Hugna 31: ‘Ang Dios Magauban Kaninyo Hangtud sa Kahangturan’: Ang Propeta Sulod sa Bilanggoan sa Liberty

Hugna 31

“Ang Dios Magauban Kaninyo Hangtud sa Kahangturan”: Ang Propeta Sulod sa Bilanggoan sa Liberty

“Diha sa Iyang Gamhanang pangalan kita hugot nga molahutay sa kalisdanan sama sa buotan nga mga sundalo hangtud sa katapusan.”

Gikan sa Kinabuhi ni Joseph Smith

Niadtong Disyembre 1, 1838, si Propeta Joseph Smith, ang iyang igsoon nga si Hyrum, ug uban pang mga kaigsoonan gikuha gikan sa Richmond, Missouri, diin sila gibilanggo sa usa ka panimalay nga hinimo sa troso, ngadto sa bilanggoan sa Liberty, Missouri. Magpabilin sila didto og kapin sa upat ka bulan, maghulat sa paghusay sa bakak nga mga pasangil nga nagsugod gikan sa pagpanggukod sa mga Santos sa Missouri. Sulod niining panahona, ang mga miyembro sa Simbahan gipapahawa gikan sa ilang mga panimalay sa Missouri sa ilang mga manggugukod, nga maoy hinungdan sa grabeng pag-antus. Ang mga pagsulay sa mga Santos maoy tinubdan sa dakong kahingawa ngadto sa Propeta ug sa iyang mga kauban sa panahon sa ilang pagkabilanggo.

Ang Bilanggoan sa Liberty gibahin ngadto sa usa ka lawak sa ibabaw ug sa usa ka 4.27 metro kwadrado nga bilanggoan sa ubos, diin ang mga binilanggo gibutang. Ang Propeta milarawan sa ilang kahimtang: “Kami gibutang ubos sa hugot nga pagbantay, gabii ug adlaw, sa usa ka bilanggoan nga doble ang bungbong ug mga pultahan, gilimitahan sa among kagawasan sa paglihok sumala sa among konsiyensya. Ang among pagkaon diyutay ra, balik-balik, ug walay lami; kami walay kahigayunan sa pagluto alang sa among kaugalingon; napugos kami sa pagkatulog sa salog nga may kumpay, ug walay habol nga makahatag kanamo og kainit; ug kon aduna kami kalayo, mapugos kami nga mag-antus kanunay sa aso. Ang mga Maghuhukom masulub-on nga misulti kanamo matag karon ug unya nga sila nasayud nga kami mga inosente, ug angay nga kami mahimong gawasnon. Apan sila dili gayud mosulay sa paggamit sa balaod ngari kanamo, tungod sa kahadlok sa manggugubot.”¹

Ang lawak dili igo ang gitas-on aron makabarug og tarung ang mga tawo, ug si Alexander McRae, usa sa mga binilanggo, miingon nga ang pagkaon “walay lami, ug hugaw kaayo nga dili namo makaon hangtud nga mapugos na lang kami tungod sa kagutom.”²

Si Mercy Fielding Thompson, usa ka miyembro sa Simbahan kinsa mibisita sa mga kaigsoonan didto sa bilanggoan, sa kaulahian misulat: “Wala akoy gahum sa paglarawan sa akong mga gibati sa dihang kami gipasulod sa bilanggoan sa tigbantay ug ang pultahan sa among luyo gitrangkahan. Dili namo malikayan nga mobati og kalisang sa pagkaamgo nga kami gitrangkahan nianang mangiub ug awaaw nga suok, angay lamang sa mga labing dautan nga mga kriminal; apan didto among nakita si Joseph, ang Propeta—ang tawo nga pinili sa Dios, niini nga dispensasyon sa kahingpitan sa panahon aron mohupot sa mga yawe sa Iyang gingharian sa yuta, uban sa gahum sa pagbugkos ug sa pagbadbad sigun sa imando sa Dios—gibilanggo sa usa ka hugaw nga bilanggoan nga walay laing hinungdan o rason kon dili nga siya miangkon nga siya gidasig sa Dios aron sa pagtukod sa Iyang simbahan diha sa mga tawo.”³

