Eb’ li hu ut li tzolok
Chʼol 16: Lix Iglees li Jesukristo saʼ najter kutan

Chʼol 16

Lix Iglees li Jesukristo saʼ najter kutan

Jalam-uuch
Christ with the twelve men chosen by Him to be His Apostles. Christ has His hands upon the head of one of the men (who kneels before Him) as He ordains the man to be an Apostle. The other eleven Apostles are standing to the left and right of Christ.

Junjunq li naʼlebʼ li nanawman wiʼ ru lix Iglees li Jesukristo

“Laaʼo naqapaabʼ li Iglees joʼ chanru ajwiʼ naq kʼuubʼanbʼil chaq najter, aʼan rikʼinebʼ li apostol, li profeet, laj kʼaakʼalenel, laj tzolonel, laj osobʼtesinel, ut xkomonebʼ chik” (Ebʼ lix Raqallil li Paabʼaal 1:6).

Li Jesus kixxaqabʼ lix Iglees naq kiwan saʼ li ruchichʼochʼ. Aʼan lix Iglees li Jesukristo kiyeeman re (chiʼilmanq 3 Nefi 27:8), ut ebʼ li komon saʼ li Iglees, aj santil paabʼanel yeebʼilebʼ re (chiʼilmanq Efesios 2:19–20).

Kʼutbʼesinbʼil naʼlebʼ

Naq li Jesus kixxaqabʼ lix Iglees, Aʼan ajwiʼ li kixkʼehebʼ xnaʼlebʼ ut kixbʼeresihebʼ laj jolominel. Ut kikʼeheʼ xnaʼlebʼ Aʼan xbʼaan lix Yuwaʼ li wan saʼ Choxa. (chiʼilmanq Hebreos 1:1–2.) Chi joʼkan lix Iglees li Jesukristo kiwan chi bʼeresinbʼil xbʼaan li Dios, moko xbʼaanebʼ ta li winq. Li Jesus kixkʼut chiruhebʼ li ani keʼtaaqenk re naq li kʼutbʼesinbʼil naʼlebʼ aʼan li “pek” li tixkabʼla wiʼ lix Iglees (chiʼilman Mateo 16:16–18).

Chirix naq li Jesus kiwakli wiʼchik chi yoʼyo chi toj majiʼ nataqeʼ saʼ choxa, Aʼan kixye rehebʼ lix Apostol: “Laaʼin wanqin eerikʼin chixjunil li kutan toj saʼ rosoʼjik li ruchichʼochʼ” (Mateo 28:20). Joʼ chanru ajwiʼ kixye, Aʼan toj kiwan chixkʼeebʼalebʼ xnaʼlebʼ chalen chaq saʼ choxa. Kixtaqla li Santil Musiqʼej re taawanq choqʼ aj kʼojobʼanel chʼoolej ut choqʼ aj kʼutbʼesinel chiruhebʼ (chiʼilmanq Lukas 12:12; Jwan 14:26). Aʼan kiraatina laj Sawlo saʼ jun li kʼutbʼesinbʼil matkʼ (chiʼilmanq Hechos 9:3–6). Kixkʼutbʼesi chiru laj Pedro naq taakʼutmanq li evangelio, moko kaʼaj ta wiʼ chiruhebʼ laj Judio, chiru bʼan chixjunil li ruchichʼochʼ (chiʼilmanq Hechos 10). Wankebʼ naabʼal li yaalil naʼlebʼ li ninqebʼ xloqʼal li kixkʼutbʼesi chiru laj Jwan, li wankebʼ chi tzʼiibʼanbʼil saʼ li hu Apokalipsis. Saʼ li Akʼ Chaqʼrabʼ tzʼiibʼanbʼil resil kʼiila naʼlebʼ chan ru naq li Jesus kixkʼutbʼesi li rajom re xbʼeresinkil lix Iglees ut re xkutanobʼresinkil xnaʼlebʼebʼ lix tzolom.

