2014
Hanganaki Atu ki he Kahaʻú ʻi he Tui mo e ʻAmanaki Lelei
Sānuali 2014


Hanganaki Atu ki he Kahaʻú ʻi he Tui & ʻAmanaki Lelei

Mei ha lea ʻi he tānaki tuʻunga ʻa e ʻUnivēsiti Pilikihami ʻIongi–ʻAitahoó he ʻaho 6 ʻo ʻEpeleli 2012. Ke maʻu kakato ʻi he lea Faka-Pilitāniá, ʻalu ki he web.byui.edu/devotionalsandspeeches/speeches.aspx.

ʻĪmisi
ʻEletā M. Russell Ballard

Manatuʻi maʻu pē ko Sīsū Kalaisí—ʻa e Tupuʻanga ʻo e ʻunivēsí, tokotaha faʻu ʻo e palani ʻo hotau fakamoʻuí, mo e ʻulu ʻo e Siasi ko ʻení—ko ia ʻoku pulé.

ʻOku taʻepau ʻa e ngaahi tūkunga ʻi he māmaní mo fakatuʻutāmaki, pea ʻoku ʻikai tuʻu maʻu ʻa e tuʻunga fakaʻekonōmika ʻo e māmaní mo taʻepau. ʻOku ʻohofi ʻe kinautolu ʻoku nau fie taʻofi ʻa e tauʻatāina ke filí ʻa e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻoku fakamahuʻingaʻi ʻi he moʻuí, ʻa e tauʻatāiná, mo e tulifua ki he fiefiá, pea ʻai ke tau fakafalala kae ʻikai fakalotolahiʻi kitautolu ke tau fakaʻaongaʻi hotau ngaahi potó mo e ngaahi talēnití ke fakatupu ha ngaahi founga foʻou mo fakafiefia ki hono fakahoko ʻo e ngaahi polokalamá.

ʻOku hōloa ʻa e tuʻunga ʻo e moʻui angamaʻá. ʻOku ʻohofi ʻa e fāmilí pea ʻoku holo. Kuo fakaʻau ke momoko ʻa e ʻofá ʻi he loto ʻo e houʻeiki tangatá mo e houʻeiki fafiné pea ʻoku ʻikai fakanatula (vakai, Mātiu 24:12; Loma 1:31). ʻOku taʻetūkua e hōloa ʻa e ngeiá, faitotonú, pea mo e angatonu ʻa e kau taki fakapolitikalé, pisinisí, mo e kau taki kehé. ʻOku lahi ʻa e ngaahi tau mo e ngaahi ongoongo ʻo e tau ʻi he ngaahi puleʻangá mo e faʻahingá. Pea ʻoku toe fakatupu ʻauha ange ʻi ha toe faʻahinga fepaki fakakautau ʻa e tau ʻi he vahaʻa ʻo e leleí mo e koví—ʻi he vahaʻa ʻo e Fakamoʻuí mo ʻEne kau tau ʻo e māmá pea mo Sētane mo hono kau muimui kovi ʻo e fakapoʻulí—koeʻuhí ko e laumālie ʻo e fānau ʻa e ʻOtuá.

Naʻe fakamatala ʻa Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī (1910–2008) ki he māmani ʻoku ʻamanaki ke hū atu ki ai ʻa e toʻu kei talavoú ʻi heʻene pehē: “ʻOku tau moʻui ʻi ha faʻahitaʻu ʻoku fakahoko ai ʻe he kau tangata fītaʻá ha ngaahi meʻa kovi mo fulikivanu. ʻOku tau moʻui ʻi ha taimi ʻo e tau. ʻOku tau moʻui ʻi ha taimi ʻoku hīkisia. ʻOku tau moʻui ʻi he taimi ʻo e faiangahala, ponokalafi, mo e moʻui angaʻuli. ʻOku nofoʻia ʻe he ngaahi angahala ʻo Sōtoma mo Komolá hotau sōsaietí. Kuo teʻeki ai fehangahangai hotau kakai kei talavoú mo ha faingataʻa lahi ange. Kuo teʻeki ai ke tau mamata lelei ange ʻi ha toe taimi ki he fōtunga fakatauele ʻo e koví.”1