Sa panahon sa pagkabilanggo sa Propeta, ang iyang asawa, si Emma, nakaduaw kaniya sa tulo lamang ka higayon. Ang ilang uban nga komunikasyon pinaagi lamang sa mga sulat. Niadtong Abril 4, 1839, ang Propeta misulat: “Minahal ug mapinanggaong asawa. Huwebes sa gabii, ako milingkod igo nga misalop ang adlaw, samtang kami naglili pinaagi sa mga rehas niining mamingaw nga bilanggoan, aron mosulat kanimo, aron akong ikapahibalo kanimo ang akong kahimtang. Kini, nagtuo ako, mga lima ka bulan ug unom ka-adlaw na karon sukad ako nahimong ubos sa pagbantay sa usa ka guwardiya gabii ug adlaw, ug sulod sa mga bongbong, mga rehas, ug nag-agit-it nga pultahan sa usa ka mamingaw, mangiub, hugaw nga bilanggoan. Uban sa mga pagbati nga Dios lamang ang nahibalo nga ako mihimo niini nga sulat. Ang mga panghunahuna ubos niini nga mga kahimtang mosukwahi sa sinulat o sa pamulong o sa mga anghel aron sa paghubit o pagpaila sa usa ka tawo kinsa wala pa gayud makasinati unsa ang among nasinati…. Kami mosalig sa mga bukton ni Jehovah ug wala nay lain pa alang sa among kaluwasan.”⁴

Gikan sa Bilanggoan sa Liberty, ang Propeta misulat usab ngadto sa mga Santos, nagpahayag sa iyang gugma alang kanila ug sa iyang hugot nga pagtuo nga ang Dios kanunay nga magpaluyo niadtong kinsa mosalig Kaniya. Kadaghanan sa mosunod nga materyal naggikan sa usa ka sulat ngadto sa mga miyembro sa Simbahan, nga pinitsahan og Marso 20, 1839, nga naglakip sa tambag sa Propeta ngadto sa mga Santos, sa iyang pangamuyo sa Dios, ug ang mga tubag sa Dios sa iyang mga pag-ampo. Pila ka bahin niini nga sulat sa kaulahian nahimo nga mga seksyon 121, 122, ug 123 sa Doktrina ug mga Pakigsaad.

Mga Pagtulun-an ni Joseph Smith

Walay kasakit ang makapahimulag kanamo gikan sa gugma sa Dios ug sa pagpakigdait sa usag usa.

“Ang imong ubos nga sulugoon, Joseph Smith, Jun., binilanggo tungod ug alang sa Ginoong Jesukristo, ug alang sa mga Santos, gidakop ug gibilanggo sa gahum sa manggugubot, ubos sa mapu-ohon nga pagdumala sa iyang kamahalan, ang gobernador, Lilburn W. Boggs, kauban sa iyang isig ka bilanggo ug hinigugmang mga kaigsoonan, Caleb Baldwin, Lyman Wight, Hyrum Smith, ug Alexander McRae, nagpadala nganha kaninyong tanan og pagtimbaya.⁵ Hinaut nga ang grasya sa Dios nga Amahan, ug sa atong Ginoo ug Manluluwas nga si Jesukristo, magauban kaninyong tanan, ug magpabilin diha kaninyo sa kahangturan. Hinaut nga ang kahibalo pilo-piloon diha kaninyo pinaagi sa kalooy sa Dios. Ug hinaut nga ang hugot nga pagtuo ug ang maligdong nga batasan, ug kahibalo ug pagpugong sa kaugalingon, ug pagpailub ug pagka-diosnon, ug inigsoon nga pagkamabination ug gugma nga putli maanaa kaninyo ug kabuhong, nga kamo dili mahimong walay kapuslanan, ni dili mabungahon [tan-awa sa 2 Pedro 1:5–8].