Wankilal chi kʼeebʼil xbʼaan li Dios

Inkʼaʼ naru xkʼanjelankil ut xkʼutbʼal li jar raqal chi kʼojobʼanbʼil kʼanjel ut chi naʼlebʼ re li evangelio chi inkʼaʼ kʼeebʼil li tijonelil. Li Yuwaʼbʼej kixkʼe li wankilal aʼin re li Jesukristo (chiʼilmanq Hebreos 5:4–6), ut Aʼan kixkʼojobʼebʼ lix Apostol ut kixkʼe rehebʼ lix wankilal li tijonelil (chiʼilmanq Lukas 9:1–2; Markos 3:14). Aʼan kixye rehebʼ: “Moko laaʼex ta xexsikʼok wu; laaʼin bʼan xinsikʼok eeru ut xexinxaqabʼ” (Jwan 15:16).

Re naq taawanq li tusam saʼ lix Iglees, li Jesus kixkʼe li tenebʼaak ut li wankilal qʼaxal nim rehebʼ li Kabʼlaju chi Apostol. Aʼan kixxaqabʼ laj Pedro choqʼ xbʼeenil Apostol, ut kixkʼe re aʼan li laaw re xtzʼapbʼal li osobʼtesink saʼ li ruchichʼochʼ joʼ ajwiʼ saʼ choxa (chiʼilmanq Mateo 16:19). Wankebʼ chik laj kʼanjel li kixkʼojobʼ li Jesus, ut wan xkʼanjel xkʼanjel chaq li junjunq. Chirix naq Aʼan kitaqeʼ saʼ choxa, toj yookebʼ chixbʼaanunkil li kʼanjel aʼin re xxaqabʼankilebʼ ut xkʼojobʼankilebʼ laj kʼanjel. Wankebʼ chik li ani keʼkʼojobʼaak saʼ li tijonelil xbʼaanebʼ li ani ak xeʼkʼuluk re li wankilal aʼan. Li Jesus kixkʼe chi nawmank rikʼin li Santil Musiqʼej naq Aʼan kixkʼulubʼahebʼ li kʼojobʼank aʼin (chiʼilmanq Hechos 1:24).

Lix kʼuubʼlajik li Iglees

Lix Iglees li Jesukristo tuqubʼanbʼil chaq chi us lix kʼuubʼlajik. Kijuntaqʼeetaman rikʼin jun li ochoch li kabʼlanbʼil “saʼ xbʼeen rubʼelahomebʼ li apostol ut li profeet, ut li Kristo aʼan li xnimal ru pek saʼ li kabʼl” (Efesios 2:20).

Li Jesus kixxaqabʼebʼ jalan chik chi aj jolominel saʼ li tijonelil re xtenqʼankilebʼ li Apostol saʼ lix kʼanjel li paabʼaal. Kixtaqlahebʼ laj kʼanjel, aj Setenta yeebʼilebʼ re, saʼ kaʼkabʼil re xjultikankil li evangelio (chiʼilmanq Lukas 10:1). Jalanebʼ chik chi aj kʼanjel saʼ li Iglees aʼanebʼ laj osobʼtesinel (ebʼ li yuwaʼbʼejil aj kʼanjel), aj kʼaakʼalenel (aj jolominel), li taqenaqil aj tij, li xbʼeenil, li obiisp, laj tij, laj tzolonel, ut laj tenqʼanel (chiʼilmanq li chʼol 14 saʼ li hu aʼin). Keʼajeʼ ru chixjunilebʼ laj kʼanjel aʼin re xbʼaanunkil li kʼanjel re jultikank aatin, xbʼaanunkilebʼ li kʼojobʼanbʼil kʼanjel, ut xtzolbʼalebʼ ut xwaklesinkil xchʼoolebʼ li komon saʼ li Iglees. Ebʼ laj kʼanjel aʼin keʼxtenqʼahebʼ li komon re naq “junajaq [lix paabʼaalebʼ] ut junajaq ru li xnawbʼal ru li Ralal li Dios” (Efesios 4:13).

