2020
Kwaļo̧k Ennaan eo an Jepļaaktok eo im Jerkakpeje eo
Māe 2020


Kwaļo̧k Ennaan eo an Jepļaaktok eo im Jerkakpeje eo

Jepļaaktok eo ej n̄an laļ in, im enaan eo an ej menin ekairir eļaptata ilo raan kein.

Ilo aolepān kweilo̧k in eļap jekar kōnono im al kōn lan̄lōn̄ kōn kūrm̧ool in kanaan eo etto “iien karōk men otemjej,”1 n̄an “kobaik men ko otemjej ilo Kraist,”2 kōn jepļaaktok eo an tarlep in gospel eo, priesthood eo, im Kabun̄ eo an Jisōs Kraist n̄an laļ in, eo aolepāer jej meļeļe kaki ilo taitōļ eo “Jepļaaktok eo.”

Bōtaab Jepļaaktok eo ejjab n̄an ro wōt iaad ro rej lan̄lōn̄ kake ilo rainin. Revelesōn ko an Visōn eo M̧oktata ekar jab n̄an Josep Smith wōt ak kar letok āinwōt meram im m̧ool n̄an jabdewōt ro “aikuj mālōtlōt.”3 Bok in Mormon ej m̧weien armej. Kain̄i ko an priesthood n̄an lọmọọr im mour āinwōt Anij kar kōpooji n̄an kajjojo armej, ekoba ro rejako jān mour in. Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata im kōjeraam̧m̧an ko an kar kōpooji n̄an aolep ro rekōņaan. Mennin letok eo an Jetōb Kwojarjar ej n̄an aolep armej. Jepļaaktok eo ej n̄an laļ in, im enaan eo an ej menin ekairir eļaptata ilo raan kein.

“Kōn menin, ewi jon̄an aorōk in n̄an kōm̧m̧an bwe ro ilaļ in ren jeļā men kein, bwe ren jeļā ke ejjeļo̧k kanniōk emaron̄ pād im̧aan mejān Anij, eļan̄n̄e jaab kōn tōllo̧ke, im tūriam̧okake, im jouj an Messaia Ekwōjarjar, eo eaar likūt mour eo An ekkar n̄an kanniōk, im bar bōk e ekkar kōn kajoor an jetōb, bwe En maron̄ bōktok jerkakpeje an ro remej.”4

Jān raan eo brother eo an Rikanaan eo Samuel Smith ekar kobrak bāāk eo an kōn kape ko rekāāl an Bok in Mormon im diwōjlo̧k n̄an kwaļo̧k kōn bok in ekwojarjar me ekāāl, Armej ro Rikwojarjar rekar jerbal ilo ejjeļo̧k bōjrak “n̄an kōm̧m̧an bwe ro ilaļ in ren jeļā men kein.”

Ilo 1920, kar-Elder David O. Mckay jān Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro, ekar loļo̧k aolep mijen ko an Kabun̄ in ium̧win juon iiō. Ilo Māe 1921, ekar jutak ilo juon wuliej ilo Fagali‘i, Samoa, itūrin lōp ko an jilu ajri ro, ledik eo im ļaddik ro ruo nejin Thomas im Sarah Hilton. Rein reddik—eo erūttotata kar ruo an iiō—ekar mej ilo iien eo Thomas im Sarah rekar jerbal āinwōt ripālele mijenede ro reddik ilo jem̧ļo̧kin ļo̧k 1800 ko.

M̧okta jān an kar em̧m̧akūt jān Utah, Elder McKay ekar kallim̧uri Sarah, juon eo emej ļeo pāleen, ke enaaj loļo̧k lōp ko an ajri ro nejin ilo Samoa āinwōt ke ejjan̄in kar maron̄ bar jepļaak n̄an ijeņ. Elder McKay ekar jejeļo̧k n̄ane, “Ro reddik nejūm̧ jilu, Sister Hilton, ilo lūr in naan ekajoor … rej wōnm̧aanļo̧k wōt im kōm̧m̧ane jerbal in mijenede eo am̧ em̧m̧antata me ekar ijjino̧ ekepaak jiln̄oul iiō emootļo̧k.” Innem ekar kobaik juon eoon kōn kakobaba ko an make:

Kōn pā in iakwe ko mej ko mejeer rekar kilōkļo̧k,

Kōn pā in iakwe ko pā ko im ne ko reddik rekar koba ippān doon,

Kōn pā ko pein ro jet lōp ko aer rekar aibojooj,

Kōn kautiej an ruwamājet, im kōn burom̧ōj an ruwamājet.5

Bwebwenato in ej juon iaan taujin, buki in taujin ko, me ej kōnono kōn tōre eo, menin aorōk eo, im mour ko kar kaarmejeti 200 iiō ko remootļo̧k n̄an kwaļo̧k ennaan eo kōn Jepļaaktok eo. Kōjatdikdik eo ad n̄an tōpar aolep laļ ko, bwij ko, lo ko, im armej ro ejjab dikļo̧k rainin āinwōt ad kam̧ool kōn elōn̄ļo̧k jān jon̄oul taujin likao ro, jiron̄ ro, im ripālele ro me rej jerbal ium̧win kūr ko ilo mijen im rej jerbal aolep raan; jān ro uwaan Kabun̄ in ro me rej āliji kūr eo an Phillip n̄an itok im lale;6 im jān milien daļa ko kōjerbali kajjojo iiō n̄an rie kijejeto in ipeļaakin laļ in.

Men̄e kūr ko ad rejjab bo̧o̧je kōj, jej kōjatdikdik bwe armej renaaj itok limouier kōn kūr ko. Bwe en kūrm̧ool menin, ij tōmak jilu men ko remenin aikuj: m̧oktata, iakwe eo am̧; kein karuo, waanjon̄ak eo am̧; im kein kajilu, am̧ kōjerbal Bok in Mormon.

Kur ko ad rejjab kōn kōj wōt make; ak, rej aikuj juon wāween kwaļo̧k iakwe n̄an ro jet.7 Iakwe in, jeļā kake āinwōt iakwe em̧ool, iakwe eo erreeo an Kraist, ej ad n̄e jekōņaan. Em̧ōj kūr kōj, aet kar kakien, n̄an “jar n̄an Jemād kōn aolep kajoor in bōro, bwe [jen] maron̄ obrak kōn iakwe eo An.”8

Āinwōt juon waanjon̄o̧k, ij kwaļok juon en̄jake eo me ej iookļo̧k Sister Lanett Ho Ching, eo ej jerbal in mijnede ippān ļeo pāleen, Būreejtōn Francis Ho Ching, eo ej tōl Samoa Apia Mijen. Sister Ho Ching ej kwaļo̧k:

“Iiō ko remootļo̧k, baam̧le eo aō edik kar em̧m̧akūt n̄an juon em̧ ilo Laie, Hawaii. Jikin wa eo ilo m̧weo im̧ōm kar ukote n̄an juon jikin jokwe, ijo juon em̧m̧aan etan Jonathan ekar jokwe ie. Jonathan ekar bar juon ritūrid m̧oktaļo̧k ilo bar juon jikin. Ikar en̄jake ekar jab jide ke Irooj ekar likūt kōj ippān doon, kōm kar kāālet n̄an kōnono kōn m̧akūtkūt ko im kōn amim membōr in Kabun̄ in. Jonathan ekar itok limoin ilo jemjerā eo am im kar em̧m̧an ippān joļo̧k iien ippān baam̧le eo amim. Ekar em̧m̧an ippān katak kōn gospel in, ak ekar jab kōņaan oktak n̄an Kabun̄ in.

“Jejjōt in iien, Jonathan kar bōk etan kōm̧m̧an kojak eo ‘Uncle Jonathan’ ippān ajri ro nejimmim. Ilo an baam̧le eo am kar eddōkļo̧k, ikdeleel eo an Jonathan ilo kōm̧m̧an ko am eaar barāinwōt eddōkļo̧k. Kūr ko am n̄an bade ko n̄an iien ko reaorōk, kemeem ko, m̧akūtkūt ko an jikuuļ, im m̧akūtkūt ko an Kabun̄ in kar aitokļo̧k n̄an nokon in jota an baam̧le im iien peptaij ko an ajri ro.