“Tungod kay kami nasayud nga kadaghanan kaninyo nakahibalo gayud sa mga sayop ug sa mapintas nga ka walay hustisya ug kabangis nga gigamit ngari kanamo; samtang kami gibilanggo kay gipasanginlan sa tanang matang sa kadautan, ug gibalhug sa bilanggoan, gisirado sa lig-on nga mga bongbong, gilibutan sa lig-on nga mga guwardiya, kinsa kanunay nga nagbantay adlaw ug gabii ingon og walay kakapoy sama sa yawa sa pagtintal ug pagbutang og laang alang sa mga katawhan sa Dios:”

“Busa, minahal kaayo nga mga kaigsoonan, kami mas labing andam ug matinguhaon nga makaangkon sa inyong pakigdait ug gugma. Kay ang among mga kahimtang gibanabana aron sa pagpukaw sa among mga espiritu ngadto sa usa ka sagrado nga paghinumdom sa tanan, ug kami nagtuo nga ang inyong mga espiritu mao usab, ug busa walay makapahimulag kanamo gikan sa gugma sa Dios ug pakigdait sa usag-usa [Tan-awa sa Mga Taga Roma 8:39]; ug nga ang tanang matang sa kadautan ug kabangis nga gigamit ngari kanamo makahimo lamang kini sa pagbugkos sa among mga kasingkasing nga mag-uban ug maghiusa kanila diha sa gugma.

“Kami dili na kinahanglan nga mosulti nganha kaninyo nga kami gibilanggo nga walay hinungdan, ingon man dili na kinahanglan nga kamo moingon ngari kanamo, kami gipalayas gikan sa among mga panimalay ug gidagmalan nga walay hinungdan. Kita managsama nga makasabut nga kon gipasagdan lang unta ang mga Santos sa mga taga-Missouri, nga ingon ka matinguhaon og kalinaw sama kanila, wala untay mahitabo gawas sa kalinaw ug kahilum sa estado hangtud karon; wala unta kami dinhi niini nga impyerno,… diin kami napugos nga makabati og walay lain gawas sa bugalbugal nga mga pagpanumpa, ug makasaksi og mapanamastamason nga mga talan-awon, ug paghubog-hubog ug pagpakaron ingnon, ug tanan nga matang sa walay pagpugong. Ug usab, ang hilak sa mga ilo ug mga biyuda dili unta moabot sa taas ngadto sa Dios batok kanila. Ingon man dili unta mamantsahan sa inosenteng dugo ang yuta sa Missourri…. Kini usa ka istorya sa kagul-anan; usa ka makapahilak nga sugilanon; oo, usa ka masulub-ong sugilanon; daghan kaayong ikasulti; daghan ra kaayo para hunahunaon; daghan ra kaayo alang sa mga tawo….

“[Ang among mga manggugukod] mihimo niining mga butanga diha sa mga Santos, kinsa wala makahimo og sayop ngadto kanila, kinsa mga inosente ug mahiyason; kinsa nahigugma sa Ginoo nga ilang Dios, ug andam nga mosalikway sa tanang butang tungod og alang ni Kristo. Kining mga butanga makapahadlok nga isaysay, apan kini tinuod gayud. Ang mga pagsakit moabut gayud, apan pagka-alaut ngadto kanila nga maoy gigikanan niini [tan-awa sa Mateo 18:7].”⁶

Ang kalisdanan sulod lamang sa mubo nga panahon; kon kita molahutay pag-ayo, kita ibayaw sa atubangan sa Dios.

“O Dios! hain ba Ikaw? Ug hain ang gambalay nga nagsalipod sa Imong tagoanan? Hangtud kanus-a ikaw mogamit sa imong kamot, ug sa imong mata, oo sa Imong matin-aw nga mata, tan-awa gikan sa mahangturon nga mga langit, ang mga sayop sa Imong mga katawhan, ug sa Imong mga sulugoon, ug ang Imong dunggan napuno sa ilang mga pagtuaw?

“Oo, O Ginoo, hangtud kanus-a sila mag-antus niini nga mga kadautan ug dili makatarungan nga pagdaug-daug, sa dili pa malukmay ang Imong kasingkasing ngadto kanila, ug ang Imong kasingkasing mobati og kalooy ngadto kanila?