Li Santil Hu inkʼaʼ naxye chi tzʼaqal tzʼaqal resil li tijonelil malaj lix kʼuubʼlajik ut lix jolomil li Iglees. Aʼbʼanan tzʼaqal li toj nakana qikʼin saʼ li Santil Hu re xkʼutbʼal lix chaqʼal ru ut lix tzʼaqalil re ru lix kʼuubʼlajik li Iglees. Ebʼ li Apostol keʼtaqlaak chi xik saʼ chixjunil li ruchichʼochʼ ut chi jultikank aatin (chiʼilmanq Mateo 28:19–20). Inkʼaʼ keʼru chi kanaak saʼ li junjunq chi tenamit re xkʼambʼalebʼ xbʼe li ani xeʼjaleʼ xchʼool aran. Chi joʼkan, keʼbʼoqeʼ ut keʼkʼojobʼaak laj jolominel saʼ li tijonelil saʼ li junjunq chi naʼajej, ut ebʼ li Apostol keʼxjolomihebʼ aʼan. Ebʼ li Apostol ut jalanebʼ chik laj jolominel re li Iglees keʼrulaʼani li junjunqil teep ut keʼxtaqla li hu rikʼinebʼ. Chi joʼkan, saʼ li Akʼ Chaqʼrabʼ wankebʼ li hu tzʼiibʼanbʼil xbʼaan laj Pablo, laj Pedro, laj Santiago, laj Jwan, ut laj Judas, saʼ li kʼeebʼil wiʼ li naʼlebʼ ut li bʼeresink rehebʼ laj jolominel saʼ li tijonelil saʼ li junjunq chi naʼajej.

Li Akʼ Chaqʼrabʼ naxkʼut naq kiʼajman naq taabʼeresimanq li Iglees aʼin chanchan ajwiʼ naq kʼuubʼanbʼil chaq saʼ xtiklajik. Naʼilman aʼin rikʼin li kikʼulman saʼ xkamik laj Judas, naq kaʼajebʼ wiʼ junlaju li Apostol keʼkana. Kaʼchin chik chirix naq kitaqeʼ li Jesus saʼ choxa, ebʼ li junlaju chi Apostol keʼchʼutla re xsikʼbʼal ru ani taaʼok saʼ xnaʼaj laj Judas. Keʼxsikʼ ru laj Matias, joʼ chanru kʼutbʼesinbʼil xbʼaan li Santil Musiqʼej. (Chiʼilmanq Hechos 1:23–26.) Li Jesus ak kixkanabʼ choqʼ kʼutbʼil eetalil naq teʼwanq kabʼlaju chi Apostol re xjolominkil li Iglees. Kikana chi chʼolchʼo ru naq tento taakanaaq lix kʼuublajik joʼ chanru kixxaqabʼ chaq Aʼan.

Li xbʼeen raqal chi naʼlebʼ ut kʼojobʼanbʼil kʼanjel

Ebʼ li Apostol keʼxkʼut wibʼ li xbʼeenil naʼlebʼ: xpaabʼankil li Qaawaʼ Jesukristo, ut li jalbʼa-kʼaʼuxlej. Chirix naq ebʼ li jalbʼilebʼ xchʼool keʼxpaabʼ naq li Jesukristo aʼan li Ralal li Dios ut laj Tojol rixebʼ ut keʼxjal xkʼaʼuxl chirix lix maakebʼ, keʼxkʼul wibʼ li kʼojobʼanbʼil kʼanjel: li kubʼihaʼ chi subʼbʼil saʼ haʼ, ut lix kʼeebʼal li uqʼej re xkʼulbʼal li maatan re li Santil Musiqʼej (chiʼilmanq Hechos 19:1–6). Aʼanebʼ aʼin li xbʼeen raqal chi naʼlebʼ ut kʼojobʼanbʼil kʼanjel re li evangelio. Li Jesus kixye: “Ani inkʼaʼ taayoʼlaaq rikʼin haʼ ut Musiqʼej moko truuq ta taaʼok saʼ lix nimajmwal awaʼbʼejihom li Dios” (Jwan 3:5).