ʻOku ʻikai totonu ke tau ofo ʻi he ngaahi tūkunga ko ʻeni hotau taimí koeʻuhí he ʻoku fakamoʻoniʻi ʻe he ngaahi folofolá mo e ngaahi kikite hotau kuongá, ʻa e meʻa ʻe hoko kapau ʻe sītuʻa ʻa e kakaí mei he ʻOtuá. Te tau foua mo ha ngaaahi meʻa fakamamahi kehe lahi ange, he ʻoku kei hoko atu pē tēvoló ʻa ʻene feinga ke fakahoko ʻene ngaahi palani kākaá. ʻI he taimi tatau pē, naʻe mamata mai ʻa e kau palōfita ʻo e kuonga muʻá ki hotau kuongá, ʻo nau mamata ki he toʻu tangata kei iiki ʻo hotau kuongá, ʻo ʻiloʻi ʻe hoko ʻa e kuongá ni ko ha kuonga ʻo e maama mo fakaofo kuo teʻeki aʻusia ʻe he māmaní.

Naʻá ku kole ha fakahinohino ke u ʻilo e pōpoaki ʻoku finangalo ʻetau Tamai Hēvaní ke vahevahé, ʻi heʻeku teuteu ʻa e pōpoaki ko ʻení. Naʻe haʻu ki heʻeku fakakaukaú ʻa e ngaahi lea fakanonga mo mahino naʻe fai ʻe he ʻEikí ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá: “Ke mou fiefia, he te u tataki atu ʻa kimoutolu. ʻOku ʻamoutolu ʻa e puleʻangá …, pea ʻoku ʻamoutolu ʻa e ngaahi koloa ʻo e taʻengatá” (T&F 78:18).

Fetongi ʻa e Ilifiá ʻaki ʻa e Tuí

Ko e meʻa ʻoku ou tui ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke u lea ʻakí ko e totonu ko ia ke tau fetongi e ilifiá ʻaki ʻa e tuí—ʻo tui ki he ʻOtuá mo e mālohi ʻo e Fakalelei ʻa e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí.

ʻOku ou kei manatuʻi ʻeku hoko ko e kiʻi tamasiʻi taʻu 13, ʻi heʻeku foki mai ki ʻapi mei he fakataha lakanga fakataulaʻeikí ʻi he Sāpate, ʻaho 7 ʻo Tīsema 1941, ʻo ʻilo mei heʻeku ongomātuʻá ne toki pomu ʻe Siapani ʻa e Taulanga Mataʻitofé. Naʻe tekeʻi ʻe he meʻá ni ʻa e ʻIunaiteti Siteití ke kau atu ki he tau ʻa māmani naʻe ʻosi lolotonga hoko pē ʻi ʻIulope, ʻi ha taʻu ʻe ua. Naʻe hangē ki he anga ʻo ʻemau fakakaukaú ʻe ngata ʻa e māmaní. Naʻe lahi ʻa e taʻe-ʻiloá he naʻe tokolahi ʻa e kau talavou naʻe ui ki he ngāue fakakautaú. Ka, neongo ʻa e ngaahi fepakipakí, faingataʻá, mo e ngaahi mālohi kovi ʻi he māmaní, ʻo hangē ko e taimi ní, naʻe kei ʻi ai pē ha lelei lahi.

ʻI heʻetau fakakaukau ki he kahaʻú, ʻoku totonu ke fakafonu ʻaki kitautolu ʻa e tuí mo e ʻamanaki leleí. Manatuʻi maʻu pē ko Sīsū Kalaisi—ʻa e Tupuʻanga ʻo e ʻunivēsí, tokotaha faʻu ʻo e palani ʻo hotau fakamoʻuí, mo e ʻulu ʻo e Siasi ko ʻení—ko ia ʻoku pulé. He ʻikai ke Ne tuku ke taʻe malava ʻEne ngāué. ʻE ikuna ia ʻi he fakapoʻuli mo e kovi kotoa pē. Pea ʻokú Ne fakaafeʻi kotoa kitautolu, ko e kāingalotu ʻo Hono Siasí mo ha niʻihi kehe ʻoku loto tōnungá, ke kau ʻi he tau maʻá e laumālie ʻo e fānau ʻa e ʻOtuá. Kuo pau foki ke tau līʻoa mo fakatapui hotau lotó, iví, ʻatamaí, mo e mālohí ki Heʻene ngāué, fakataha mo e ngaahi meʻa kehe kotoa te tau fai ʻi he moʻuí, ʻo ʻaʻeva ʻi he tui mo ngāue ʻi he loto fakapapau.