“O Ginoong Dios nga Makagagahum, Magbubuhat sa Langit, Yuta ug mga Dagat, ug sa tanan nga mga butang nga anaa kanila, ug kinsa nagpugong ug nag-ulipon sa yawa, ug sa kangitngit ug walay pagkadaug nga kagamhanan ni Sheol! Ilugway ang Imong kamot, himoa nga makakita ang Imong mga mata; himoa nga ang Imong gambalay nga dili na matago; himoa ang Imong Tagoanan nga dili na masalipdan; himoa ang Imong dunggan nga makadungog; himoa nga ang Imong kasingkasing mobati og kalooy ngari kanamo. Himoa nga mapukaw ang Imong kasuko batok sa among mga kaaway, ug sa kaligutgut sa Imong kasingkasing, uban sa Imong espada ipanimalos kami sa mga kadautan nga gibuhat ngari kanamo; hinumdumi ang Imong mga Santos nga nag-antus, O among Dios! ug sa Imong mga sulugoon nga maglipay diha sa Imong ngalan sa kahangturan….

“…Akong anak, kalinaw nganha sa imong kalag; ang imong mga kalisdanan ug ang imong mga kasakitan sulod lamang sa mubo nga higayon; ug unya, kon ikaw molahutay pag-ayo, ang Dios mobayaw kanimo sa kahitas-an; ikaw magmadaugon ibabaw sa imong tanan nga mga kaaway.”⁷ [mga paragrap niini nga seksyon makita usab sa D&P 121:1–8.]

Ang gahum sa Dios mas labaw kaysa bisan unsa nga dautan, ug ang kamatuoran sa ebanghelyo sa katapusan maoy magmadaugon.

“Tuguti ako sa pagsulti kaninyo, mga kaigsoonan, nga ang pagkaignorante, pagkamatuo-tuohon ug kakitid sa panghunahuna kon anaa kini sa dapit nga dili angay, sa kasagaran maoy babag sa pag-uswag niini nga Simbahan, sama sa kusog kaayo nga ulan gikan sa kabukiran nga mobaha sa pinakalimpyo ug tin-aw nga sapa uban sa lapok ug hugaw, ug kahugaw, ug mopalubog sa unsay tin-aw kaniadto, ug ang tanan mobul-og ngadto sa usa ka dakong baha; apan ang panahon makausab sa sitwasyon; ug bisan kon kita mabulit sa lapok sa baha sa pagkakaron, ang sunod nga bul-og tingali, sa pagdagan sa panahon, mahimong modala kanato ngadto sa tinubdan nga ingon katin-aw sa kristal, ug ingon ka limpyo sa snow [niebe]; samtang ang kahugaw, ang gapnod ug sagbut mangahabilin ug mahugasan diha sa agianan.

“Hangtud kanus-a magpabilin nga mahugaw ang tubig nga nagdagan? Unsa nga gahum ang makapugong sa langit? Mas maayo pa sa tawo nga molugway sa iyang walay kusog nga bukton sa pagpahunong sa sapa sa Missouri sa iyang walay pagkabalhin nga agianan, o sa pagbalik niini, kay sa pagpugong sa Makagagahum sa pagbu-bu sa kahibalo gikan sa langit diha sa mga ulo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. [Kini nga paragrap makita usab sa D&P 121:33.]

“Unsa si [Gobernador Lilburn W.] Boggs o ang iyang grupo sa mamumuno, sila walay hinungdan nga mga kahoy nga nagtubo sa baybayon kansang mga gamot moabot ngadto sa tubig ug manakop og mga gapnod samtang kini nanglutaw? Mas maayo pa nga kita maglalis nga ang tubig dili tubig, tungod kay ang sulog magdala ug lapok ug naghugaw sa tin-aw nga sapa, bisan kon sa ulahi mas mohimo pa niining limpyo kay sa una; o nga ang kalayo dili kalayo, tungod kay kini mahimong mapalong, pinaagi sa pag-buhagay sa baha; kay sa moingon nga ang atong katuyoan mapukan tungod kay ang mga mabudhion, mga bakakon, mga pari, mga kawatan, mga mamumuno, kinsa managsama nga lig-on sa ilang mga panglipot ug mga gituohan, mibuhagay, gikan sa ilang espirituhanong kadautan diha sa sagradong mga dapit, ug gikan sa ilang mga kota sa panulay, usa ka baha sa hugaw ug lapok ug kahugawan … diha sa atong mga ulo.

