2019
Fekumi ki ha Mataotao ʻi he Moʻui Lelei Fakaʻatamaí ʻOku Taau mo Koé
Sānuali 2019


Founga Fakakomipiutá Pē

Fekumi ki ha Mataotao ʻi he Moʻui Lelei Fakaʻatamaí ʻOku Taau mo Koé

ʻOku lahi e ngaahi fili mo e fehuʻi ke fakakaukau ki aí ʻi he taimi ʻokú ke fili ai ke kumi tokoní.

Kapau kuo teʻeki tuʻo taha ke ke fili ha tokotaha mataotao ʻi he moʻui lelei fakaʻatamaí kimuʻa, mahalo he ʻikai te ke ʻilo ʻa e founga ke fekumi ai ki he tokotaha ʻoku taau mo hoʻo tūkungá. Ko e ngaahi meʻa ʻeni ke fakakaukau ki ai ʻi hoʻo kamata ke fekumi ki he tokotaha totonú.

Ko e hā ʻa e faʻahinga ngāue ki he moʻui lelei fakaʻatamaí ʻokú ke fie maʻú?

ʻOku fekumi ke ʻiloʻi pea faitoʻo ʻe he kau mataotao ʻi he moʻui lelei fakaʻatamaí ʻa e ngaahi mahaki fakaʻatamaí. Ko e tokolahi ʻo kinautolu kuo ʻi ai honau mataʻitohi MA pe ako ngāue mo e taukei māʻolunga ange. Fakapapauʻi ko e tokotaha mataotao ʻokú ke filí te ne lava ʻo fakahoko e ngaahi ngāue ki he moʻui lelei fakaʻatamaí.

ʻOku hiki atu ʻi lalo ha niʻihi ʻo e ngaahi ngāue angamaheni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí. ʻOku malava ke mataotao hanau niʻihi ʻi he ngaahi palopalema hangē ko e loto-mafasiá, maʻunimaá, pe palopalema fakafāmilí. Manatuʻi ʻoku ʻikai ʻuhinga ʻa e mamafa ʻenau totongí mo e lahi ʻo ʻenau taukei fakaakó ke pehē ko e tokoni lelei taha kinautolu kiate koé.

Mataotao ki he moʻui lelei fakaʻatamaí

Ko e mataotao ʻi he moʻui lelei fakaʻatamaí ko ha toketā (MD pe DO) ʻoku taukei ʻi hono faitoʻo e ngaahi mahaki fakaʻatamaí. ʻOku malava ke nau taukei ʻi hono faitoʻo e ngaahi kulupu hangē ko e fānaú, toʻu tupú, kakai lalahí, pe toulekeleká.

Mataotao ki he moʻui lelei fakaelotó

Ko e mataotao ki he moʻui lelei fakaelotó ʻoku taukei ia ʻi he fehangahangai mo e ngaahi fakakaukaú, ongo fakaelotó, mo e ʻulungāngá. ʻOku angamaheni ke maʻu ʻe ha mataotao ki he moʻui lelei fakaelotó ha mataʻitohi toketā (PhD, PsyD, EdD).

Neesi mataotao ki he moʻui lelei fakaʻatamaí

Ko e neesi mataotao ki he moʻui lelei fakaʻatamaí ko ha neesi ʻoku taukei ʻi hono faitoʻo e ngaahi mahaki fakaʻatamaí.

Tokotaha kuo ʻosi laiseni ke ngāue fakakilīniki ʻi he tafaʻaki feohi mo e kakaí (clinical social worker)

Ko ha tokotaha kuo ʻosi laiseni ke ngāue fakakilīniki ʻi he tafaʻaki feohi mo e kakaí ʻoku fakatefito pē ʻene taukeí ki hono faitoʻo ʻo e ngaahi mahaki fakaʻatamaí. ʻOku angamaheni ke maʻu ʻe ha tokotaha pehē ha mataʻitohi MA ʻi he tafaʻaki feohi mo e kakaí (MSW).

Faifaleʻi fakapalofesinale

ʻOku taukei ʻa e faifaleʻi fakapalofesinalé ʻi hono faitoʻo ʻo e ngaahi mahaki fakaʻatamaí. ʻOku angamaheni ke maʻu ʻe ha faifaleʻi fakapalofesinale ha mataʻitohi MA (MS).

Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku totonu ke ke fakakaukau ki ai ʻi he taimi te ke fili ai e ngaahi tokoni ko ʻeni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí?

  • Ko hoʻo tūkungá. ʻOku tokolahi ʻa e kau mataotao ʻi he moʻui lelei fakaʻatamaí ʻoku nau taukei ʻi hono faitoʻo e konga lahi ʻo e mahaki fakaʻatamaí, ka ʻe lava ke ke fili pē ʻa e taha ʻoku taukei ʻi he palopalema ʻokú ke fekuki mo iá.

  • Tatau ai pē pe ʻokú ke fie maʻu ʻa e faitoʻó, faleʻí pe fakatouʻosi. ʻOku lahi ʻa e ngaahi palopalema fakaʻatamai ʻoku ʻi ai hono konga fakaesino, fakaeongo, fakasosiale mo fakalaumālie. Ko hono olá, ʻe lava ke tokolahi e kau mataotao ʻi he moʻui lelei fakaʻatamaí ʻe fie maʻu ke ke ʻaʻahi ki aí. Hangē ko ʻení, ʻe fie maʻu ke ke ʻaʻahi ki ha mataotao ʻi he moʻui lelei fakaʻatamaí ke ne ʻoatu e faitoʻó pea ʻaʻahi ki ha tokoni fakaʻatamai ʻe taha ke ne fai e faleʻí.

ʻE founga fēfē haʻo maʻu ha tokoni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí?

ʻOku lahi e meʻa ke ke fili mei aí:

  • Kole ki hoʻo toketaá ke ne ʻoatu ha lisi ʻo e ngaahi tokoni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí ʻokú ne pehē ʻoku leleí.

  • Fekumi ki ha faleʻi mei ha kaungāmeʻa falalaʻanga, fāmili, taki ʻo e Siasí, toketā, pe Tafaʻaki Tokoni ʻa e Siasí ki he Fāmilí (ʻo kapau ʻoku ʻi ai hanau ʻōfisi ʻi homou feituʻú).

  • Fetuʻutaki ki ha kautaha fakalotofonua ki he moʻui lelei fakaʻatamaí (ʻi he telefoní pe ʻinitanetí).

  • Fekumi ʻi he ʻinitanetí ki ha ngaahi kautaha fakapalofesinale ʻoku ʻi ai hanau ngaahi vaʻa tokoni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí ʻi homou feituʻú.

Ko e hā ha ngaahi fehuʻi ʻoku totonu ke ke ʻeke ʻi he taimi te ke fili ai ha tokoni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí?

Fakakaukau ke aleaʻi ʻa e ngaahi palopalema ko ʻení:

  • ʻOku nau mālohi nai ʻi he Siasí? Kapau ʻoku ʻikai, ʻoku nau maʻu nai e tuʻunga ʻulungaanga ki he moʻui maʻa ʻo tatau mo koé?

  • Ko e hā ʻa e tuʻunga fakaako, ako ngāue mo e ngaahi taʻu ʻo ʻenau taukei ʻoku nau maʻú?

  • Ko e hā ʻa e ngaahi tafaʻaki ʻoku nau taukei aí?

  • Ko e hā ʻa e kautaha maluʻi ʻoku nau fengāueʻaki mo iá?

  • Ko e hā ʻenau taimi ngāué, totongí mo e lōloa ʻo e sēsiní?

Ko e taimi te ke fili ai ha tokoni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí, ʻoua te ke momou ke fehuʻi ke lahi. Te ke lava ʻo ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení kimuʻa pea toki fakahoko hoʻo fuofua ʻapoinimení. ʻOku lahi e ngaahi kautaha ʻe fakamatalaʻi ʻi heʻenau uepisaití ha konga lahi ʻo e ngaahi kaveinga ʻoku lave ki ai ʻi ʻolungá. ʻOku mahuʻinga hono maʻu e tokoni totonú ke fokotuʻu ai ha vā fetuʻutaki ʻo e loto-falalá mo maʻu ʻa e faitoʻo lelei tahá. ʻI hoʻo fakakaukau ʻi he faʻa lotu ki hoʻo ngaahi fili ke faí, ʻe fakahinohinoʻi koe ki he hala totonú.