag-unang lima ka hugna sa una nga bolumin sa History of the Church.

Mubo nga mga Sulat

  1. Ang Evening and Morning Star gimantala sa Independence, Missouri, gikan 1832 hangtud 1833, ug sa Kirtland, Ohio, gikan 1833 hangtud 1834. Ang Latter Day Saints’ Messenger and Advocate gimantala sa Kirtland gikan 1834 hangtud 1837. Ang Elders’ Journal gimantala sa Kirtland niadtong 1837, ug sa Far West, Missouri, pagka 1838. Ang Times and Seasons gimantala sa Nauvoo, Illinois, gikan 1839 ngadto 1846.

  2. History of the Church, 6:409; gikan sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith niadtong Mayo 26, 1844, sa Nauvoo, Illinois; gi-report ni Thomas Bullock.

  3. Ang History of the Church gipasabut usab kini isip Documentary History of the Church.

  4. History of the Church, 6:66; gikan sa “History of the Church” nga (manuskrito), basahon E-1, p. 1768, Church Archives, Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, Siyudad sa Salt Lake, Utah.

  5. History of the Church, 4:1; gikan sa “History of the Church” nga (manuskrito), basahon C-1, p. 963, Church Archives.

  6. Tan-awa ang sulat gikan ni George A. Smith ngadto ni Wilford Woodruff, Abr. 21, 1856, Siyudad sa Salt Lake, Utah; sa Historical Record Book, 1843–74, p. 219, Church Archives.

  7. Ang ‘History of Joseph Smith” gimantala sa Times and Seasons sugod sa Mar. 15, 1842, hangtud Feb. 15, 1846. Gipadayon kini sa Deseret News gikan Nob. 15, 1851, hangtud Ene. 20, 1858. Giimprinta kini pag-usab sa Millennial Star gikan Hunyo 1842 hangtud Mayo 1845; ug gikan Abr. 15, 1852, to Mayo 2, 1863.

  8. Sulat gikan ni George A. Smith ngadto ni Wilford Woodruff, Abr. 21, 1856, Siyudad sa Salt Lake, Utah; sa Historical Record Book, 1843–74, p. 218, Church Archives.

  9. George A. Smith ug Wilford Woodruff, Deseret News, Ene. 20, 1858, p. 363; pagkabahin sa paragrap giusab.