“Dili! dili unta itugot sa Dios. Ang impyerno mahimong mobubo sa iyang kapungot sama sa nagkayo nga lapok sa bukid sa Vesuvius, o sa Etna, o sa makahahadlok nga nagkayong mga bulkan; ug gani ang ‘Mormonism’ mobarug. Ang tubig, kalayo, kamatuoran ug ang Dios tanan mga tinuod. Ang kamatuoran mao ang ‘Mormonism.’ Dios ang nagpasiugda niini. Siya mao ang atong panagang. Pinaagi Kaniya kita makadawat sa atong pagkahimugso. Pinaagi sa Iyang tingog kita gitawag sa usa ka dispensayon sa Iyang ebanghelyo diha sa sinugdanan sa kahingpitan sa mga panahon. Pinaagi Kaniya kita nakadawat sa Basahon ni Mormon; ug pinaagi Kaniya kita nagpabilin hangtud karong adlawa; ug pinaagi Kaniya kita magpabilin, kon kini alang sa atong himaya; ug sa Iyang Gamhanang pangalan kita hugot nga molahutay sa kalisdanan sama sa buotan nga kasundalohan hangtud sa katapusan.

“… Kamo makat-on ra sa higayon nga kamo makabasa niini, ug kon dili kamo makat-on niini, unta kamo makat-on niini, nga ang mga bongbong ug mga kadena, mga pultahan ug nag-agit-it nga mga bisagra, ug gikuyawan nga mga gwardiya ug mga tigbilanggo … gituyo diha sa ila gayud nga kinaiya aron sa paghimo sa balay sa usa ka matinuoron nga tawo nga mobati nga mas kusgan kay sa gahum sa impyerno….

“… Kami inyong mga igsoon ug mga isigka-mag-aantus, ug mga bilanggo tungod ni Jesukristo tungod ug alang sa ebanghelyo, ug alang sa paglaum sa himaya nga anaa kanato.”⁸

Ang Manluluwas nakasabut sa tanan natong pag-antus, ug Siya magauban kanato hangtud sa kahangturan.

Ang Ginoo mihupay sa Propeta pinaagi sa mosunod nga mga pulong: “Ang lumulupyo sa yuta magpakisayud sa imong ngalan, ug ang mga buangon magbiaybiay kanimo; ug ang impiyerno makig-away batok kanimo, samtang ang putli og kasingkasing, ug ang maalamon, ug ang bantugan, ug ang buotan mangayo og tambag, ug ang pagtugot ug mga panalangin magagikan sa imong kamot sa kanunay, ug ang imong mga katawhan dili gayud motalikod batok kanimo pinaagi sa pagpamatuod sa mga mabudhion; ug bisan kon ang ilang impluwensya modala kanimo ngadto sa kasamok, ug ngadto sa mga rehas ug mga bongbong, ikaw pagapasidunggan, ug apan alang lamang sa mubo nga higayon ug ang imong tingog labaw pa ka makalilisang diha taliwala sa imong mga kaaway kay sa mabangis nga leon, tungod sa imong pagkamatarung, ug ang imong Dios moabag kanimo hangtud sa kahangturan.