Ebʼ li kʼojobʼanbʼil kʼanjel bʼaanunbʼil choqʼ rehebʼ li kamenaq

Li Jesus kixkʼe re chixjunilebʼ naq teʼruuq chirabʼinkil li evangelio, saʼ li ruchichʼochʼ aʼin malaj chirix li kamk. Chirix lix kamik ut naq toj majiʼ nawakli chi yoʼyo, li Jesus xkoʼo saʼ xyanqebʼ lix musiqʼebʼ li kamenaqebʼ. Kixkʼuubʼ li kʼanjel re jultikank aatin saʼ xyanqebʼ li ani kamenaqebʼ. Aʼan kixxaqabʼebʼ laj kʼamol esil li tiikebʼ xchʼool, ut kixkʼe li wankilal rehebʼ re teʼxkʼut li evangelio chiru lix musiqʼebʼ chixjunil li ani ak xeʼkam. Rikʼin aʼin ebʼ aʼan kiruhan chiruhebʼ xkʼulubʼankil li evangelio. (Chiʼilmanq 1 Pedro 3:18–20; 4:6; Tz. ut S. 138.) Chirix aʼan, ebʼ li komon saʼ lix Iglees li yoʼyookebʼ keʼxbʼaanu li kʼojobʼanbʼil kʼanjel choqʼ ruuchilebʼ li kamenaq (chiʼilmanq 1 Korintios 15:29). Ebʼ li kʼojobʼanbʼil kʼanjel joʼ li kubʼihaʼ ut li kʼojobʼank tento naq saʼ ruchichʼochʼ teʼbʼaanumanq.

Ebʼ li musiqʼejil maatan

Chixjunilebʼ li komon saʼ li Iglees li tiikebʼ chi paabʼank keʼru chixkʼulbʼalebʼ li musiqʼejil maatan. Keʼkʼeheʼ li maatan rehebʼ aʼ yaal joʼ li rajomebʼ ru, lix seebʼalebʼ, ut li kʼanjel tenebʼanbʼilebʼ wiʼ. Junjunq rehebʼ li maatan aʼin, aʼanebʼ li paabʼaal, saʼ li wan wiʼ li wankilal chi kʼirtesink ut chi kʼirtesiik; li profeetil aatin; ut li kʼutbʼesinbʼil matkʼ. (Yeebʼilebʼ resil li jar maatan re li Musiqʼej chi chʼolchʼo wiʼchik saʼ li chʼol 22.) Ebʼ li musiqʼejil maatan junelik wanjenaqebʼ saʼ lix tzʼaqal Iglees li Jesukristo (chiʼilmanq 1 Korintios 12:4–11; Moroni 10:8–18; Tz. ut S. 46:8–29). Li Jesus kixye rehebʼ lix tzolom naq ebʼ li eetalil malaj musiqʼejil maatan junelik nekeʼxtaaqehebʼ li ani nekeʼpaabʼan (chiʼilmanq Markos 16:17–18). Naabʼal rehebʼ lix tzolom keʼxbʼaanu li saschbʼa-chʼoolej, keʼaatinak joʼ profeet, ut keʼril li kʼutbʼesinbʼil matkʼ rikʼin lix wankil li Santil Musiqʼej.

  • Kʼaʼut naq saʼ lix Iglees li Jesukristo nekeʼajman ru li waqibʼ chi naʼlebʼ aʼin?