“Juon raan ikar bōk juon ko̧o̧l jān Jonathan. Ekar aikuj jipan̄. Ekar en̄taan jān nan̄inmej in tōn̄al im kar eddōk juon kinej eļap an jorāān ilo neen me ekar aikuj bwe ren m̧wijiti. Baam̧le eo am im membōr ro itūrim rekar jipan̄e ilo iien idajon̄jon̄ in n̄ane. Kōm ar kajjojo bōk koņaan doon n̄an jipan̄ ilo aujpitōļ, im kōjeram̧m̧an ko an priesthood kar leļo̧k. Ke Jonathan ekar pād ilo jikin kōmourur an rinan̄inmej, kōn jipan̄ eo an sister ro ilo Doulul eo an Kōrā ro, kōm ar karreoki nabōj in apaatmen eo an. Em̧m̧aan ro an priesthood rekar kalōk juon jikin tallōn̄ n̄an kōjem eo an im kein dāpdep ilo ruum̧ in tutu eo an. Ke Jonathan ekar jepļaaktok n̄an m̧weo im̧ōn, ekar obrak kōn en̄jake.

“Jonathan ekar jino bar bōk katak ko an mijnede juon alen. Wiik eo m̧okta jān Nuiiō, ekar ko̧o̧ļe eō im kar kajjitōk, ‘Ta eo kwoj kōm̧m̧ane ilo raan eo m̧okta jān Nuiiō?’ Ikar kakemeemej e kōn bade eo amim aolep iiō. Ak ijello̧kin, ekar ba, ‘Ikōņaan bwe kwon itok n̄an peptaij eo aō! Ikōņaan jino iiō in kōn mour jim̧we.’ Ālikin 20 iiō ko in ‘itok im lale,’ ‘itok im jipan̄,’ im ‘itok im pād wōt,’ jetōb in eaorōk ekar pojak n̄an peptaij.

“Ilo 2018, ke kar kūr kōm n̄an mijen būreejtōn im kōm̧pānien, ājmour eo an Jonathan ekar nanaļo̧k. Kōm ekar akweļap n̄an e bwe en kate im kōttar amim jepļaakļo̧k jān mijen. Ekar kate m̧aanļo̧k n̄an m̧ōttan jidik kar juon iiō, ak Irooj ekar kepooje n̄an jepļaak n̄an kapijuknen Ippān. Ekar mej ilo aenōm̧m̧an ilo Eprōļ 2019. Leddik ro nejū rekar etal n̄an iien ilomej eo an ‘Uncle Jonathan’ im al ejja al eo wōt kōm eaar al kake ilo iien peptaij eo an.”

Ij kwaļo̧k menin aikuj kein karuo n̄an tōprak ilo kwaļo̧k ennaan eo kōn Jepļaaktok eo ippān kajjitōk in: Ta eo me enaaj kōm̧m̧an bwe kūr eo am̧ en kaitoktoklimo n̄an juon armej? Ejjab ke kwe, waanjon̄o̧k in mour eo am̧? Elōn̄ ro rekar ron̄ im bōk ennaan eo kōn Jepļaaktok eo kar m̧okta bōk aer kōņaan jān ta eo rej lo ippān juon membōr ak membōr ro ilo Kabun̄ eo an Jisōs Kraist. Emaron̄ kar jān wāween aer kōm̧m̧an n̄an ro jet, men ko rej ba im jab ba, kijejeto eo rej kwaļo̧k ilo iien ko reppen, ak jān wōt turin mejāeir.9

Jekdo̧o̧n ta eo eņaaj waļo̧k, jeban ko jān m̧ool eo me jej aikuj meļeļe im mour kōn katak ko an gospel eo me em̧ōj an jepļaaktok jon̄an wōt ad maron̄ kōn kūr ko ad n̄an kūr tok ro jet. Ej juon men ekkā aer ba ilo raan kein lukkuun m̧oolin. N̄e iakwe eo an Kraist ej jokwe ippād, ro jet renaaj jeļā bwe iakwe eo ad n̄an er ej m̧ool. N̄e Jetōb Kwojarjar ej pād ippād, enaaj kōmeramļo̧k Meram eo an Kraist ilo er.10 M̧wil im kōm̧m̧an ko am̧ ej kwaļo̧k m̧oolin kūr eo am̧ n̄an itok im en̄jake lan̄lōn̄ in tarlep in gospel eo an Jisōs Kraist.