“Kon ikaw gitawag nga mag-antus taliwala sa mga kalisdanan; kon ikaw anaa sa kakuyaw taliwala sa mga bakakon nga mga igsoon; kon ikaw anaa sa kakuyaw taliwala sa mga kawatan; kon ikaw anaa sa kakuyaw sa yuta o sa dagat; kon ikaw gipasanginlan sa tanan nga matang sa bakak nga mga pasangil; kon ang imong mga kaaway mosulong kanimo; kon sila mopahilayo kanimo gikan sa kapunongan gikan sa imong amahan ug inahan ug igsoon nga mga lalaki ug mga babaye; kon pinaagi sa usa ka hinulbot nga espada ang imong mga kaaway mopahilayo kanimo gikan sa sabakan sa imong asawa, ug sa imong kaliwat, ug ang imong kamagulangang anak nga lalaki, bisan og unom pa ka tuig ang panuigon, mokapyot sa imong mga saput, ug moingon, Akong amahan, akong amahan, ngano nga dili ka magpabilin uban kanamo? O, akong amahan, unsa ang buhaton sa mga tawo diha kanimo? Ug kon siya moduslak sa espada diha kanimo, ug ikaw maguroy ngadto sa bilanggoan, ug ang imong kaaway nagtinguha kanimo ingon sa mga lobo alang sa dugo sa karnero; ug kon ikaw ihulog ngadto sa bung-aw, o ngadto sa kamot sa mga mamumuno, ug ang silot sa kamatayon ipahamtang diha kanimo; kon ikaw itambog ngadto sa ilawom; kon ang dagko nga mga balod nagkunsabo batok kanimo; kon ang mapintas nga mga hangin mahimo nga imong kaaway, kon ang mga langit mopundok og kangitngit, ug ang tanan nga mga elemento magkahiusa nga mobabag sa agianan; ug labaw sa tanan, kon ang mga apapangig gayud sa impiyerno mobuka ug moabli sa ba-ba og dako diha kanimo, ikaw masayud, akong anak, nga kining tanan nga mga butang makahatag kanimo og kasinatian, ug alang sa imong kaayohan.

“Ang Anak sa Tawo mikunsad ubos kanilang tanan; labaw pa ba ikaw kay kaniya?

“Busa, padayon sa imong pamaagi, ug ang gahum sa pagkapari magpabilin uban kanimo, kay ang ilang utlanan gipahimutang, sila dili makaagi. Ang imong mga adlaw nahibaloan, ug ang imong mga tuig dili makulangan; busa, ayaw kahadlok unsa ang mahimo sa tawo, kay ang Dios mouban kanimo hangtud sa kahangturan.”⁹ [Ang mga paragrap niini nga mga seksyon makita usab sa D&P 122:1–9.]

Ang ligdong, hinagawhaw nga tingog naghunghong og kahupayan sa atong mga kalag nga ubos sa kaguol ug kalisud.

Wala madugay human ang propeta gitugotan nga makaeskapo gikan sa nagdakop kaniya sa Missouri, siya nahinumdom sa iyang mga gibati sa panahon sa iyang pagkabilanggo: “Sulod niining panahona nga didto ako sa mga kamot sa akong mga kaaway, ako moingon gayud, nga bisan og mibati ako og dakung kahingawa mahitungod sa akong pamilya ug mga higala, kinsa gitratar og dili tawhanon nga pagtagad ug giabusohan, … hinoon ako sa akong kaugalingon, mibati ako sa hingpit nga kalinaw, ug mauyonon ngadto sa kabubut-on sa akong Langitnong Amahan, nasayud ako sa akong pagka-inosente ingon man niana nga mga Santos, ug nga kami walay gibuhat nga angay sa ingon nga pagtagad gikan sa mga kamot sa nagdaog-daog kanamo. Ang mahitabo, ako makasud-ong ngadto nianang Dios kansang mga kinabuhi sa tanang mga tawo anaa sa Iyang mga kamot, ug kinsa miluwas kanako kanunay gikan sa ganghaan sa kamatayon, alang sa kaluwasan, ug dili igsapayan nga ang tanang paagi sa pag-eskapo ingon og wala nay paglaum, ug ang kamatayon ingon og hapit na gayud, ug nga ang akong kamatayon nakatakda na, kon ang tawo maoy pangutan-on, gani gikan sa una ko nga pagsulod sa kampo, akong gibati ang pagsalig nga ako, uban sa akong mga kaigsoonan ug sa akong mga pamilya, maluwas gayud.