Hanganaki atu ki he kahaʻú ʻi he loto fakatuʻamelie. ʻOku ou tui ʻoku tau tuʻu ʻi he kamataʻanga ʻo ha kuonga foʻou ʻo e tupulakí, tuʻumālié, mo e mahutafeá. Makehe mei he meʻa fakamamahi pe ngaahi palopalema taʻe-ʻamanekina fakamāmani lahí, te u pehē ko e ngaahi taʻu siʻi ka hokó, ʻe toe fakaake ʻa e tuʻunga fakaʻekonōmika ʻo e māmaní ʻi he maʻu ko ia ʻo e ngaahi ʻilo foʻou he fetuʻutakí, meʻa fakafaitoʻó, maʻuʻanga iví, fefonongaʻakí, fīsikí, tekinolosia ʻo e komipiutá, mo ha ngaahi tafaʻaki kehe ʻo e fekumí.

Hange ko e kuo hilí, ko e lahi taha ʻo e ngaahi ʻilo foʻoú, ʻe tupu ia mei he fanafana ʻa e Laumālié mo e fakamaama ʻo e ʻatamai ʻo kinautolu fakafoʻituitui ʻoku fekumi ki he moʻoní. ʻE haʻu fakataha ʻa e ngaahi ʻilo foʻou mo e fakalakalaka ko ʻení mo ha ngaahi faingamālie fakangāue mo e tuʻumālie kiate kinautolu ʻoku ngāue mālohí pea tautautefito kiate kinautolu ʻoku feinga ke tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. Ko e meʻa ʻeni naʻe hoko ʻi ha ngaahi kuonga mahuʻinga kehe ʻo e tupulaki fakafonua mo fakavahaʻa puleʻanga he ʻekonōmiká.

ʻIkai ngata aí, ko e lahi ʻo e ngaahi ʻilo foʻou ko ʻení ʻe fai ia ke tokoni ʻi hono fakahoko ʻo e ngaahi taumuʻa mo e ngāue ʻa e ʻOtuá pea mo fakavaveʻi, ʻo kau ai hono fakafou he ngāue fakafaifekaú, hono langa ʻo Hono puleʻangá ʻi he māmaní he ʻahó ni.

Fakahoko Hoʻo Tafaʻakí

Kuo pau ke ʻoatu ʻa e ongoongoleleí ki he puleʻanga, faʻahinga, lea, mo e kakai kotoa pē kimuʻa ʻi he Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa e Fakamoʻuí—pea fakatatau ki Heʻene taimi tēpile fakalangí—kae ʻoua kuó ne fakafonu ʻa e māmaní kotoa. Hangē ko hono fakahā ʻe he Palōfita ko Siosefá: “He ʻikai lava ʻe ha nima taʻemaʻa ke taʻofi ʻa e ngāué mei heʻene laka ki muʻá, ʻe lava ke taulōfuʻu ʻa e ngaahi fakatangá, kau fakataha mo e kakai koví, fakatahataha mo e ngaahi kau taú, lau kovi mo e kakai loí, ka he ʻikai ufi e laka atu ki muʻa ʻa e moʻoni ʻa e ʻOtuá, ʻi he anga-fakaʻeiʻeiki mo tauʻatāina, kae ʻoua kuo hū atu ki he konitinēniti kotoa pē, aʻu ki he potu kotoa pē, ʻuʻufi ʻa e fonua kotoa pē, mo fakaongo ʻi he telinga kotoa pē, kae ʻoua kuo fakahoko ʻa e ngaahi taumuʻa ʻa e ʻOtuá, pea folofola ʻa Sihova Maʻongoʻonga kuo lava ʻa e ngāué”2

ʻI hono ʻoatu ko ia ʻo e ongoongoleleí ki he lauipiliona ʻo e ngaahi laumālie ʻoku fiekaia fakalaumālié, ʻe fakahoko ha ngaahi mana ʻe he toʻukupu ʻo e ʻEikí. ʻE ngāue ha kau faifekau mei ha ngaahi fonua kehekehe ki he ʻEikí ʻi he funga ʻo e māmaní. ʻE langa ha ngaahi falelotu mo ha ngaahi temipale foʻou ke tāpuakiʻi ʻa e Kāingalotú, ʻo hangē ko ia kuo ʻosi kikiteʻi fekauʻaki mo e tupulaki ʻa e Siasí ki muʻa ʻi he nofo tuʻí.

