2015
Naʻe Fakahoko ʻe he Folofolá Ha Liliu
Sepitema 2015


Naʻe Fakahoko ʻe he Folofolá Ha Liliu

ʻOku nofo ʻa e taha naʻá ne faʻú he Loto Kolo Manilá, ʻOtu Filipainí.

ʻĪmisi
Filipino young women in a class at church.

ʻI he ʻOtu Filipainí, ʻoku ʻi ai ha ngaahi ako māʻolunga fakasaienisi maʻá e fānau ako ʻatamaiʻiá. ʻOku toʻo ʻe he fānau ako ʻi he ngaahi ʻapiako ko ʻení ha ngaahi lēsoni lahi ange, fakamoleki ha ngaahi houa lahi ange ʻi he kalasí, mo fakaʻutumauku ange ʻi he ngāue fakaakó.

Naʻe fuʻu taulōfuʻu e faʻahinga ʻātakai ia ko ʻení kiate au. Ne u feilaulauʻi e ngaahi meʻa lahi ka u hū ki he ʻapiako ko ʻení. Ne ʻikai ke u toe ako tā meʻalea. Ne ʻikai ke u toe mei ʻalu ki he ngaahi ʻekitivitī Fakasiasí, peá u faʻa liʻaki lotu he Sāpaté koeʻuhí ko e ngaahi feʻauhi fakaʻapiakó. Ne kamata ke u fakatoupīkoi he ʻalu ki he seminelí, neongo naʻe fai pē ia ʻi he fakaʻosinga ʻo e uiké.

ʻI ha Tokonaki ʻe taha, naʻe talanoa mai ʻe heʻeku faiako seminelí ʻo kau ki heʻene femoʻuekina he taimi naʻe ʻi he ako māʻolungá aí, ka naʻá ne kei lava pē ʻo fakahoko ʻa ʻene ngaahi lēsoni ʻi he seminelí mo ako ʻene ʻū fakataukei folofolá. Naʻá ne poleʻi kimautolu ke mau fai ʻa e meʻa tatau.

ʻOku fakaʻaaki au ʻe he ngaahi polé, ko ia ne u poleʻi ai e taha ko ʻení. Ne u toʻotoʻo holo pē ʻeku ʻū kaati fakataukei folofolá he feituʻu kotoa pē. ʻOku ou lotua ha tokoni ke u lava ʻo fakahoko ia fakataha mo ʻeku ngaahi fie maʻu fakaakó. Ne u fakaʻaongaʻi ʻa e kiʻi taimi kotoa pē ne u maʻú. Ne u ako maʻuloto ʻa e ngaahi potu folofolá lolotonga ʻeku ʻalu ki he akó. Ne fakasiʻisiʻi ʻeku talanoá ka u toʻo hake ʻeku ʻū kātí mei hoku kató. Naʻe fakatokangaʻi ʻeni ʻe hoku ngaahi kaungāmeʻá; naʻe hoko leva hono fetongitongi ʻo e ʻū kaati potu folofolá ko ʻemau ʻekitivitī foʻou ia lolotonga ʻa e mālōloó mo e taimi maʻu meʻa tokoni hoʻataá. Naʻa nau saiʻia hono siviʻi aú. Ne kamata ke haʻu ha niʻihi ia mo ʻenau ngaahi folofolá—kau ai mo kinautolu mei he ngaahi siasi kehé. Naʻa nau vahevahe fekauʻaki mo e ngaahi ʻekitivitī ʻi honau siasí. Ne u ongoʻi naʻe liliu e ʻetimosifia ʻokú ne ʻātakaiʻi aú, pea fakaʻau ke ongo maʻamaʻa mo lelei ange ʻa e akó.

Naʻe muimui ʻa hoku tuofāfine iiki ʻe toko tolú ki he sīpinga ko iá, pea ʻoku utu eni ʻe hoku fāmilí ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e folofolá ʻi homau ngaahi vā fetuʻutaki ʻi ʻapí. Naʻe mahulu hake ia ʻi hono ako maʻuloto pē ʻo e ngaahi leá; naʻe akonekina au ʻe heʻeku faiako seminelí ki he fiefia te u ala maʻu ʻi he folofolá pea mo e kakai ʻoku ou feohi mo iá. ʻOku ou ʻilo ʻe tatau ai pē pe ko e hā e pole pe ʻahiʻahi ʻe haʻu ki hoku familí mo e ngaahi kaungāmeʻá, te mau kei maʻu maʻu ai pē ha mālohi, tākiekina, mo ha tali ʻi he ngaahi folofola hotau Fakamoʻui ʻofá.