“Oo, kanang hinagawhaw nga tingog, nga sa kanunay mihunghong og kahupayan sa akong kalag, diha sa dili matugkad nga kaguol ug kalisod, nanghinaut ngari kanako og kamaya, ug ang gisaad nga kaluwasan, nga naghatag kanako og kahupay. Ug bisan kon ang mga pagano nagalungot-lungot, ug ang mga katawhan nagapalandong sa mga butang nga kawang, gani ang Ginoo sa Panon, ang Dios ni Jacob mao ang akong dalangpanan; ug sa dihang mangamuyo ako ngadto kaniya sa panahon sa kalisud, Siya magaluwas kanako [Salmo 46:7; 50:15]; tungod niini ako miawhag sa akong kalag, ug ang tanan nga anaa kanako, sa pagpanalangin ug pagdayeg sa Iyang balaan nga pangalan. Kay bisan kon ako gisakit sa tanang paagi, bisan pa niini [ako] wala mabalaka, nahasol, apan wala mawad-i sa paglaum; gilutos, apan wala gisalikway; gibiay-biay apan wala mapukan.’ [Tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 4:8–9.]”¹⁰

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo

Hunahunaa kini nga mga ideya samtang kamo magtuon niini nga hugna o samtang kamo mangandam sa pagtudlo. Alang sa dugang mga tabang, tan-awa sa mga pahina vii–xiii.

Ribyuha pag-usab ang paghulagway sa bilanggoan sa Liberty, Missouri (mga pahina 433–36). Samtang ikaw magtuon ug maghisgot niini nga hugna, hunahunaa ang kahimtang sa Propeta dihang misulat sa mga pulong nga girekord niini nga hugna. Ribyuha ang ikatulong paragrap sa pahina 439. Sa unsa nga paagi nga ang asoy sa Propeta didto sa Bilanggoan sa Liberty usa ka ehemplo niini nga kamatuoran?
Tun-i ang ikatulo nga paragrap sa pahina 437. Sa unsa nga paagi nga ang lisud nga mga kahimtang usahay “mopukaw sa atong mga espiritu ngadto sa usa ka sagrado nga handumanan”? Sa unsa nga paagi nga ang pag-sulay ug pagpanggukod “mohiusa sa atong mga kasingkasing” ngadto sa mga miyembro sa pamilya ug mga higala? Unsa ang inyong mga kasinatian kalabut niini nga mga kamatuoran?
Si Joseph Smith miingon nga walay makapahimulag kaniya ug sa iyang mga kaigsoonan gikan sa gugma sa Dios (pahina 437). Unsa ang inyong mga hunahuna ug gibati samtang kamo namalandong niini nga pamahayag? Sa unsa nga paagi nga kita mahimong mahimulag gikan sa gugma sa Dios? Unsa ang ubang mga butang nga angay natong buhaton aron magpabilin diha sa gugma sa Dios?
Basaha ang unang paragrap sa pahina 439. Unsa ang angay natong buhaton aron madawat ang kalinaw nga gitanyag sa Ginoo kanato? Unsa ang inyong maangkon gikan sa pasalig sa Ginoo nga ang mga kalisdanan ni Joseph Smith ug mga kasakit sulod lamang sa “mubo nga higayon”?
Ribyuha ang mga pasalig ni Joseph Smith ngadto sa mga Santos nga ang mga kaaway sa Simbahan walay mahimo sa pagbabag sa gahum sa Dios (mga pahina 439–41). Ngano nga usahay makalimot kita niini nga kamatuoran? Unsa ang atong buhaton aron makahinumdom niini?
Tun-i ang mga pulong sa Ginoo ngadto sa Propeta sa mga pahina 441–43. Sa unsa kaha nga paagi nga ang atong mga kinabuhi mausab samtang kita mahinumdom nga ang mga pagsulay makahatag kanato og kasinatian ug alang sa atong kaayohan? Unsa ang gipasabut niini diha kaninyo aron masayud nga ang Manluluwas mikunsad ubos sa tanang mga butang? Unsa sa inyong hunahuna ang gipasabut sa “padayon sa inyong pamaagi”?
Basaha ang katapusang paragrap (mga pahina 443–44). Hunahunaa kon kanus-a ang Espiritu Santo mihupay kaninyo diha sa panahon sa kalisud. Kamo ba adunay ingon nga mga kasinatian nga angay ipakigbahin?

May Kalabutan nga mga Kasulatan: Mga Taga-Pilipos 3:8–9; Mosiah 23:21–24; Alma 7:11; 36:3