Mahalo te ke fehuʻi, “ʻE maʻu mei fē ha maʻuʻanga paʻanga ke fakapaʻanga ʻaki e tupulaki ko ʻení?” ʻE maʻu e ngaahi maʻuʻanga tokoní mei he kāingalotu faivelengá ʻo fakafou ʻi heʻenau vahehongofulú mo e ngaahi foakí. Ko e taimi te tau fakahoko ai ʻetau tafaʻakí, ʻe tāpuakiʻi leva kitautolu ʻe he ʻEikí ʻaki ha koloa mo ha poto ke tukutaha ʻetau fakakaukaú ki he meʻa ʻoku mahuʻinga taha ʻi he moʻuí: “Ka mou fuofua kumi ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá, mo ʻene māʻoniʻoní; pea ʻe fakalahi ʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni kotoa pē kiate kimoutolu” (Mātiu 6:33).

Ko ia ʻe ʻi ai ha taimi, mahalo pē ko ha taimi nounou pē, ʻe hangē ai kuo fakaava moʻoni ʻa e ngaahi matapā ʻo e langí koeʻuhí “ʻe ʻikai ha potu ʻe faʻa hao ia ki ai” (Malakai 3:10).

ʻOku ou tui ko e tokolahi ʻo e kakai lalahi kei talavoú te nau kau mālohi atu ki he ngaahi tāpuaki fakatuʻasinó kapau te nau tauhi ʻa e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí. ʻE haʻu fakataha ʻa e koloá mo ha tukupā makehe—ko ha sivi te ne ʻahiʻahiʻi ha tokolahi ʻo aʻu ki he ʻelito ʻenau moʻui fakalaumālié. Ko e taimi te ke hū ai ki he māmani foʻou ko ʻeni ʻo e tuʻumālié mo kau ʻi hono liliu hoʻo tuʻunga fakaakó mo e potó ki he tuʻumālie fakapaʻangá, kuo pau maʻu pē ke ke fakafaikehekeheʻi ʻa e holí mo e fie maʻú.

Fuofua Kumi ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá

ʻE ʻi ai haʻo fili ʻe ua. Ko hoʻo holi ke langa mo maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻEikí koeʻuhí ko e fakahōhōloto fakatāutahá, ke ʻiloa ʻe he tangatá, maʻu ʻa e mālohí, ivi takiekiná pea mo e ʻai ke te manakoá? Pe ko hoʻo holí ke fakalāngilangiʻi ʻa e ʻOtuá, ʻo ngāue ke fakahoko mai e tupulaki mo e fakalahi Hono Siasí?

Ko kinautolu ʻoku kumi ki he koloá ke langa hake honau lāngilangí te nau ʻilo ʻe mole ngofua ʻenau koloá mo mole vave ʻi ha ngaahi founga taʻe-fakapotopoto (vakai, Hilamani 13:31). ʻE ʻi ha tuʻunga fakatuʻutāmaki lahi honau laumālié. Naʻe fakatokanga mai ʻa e tokoua siʻi ʻo Nīfai ko Sēkopé:

“Pea kuo hōifua ʻa e toʻukupu ʻo e māfimafí ʻo fuʻu lahi ʻaupito kiate kimoutolu, pea kuo mou maʻu ai ʻa e ngaahi koloa lahi; pea ko e tupu ʻi he maʻu ʻe homou niʻihi ʻo lahi hake ʻi homou kāingá, kuo hīkisia ai homou lotó, pea mou kia-kekeva mo ʻulu māʻolunga, koeʻuhí ko hono mahuʻinga lahi ʻo homou kofú, pea mou fakatangaʻi ʻa homou kāingá koeʻuhí ʻoku mou mahalo ʻoku mou lelei ange ʻiate kinautolu.