Lix Iglees li Jesukristo saʼ li nimla chʼochʼ America

Chirix naq li Jesus kiwakli wiʼchik chi yoʼyo, kirulaʼanebʼ li tenamit saʼ li chʼochʼ America ut kixkʼuubʼ lix Iglees saʼ xyanqebʼ; kixtzolebʼ li tenamit chiru oxibʼ kutan, tojaʼ ut naq kisutqʼi wiʼchik rikʼinebʼ chi kokʼ aj xsaʼ chiru jarubʼaq kutan (chiʼilmanq 3 Nefi 11–28). Chirix aʼan kiʼel chaq rikʼinebʼ, ut kitaqeʼ saʼ choxa. Chiru wibʼ cient chihabʼ keʼwan saʼ tiikilal, ut aʼanebʼ xkomonebʼ li qʼaxal sahebʼ xchʼool rehebʼ li ani yoʼobʼtesinbʼil xbʼaan li Dios (chiʼilmanq 4 Nefi 1:16).

Li qʼetok paabʼank ut xsachik li tzʼaqal Iglees

  • Kʼaʼru xyaalal li aatin qʼetok paabʼank?

Chalen chaq saʼ xtiklajik wankebʼ li inkʼaʼ usebʼ xchʼool li keʼxyal xsachbʼal lix kʼanjel li Dios. Kikʼulman aʼin naq toj yoʼyookebʼ li apostol ut yookebʼ chixbʼeresinkil li Iglees li toj akʼ ut yoo chi tamk. Wankebʼ li komon saʼ li Iglees li keʼxkʼut lix najter naʼlebʼebʼ joʼ aj Judio malaj jo aj Gentil, choqʼ ruuchil li saqen ruhil yaal kʼutbʼil xbʼaan li Jesus. Wankebʼ li keʼxpoʼresi xchʼoolebʼ chi kʼutkʼu. Joʼkan ajwiʼ, kiwan li rahobʼtesink xbʼaanebʼ li moko komonebʼ ta saʼ li Iglees. Ebʼ li komon keʼrahobʼtesiik xtibʼelebʼ ut keʼkamsiik saʼ xkʼabʼaʼ lix paabʼahomebʼ. Chi junjunqil keʼkamsiik li Apostol malaj keʼisiik chaq saʼ li ruchichʼochʼ. Saʼ xkʼabʼaʼ li maaʼusilal ut li qʼetok paabʼank, lix wankil li apostolil ut lix lawil li tijonelil keʼisiik ajwiʼ chaq saʼ li ruchichʼochʼ. Kiʼosoʼ li kʼuublajik li kixxaqabʼ chaq li Jesukristo, ut kiwan xnimal li sacheʼk naʼlebʼ. Chi kaʼchʼinq kiʼok li bʼalaqʼil naʼlebʼ saʼ lix tzolʼlebʼ li Iglees, ut chirix junjunq chihabʼ ak tzʼaqlojenaq lix sachik li Iglees. Lix numikebʼ li chihabʼ naq maakʼaʼ chik li tzʼaqal Iglees saʼ li ruchichʼochʼ aʼan li nimla qʼetok paabʼank nayeeman re.

Moko najt ta chik chirix aʼan, xjunes lix paabʼahomebʼ li maakʼaʼebʼ xnawom chirix li Dios kinumta saʼ xkʼoxlahomebʼ li ani aj Kristiano kiyeeman rehebʼ. Li awaʼbʼej aj Romano kixxaqabʼ li bʼalaqʼil Kristianil aʼin joʼ lix paabʼaalil li tenamit. Li iglees aʼin, kʼaʼjoʼ naq jalan wiʼ rikʼin li iglees li kixkʼuubʼ chaq li Jesus. Kixkʼut naq li Dios maakʼaʼ xtibʼel chi moko xjunxaqalil.