Menin aikuj eo kein kajilu ej emakijkij ilo kōjerbal kein jerbal eo n̄an ukōt armej me Anij ekar ļōme n̄an tōre in bōk eddo āliktata an gospel in, Bok in Mormon eo. Ej juon menin kam̧ool kwomaron̄ jibwe me epād ie kūr eo an Josep Smith āinwōt juon rikanaan im kam̧ool eo ekajoor kōn kwojarjar im Jerkakpeje eo an Jisōs Kraist. Kōmeļeļe ko an kōn karōk eo an Jemedwōj Ilan̄ jab maron̄ keidi. N̄e kwoj kwaļo̧k kōn Bok in Mormon, kwoj kwaļo̧k kōn Jepļaaktok eo.

Ke Jason Oslon ekar juon jodikdik, kar kakkōl e elōn̄ kattōn jān ro uwaan baam̧le eo an im ro jet bwe en jab erom̧ juon rikūrijtin. Ekar wōr ruo m̧ōttan ro rem̧m̧an, bōtaab, rekar membōr in Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan ko Āliktata, im emakijkij aer kōnono kōn kabun̄. Ro m̧ōttan, Shea im Dave, ilo kautiej rekar kwaļo̧k aer jab errā kōn naan in iakweleel ko an ro jet ņae tōmak eo an Jason ilo Jisōs Kraist. Āliktata, rekar leļo̧k juon kape in Bok in Mormon, ej ba, “Bok in enaaj uwaake aolep kajjitōk ko am̧. Jouj im riiti.” Ekar āliklik ilo an bōk bok eo im likūti ilowaan bāāk eo an, ijo ekar pād ie im̧win elōn̄ allōn̄ ko. Ekar jab kōņaan likūt ilo m̧weo im̧ōn ijo baam̧le eo an remaron̄ loe, im ekar jab kōņaan kakkure an Shea im Dave mour n̄an kōro̧o̧le. Āliktata, ekar jōke ippān make ke uwaak eo ej n̄an tile bok eo.

Juon bon̄, kōn juon kein ittil ilo pein Bok in Mormon ilo pā eo juon, ke ekar pojak in tin tile bok eo ak ej ron̄ juon ainikien ilo kōļmenļo̧kijeņ eo an ekar ba, “Jab tile bok in aō.” Ekar ilbōk, im ekar bōjrak. Innem, eba wōt ke ej ļōmņak, ekar bar kajjeon̄ juon alen im kōjo̧iki kein ittil eo. Bar juon alen, ainikien eo ekar itok n̄an kōļmļo̧kijeņ eo an: “Etal n̄an ruum̧ eo am̧ im riit bok eo aō.” Jason ekar likūt kein ittil eo an, roolļo̧k n̄an ruum̧ eo an, im ekar kōpeļļo̧k Bok in Mormon eo, im jino riitti. Ekar wōnm̧aanļo̧k wōt aolep raan, ekkā ilo jimmarok. Ilo an Jason kar tōpar jem̧ļo̧kin im ekar jar, ekar je, “Ikar obrak jān ioon bōra n̄an lo̧bwidren neō kōn Jetob. … Ikar en̄jake tarlep in meram. … Eaar juon iien eo eļap lan̄lōn̄ im ijjan̄in kar en̄jake ilo mour eo aō.” Ekar kōņaan peptaij im tokālik kar erom̧ juon mijnede.