“… ʻOku mou mahalo koā ʻoku fakatonuhiaʻi ʻa kimoutolu ʻe he ʻOtuá ʻi he meʻá ni? Vakai, ʻoku ou pehē kiate kimoutolu, ʻIkai. Ka ʻokú ne fakahalaiaʻi ʻa kimoutolu, pea kapau te mou vilitaki ʻi he ngaahi meʻá ni, kuo pau ke hoko vave mai ʻa ʻene ngaahi tauteá kiate kimoutolu.

“… ʻOua naʻa tuku ke hanga ʻe he loto-hīkisiá ni ʻa homou lotó ʻo fakaʻauha ʻa homou laumālié!” (Sēkope 2:13, 14, 16).

Naʻe toki fokotuʻu leva ʻe Sēkope ʻa e ʻuhinga ʻo ʻetau fie maʻu ʻo e koloá ki hono tuʻunga totonú ʻaki ha talaʻofa:

“Ka ʻi he teʻeki ai ke mou kumi ki he ngaahi koloá, mou kumi ki he puleʻanga ʻo e ʻOtuá.

“Pea ʻo ka hili ʻa hoʻomou maʻu ha ʻamanaki lelei ʻia Kalaisí te mou maʻu ʻa e ngaahi koloa, ʻo kapau te mou kumi ki ai; pea te mou kumi ki ai koeʻuhí ko hoʻomou fie fai ha lelei—ke fakakofuʻi ʻa e telefuá, pea fafangaʻi ʻa e fiekaiá, pea fakatauʻatāinaʻi ʻa e pōpulá, pea foaki ʻa e fiemālié ki he kau mahaki mo mamahí” (Sēkope 2:18–19).

ʻOku ʻikai talamai ʻe he ʻEikí ia ʻoku ʻikai totonu ke tau koloaʻia pe ko e koloaʻiá ko ha angahala. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, kuó Ne tāpuekina maʻu pē ʻEne fānau talangofuá. Ka ʻokú Ne talamai ʻoku totonu ke tau toki fekumi ki he koloá hili haʻatau feinga, kumi, mo tauhi kiate Ia. Pea koeʻuhí ʻoku tonu hotau lotó, koeʻuhí ʻoku tau tomuʻa ʻofa mo fakamuʻomuʻa Ia, te tau fili leva ke fakaʻaongaʻi ʻa e koloa ʻoku tau maʻú ki he langa Hono puleʻangá.

Kapau te ke fili ke kumi ki he koloá koeʻuhí pē ke ke tuʻumālie, te ke tōnounou. He ʻikai ke ke teitei fiemālie. Te ke ongoʻi ngeʻesi, ʻikai teitei maʻu e fiefia moʻoni mo tuʻuloá.

ʻOku ngalingali ko e sivi hoʻo tuí ʻi he ngaahi taʻu siʻi ka hokó he ʻikai ko e masiva ʻi he ngaahi koloa ʻo e māmani ko ʻení. Ka ko hono fili ʻo e meʻa ke fai ʻaki e ngaahi tāpuaki fakatuʻasino ʻokú ke maʻú.

Naʻe lea ʻa Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni (1899–1994) fekauʻaki mo e toʻu tangata kei talavou ʻo e ʻaho ní ʻo pehē:

“Naʻe tuku fakatatali kimoutolu ʻe he ʻOtuá ʻi ha meimei taʻu ʻe onoafe ke mou toki omi he ngaahi ʻaho fakaʻosí, kimuʻa ʻi he hāʻele ʻangaua mai ʻa e ʻEikí. …

“… Kuo tuku fakatatali ʻe he ʻOtuá ha niʻihi ʻo ʻEne fānau toʻa tahá …, ke nau tokoni ke fuesia lototoʻa ʻa e puleʻangá.”3

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni, “ʻOku mou kau he fānau mālohi taha ʻa ʻetau Tamai Hēvaní, pea kuó ne tuku fakatatali kimoutolu ke mou toki omi ki he māmaní ‘koeʻuhí ko ha kuonga peheni’ [ʻĒseta 4:14].”4