Ebʼ li tenamit aʼin kisach chiruhebʼ lix nawomebʼ chirix lix rahom li Dios choqʼ qe. Inkʼaʼ keʼxnaw naq laaʼo li ralal xkʼajol Aʼan. Inkʼaʼ keʼxtaw ru kʼaʼut naq wanko saʼ li yuʼam aʼin. Keʼjalman naabʼal li kʼojobʼanbʼil kʼanjel rikʼin naq li tijonelil ut li kʼutbʼesinbʼil naʼlebʼ maakʼaʼ chik saʼ li ruchichʼochʼ.

Li awaʼbʼej aj Romano xjunes ribʼ kixsikʼebʼ ru laj jolominel, ut wan naq kixkʼe rehebʼ li kʼaʼbʼaʼej li oksinbʼil chaq junxil xbʼaanebʼ laj jolominel re li tijonelil saʼ lix tzʼaqal Iglees li Kristo. Maakʼaʼebʼ chik li Apostol chi moko ani chik chi aj jolominel re li tijonelil li wan xwankil li Dios rikʼinebʼ, ut maakʼaʼebʼ li musiqʼejil maatan. Li profeet aj Isaias kiril chi junxilaj li kutan aʼin, ut joʼ profeet kixye: “Xmuxeʼk ru li chʼochʼ xbʼaanebʼ li poyanam, xbʼaan naq inkʼaʼ xeʼxpaabʼ li chaqʼrabʼ, xeʼxqʼet bʼan raatin li Qaawaʼ ut xeʼxsach xwankil li loqʼlaj Sumwank” (Isaias 24:5). Maawaʼ chik aʼan lix Iglees li Jesukristo ; aʼan bʼan xʼigleesebʼ chik li winq. Lix kʼabʼaʼ ajwiʼ kijalman. Saʼ li nimla chʼochʼ America kiʼuxman ajwiʼ li qʼetok paabʼank (chiʼilmanq 4 Nefi).

Yeebʼil chaq chi junxilaj naq taawanq jun kʼojobʼank wiʼchik

  • Bʼarwan rehebʼ li profeetil aatin saʼ li Najter ut li Akʼ Chaqʼrabʼ nekeʼxye chi junxilaj resil li kʼojobʼank wiʼchik?

Li Dios ak kiril chaq chi junxilaj naq taawanq li qʼetok paabʼank, ut kixkawresi naq taakʼojobʼamanq wiʼchik li evangelio. Li Apostol aj Pedro kiʼaatinak chirix aʼin rehebʼ laj Judio: “Tixtaqla chaq li Kristo yeechiʼinbʼil chaq eere, aʼ li Jesus. Aʼan tento taakanaaq wan saʼ choxa toj saʼ li hoonal taaʼakʼobʼresiiq wiʼ chixjunil li kʼaʼaq re ru, joʼ kixye chaq li Dios chixtzʼuumal rehebʼ lix santil profeet” (Hechos 3:20–21).

Laj Jwan aj kʼutbʼesinel kiril ajwiʼ chaq chi junxilaj li kutan naq taakʼojobʼamanq wiʼchik li evangelio. Aʼan kixye: “kiwil jun chik li anjel yoo chi xikʼank saʼ xyi li choxa, wan chaq rikʼin jun li chaabʼil esilal li maakʼaʼ rosoʼjik: aʼan tento xpuktesinkil rikʼinebʼ li wankebʼ saʼ ruchichʼochʼ joʼ ajwiʼ rikʼinebʼ chixjunil li amaqʼ ut tenamit, yalaq chan re ru nekeʼilok ut nekeʼaatinak” (Apokalipsis 14:6).

  • Kʼaʼut naq kiʼajman ru li kʼojobʼank wiʼchik?

  • Kʼoxlahebʼ li osobʼtesink li xeʼchal aawikʼin rikʼin naq kʼojobʼanbʼil wiʼchik lix Iglees li Jesukristo saʼ li ruchichʼochʼ.

Ebʼ li loqʼlaj hu