Bōlen jemaron̄ jab ba bwe jekdo̧o̧n iakwe em̧ool im bōro em̧ool, elōn̄, n̄e ejjab eiten aolepān, kūr ko ad n̄an kwalo̧k ennaan eo kōn Jepļaaktok eo naaj kejooli. Ak keememej menin: aolep rej aorōk n̄an bōk juon kūr—“aolep rej āinwōt juon n̄an Anij”;11 Irooj ej m̧ōņōņō kōn aolep kijejeto ko jej kōm̧m̧ani, jekdo̧o̧n ta eo ewaļo̧k; kūr eo em̧ōj kejoole ejjab juon un n̄an kōjem̧ļo̧k jem̧jerā ko ad; im an ejjeļo̧k aer ikideelel rainin emaron̄ oktak im erom̧ juon ikdeleel ilju. Mekarta, iakwe eo ad ejjab oktak.

Jen jab meļo̧kļo̧k bwe Jepļaaktok eo ekar waļok tok jān en̄taan eļap im karmeejete. En̄ ne ej juon unin kōnono n̄an bar juon raan. Rainin jej lan̄lōn̄ kōn le ko leen Jepļaaktok eo, juon iaan men ko reļļā ilōn̄ im ej kajoor letok juon alen n̄an liāp ioon laļ im ilo lan̄.12 Āinwōt kar kōmeļeļeik iiō ko remootļo̧k jān Būreejtōn Gordon B. Hinckley, “Eļan̄n̄e ejjeļo̧k jabdewōt men ekar waļo̧ktok jān aolepān būrom̧ōj im en̄taan in kijejeto im metak ko kōn jepļaaktok eo jān kajoor in liāp an priesthood eo ekwojarjar n̄an liāpe baam̧le ko ippān doon n̄an indeeo, enaaj kar wōr tokjen n̄an kōļļāik jekdoon wōneen eo.”13

Kallim̧ur eo āliktata kōn Jepļaaktok eo ej lo̧mo̧o̧r eo me itok jān Jisōs Kraist. Jepļaaktok eo an Jisōs Kraist ej kam̧ool eo bwe E, ilo m̧ool, epād Ippān kajoor n̄an lo̧mo̧o̧ren aolep ro rej itok n̄an E—lo̧mo̧o̧ren er jān burom̧ōj, bōd, ajļo̧k, jerawiwi, im aet mej. Rainin ej Palm Sunday; juon wiik jān rainin ej Ijtō. Jej keememej, jej keememej aolep iien, en̄taan eo an Kraist im mej n̄an joļo̧k jerawiwi ko ad, im jej kakeememej jabōt eo aibojooj tata jān aolep Jabōt ko, raan eo an Irooj, eo me E ekar jerkak jān mej. Kōn Jerkakpeje eo an Jisōs Kraist, Jepļaaktok eo ewōr meļeļein, mour in wabanban kein ad ewōr meļeļeir, im eļaptata ad pād ioon laļin ewōr meļeļein.

Josep Smith, rikanaan eo eļap an Jepļaaktok eo, ej letok naan in kam̧ool eo ekajoor ilo raan kein ad kōn Jisōs Kraist eo em̧ōj an jerkakpeje: “Bwe E emour! Bwe kōm ar lo E, em̧ool ituanbwijmaron̄ in pein Anij.”14 Ij kobaik aō kam̧ool ilo ettā n̄an Josep im n̄an rijilōk ro im rikanaan ro m̧oktaļo̧k jān e im rijilōk ro im rikanaan ro tokālik jān e, bwe Jisōs in Nazareth eo ej Messaia eo kar kallim̧ur kake, Nejin Anij Emake Eaar Keotak, im Rilo̧moo̧r an aolep armej eo em̧ōj an jerkakpeje.

“Jej kam̧ool bwe ro rej ekkatak ilo tiljek im jar kōn enaaj eo an Jepļaaktok eo im mour kake ilo tōmak renaaj jeraam̧m̧an n̄an bōk kam̧ool ko aer make kōn kwojarjar eo an im jibadbad eo an n̄an kōpooj laļ in n̄an Itok eo Kein Karuo an ad Rilo̧mo̧o̧r, Jisōs Kraist.”15 Jerkakpeje eo an Kraist ej kam̧ool kallim̧ur ko An. Ilo etan Jisōs Kraist, amen.