Kuo pau ke ke momoi ho lotó ki he finangalo ʻo e ʻOtuá ka ke hoko ko e konga mahuʻinga ʻo e “ngāue lahi mo fakaʻulia” (2 Nīfai 25:17) ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí ni, ʻo tuku ke Ne lōmekina ʻi Hono finangaló. ʻI hoʻo “vivili atu ki muʻa ʻi he tui mālohi kia Kalaisí, pea maʻu ʻa e ʻamanaki ʻoku mālohi haohaoa, mo ha ʻofa ki he ʻOtuá mo e kakai fulipē … pea keinanga ʻi he folofola ʻa Kalaisí” (2 Nīfai 31:20), ʻo fekumi faivelenga, lotu maʻu ai pē, mo e loto tui, pea ʻe hangē ko e talaʻofa ʻa e ʻEikí, “ʻe fengāueʻaki fakataha ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē koeuhí ko hoʻomou leleí” (T&F 90:24).

Līʻoa mo Fakatapui

ʻOku ou tapou atu ke ke fai ha tukupā ʻiate koe pea ki he Tamai Hēvaní ke līʻoa hoʻo moʻuí pea mo fakatapui ho taimí mo ho ngaahi talēnití ki hono langa hake ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí ʻi he teuaki ʻo e Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa e Fakamoʻuí. Tuku e taumuʻa hoʻo ngaahi fakakaukaú mo e tōʻongá ke fakalāngilangiʻi ʻa e ʻOtuá mo tāpuakiʻi ho kāingá. Tuku ke ueʻi fakalaumālie koe ʻe he holí ni ke ke talitali ʻa e pongipongi foʻou kotoa ʻaki e loto vēkeveke pea tuku ke ne tafunaki hoʻo ngaahi fakakaukaú mo hoʻo ngaahi tōʻongá ʻi he ʻaho takitaha.

Kapau te ke fai ʻeni, ʻe tāpuekina koe ʻi he māmani ko ʻeni ʻoku mole vave hono ngaahi ʻalungá, pea te ke malu mo fiefia mo ho ngaahi ʻofaʻangá. ʻOku ʻikai ʻuhinga ʻeni ia he ʻikai te ke taʻe fehangahangai mo ha ngaahi faingataʻa pe sivi, ka ʻoku ʻuhinga ia te ke maʻu ha mālohi fakalaumālie ke matuʻuaki kinautolu mo falala ki he ʻEikí.

Ko e taumuʻa ʻo ʻeku pōpoakí ke tokoni atu ke ke sioloto ki ho kahaʻú. Maʻu ha tui mo ha ʻamanaki lelei ki he kahaʻu lelei ʻokú ke fehangahangai mo iá. Ko kimoutolu kau talavoú ko e ngaahi tamai ʻo e kahaʻú; ko e kau finemuí ko e ngaahi faʻē mo e kau tauhi ʻo e kahaʻú. Ko kimoutolú fakataha “ko e kakai kuo fili ʻakimoutolu, ko e kau taulaʻeiki fakaʻeiʻeiki, ko e kakai māʻoniʻoni, ko e kakai kuo fakatau” (1 Pita 2:9).

Ko e taha ʻo homou fatongia mahuʻinga tahá, ʻo e tangatá mo e fefiné fakatouʻosi, ke kumi ho hoa taʻengatá kapau ʻoku teʻeki ai ke ke fakahoko ia. ʻE ʻoatu ʻe he mali ʻi he temipalé kiate koe ha hoa ʻe tokoni ke ke nofo maʻu ʻi he hala totonu ʻoku fakatau atu ki he ʻafioʻanga ʻo e Tamai Hēvaní mo e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. Kuo pau ke tau fakahoko ʻetau tafaʻaki ke hoko atu e teuteu ki he Hāʻele ʻAngaua Maí.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Gordon B. Hinckley, “Living in the Fulness of Times,” Liahona, Jan. 2002, 6.

  2. Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Sāmita (2007), 162.

  3. Ezra Taft Benson, ʻi he Thomas S. Monson, “Pole ke Tuʻu Toko Taha,” Liahona, Nōvema 2011, 60.

  4. Thomas S. Monson, “Ke Ke Maʻu Ha Lototoʻa,” Liahona, Mē 2009, 127.

Tā fakatātā ʻe Christina Smith

Ko e Huhuʻi Fakalangí, tā ʻe Simon Dewey © Altius Fine Arts